Bài 1: Nỗi niềm của người mẹ dắt con vào tù thụ án
Chuyện oan khuất của bà Vũ Thị Mai
Gạt đi nước mắt, bà Sinh tâm sự: Ngày 3/9/1996, TAND tỉnh Lào Cai đưa vụ án “Mua bán trẻ em” ra xét xử. Theo đó, Hội đồng xét xử tuyên phạt Vũ Thị Mai (em gái bà Sinh) ở xã Bản Lầu 9 năm tù giam về tội “Mua bán trẻ em”.
Không đồng tình với Bản án sơ thẩm số 67/HSST của TAND tỉnh Lào Cai, Vũ Thị Mai có đơn kháng cáo gửi TAND Tối cao. Ngày 28/12/1996, TAND Tối cao đưa vụ án ra xử phúc thẩm và tuyên y án sơ thẩm.
Sau khi Toà tuyên, Mai phải đi tù, chấp hành án tại Trạm giam Quyết Tiến. Lúc đó, anh em họ hàng, làng xóm ai cũng thương, bởi Mai là người hiền lành, tốt bụng, hay giúp người khác. Nhưng cũng đành chịu. Mai dẫn đứa con nhỏ 9 tháng tuổi vào tù ở Trạm giam Quyết Tiến cho tới ngày đặc xá, cháu bé phải khai sinh và phải đi học chậm tuổi.
 |
| Bà Vũ Thị Mai bên cạnh hồ sơ, tài liệu đề nghị được minh oan. |
Bà Sinh nhớ lại: “Tôi còn nhớ mãi, do mâu thuẫn với chồng là Hoàng Văn Xương nên chiều 8/4/1996, Mai đã rủ Vũ Thị Bích, ở thôn Đồng Căm, xã Lùng Vai, huyện Mường Khương (Bích là em gái họ của bà Sinh và Mai) bắt xe đi làm thuê ở quán phở dưới phố Lu, huyện Bảo Thắng. Việc này, ông Vũ Hồng Long (bố của Bích, chú ruột của bà Sinh và Mai) biết và đồng ý. Do lỡ chuyến đi, Mai và Bích cùng đi bộ về nhà thì gặp bà Lù Thị Thương ở xã Lùng Vai. Qua câu chuyện, biết Bích và Mai muốn đi làm, bà Lù Thị Thương đã ngỏ lời qua Trung Quốc làm “việc nhẹ lương cao”, nên Bích và Mai đồng ý. Sau đó, bà Thương dẫn Bích và Mai cùng Lù Thị Sang (Sang là cháu và cũng là nạn nhân của bà Thương, sau này Sang đã tố cáo bà Thương và bà Thương bị đi tù trong một vụ án mua bán trẻ em khác) sang Hà Khẩu, Trung Quốc để làm việc.
Qua tới Hà Khẩu, bà Thương đưa mọi người vào quán gội đầu của bà Hải ở khu vực chợ người Việt Nam. Tuy nhiên, do nhớ con nhỏ nên Mai nói với Bích là “chị em mình về Việt Nam, làm gì cũng được, chị còn chăm con nhỏ”, nhưng Bích từ chối và ở lại quán bà Hải làm để kiếm tiền. Sau đó, bà Thương có ứng 700.000 đồng của bà Hải đưa cho Bích, và Bích có đưa số tiền này cho Mai và và dặn đưa cho ông Vũ Hồng Long”.
Sau khi về Việt Nam, Mai đưa 3 lần tiền cho ông Long, tổng là 115.000 đồng và 25 quả trứng gà. Lúc này bà Diu (mẹ của Bích) đã li hôn với ông Long đến gặp Mai đòi số tiền Bích gửi về, nhưng Mai không đưa. Do vậy, bà Diu ép Mai phải sang Trung Quốc đón Bích về, nếu không bà sẽ tố cáo là Mai mang Bích sang Trung Quốc “bán”. Lúc đó nghèo, con nhỏ, nhà neo, chúng tôi cũng chỉ giúp trông được 2 đưa lớn, còn đứa nhỏ đang bú sữa, Mai phải bế sang tận Trung Quốc để đón Bích về. Nhưng khi tới nơi thì Bích không về và đưa cho Mai một lá thư gửi cho ông Long, bà Diu. Sau đó, Mai có đưa lá thư cho ông Long bà Diu nhưng bà Diu không đồng ý, một mực “ép” Mai phải đón Bích về.
Sau đó, Mai cùng bà Diu sang Trung Quốc đón Bích. Bà Diu phát hiện Bích bị mắc bệnh phụ khoa nên đòi Mai đưa tiền để chữa bệnh cho Bích. Do không có tiền, Mai cùng tôi đến nhà bà Thương để hỏi rõ ngọn ngành câu chuyện thì phát hiện bà Thương không có ở địa phương. Thấy vậy, bà Diu có đơn gửi các cơ quan chức năng tố cáo Mai đã bán Bích sang Trung Quốc.
Sau khi nhận đơn của bà Diu, Công an huyện Mường Khương, Công an tỉnh Lào Cai đã bắt Vũ Thị Mai tạm giam, sau đó khởi tố Mai về tội “Mua bán trẻ em”.
“Người bị hại” trở về
Vụ án tưởng “chừng” đã rơi vào quên lãng sau ngần ấy năm dài đằng đẵng. Nỗi “oan” ngày nào vẫn chưa được sáng tỏ, chị em bà Sinh, bà Mai vẫn “cõng” hàng tá lá đơn, hàng trăm phiếu chuyển đơn của các cơ quan chức năng đề nghị TAND Tối cao và Viện KSND Tối cao xem xét giải quyết nhưng vụ việc vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.
Cuối năm 2016, bà Bích từ Trung Quốc trở về Việt Nam. Nạn nhân, bị hại trong vụ án “Mua bán trẻ em” ngày nào có nhiều đơn gửi các cơ quan chức năng với nội dung nhằm “minh oan” cho bà Mai. Đơn của bà Bích gửi cơ quan chức năng viết: “Chị Mai không lừa tôi qua Hà Khẩu. Cả tôi và chị Mai nghe lời giới thiệu của bà Lù Thị Thương nên cùng đồng ý qua Hà Khẩu làm việc. Tôi tự nguyện đồng ý ở lại làm việc cắt tóc gội đầu ở quán bà Hải. Việc bà Hải ép tôi “tiếp khách” chị Mai không được biết. Số tiền 700.000 đồng là tiền lương của tôi được bà Thương ứng từ bà Hải, sau đó tôi nhờ chị Mai cầm về đưa cho bố tôi, không đưa cho mẹ vì trước khi tôi sang Trung Quốc bố mẹ tôi đã li hôn, tôi là đứa con do bố nuôi. Chị Mai đã đưa dần số tiền đó cho bố tôi theo lời dặn của tôi. Mẹ tôi không đồng ý cho tôi làm ở quán bà Hải, chị Mai đã cùng với mẹ tôi sang tận đây để đón tôi về. Thời điểm Công an lấy lời khai vụ án, mẹ tôi đang rất cần tiền chữa bệnh cho tôi nên mẹ tôi dặn tôi phải khai như vậy để lấy tiền chữa bệnh. Toàn bộ lời khai của tôi trước cơ quan Công an tỉnh Lào Cai vào năm 1996 đều được mẹ tôi hướng dẫn (lúc đó tôi chỉ 14 tuổi). Vì còn nhỏ đang cần tiền chữa bệnh nên nghe lời mẹ và thiếu hiểu biết nên tôi mới khai chị Mai lừa bán qua biên giới, việc này không đúng sự thật. Sau này tôi lớn, ý thức được, nên tôi đã viết đơn nhiều lần gửi các cơ quan có thẩm quyền để “minh oan” cho chị Vũ Thị Mai và kính mong các cơ quan chức năng xem xét đơn trình bày của tôi, trả lại sự trong sạch cho chị Vũ Thị Mai”.
“Lúc Mai phải chấp hành án ở Tuyên Quang, ai cũng xót xa. Chúng tôi phải thay phiên nhau nuôi 2 con lớn của Mai (2 cháu 6 tuổi), còn cháu bé mới sinh được 9 tháng phải theo mẹ vào tù vì bố cháu, ông Xương thường xuyên đánh đập 3 mẹ con. Vụ việc đến nay đã gần 30 năm nhưng chưa được giải quyết dứt điểm. Tôi đề nghị các cơ quan chức năng sớm xem xét, mong nỗi oan này sẽ được làm sáng tỏ...”, bà Sinh nói.
