Cần ngăn chặn những nội dung xấu, độc hại tới trẻ em trên nền tảng OTT xuyên biên giới

Nguy hiểm cho nhận thức và sự phát triển của trẻ em

OTT xuyên biên giới cùng các nền tảng số từ nước ngoài khác đang chiếm 95% thị phần Việt Nam. Ngoài những lợi ích như đem đến cho khán giả Việt sản phẩm văn hóa mới, nhiều sự lựa chọn thưởng thức hơn, những doanh nghiệp này cũng để lọt không ít sản phẩm vi phạm pháp luật, văn hóa của Việt Nam.

Nguy hiểm hơn, với việc các đơn vị OTT xuyên biên giới nằm ngoài vòng kiểm duyệt, trẻ em Việt Nam có thể dễ dàng tiếp cận những sản phẩm này, ảnh hưởng vô cùng lớn đến hành vi, nhận thức của trẻ em. Lý do là trẻ em luôn tin vào những gì chúng nhìn thấy. Một số nội dung phim có tác động trực tiếp đến hành vi của trẻ em, trong khi một số khác ảnh hưởng đến sự nhận thức của trẻ khi lớn lên.

Nhiều nghiên cứu khẳng định có mối liên hệ giữa việc tiếp xúc với bạo lực trên các phương tiện truyền thông và suy nghĩ, cảm xúc, hành vi hung hăng hoặc bạo lực ở người xem. Theo nghiên cứu kéo dài bốn năm của Caroline Fitzpatrick, trợ lý Giáo sư tâm lý học tại Đại học Sainte-Anne (Canada), trẻ em tiếp xúc nhiều với phim ảnh, trò chơi điện tử bạo lực sẽ có tâm lý chống đối xã hội hơn. Các hành vi biểu hiện bao gồm: Nói dối, thiếu ăn năn, thiếu đồng cảm và thao túng người khác.

Hiện rất nhiều các quốc gia đã siết chặt hoạt động của các OTT xuyên biên giới (ảnh minh hoạ)

Không chỉ thay đổi nhận thức, nhiều vụ việc nghiêm trọng như hành hạ bản thân, tự tử do bắt chước trên Youtube đã từng xảy ra. Trên Youtube từng xuất hiện nhiều video mang tên Thử thách Momo (momo challenge) có nội dung hướng dẫn trẻ em tự sát; hoặc “thử thách cá voi xanh” kết thúc bằng việc tự sát sau khi làm 50 thử thách, trong đó có việc rạch lên cơ thể hình cá voi xanh.

Tại Việt Nam, năm 2020, Công an Đồng Nai đã phát tin cảnh báo về trường hợp cháu bé 8 tuổi (Trảng Bom, Đồng Nai) treo cổ dẫn đến tử vong trong nhà tắm, nghi do học theo “thử thách Momo” trên mạng.

Trao đổi với phóng viên, Đại biểu Quốc hội Đinh Công Sỹ cho rằng những sản phẩm văn hóa trong đó có phim ảnh, các clip âm nhạc, các tác phẩm hội họa…đều có những tác động ở những mức độ nhất định đến nhận thức tâm lý, tính cách, tình cảm và hành động của người tiếp nhận. Sự ảnh hưởng sẽ diễn ra mạnh mẽ hơn ở nhóm tuổi thiếu nhi, do những đặc điểm về mặt sinh học các cháu còn chưa trưởng thành.

“Do vậy phim ảnh hay các video clip có nội dung khiêu dâm, bạo lực hay có hình ảnh, ngôn ngữ…cực đoan về một vấn đề xã hội nào đó chắc chắn sẽ có ảnh hưởng xấu, tiêu cực đến sự phát triển bình thường trong tâm, sinh lý của trẻ em. Điều đó dẫn đến nhận thức sai trái và sau cùng là có thể có các hành vi lệch chuẩn, thậm chí là vi phạm pháp luật”, ông Sỹ nói.

Vi phạm pháp luật Việt Nam?

Theo báo cáo của Vietnam Digital Marketing Trend 2021, hiện tỷ lệ người dùng internet chiếm khoảng 65% dân số, trong đó có khoảng hơn 40,7 triệu người dùng có smartphone; thời gian bình quân một người dân dành cho lên mạng vào internet từ 3.1 giờ/ngày đã tăng lên 4.2 giờ/ngày. Điều này quá thuận tiện cho các sản phẩm từ các đơn vị OTT nước ngoài xâm nhập và thay đổi nhận thức hàng triệu lượt khán giả người Việt.

Đơn cử ví dụ của OTT xuyên biên giới là Netflix. Đây là nhà cung cấp dịch vụ phim trực tuyến lớn nhất thế giới, có 151 triệu thuê bao tại 150 quốc gia, đã có mặt tại Việt Nam kể từ năm 2016 với nguồn lợi nhuận thu được vô cùng lớn.

Các OTT nội chấp hành mọi quy định của pháp luật ngày càng kém cạnh tranh trước những OTT xuyên biên giới không phép

Một số phim được trình chiếu trên Netflix có nội dung vi phạm pháp luật của Việt Nam. Thậm chí, Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ Thông tin và Truyền thông) đã từng gửi công văn cho Netflix chỉ rõ những vi phạm như: nội dung xuyên tạc lịch sử (phim tài liệu “Vietnam War”), xuyên tạc chủ quyền Việt Nam (phim điện ảnh “Madam Secretary”), nội dung mô tả hình ảnh bạo lực, sử dụng ma tuý, khiêu dâm (phim điện ảnh, truyền hình “Polar”, “After Porn End”, “365 Days”...).