Đôi điều về việc mừng thọ

Lễ mừng thọ là nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc Việt từ lâu đời. Cứ mỗi dịp Tết đến, Xuân về, hầu khắp các địa phương trong cả nước đều tổ chức lễ mừng thọ NCT, với ý nghĩa phát huy truyền thống “Kính lão, trọng thọ” trong gia đình, dòng họ, cộng đồng. Người viết bài này chưa già nhưng cũng không còn trẻ, xin được gom nhặt đôi điều thu lượm được từ cuộc sống hiện tại, để trao đổi những suy nghĩ của mình.

Năm mới thêm tuổi mới, cũng là dịp để người ta tổ chức lễ mừng thọ ông bà, cha mẹ lên các tuổi chẵn, tùy theo phong tục địa phương, có thể bắt đầu từ tuổi 60 hoặc 70. Đây là một mĩ tục của dân tộc ta, thể hiện sự quan tâm, kính trọng của con cháu, của cộng đồng đối với NCT.

Người già, do đặc điểm tâm sinh lí nên ngày càng thu hẹp không gian giao tiếp, dễ gây cho các cụ cảm giác bị lãng quên, nên dịp mừng thọ được con cháu xa gần, họ hàng nội ngoại, bạn bè gần xa đến thăm hỏi, chúc tụng, tặng quà khiến các cụ có thêm niềm vui, tinh thần phấn chấn, yêu cuộc sống hơn. Điều đó rất có ý nghĩa, cần được bảo lưu.

Trong tâm thức của người Việt, mỗi người sinh ra đều mong muốn đạt được Ngũ Phúc trong đời bao gồm: Phúc, Lộc, Thọ, Khang, Ninh. Trong đó, Thọ là yếu tố khó đạt được nhất nên cũng là điều mà mọi người mong muốn nhất. Tuổi thọ là điều quý giá nhất của đời người mà không phú quý nào sánh bằng. Người xưa cho rằng, những người sống thọ là có phúc lớn nên mới được “trời ban” cho sống lâu, sống khỏe, mới có con cháu đề huề. Bởi vậy, theo tục lệ, vào những năm chẵn tuổi của ông bà, con cháu sẽ tổ chức lễ mừng thọ cho ông bà. Mừng thọ chính là mừng cái phúc được sống lâu, sống khỏe với con cháu. Khi các cụ được 70, 80 tuổi, Hội NCT phường, xã đều tổ chức chúc mừng, trao thư, tặng quà và chụp ảnh lưu niệm. Những dịp như thế này mang lại tình cảm gắn kết các cụ với con cháu, cộng đồng.

Ảnh minh hoạ
Ảnh minh hoạ

Sống lâu, sống thọ là ước mong chính đáng của mọi người. Ngày xưa, khi tuổi thọ chưa cao, chỉ 50, 60 tuổi đã được tổ chức lễ mừng thọ. Nhưng ngày nay, điều kiện sống ngày một cải thiện nên tuổi thọ con người cũng dần được nâng cao, lễ mừng thọ thường được tổ chức từ 70 tuổi trở lên. Cá biệt, có nơi vẫn tổ chức mừng thọ ở tuổi 60 theo tục xưa; nhưng có những người 70 tuổi vẫn chưa cho con cháu tổ chức mừng thọ, vì theo họ vẫn chưa đến tuổi thọ trung bình của nước ta (theo báo cáo năm 2020, tuổi thọ trung bình của nước ta khoảng 74).

Không ai phủ nhận ý nghĩa nhân văn của việc tổ chức lễ mừng thọ. Ở đây, chúng tôi chỉ bàn về việc tổ chức mừng thọ tại các gia đình nên như thế nào. Trước hết, phải xác định việc mừng thọ cần đạt được mục đích gì? Nên chăng, thông qua việc mừng thọ làm cho con cháu, anh em trong gia đình thấy được công sinh thành, dưỡng dục của ông bà, cha mẹ. Từ đó, điểm lại thời gian qua, các bậc con cháu đã đối xử như thế nào,… đồng thời nhắc nhở nhau, từ nay về sau hãy luôn kính trọng chăm sóc, phụng dưỡng ông bà, cha mẹ tốt hơn.

Tuy nhiên, trên thực tế ở một số nơi vẫn còn không ít gia đình tổ chức ăn uống linh đình, lãng phí,… làm nhiều người tỏ ra ái ngại mỗi khi được mời đến dự lễ mừng thọ.

Thiết nghĩ, không phải cứ tổ chức lễ mừng thọ linh đình với sự phô trương, rườm rà mới là hiếu nghĩa. Lòng hiếu thảo của con cháu đối với ông bà, cha mẹ chính là trong suy nghĩ và sự chăm sóc thường xuyên hằng ngày. Đó là chưa kể đến có những gia đình, khi cha mẹ đang sống, sự quan tâm chăm sóc thiếu chu đáo, thậm chí có những cảnh chia nhau, đùn đẩy nhau “ngày thứ 31” nhưng khi tổ chức mừng thọ đến 40; 50 mâm, ăn uống, đọc thơ phú ồn ào. Một số người có địa vị trong xã hội còn tính chuyện lợi nhuận sau cuộc mừng thọ…

Chuyện rằng, vào những năm 70; 80 thế kỉ trước, khi cuộc sống rất khó khăn, cơ cực, người viết bài này từng chứng kiến, có người bác (cậu - theo cách gọi của người miền Trung) đã từng đi đây đi đó về hưu, chữ nghĩa kha khá, con cháu rất thuận hòa. Vào dịp Tết năm đó, mặc dầu ngày Tết mỗi gia đình chỉ độ một vài cân thịt (tính theo nhân khẩu, mỗi người từ 3 - 5 lạng do Ủy ban xã phân phối), con cháu định tổ chức vài ba mâm mừng thọ 80 cho hai ông bà, nhưng ông tuyệt đối không cho. Cụ bảo, mồng 2 Tết, tập trung con cháu ra đồng làm giúp ông bà mấy luống khoai, trưa về làm thịt một con gà, cả nhà ăn cơm tươi một tí gọi là “bữa cơm có thịt”, nói chuyện vui vẻ. Anh em đoàn kết, hiếu nghĩa với cha mẹ như thế là ông bà mừng lắm rồi. Nhớ lại mà thương, một thời khốn khó nhưng đầy tính nhân văn.

Gần đây, cuộc sống khá giả hơn nhiều nhưng một số gia đình con cháu ở xa, trăm công nghìn việc, ngày tết hai ông bà già ở nhà quê quá cô đơn, lạnh lẽo. Vậy khi tuổi chẵn 80, 90… có nên tổ chức mừng thọ linh đình mâm cao cỗ đầy, thơ phú ca ngợi công lao cha mẹ hay không? Cá biệt, có cụ 80, 90 tuổi, con cháu rất đông nhưng “bận việc” không về, ngày Xuân một mình đi đến nhà văn hóa khối xóm để nhận Thiệp mừng thọ của Hội NCT mà các cụ thường gọi là “Bằng NCT” !

Mừng thọ là một nét đẹp cần lưu giữ, phát huy, nhưng tổ chức sao cho vui, cho đẹp mà không lãng phí, phiền hà là điều đáng suy nghĩ trong những ngày đầu Xuân. Cao hơn việc mừng thọ, đó là sự hiếu thảo, kính trọng của con cháu, của lớp trẻ đối với các bậc ông bà, cha mẹ. Việc mừng thọ chỉ thực sự có ý nghĩa khi thường ngày sự chăm sóc NCT, phụng dưỡng ông bà, cha mẹ chu đáo trong điều kiện có thể. Vài điều cóp nhặt trên đây cũng là để góp vui khi Tết đến, Xuân về. Chúc mọi người, mọi nhà an lành, hạnh phúc.

Trần Hữu Hy

Tin liên quan

Cùng chuyên mục

Tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa và xây dựng nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc

Tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa và xây dựng nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc

Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, văn hóa là 1 trong 4 lĩnh vực quan trọng để phát triển đất nước: “Trong công cuộc kiến thiết nước nhà có 4 vấn đề cùng phải chú ý đến, cùng phải coi trọng ngang nhau: Chính trị, kinh tế, xã hội và văn hóa"...
Cha mẹ nên dành thời gian vui chơi cùng con trẻ mỗi ngày

Cha mẹ nên dành thời gian vui chơi cùng con trẻ mỗi ngày

Vào dịp học sinh nghỉ Hè, đại đa số các em đều tự vui chơi, giải trí, tự “quản lí” mình do cha mẹ bận bịu với công việc, với cuộc sống mưu sinh. Thực tế thì có không nhiều cha mẹ thật sự có thời gian và đủ kiên nhẫn, đủ năng lượng để vui chơi cùng con mỗi ngày. Chúng ta cần biết rằng, dành thời gian vui chơi cùng con, nhất là với các em dưới 10 tuổi, không chỉ giúp trẻ gắn kết yêu thương với cha mẹ mà còn giúp các bé phát triển trí thông minh và hoàn thiện nhiều kĩ năng quan trọng trong cuộc đời…
Nâng cao “tính Đảng” của người đảng viên

Nâng cao “tính Đảng” của người đảng viên

“Tính Đảng” của đảng viên được hiểu là sự thừa nhận một cách tự nguyện, tự giác và tuyệt đối trung thành với nền tảng tư tưởng, lí tưởng cách mạng mà Đảng lựa chọn: Đó là sự tuân thủ tính tổ chức và tính kỉ luật; là những chuẩn mực trong mọi hành vi, lời nói trong các hoạt động xã hội. Việc nâng cao “tính Đảng” của người đảng viên có ý nghĩa quan trọng, tạo ra sự đồng thuận về lí tưởng cách mạng; sự thống nhất, đoàn kết trong hành động; sự tiên phong và là tấm gương sáng có sức thu hút dẫn dắt quần chúng Nhân dân thực hiện các nhiệm vụ cách mạng…
Vấn đề cốt lõi của thị trường bất động sản

Vấn đề cốt lõi của thị trường bất động sản

Để phát triển ổn định, thị trường bất động sản (BĐS) phát triển cần huy động nguồn lực từ các kênh, như: Đầu tư trực tiếp, nguồn vốn từ thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, ngân sách nhà nước, vốn tự có của người dân, doanh nghiệp… trong đó, vốn tín dụng chỉ là một trong các kênh cần có để thị trường BĐS phát triển.
Suy ngẫm về hai lần sinh nhật của Bác Hồ

Suy ngẫm về hai lần sinh nhật của Bác Hồ

Trong cuộc đời của Bác Hồ có hai lần sinh nhật rất đặc biệt. Lần thứ nhất vào ngày 19/5/1946, Bác chủ động tổ chức.

Tin khác

Hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa

Hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa
Đây là điểm nhấn rất quan trọng, trong Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Một số người cố tình không hiểu, hoặc cố ý làm rối rắm vấn đề đã nêu nhiều ý kiến, đại loại như: Đã là "cơ chế thị trường" thì cứ thế mà đi, còn "định hướng" gì nữa, hay là chủ nghĩa xã hội chưa có mô hình...

Mãi mãi giương cao ngọn cờ tư tưởng bất diệt

Mãi mãi giương cao ngọn cờ tư tưởng bất diệt
Đã 106 năm trôi qua nhưng tiếng đại bác trên chiến hạm Rạng Đông ngày 7/11/1917, mở đầu “10 ngày rung chuyển thế giới”, (tên tác phẩm của Giôn-rít, Mỹ) vẫn còn vang vọng toàn cầu. Sự kiện này đánh dấu bước ngoặt vĩ đại, mở ra thời đại quá độ từ Chủ nghĩa tư bản lên Chủ nghĩa xã hội.

Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ

Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ
Có thể khẳng định rằng, ở Việt Nam chưa có ai được ca ngợi, đề cao nhiều như lãnh tụ Hồ Chí Minh.

Để học sinh chọn nghề, lập nghiệp thành công

Để học sinh chọn nghề, lập nghiệp thành công
Bên cạnh lựa chọn đại học để theo đuổi ước mơ, những năm gần đây, có không ít học sinh sau khi tốt nghiệp Trung học cơ sở đã quyết định học nghề, với mong muốn lập nghiệp sớm.

Đại đoàn kết toàn dân tộc theo lời dạy của Bác Hồ

Đại đoàn kết toàn dân tộc theo lời dạy của Bác Hồ
Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết; Thành công, thành công, đại thành công” (Hồ Chí Minh: Toàn tập, tập 10, NXB. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tr. 120). Bởi vậy, đoàn kết toàn dân tộc là đường lối chiến lược của cách mạng Việt Nam, là động lực và nguồn lực to lớn trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc...

Tích hợp văn hóa Đông - Tây với lí tưởng XHCN - Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh

Tích hợp văn hóa Đông - Tây với lí tưởng XHCN - Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh
Tích hợp Văn hoá Đông - Tây với lí tưởng xã hội chủ nghĩa trên cơ sở truyền thống văn hoá dân tộc, phải kể đến anh hùng giải phóng dân tộc và danh nhân văn hoá Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh (1890 - 1969)...

Chính sách xã hội bao trùm, tiến bộ và công bằng xã hội

Chính sách xã hội bao trùm, tiến bộ và công bằng xã hội
Chính sách xã hội là hệ thống cơ chế, chính sách bao gồm chương trình, giải pháp của Đảng, Nhà nước bảo đảm tiến bộ, công bằng xã hội mang tính bao trùm, toàn diện nhằm góp phần đổi mới, phát triển đất nước phồn vinh và thể hiện tính ưu việt của chế độ.

Cần tư duy lại nền nông nghiệp

Cần tư duy lại nền nông nghiệp
Cần tư duy lại nền nông nghiệp theo hướng chuyển đổi từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp, từ sản lượng sang số lượng để không còn câu chuyện “được mùa rớt giá, được giá mất mùa” hoặc “giải cứu nông sản”.

Vai trò của Stalin trong thắng lợi của Liên Xô trước phát xít Đức

Vai trò của Stalin trong thắng lợi của Liên Xô trước phát xít Đức
Sau khi Vladimir Ilyich Lenin (1870-1924) qua đời, Iosif Vissarionovich Stalin (1878-1953) trở thành người đứng đầu bộ máy lãnh đạo Đảng và Nhà nước Liên Xô. Stalin đã có công lao to lớn trong việc xây dựng, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và xây dựng hệ thống XHCN trên thế giới.

Vai trò “trụ cột” của NCT trong gia đình

Vai trò “trụ cột” của NCT trong gia đình
Với vị thế “cây cao bóng cả”, NCT là trụ cột tinh thần, người “cầm trịch” cho gia đình phát triển. NCT có vai trò rất lớn trong việc hình thành những giá trị văn hoá gia đình, là người chọn lọc, phát triển và truyền lại những giá trị văn hoá tốt đẹp ấy cho các thế hệ...

Vai trò “trụ cột” của người cao tuổi trong gia đình

Vai trò “trụ cột” của người cao tuổi trong gia đình
Việt Nam đang là một trong những nước có tốc độ già hóa dân số nhanh trên thế giới. Theo dự báo của Tổng cục Thống kê, đến năm 2038, nhóm người từ 60 tuổi trở lên sẽ đạt khoảng hơn 21 triệu người, chiếm 20% tổng dân số. Tỉ lệ này sẽ tăng lên 25%, tương đương 27 triệu người vào năm 2050. Do đó, sự ảnh hưởng của NCT đối với cộng đồng càng lớn...

Nam Định 60 năm thực hiện lời dạy của Bác

Nam Định 60 năm thực hiện lời dạy của Bác
Năm nào cũng vậy, cứ đến tháng 5 lòng người dân Thành Nam lại bâng khuâng nhớ Bác - Nhớ không chỉ là ngày sinh nhật của Người mà còn là lần cuối cùng được đón Bác về thăm...

V.I.Lênin với tầm nhìn đổi mới và sáng tạo

V.I.Lênin với tầm nhìn đổi mới và sáng tạo
Trong tác phẩm “Đường Kách mệnh”, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều, nhưng chủ nghĩa chân chính nhất, chắc chắn nhất, cách mệnh nhất là chủ nghĩa Lênin”1. Tầm nhìn đổi mới và sáng tạo của V.I.Lênin thể hiện rõ nhất từ việc Người lãnh đạo thắng lợi cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa và sau đó là sự thiết lập chế độ xã hội chủ nghĩa, với mục tiêu xóa bỏ chế độ người bóc lột người...

Đội ngũ trí thức trong thời kì công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước

Đội ngũ trí thức trong thời kì công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước
Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 6/8/2008 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (Khoá X) xác định: “Trí thức là những người lao động trí óc, có trình độ học vấn cao về lĩnh vực chuyên môn nhất định, có năng lực tư duy độc lập, sáng tạo, truyền bá và làm giàu tri thức, tạo ra những sản phẩm tinh thần và vật chất có giá trị đối với xã hội”. Giới trí thức bao gồm các kĩ sư, kĩ thuật viên, thầy thuốc, luật sư, kiến trúc sư, nghệ sĩ, cán bộ giảng dạy, người làm công tác nghiên cứu khoa học, một bộ phận công chức, viên chức quản lí Nhà nước…

Một số bài học và kiến nghị về xây dựng và quản lí Quỹ Chăm sóc và Phát huy vai trò NCT

Một số bài học và kiến nghị về xây dựng và quản lí Quỹ Chăm sóc và Phát huy vai trò NCT
Điều 7 Luật NCT năm 2009 quy định Quỹ Chăm sóc và Phát huy vai trò NCT là Quỹ xã hội từ thiện được hình thành từ sự đóng góp tự nguyện, tài trợ của các tổ chức, cá nhân trong nước và ngoài nước; hỗ trợ từ ngân sách nhà nước và các nguồn thu hợp pháp khác. Việc thành lập, hoạt động và quản lí Quỹ được thực hiện theo quy định của pháp luật.
Xem thêm
Phiên bản di động