Đại án Vạn Thịnh Phát, điển hình về sai phạm trong lĩnh vực hoạt động ngân hàng
Pháp luật - Bạn đọc 22/03/2024 09:35
Sau kết quả điều tra giai đoạn 1, cơ quan chức năng truy tố 86 bị can, đưa ra xét xử từ ngày 5/3 đến 29/4/2024 với nhiều tội danh: Tham ô tài sản; vi phạm hoạt động ngân hàng; đưa, nhận hối lộ; lợi dụng chức vu, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng và lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng SCB và các đơn vị, tổ chức liên quan.
Đây là vụ án khổng lồ bởi riêng hồ sơ đã nặng 6.000 kg, lần đầu tiên truy cứu tội “tham ô tài sản” đối với lãnh đạo doanh nghiệp tư nhân thuộc nhóm tội phạm tham nhũng. Tội danh này Bộ luật Hình sự năm 1999 chưa quy định, nhưng Bộ luật Hình sự 2015 đặt ra tại khoản 6, Điều 353 “Người có chức vụ, quyền hạn trong các doanh nghiệp, tổ chức ngoài Nhà nước mà tham ô tài sản thì bị xử lí…”. Vụ án có đến 4.200 đối tượng bị hại.
Trương Mỹ Lan từng được mệnh danh là “người đàn bà quyền lực” của Vạn Thịnh Phát và là “ngôi sao sáng” vùng Nam Bộ về “làm ăn” trong cơ chế thị trường, có “biệt tài” thao túng quyền lực, chiếm hữu 91,5% cổ phần của Ngân hàng SCB, tạo ra “hệ sinh thái” Vạn Thịnh Phát với hơn 1.000 doanh nghiệp là các công ty con, công ty thành viên trong và ngoài nước, với hàng trăm cá nhân được thuê đứng tên đại diện pháp luật, hoặc là người có quan hệ trong SCB để rút vốn, chiếm đoạt 304.000 tỉ đồng, gây thiệt hại cho SCB 498.000 tỉ đồng (theo cáo trạng), còn theo đại diện SCB tại phiên toà là 762.000 tỉ đồng. Dùng khối lượng tiền khổng lồ chiếm đoạt được, Trương Mỹ Lan đầu tư chủ yếu vào bất động sản. Cơ quan điều tra tiến hành kê biên, thu giữ 599 tỉ đồng, 15 triệu USD (tiền mặt), phong toả 43 tài khoản ngân hàng, tạm giữ 1.266 GCNQSDĐ, GCN công trình xây dựng, 143 sổ đỏ khu tái định cư KCN An Nhật Tân (Long An), 269 nhà đất cho thuê, 21 hợp đồng công chứng, 147 thoả thuận bồi thường các thửa đất ở dự án Phước Kiển, huyện Nhà Bè, TP Hồ Chí Minh. Riêng Trương Mỹ Lan đứng tên 1.237 bất động sản lớn như nhà đất 19-21-23-25 Nguyễn Huệ (Q.1), 232 Trần Hưng Đạo (Q5), số 66 Phó Đức Chính (Q1) TP Hồ Chí Minh… Ngoài ra, Trương Mỹ Lan còn có 851 triệu cổ phần tại SCB, nhiều sổ tiết kiệm, 19 siêu xe, 1 du thuyền…
Vụ án cũng xét xử hàng chục quan chức ở các cơ quan bảo vệ pháp luật như 11/18 cán bộ trong đoàn thanh tra, giám sát thuộc Ngân hàng Nhà nước nhận hối lộ, lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Điển hình như Đỗ Thị Nhàn, Cục trưởng Cục Thanh tra, giám sát II Ngân hàng Nhà nước nhận hối lộ 5,25 triệu USD, một số cán bộ ở Thanh tra Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước…
Sự cảnh báo trong vụ án này là công tác quản lí Nhà nước trong việc giám sát hoạt động Ngân hàng SCB hoàn toàn bỏ ngỏ để Trương Mỹ Lan lũng đoạn. Các cơ quan chức năng buông lỏng quản lí, thanh tra, giám sát phát hiện ra nhưng bỏ qua (sửa kết luận thanh tra) do những người thi hành công vụ đều nhận hối lộ nên bỏ qua tội phạm, thậm chí còn “vẽ đường cho hươu chạy” trong một thời gian dài (10 năm) nên Trương Mỹ Lan và SCB trượt dài, triền miên trong vòng xoáy tội lỗi.