Đôi điều về chữ “Nhẫn” trong cuộc đời

Trong tiếng Việt, nói chữ Nhẫn, người ta thường nghĩ đến: Nhẫn cưới, Nhẫn cỏ, Nhẫn là đồ trang sức. Rất ít người nghĩ đến chữ Nhẫn như người Trung Quốc dùng để chỉ nhân cách của con người. Muốn chỉ nhân cách con người thì người Việt Nam phải nói Nhẫn đi cùng với một chữ nữa: Nhẫn nhịn, Nhẫn nại, kiên Nhẫn, Nhẫn nhục, Nhẫn tâm, tàn Nhẫn...
Rất nhiều gia đình Việt có treo những chữ Hán rất to đẹp ở phòng khách, ở nơi trang trọng, như: Phúc, Lộc, Thọ, An, Khang, Ninh, Đức, Tâm, Thiện... Chắc là mong đạt được và nhắc nhở, giáo dục mọi người sống phải như thế!

Có một số người treo chữ Nhẫn tiếng Việt, có nhiều dòng chữ phía dưới nói về cái tốt của chữ Nhẫn. Nhưng có gia đình treo chữ Nhẫn (chữ Hán), không có lời chú thích gì. Hầu hết mọi người ngắm nhìn cảm thấy đẹp về hình thức, chưa hiểu hoặc không hiểu được nội hàm của chữ Nhẫn thì học được gì, giáo dục được điều gì? Chữ Nhẫn có nội hàm, phức tạp hơn mấy chữ Phúc, Lộc, Thọ... Nếu học và làm theo chữ Nhẫn thì có đúng và có sai? Có nên học và không nên học? Tại sao như vậy?

Chữ viết của người Trung Quốc là chữ tượng hình, chữ Nhẫn gồm hai phần (chính): Phần trên là bộ đao (có hình hai cái đao, như hai mũi tên có ngạnh, sắc nhọn) chọc thẳng xuống phía (phần) dưới, là bộ tâm, chữ Tâm, có thể hiểu là trái tim. Chữ Nhẫn hiểu nghĩa bóng là: Trái tim bị đâm bởi hai mũi đao sắc nhọn, rất đau đớn. Chữ Nhẫn theo hình ảnh tượng hình này là biểu tượng của sự đau đớn, kéo dài! Đúng là thế nhưng không phải tất cả là thế, tại sao? Sau nhiều ngày sưu tầm tài liệu, tra cứu trên mạng, đọc bài nói về chữ Nhẫn khá nhiều, nội dung chủ yếu nói về khuyên dạy con người nên Nhẫn theo hướng thiện. Trăn trở, suy nghĩ về hình tượng chữ Nhẫn, kết hợp trí thức, kinh nghiệm... tôi đã “phác họa” về chữ Nhẫn như sau:

Người trải qua một Hội là 60 năm đầu (giai đoạn thứ nhất) và sống tiếp ở Hội thứ hai từ 61 tuổi trở đi. Cho nên chữ Nhẫn được gắn với cuộc đời của con người theo 2 giai đoạn.

Đôi điều về chữ  “Nhẫn” trong cuộc đời

A -Giai đoạn thứ nhất (dưới 60 tuổi)

Trong thời kì này, con người mưu sinh cuộc sống để tạo nên địa vị, công danh, của cải... nên chữ Nhẫn có “đất” để nảy sinh, phát huy, phát triển. Mỗi người đều có ít nhiều tính Nhẫn, nhiều tính Nhẫn thì được lắm cũng mất nhiều. Cụ thể:

1. Nhẫn nại, nhẫn nhịn, kiên nhẫn

- Nhẫn nại là thể hiện đức tính tốt, kiên trì, chịu khó, vượt qua mọi khó khăn, thách thức trong thời gian khá dài để đạt được điều mong muốn.

- Nhẫn nhịn là bạc (quý như vàng bạc). Nhẫn nhịn là đức tính tốt, nhịn nhường con đường công danh cho người khác; nhịn bỏ những tham lam vật chất, danh vọng. “Một điều nhịn là chín điều lành”! Nhẫn nhịn trong lời ăn tiếng nói, việc làm, nhường nhịn với mọi người trong thời gian khá dài.

- Kiên nhẫn là đức tính tốt, mức độ cao hơn kiên trì, trong thời gian khá dài nhằm tiến thân, để tăng tài, để tăng danh vọng, tăng uy... mưu cầu lợi lộc cho bản thân nhưng chính đáng.

Trong 3 dạng trên, ta hiểu là: Hai cái đao đâm vào trái tim là do bản thân mình muốn đạt được nguyện vọng và ước mơ thì phải Nhẫn (cảm thấy như tự đâm vào tim mình), tuy rằng “đau” nhưng vẫn cố gắng chịu đựng để hoàn thành, đem lại kết quả tốt cho mình. Cũng như ta phải tiêm thuốc bổ (bị đau) để ta khỏe mạnh.

Ba dạng Nhẫn trên là hướng thiện, tốt, mọi người nên học Nhẫn. Nhất là những người dưới 60 tuổi, càng phải học Nhẫn: Nhẫn nhịn, Nhẫn nại, kiên Nhẫn.

2. Nhẫn nhục

Nhẫn nhục có thể hiểu theo hai trường hợp:

- Nhẫn nhục là kiên trì, bền gan, chịu đựng sự khổ (chịu khổ thân và tâm) của người công bộc để tìm đường tiến thân, để tăng tài, để tăng dang vọng, tăng uy... mưu cầu lợi lộc cho bản thân. Nhẫn nhục có thể là kiên trì mai phục, chờ thời cơ thuận lợi để vươn lên hạ gục đối thủ.

- Nhẫn nhục là kiên trì chịu nhục vì cuộc sống đời thường nhằm yên ổn gia đình, dòng họ...

Hai trường hợp này là: Trái tim của mình bị người khác đâm - đó là hình tượng của Nhẫn - rất đau, kéo dài và đem lại kết quả mong muốn. Con người chịu đựng Nhẫn nhục hay không là tùy trong hoàn cảnh thực tế cụ thể. Nhẫn nhịn tăng thêm mức độ sẽ thành Nhẫn nhục và Nhẫn nhục giảm bớt sẽ thành Nhẫn nhịn.

3. Nhẫn tâm

- “Họ độc ác, Nhẫn tâm làm hại người ta đến thế là cùng”, thi thoảng có người như vậy! Vậy Nhẫn tâm là đức tính xấu, làm tổn hại về thể xác, tinh thần mức ghê gớm, có thể còn hơn cả giết người! Trong trường hợp này, họ (Nhẫn tâm) là người mang hai cái đao sắc nhọn đâm vào trái tim của người khác - đó là hình tượng của chữ Nhẫn (Nhẫn tâm). Nhẫn tâm là theo hướng ác, là nhân cách thâm hiểm, “giết người không cần dao”. Người mà Nhẫn tâm thì gây ra hiểm họa kinh khủng cho người khác. Nhẫn tâm xem ra cũng gần với phạm tội! Người Nhẫn tâm thì nhận quả báo cũng rất tồi tệ ghê gớm!

4. Tàn nhẫn

- Tàn Nhẫn là hành động có ý thức, ý định để thực hiện vụ việc gây ra tổn thương rất nặng về thể xác, về tinh thần hoặc giết chết một con người và có thể giết chết nhiều người! Chữ Nhẫn trong trường hợp này là đao đâm vào trái tim người khác chảy máu! Tàn Nhẫn là tội phạm nghiêm trọng! Người ác độc, dã man hơn ma quỷ! Giới giang hồ, xã hội đen thường xăm trên cánh tay, trên lưng chữ Nhẫn, kiên trì thực hiện việc Nhẫn tâm, tàn Nhẫn! Người có trí thức càng cao thì Nhẫn tâm, tàn Nhẫn càng lớn, càng khủng khiếp! Nhẫn tâm đến mức độ cao sẽ thành tàn Nhẫn, chuyển từ dã tâm, ác tâm thành hành động tàn ác!

B - Giai đoạn thứ hai

Người đã qua một hội, đã trên 60 tuổi nên học chữ Nhẫn theo hướng thiện hoặc không cần phải Nhẫn nữa.

1. Nhẫn hướng thiện là để tăng thêm tâm thiện, lòng yêu thương

- NCT nhi thuận, vẫn phải Nhẫn nhịn trong cuộc sống gia đình, xã hội.

- Người trung niên, đặc biệt là NCT nếu phát huy và học Nhẫn theo hướng thiện (tốt) thì kéo theo những đức tính tốt khác. Đó là:

+ Nhẫn để hiểu biết rõ ràng đúng sai; Nhẫn tỉnh giải ngu; Nhẫn để an toàn.

+ Nhẫn để vị tha, Nhẫn để thêm bạn bớt thù. Nhẫn để tăng bạn bè giao thiệp.

+ Nhẫn để yêu thương; để khoan dung; để kính người trọng ta; Nhẫn để ta vui người cùng vui.

+ Nhẫn để vô thường, không không sắc sắc đoạn trường trần ai.

+ Nhẫn để chuyển vần: Thiên thời, địa lợi, Nhân tâm hiệp hoà.

+ Nhẫn dưỡng tâm đức.

2. NCT nói chung là không cần phải “Nhẫn”

- NCT không cần phải Nhẫn nại, kiên Nhẫn vì sức khỏe không thể làm được nên đừng “tham công tiếc việc” nữa. NCT vẫn còn phải Nhẫn nại, kiên Nhẫn vì “bát cơm, manh áo” là người khổ suốt đời.

- NCT không cần Nhẫn nhục vì sức khỏe tâm thần đã yếu kém nên không chịu được nhục trong xã hội! Nhưng trong gia đình thì tùy theo từng hoàn cảnh mà chấp nhận hay không?!

- NCT phải loại bỏ triệt để Nhẫn tâm, tàn Nhẫn, ngay cả trong ý nghĩ!

C - Quan hệ giữa Nhẫn và Sức khoẻ

- Qua nội dung trên, nếu thực hiện Nhẫn nại, Nhẫn nhịn, kiên Nhẫn để đạt được mục đích của mình thì sức khỏe phải giảm bớt. Có được có mất!

- Nếu thực hiện Nhẫn nhục thì sức khỏe giảm sút nghiêm trọng.

- Còn người Nhẫn tâm, tàn Nhẫn thì sức khỏe không những giảm sút mà còn có thể chết mất mạng.

Kết luận

Nếu việc bé thiếu chữ Nhẫn thì không làm được, dẫn đến việc to cũng không làm được. Người làm được việc lớn đều có đức tính Nhẫn: Việc lớn tốt nếu Nhẫn hướng thiện; việc lớn xấu nếu Nhẫn hướng ác. Việc lớn muốn thành công phải Nhẫn từ việc nhỏ.

Ở đời học lấy chữ Nhân/ Học thêm chữ Nhẫn muôn phần bình an. Đã học được chữ Nhân là người tốt, nếu học thêm chữ Nhẫn (hướng thiện) thì bình an suốt đời và giúp đỡ nhiều người khác!

ThS Đặng Văn Hương
Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Cùng chuyên mục

Phản bác luận điệu xuyên tạc nghị quyết về phát triển kinh tế tư nhân của Đảng

Phản bác luận điệu xuyên tạc nghị quyết về phát triển kinh tế tư nhân của Đảng

Gần 40 năm đổi mới, khu vực kinh tế tư nhân ở Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ, đóng góp to lớn vào GDP, giải quyết việc làm, thúc đẩy tăng trưởng, đổi mới sáng tạo và hội nhập kinh tế quốc tế. Tuy nhiên, các thế lực thù địch đã đưa ra những luận điệu xuyên tạc, bóp méo chủ trương phát triển kinh tế tư nhân, cho rằng Đảng Cộng sản Việt Nam “thừa nhận sự thất bại của kinh tế Nhà nước” và “đang hướng lái theo chủ nghĩa tư bản”.
Tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là “tài sản” vô giá của dân tộc ta

Tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là “tài sản” vô giá của dân tộc ta

Ngày 15/6/2016, Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị 05-CT/TW về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Chỉ thị nêu rõ: “Toàn Đảng, toàn dân, toàn quân tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.
Những chủ bút đầu tiên của các tờ báo cách mạng Việt Nam

Những chủ bút đầu tiên của các tờ báo cách mạng Việt Nam

Trong quá trình đấu tranh giành độc lập dân tộc, Đảng ta đã sử dụng báo chí như một thứ vũ khí sắc bén và lợi hại để đấu tranh với kẻ thù xâm lược. Những tờ báo cách mạng đã góp phần đưa sự nghiệp cách mạng nước ta đi hết thắng lợi nầy đến thắng lợi khác. Nhân kỉ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025), chúng ta cùng nhìn lại chặng đường hình thành và phát triển các tờ báo tiền thân của Đảng...
Duyên nợ với nghề báo bắt đầu từ... thơ

Duyên nợ với nghề báo bắt đầu từ... thơ

Nhà thơ Tố Hữu đã dịch bài thơ “Đợi anh về” của nhà thơ Konstantin Simonov vào năm 1947 và phổ biến rộng rãi tại Việt Nam. Nhưng không chỉ là nhà thơ nổi tiếng, Simonov còn là một phóng viên mặt trận ưu tú của đất nước Xô viết.
Kì vọng chọn đúng cán bộ đủ tầm cho chính quyền địa phương sau khi sắp xếp

Kì vọng chọn đúng cán bộ đủ tầm cho chính quyền địa phương sau khi sắp xếp

Việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính, chuyển sang mô hình chính quyền địa phương hai cấp (cấp tỉnh, cấp xã) từ ngày 1/7/2025, đòi hỏi cán bộ có năng lực vượt trội, trách nhiệm cao, tư duy đột phá và sáng tạo.

Tin khác

Vững tiến tăng tốc vào kỉ nguyên vươn mình của dân tộc

Vững tiến tăng tốc vào kỉ nguyên vươn mình của dân tộc
Trong các bài viết, phát biểu tại các diễn đàn, hội nghị trong nước và quốc tế gần đây, Tổng Bí thư Tô Lâm luôn nhấn mạnh đến kỉ nguyên mới - kỉ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam. Thế nhưng, các thế lực thù địch đã công kích, xuyên tạc, chống phá...

Thi đua là động lực phát triển và xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa

Thi đua là động lực phát triển và xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa
Ngày 11/6/1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra “Lời kêu gọi thi đua ái quốc”. Lời kêu gọi này của Người đã được toàn dân hưởng ứng, tạo thành một sức mạnh to lớn để dân tộc ta vượt qua những khó khăn và giành thắng lợi trong sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc.

Cần, kiệm, liêm, chính để xây dựng chủ nghĩa xã hội

Cần, kiệm, liêm, chính để xây dựng chủ nghĩa xã hội
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội thì phải bồi dưỡng con người xã hội chủ nghĩa. Con người xã hội chủ nghĩa là con người có đạo đức, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, một lòng một dạ phục vụ Nhân dân, phục vụ cách mạng”. Trong bài “Bác vẫn cùng chúng cháu hành quân”, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh: “Những phẩm chất “cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư” mà Người dạy không chỉ là lí tưởng để mỗi cán bộ, đảng viên noi theo mà còn trở thành chuẩn mực cho mọi người hướng tới”.

Những căn cứ khoa học nghiên cứu 3 ngôi mộ cổ ở Tam Kỳ

Những căn cứ khoa học nghiên cứu 3 ngôi mộ cổ ở Tam Kỳ
Bài 3: Giải mã mộ Giày Thầy Lánh, mộ 1856 Phan Thị, mộ 1850 là mộ vợ chồng thay tên đổi họ, chờ kết quả khảo cổ

Người cao tuổi mãi là cây đại thụ dựng xây cơ đồ dân tộc cường thịnh

Người cao tuổi mãi là cây đại thụ dựng xây cơ đồ dân tộc cường thịnh
Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh là bản thiên anh hùng ca bất diệt cho ý chí tự lực, tự cường dân tộc, trọn cuộc đời hiến dâng cả tuổi thanh xuân và tuổi già cho Tổ quốc và Nhân dân.

Tình trạng lạm dụng NCT

Tình trạng lạm dụng NCT
Các loại lạm dụng NCT thường gặp bao gồm lạm dụng về thể chất, lạm dụng về tâm lí và lạm dụng về tài chính. Mỗi loại lạm dụng NCT có thể là cố ý hoặc vô ý. Lạm dụng thể chất là việc sử dụng vũ lực dẫn tới tổn thương hoặc khó chịu về thể chất hoặc tâm lí.

Những căn cứ khoa học nghiên cứu 3 ngôi mộ cổ ở Tam Kỳ

Những căn cứ khoa học nghiên cứu 3 ngôi mộ cổ ở Tam Kỳ
Bài 2: Mộ 1850 là hài cốt người phụ nữ cải táng từ miền Bắc, xác định mối quan hệ mộ vợ chồng của nữ sĩ Hồ Xuân Hương

Những căn cứ khoa học nghiên cứu 3 ngôi mộ cổ ở Tam Kỳ

Những căn cứ khoa học nghiên cứu 3 ngôi mộ cổ ở Tam Kỳ
Bài 1: Xác định mối quan hệ mộ vợ chồng của nữ sĩ Hồ Xuân Hương

Vài suy nghĩ về Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá hiện nay

Vài suy nghĩ về Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá hiện nay
Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá có hiệu lực thi hành đã 13 năm (2012-2025). Tuy vậy hiệu quả của nó rất khiêm tốn. Thuốc lá vẫn bán tràn lan, người hút thuốc nơi công cộng kể cả trẻ em, học sinh phổ thông vẫn xảy ra. Các bệnh tật liên quan tới thuốc lá vẫn làm cho hàng chục triệu người khác bị ảnh hưởng.

Kì vọng chọn đúng cán bộ đủ tầm cho chính quyền địa phương 2 cấp

Kì vọng chọn đúng cán bộ đủ tầm cho chính quyền địa phương 2 cấp
Việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính, chuyển sang mô hình chính quyền địa phương 2 cấp (cấp tỉnh, cấp xã) từ ngày 1/7/2025, đòi hỏi cán bộ có năng lực vượt trội, trách nhiệm cao, tư duy đột phá và sáng tạo.

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng
Bài 5: Trọng trách người đứng đầu trong thời điểm độ trễ của pháp luật

Cảnh giác với những luận điệu chống phá chủ trương tinh gọn tổ chức bộ máy

Cảnh giác với những luận điệu chống phá chủ trương tinh gọn tổ chức bộ máy
Tinh gọn tổ chức bộ máy là chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước, đang được thực hiện quyết liệt, đồng bộ, bước đầu mang lại hiệu quả tích cực. Tuy nhiên, lợi dụng vấn đề này, các thế lực thù địch liên tục đưa ra những luận điệu xuyên tạc, thông tin giả chống phá Đảng, Nhà nước, gây hoang mang, chia rẽ dư luận...

Tư tưởng Hồ Chí Minh về bảo vệ môi trường và ý nghĩa trong phát triển bền vững giai đoạn hiện nay

Tư tưởng Hồ Chí Minh về bảo vệ môi trường và ý nghĩa trong phát triển bền vững giai đoạn hiện nay
Chủ tịch Hồ Chí Minh là tấm gương tiêu biểu trong bảo vệ môi trường. Suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, Người luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chăm lo môi trường sống và thường xuyên kêu gọi Nhân dân gìn giữ thiên nhiên để “con đường từ chủ nghĩa xã hội đến chủ nghĩa cộng sản thêm xanh tươi”.

Tư tưởng Hồ Chí Minh - những khát vọng của dân tộc

Tư tưởng Hồ Chí Minh - những khát vọng của dân tộc
Hình ảnh “Anh hùng giải phóng dân tộc” và “Danh nhân văn hóa” đã hòa quyện tạo nên một nét riêng độc đáo ở Hồ Chí Minh không chỉ trong quá khứ, mà đang sống với hiện tại và sẽ tiếp tục tỏa sáng trong nền văn hóa tương lai.

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng
Bài 4: Rào cản trong chuyển đổi số
Xem thêm
Phiên bản di động