Cơ sở nào để 3 hãng hàng không xin tăng giá vé?

Chưa có lập luận xác đáng

Cả ba hãng hàng không lớn tại Việt Nam gồm Vietnam Airlines, Vietjet Air và Jetstar Pacific vừa đề xuất xin tăng giá vé máy bay với lý do giá xăng dầu thế giới dao động theo chiều hướng tăng trong thời gian gần đây.

Riêng Jetstar Pacific đề nghị tăng mức tối đa lên 25% so với quy định hiện tại.

Đưa ra quan điểm về vấn đề này, PGS.TS Nguyễn Thiện Tống - Nguyên Chủ nhiệm Bộ môn Kỹ thuật hàng không, Đại học Bách khoa TPHCM cho biết:

"Các hãng hàng không đề xuất xin tăng giá vé do giá xăng dầu thế giới tăng lên vậy họ đã có văn bản rõ ràng giải trình phần nhiên liệu chiếm bao nhiêu % giá vé, việc tăng lên tác động cụ thể ra sao cho chi phí đầu ra hay chưa, hay chỉ mới là tiếng nói mơ hồ, chưa có con số chính xác.

Việc đầu tiên cho các doanh nghiệp trước khi xin tăng giá bất kỳ sản phẩm, mặt hàng nào đầu tiên phải là cơ sở tính toán để đưa ra mức giá.

Nhất là khi từ trước đến nay luôn tồn tại một thực trạng trong tất cả các loại hình vận tải không riêng hàng không, đó là khi xăng dầu tăng thì nhanh chóng xin tăng giá vé, nhưng khi xăng dầu giảm giá không hề có xin hạ giá vé, mà vẫn giữ nguyên.

Không có lập luận xác đáng để tăng giá vé

Chính vì thế, việc các hãng hàng không xin tăng giá vé thậm chí lên tới 25% là chưa có lập luận, căn cứ chính xác, rõ ràng.

Như Vietnam Airlines có đưa ra con số nhiên liệu chiếm 30% tổng giá vé người đi máy bay phải trả, chỉ là chưa tới 1/3, vậy nếu xăng dầu giá chỉ tăng 10% so với giá hiện tại, thì mức tác động vào 30% chi phí giá vé thì chỉ có 3%, nên không có lý do gì tăng 25% giá vé.

Cùng với đó, giá vận chuyển hàng không tác động đến nền kinh tế rất nhiều, đặc biệt là chỉ số lạm phát, nên bấy lâu nay nhà nước đang áp dụng nhiều chính sách để kiềm chế lạm phát.

Cục hàng không cũng đã từng có kiến nghị giữ nguyên mức giá vé hiện nay và đợi năm 2019 mới tính toán mức vé phù hợp khác, một phần cũng là để kìm chế lạm phát".

Theo ông Tống, hiện khung giá vé máy bay hiện hành đang được áp dụng là vé máy bay nhóm đường bay phát triển kinh tế-xã hội dưới 500km sẽ là 1,6 triệu đồng/lượt, nhóm đường bay khác dưới 500km là 1,7 triệu đồng/lượt; từ 500km - 800km là 2,2 triệu đồng/lượt; từ 850km - dưới 1.000km có giá 2,79 triệu đồng; từ 1.000 - dưới 1.280km giá 3,2 triệu đồng; từ 1.280km trở lên giá 3,75 triệu đồng/vé/chiều.

Mức tối đa khung giá vé này được áp dụng theo Quyết định 3282 của Bộ Tài chính với giá áp dụng là 4.250 đồng/khách/km.

Và cái gì cũng phải nên so sánh với các nước có nền kinh tế tương tự, có GDP bằng hoặc cao hơn chúng ta như Indonesia, Thái Lan...xem mức giá vé hiện tại quy định chung của chúng ta với họ cao hay phù hợp.

Được biết là giá vé của chúng ta đang rơi vào mức hợp lý, thậm chí cao hơn so với mức thu nhập bình quân.

Trước đây, tầng lớp người giàu mới có thể đi máy bay, nhưng khi có máy bay giá rẻ thì tầng lớp thu nhập trung bình cũng có thể sử dụng dịch vụ trên, nên nếu tăng giá vé thì sẽ làm mất đi quyền lợi sử dụng của rất nhiều người, như vậy là không nên.

Như Ấn Độ nhà nước có nhiều biện pháp khuyến khích các hãng bay giảm giá vé để người dân có thu nhập thấp, trung bình có cơ hội đi máy bay, thậm chí bù lỗ.

Nếu kinh doanh có lãi, thậm chí phải giảm giá vé

Bên cạnh đó, một vấn đề khác được ông Tống quan tâm, đó là các hãng máy bay thời gian qua kinh doanh lãi hay lỗ, theo ông thấy, báo cáo tài chính của họ toàn báo lãi, thậm chí lên tới cả nghìn tỷ đồng.

Theo ghi nhận của Vietnam Airlines, tổng doanh thu hợp nhất ước đạt gần 25.500 tỷ đồng, trong đó, doanh thu Công ty mẹ ước đạt gần 18.600 tỷ đồng, tăng hơn 13% so với cùng kỳ. Lợi nhuận trước thuế hợp nhất ước đạt gần 1.460 tỷ đồng, tăng 6,2% so với kế hoạch.

Công ty CP hàng không Vietjet, quý I/2018, doanh thu vận chuyển hành khách đạt 6.035 tỷ đồng, tăng 52% so với quý I/2017 và vượt gần 10% so với kế hoạch đề ra giúp lợi nhuận ở mảng kinh doanh cốt lõi của Vietjet quý này đạt gần 737 tỷ đồng, tăng 74% so với cùng kỳ.

Trong năm 2018, chỉ riêng trong 7 tháng đầu năm 2018, tổng lợi nhuận của Jetstar đã vượt kế hoạch 6 lần, hiệu quả hơn 523 tỷ so với cùng kỳ, và có lãi ấn tượng.

Qua đây, có thể thấy rõ sự vô lý, với hãng bay có vốn ngân sách nhà nước, nếu kinh doanh thua lỗ, thậm chí ngân sách phải bù lỗ. Tuy nhiên, ở đây là kinh doanh có lãi, thì không có nghĩa lời ăn, thua không chịu, thậm chí lại muốn được tạo điều kiện sinh thêm lời.

Với các hãng hàng không tư nhân sự xuất hiện của họ vốn dĩ đã tạo ra sự cạnh tranh cần thiết, tăng chất lượng dịch vụ của tất cả các hãng bay để tồn tại. Nhưng họ biết cách tính toán cân đối giữa các đường bay để làm sao vẫn có lãi, chứ không bao giờ lỗ.

Cho nên, nhìn vào kết quả kinh doanh hãng bay nào cũng có lãi, thậm chí lãi lớn, minh chứng cho việc nguồn thu lớn hơn nguồn thu rất nhiều, nên không có lý do gì để tăng giá vé hiện tại, thậm chí phải đề xuất xin giảm. Còn nếu không giảm giá vé xuống thì cũng không sao nhưng không được tăng.

Ở góc độ khác, theo vị chuyên gia trên, điểm ông quan tâm là cả 3 hãng bay cùng nhau đồng lòng xin tăng giá vé dễ tạo ra sự độc quyền, tạo áp lực, như vậy người tiêu dùng dễ bị thiệt hại, vi phạm nguyên tắc cạnh tranh.

Chính vì vậy, ở đây, vai trò của nhà nước vô cùng quan trọng, vì họ được quyền cho hay không cho tăng giá vé.

Đất Việt