“Nhộn nhịp” hoạt động của các xưởng băm dăm
Thời gian qua, người dân, trong đó có nhiều người cao tuổi sinh sống địa bàn huyện Lạc Thủy đã nhiều lần phản ánh tới cơ quan chức năng và báo chí về việc các xưởng sản xuất, chế biến gỗ dăm gây ảnh hưởng tới cuộc sống của họ.
Nổi cộm là các vấn đề về ô nhiễm môi trường, ô nhiễm tiếng ồn, cho tới việc lấn chiếm hành lang an toàn giao thông làm bãi tập kết; rồi xe quá khổ, quá tải thường xuyên hoạt động gây hư hỏng kết cấu hạ tầng giao thông, tiềm ẩn tai nạn giao thông cho người và các phương tiện khi tham gia giao thông qua đây… Trong các cuộc tiếp xúc cử tri và họp thôn, người dân đã liên tục phản ánh nhưng chưa được giải quyết.
Theo quan sát của phóng viên Tạp chí Người cao tuổi, cơ sở băm dăm đặt tại thị trấn Chi Nê, nằm sát Trạm Quản lí đường thủy nội địa sông Bôi, đường dẫn vào cơ sở đấu nối trực tiếp vào Quốc lộ 21A, nên mỗi khi những chiếc xe container, xe tải trọng lớn ra, vào “ăn hàng”, khi xe quay ngang đã chắn hết toàn bộ chiều ngang tuyến đường, dẫn đến tình trạng ách tắc, giao thông lộn xộn. Mặt khác, chủ cơ sở ngang nhiên tập kết gỗ dăm băm, chiếm toàn bộ hành lang an toàn giao thông, thậm chí vương vãi ra mặt đường 21A, gây mất mĩ quan và an toàn giao thông.
 |
| Cơ sở thu mua, tập kết gỗ để chế biến dăm nằm tại thị trấn Chi Nê. |
Đầu tháng 8/2022, khi đến địa phương tác nghiệp, phóng viên chứng kiến những chiếc ô tô vận chuyển gỗ dăm băm chất cao quá ngọn, che chắn sơ sài, có dấu hiệu quá tải, cơi nới thành thùng, nhưng không hề thấy bóng dáng lực lượng chức năng kiểm tra, xử lí. Trong khi đó, cả nước đang đồng loạt ra quân, xử lí xe quá tải, quá khổ.
Chia sẻ với phóng viên, một người cao tuổi (xin giấu tên) ở gần xưởng băm dăm bức xúc: “Lượng xe ra vào các bãi vật liệu này khá lớn, xe có tải trọng cao nên rất dễ phá hỏng đường. Mặt khác, việc doanh nghiệp đấu nối đường nội bộ thẳng vào Quốc lộ 21A còn gây nguy hiểm cho người dân và các phương tiện lưu thông qua đây. Chúng tôi kiến nghị cấp có thẩm quyền kiểm tra việc cho doanh nghiệp đấu nối như vậy đã đúng với quy định hay chưa? Về môi trường, ngày nắng nóng hay nồm ẩm, không khí quanh đây nồng nặc mùi gỗ đã được ngâm, tẩy rất khó chịu. Đặc biệt, sau khi trời mưa, gỗ và vỏ cây ngâm nước bốc mùi hôi thối tạo môi trường cho ruồi, muỗi phát triển”.
Cách cơ sở băm dăm trên không xa là một cơ sở thu mua, tập kết gỗ để chế biến dăm, nằm sát vách cổng chào thị trấn Chi Nê. Trái ngược với sự khang trang nơi “cửa ngõ” thị trấn, là hình ảnh nhếch nhác, bẩn thỉu, mất mĩ quan. Ngay dưới cổng chào, gỗ cây được tập kết thành đống ngổn ngang ngay trên hành lang an toàn giao thông, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn.
Tương tự, tại địa bàn xã Yên Bồng, huyện Lạc Thủy cũng tồn tại một cơ sở sản xuất dăm gỗ. Cơ sở này đã được xây dựng nhiều hạng mục như nhà xưởng, dây chuyền, máy móc,… Nhiều người dân xã Yên Bồng cho biết, cơ sở chế biến băm dăm này đã từng đổ chất thải thẳng ra con suối gần đó, gây ô nhiễm môi trường.
Khi đến địa bàn xã Khoan Dụ, huyện Lạc Thuỷ, người dân nơi đây cũng phản ánh về việc nhiều năm qua, Công ty TNHH Phú Hưng hoạt động trong lĩnh vực chế biến gỗ lâm sản đã xây dựng nhiều công trình, bến thủy, tập kết máy móc… trái phép trên diện tích đất phía ngoài đê, giáp với bờ sông Bôi (?!).
|
| Vật liệu tập kết cạnh đường, tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn giao thông. |
Trả lời báo chí, Chủ tịch UBND xã Khoan Dụ cho biết, từ cuối năm 2019, chính quyền xã đã có biên bản kiểm tra về việc xây dựng công trình nhà điều hành của Công ty TNHH Phú Hưng và chỉ rõ: “Công ty đã xây dựng công trình trong phạm vi hành lang kè sông Bôi với diện tích 207m2. Việc xây dựng công trình nhà ở trái phép trong phạm vi bảo vệ đê điều đã vi phạm quy định về bảo vệ an toàn công trình phòng chống thiên tai”.
Mặc dù đã nhắc nhở nhiều lần nhưng doanh nghiệp này vẫn tái diễn vi phạm. Cho đến nay, các hoạt động, xây dựng hoàn thiện các công trình, cơi nới ra phía sông Bôi, vi phạm hành lang đê điều vẫn ngang nhiên diễn ra.
Người dân tại huyện Lạc Thủy cũng bày tỏ thêm, Công ty TNHH Phú Hưng đã hoạt động ở đây nhiều năm, hằng ngày, phía ngoài bờ sông Bôi, những chiếc tàu trọng tải lớn tấp nập cập bến. Gỗ nghiền thành phẩm được “rót” xuống tàu bằng một băng chuyền và được vận chuyển đi tiêu thụ. Ngoài việc “rót” hàng bằng bến thủy thì phía đường bộ, những chiếc xe tải cỡ lớn, với những chiếc thùng xe hoán cải từ thùng xe container cũng được tập kết ngay trên đường để lấy hàng đi tiêu thụ.
Lí giải của chính quyền địa phương
Được biết, các dự án về chế biến gỗ dăm là loại hình hoạt động có điều kiện, đáp ứng điều kiện về vùng nguyên liệu và môi trường. Việc đầu tư vào lĩnh vực này đòi hỏi nhà đầu tư phải có quy hoạch vùng nguyên liệu, được cấp có thẩm quyền thẩm định và phê duyệt, để tránh tranh chấp về nguyên liệu, gây thiệt hại kinh tế cho doanh nghiệp, ảnh hưởng sản xuất và đời sống người trồng rừng.
Điều đáng nói ở đây, người dân huyện Lạc Thuỷ phản ánh, các xưởng chế biến dăm gỗ nêu trên chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt, chưa đầy đủ hồ sơ, thủ tục pháp lí về mục đích sử dụng đất, đánh giá tác động môi trường, hay cam kết vùng nguyên liệu (?!).
Ông Trịnh Xuân Nghị, Chủ tịch UBND thị trấn Chi Nê khẳng định: “Xưởng gỗ dăm này, UBND thị trấn không quản lí nên không nắm bắt được thông tin. Chúng tôi chỉ thực hiện chức năng quản lí con người, nói chính xác là an ninh trật tự. Ví dụ việc sản xuất có gây ảnh hưởng đến môi trường, người dân xung quanh thì địa phương sẽ kiểm tra, làm văn bản gửi cấp trên để có phương hướng xử lí. Những hoạt động lớn như thế này, liên quan cầu cảng, thấp nhất phải là huyện quản lí, còn việc cấp phép thì do tỉnh...”.
Các vấn đề như quy hoạch, giấy đăng kí kinh doanh, giấy phép đầu tư, điều kiện hình thành các dự án mới về sản xuất dăm gỗ, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, cam kết bảo vệ môi trường, kiểm tra nguồn gốc lâm sản và nghĩa vụ thuế đối với Nhà nước... địa phương đều không hay biết.
Về việc tập kết nguyên liệu không đúng quy định của cơ sở sản xuất chế biến gỗ dăm, ông Nghị cho biết thêm, thị trấn đang lo đón nông thôn mới nên chuẩn bị cho dẹp. Tuy nhiên, không thuộc chức năng của UBND thị trấn nên phải phối hợp với Công an huyện mới thực hiện được.
Tại xã Yên Bồng, trao đổi với phóng viên, Phó Chủ tịch UBND xã Trịnh Văn Thướng cho biết, trên địa bàn xã có xưởng sản xuất gỗ dăm của Công ty Cổ phần Tây Nam hoạt động tại khu Hồng Phong 2. Ông Thướng nói: “Tuy nhiên, cơ sở này hoạt động từ lúc nào tôi cũng không nhớ và lãnh đạo công ty này là ai chúng tôi cũng không biết, mặc dù hoạt động tại xã nhưng chưa bao giờ đến làm việc với chính quyền địa phương để trao đổi tình hình hoạt động. Việc phát ngôn là của Chủ tịch UBND xã, tôi không có quyền phát ngôn. Để cung cấp thông tin báo chí, tôi sẽ tiếp thu và sớm báo cáo, cũng như tham mưu Chủ tịch xã kiểm tra, làm rõ”.
Trước những luồng thông tin trên, phóng viên đã đến làm việc với UBND huyện Lạc Thuỷ, ông Đinh Trí Dũng, Phó trưởng phòng Kinh tế Hạ tầng huyện cho biết, gần đây có xưởng băm dăm keo của Công ty Huy Hoàng, tuy nhiên, những hoạt động cấp phép hoạt động thì phòng không nắm được. Ông Dũng giải thích do bộ phận của ông chỉ cấp phép các hoạt động xây dựng nhà ở riêng lẻ, xây dựng trên đất và không thấy các đơn vị đến xin cấp phép nên không có hồ sơ.
Trao đổi qua điện thoại tại văn phòng UBND huyện Lạc Thuỷ với ông Vũ Hùng Mẫn, Trưởng phòng Kinh tế Hạ tầng huyện, ông Mẫn cho phóng viên biết, những hoạt động băm dăm keo này không thuộc diện phải cấp phép, không thuộc chủ trương đầu tư...
Trong khi đó, tháng 4/2015, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) có Văn bản số 2775/BNN-CB về việc “hướng dẫn thực hiện thẩm định điều kiện hình thành các dự án mới về sản xuất dăm gỗ”. Tại Văn bản này, Bộ NN&PTNT nêu rõ: “Đối với địa phương thuộc các vùng Tây Bắc Bộ, Đồng bằng sông Hồng, khu vực Bắc Trung Bộ, Tây Nguyên, Đông Nam Bộ, và Đồng bằng sông Cửu Long: Xem xét thẩm định theo hướng không phê duyệt các dự án mới về xây dựng cơ sở sản xuất dăm gỗ xuất khẩu theo Khoản 1, Mục III, Điều 1 Quyết định số: 5115/QĐ-BNN-TCLN ngày 1/12/2014 của Bộ NN&PTNT”.
