PV: Thưa ông Justin Derbyshire, ông có thể khái quát những nét cơ bản về tổ chức và hoạt động của Tổ chức Hỗ trợ NCT Quốc tế (HAI)?
 |
| Ông Justin Derbyshire |
Ông Justin Derbyshire: Cách đây khoảng 30 năm, Tổ chức Hỗ trợ NCT Quốc tế (HelpAge International) được thành lập. Đây là mạng lưới tập hợp rất nhiều tổ chức và cơ quan khác có chung mục tiêu hướng đến việc làm thay đổi, nâng cao chất lượng cuộc sống của NCT. HAI hoạt động trong 4 lĩnh vực: Thứ nhất, làm sao giúp NCT khắp nơi được bảo đảm về thu nhập; một trong mục tiêu rất quan trọng của chúng tôi là hướng đến việc bảo trợ xã hội toàn dân. Thứ hai, chăm sóc sức khỏe với 3 hoạt động nhỏ hơn là già hóa khỏe mạnh (không chỉ hướng đến đối tượng duy nhất là NCT mà hướng đến trong vòng đời của một con người); bệnh không lây nhiễm và chăm sóc dài hạn. Thứ ba, bảo vệ NCT, chống bạo lực, bạo hành với NCT. Thứ tư, bảo đảm cho tiếng nói NCT được lắng nghe, được truyền tải đến Chính phủ và hệ thống chính quyền các cấp; được phản ánh, thể hiện trong chính sách và đường lối.
PV: Tốc độ già hóa dân số ở Việt Nam và thế giới đang tăng nhanh. Có người cho rằng đây là gánh nặng lớn đối với xã hội. Ông nghĩ gì về vấn đề này?Ông Justin Derbyshire: Đúng vậy, thế giới đang già hóa. Đây là sự thay đổi về cơ cấu dân số và là thách thức của toàn cầu. Nhưng Việt Nam đang có tốc độ già hóa rất nhanh, chỉ mất 17 năm đã chuyển từ quốc gia đang già thành sẽ già rồi, trong khi nước Mỹ mất đến 150 năm. Trong quá trình làm việc, tôi đã đến thăm rất nhiều nước, gần đây là Nhật Bản. Nhật Bản là đất nước đã già rồi, họ ước rằng chuẩn bị tốt hơn cho già hóa. Hàn Quốc cũng cho rằng thật là tốt nếu sự thay đổi cơ cấu dân số mới chỉ bắt đầu và đang còn dân số trẻ, để có thể làm nhiều hơn, chuẩn bị nhiều hơn cho già hóa, không nên để quá muộn như hiện tại.
Hiện nay, tuổi thọ con người càng ngày càng tăng lên. Nhưng một yếu tố nữa cũng tăng lên, đấy là tuổi khỏe mạnh. Càng ngày càng có nhiều NCT vẫn duy trì sức khỏe và mong muốn có thể đóng góp cho gia đình và xã hội. Ở một số quốc gia đã già chúng tôi đến làm việc, họ đang đặt ra vấn đề rằng hãy để cho cá nhân quyền quyết định tuổi nghỉ hưu thay vì quy định mức sàn giống hệt nhau, bởi vì mỗi người đều có tốc độ già hóa khác nhau.
| |
| Ông Justin Derbyshire với phóng viên Báo Người cao tuổi. |
PV: Ông có thể chia sẻ một số bài học kinh nghiệm của các nước tiêu biểu ứng phó với già hóa?Ông Justin Derbyshire: Tôi thì lại thấy rằng kinh nghiệm học không ở đâu xa mà chính tại Việt Nam. Thực ra chúng tôi học ở các bạn rất nhiều. Các bạn đang có những nỗ lực thích ứng với già hóa rất tuyệt vời. Tiêu biểu là mô hình CLB Liên thế hệ tự giúp nhau, có sự vào cuộc của cả Nhà nước và cộng đồng. Thực sự thông qua mô hình, NCT được đặt ở trung tâm của sự phát triển; CLB không chỉ giúp đỡ NCT mà giúp đỡ cả cộng đồng. Chúng tôi sẽ mang kinh nghiệm của các bạn để chia sẻ với các quốc gia khác.
Ngoài ra, chúng tôi muốn chia sẻ kinh nghiệm của Nhật Bản, Thụy Điển, Đức trong vấn đề chăm sóc dài hạn, đặc biệt là bảo hiểm chăm sóc dài hạn. Bởi vì, vấn đề chăm sóc dài hạn là một thách thức của tất cả các Chính phủ trên khắp thế giới. Chúng tôi khuyên rằng, các bạn hãy nhanh chóng làm việc với cộng đồng, với sự phối hợp và hỗ trợ của các ban ngành liên quan.
PV: Ông vừa nhắc đến CLB Liên thế hệ tự giúp nhau. Vậy HAI đã và sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam xây dựng, nhân rộng mô hình này như thế nào?Ông Justin Derbyshire: Ở Việt Nam, chúng tôi hợp tác với Hội NCT, Hội Phụ nữ, MTTQ, Ủy ban Quốc gia về NCT, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Y tế, các cơ quan, tổ chức khác để hỗ trợ xây dựng mô hình CLB Liên thế hệ tự giúp nhau. Chúng tôi đã chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ kĩ thuật. Nhưng một lần nữa chúng tôi muốn nhấn mạnh rằng hầu như những thành tựu đạt được hôm nay chính từ cộng đồng của các bạn. Việc chúng tôi giúp các bạn là xây dựng khung, còn hoàn chỉnh cái khung đó, thêm vào các chi tiết hoàn toàn ở sự đóng góp của các bạn. Chúng tôi nghĩ rằng trong tương lai tiếp tục học hỏi từ cộng đồng, dựa vào tri thức của cộng đồng để tiếp tục hoàn thiện mô hình, mang lại nhiều kết quả hơn nữa..
PV: Việt Nam là nước nghèo, có thu nhập trung bình thấp. Theo ông, Việt Nam cần làm gì để thích ứng với già hóa dân số? HAI có những giải pháp và hoạt động cụ thể nào hỗ trợ Việt Nam ứng phó với già hóa?Ông Justin Derbyshire: Chúng tôi khuyến khích các bạn tăng cường hơn nữa sự tham gia của NCT. Các đường lối chính sách phát triển đất nước cần xây dựng ngay bây giờ để sẵn sàng cho sự thay đổi về cơ cấu dân số. Đừng coi già hóa là thách thức mà là cơ hội, tiềm năng để tạo lợi thế cạnh tranh so với các nước khác trong khu vực. Bởi già hóa chỉ đơn giản là sự thay đổi về cơ cấu dân số. Đó là cơ hội nếu các bạn nhìn nhận đúng và biết nắm bắt cơ hội này.
Một số giải pháp cụ thể hơn chúng tôi đưa ra cho Việt Nam là hướng tới bảo trợ xã hội toàn dân, phát triển hệ thống y tế thích ứng cung cấp bảo đảm dịch vụ cho các nhu cầu trong tương lai. Đồng thời, chúng tôi sẽ tiếp tục kết nối Việt Nam với các chính phủ, cá nhân và tổ chức xã hội khác để chia sẻ kinh nghiệm cũng như giúp các bạn xây dựng chiến lược thích ứng với già hóa phù hợp.
PV: Trân trọng cảm ơn ông!Hoàng Phúc (Thực hiện)
