Sự kiện 27/07/2021 17:20
Bên cạnh những ý kiến phát biểu đánh giá cao kết quả thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia nông thôn mới thời gian vừa qua được triển khai đồng bộ, rộng khắp, trong cả nước với sự hưởng ứng, tham gia tích cực, nhiệt tình của nhân dân, huy động được nhiều nguồn lực đóng góp cho xã hội để thực hiện chương trình. Qua tổng kết có nhiều mô hình mới, cách làm hay được thực hiện, bộ mặt nông thôn có nhiều thay đổi, kinh tế nông thôn có nhiều chuyển biến tích cực, vai trò của, người nông dân được thể hiện rõ, thu nhập bình quân đầu người tăng mạnh so với 5 năm trước.
Tuy nhiên có nhiều ý kiến cho rằng, khu vực nông thôn còn đứng trước nhiều thách thức, đòi hỏi tiếp tục cần được quan tâm đầu tư, vừa duy trì, phát huy các thành quả đạt được, vừa hỗ trợ các xã còn lại đạt chuẩn nông thôn mới; chất lượng xây dựng nông thôn mới cũng cần được quan tâm để xây dựng nông thôn toàn diện, bền vững, thực chất hơn, gắn với đô thị hóa nông thôn, phát triển kinh tế nông thôn, nông nghiệp hiện đại; phát huy truyền thống và vai trò to lớn của giai cấp nông dân trong sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc và xây dựng đất nước.
 |
| Ông Lê Minh Hoan, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn |
Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, câu chuyện bền vững liên quan tới thu nhập, tới sinh kế của người dân khu vực nông thôn chưa được nâng cao trong thời gian vừa qua, có nguyên nhân từ chính cái tên của chương trình là “xây dựng nông thôn mới”. Bởi xây dựng nông thôn mới tại các địa phương hay chính quyền cấp cơ sở đều đặt nặng đến hai từ “xây dựng” và nghĩ ngay đến xây dựng cơ sở hạ tầng, cầu đường, trụ sở…Ngược lại chưa quan tâm hay nói đúng hơn là thiếu quan tâm tới những điều kiện để nâng cao thu nhập và chất lượng sống của người dân thông qua sinh kế. Nếu 5 năm trước cũng trồng 1 hecta lúa, 5 năm sau cũng trồng 1 có hecta lúa như truyền thống thì không thể nào chúng ta tăng thu nhập lên 1,5 lần.
Bên cạnh hỗ trợ cho người dân vay tiền mà sản xuất ra một mặt hàng nào đó để mong giảm nghèo, nhưng không kết nối được với thị trường thì cũng không thể nào nâng cao thu nhập và giảm nghèo bền vững. Do đó, bên cạnh tiếp tục phát triển hạ tầng, tạo điều kiện cho người nông dân tiếp cận với các tiện ích hiện đại của cuộc sống đô thị. Chúng ta cần phải chú trọng hơn nữa tới “phần mềm”, những “giá trị mới” để gắn kết, cơ cấu lại ngành nông nghiệp - đây là hai bộ phận không thể nào tách rời trong xây dựng nông thôn mới, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho hay.
Cơ cấu lại nông nghiệp chính là động lực để xây dựng nông thôn mới, đây vừa là nền tảng, vừa là chủ thể ba trụ cột cùng người nông dân nâng cao thu nhập, nâng cao chất lượng cuộc sống mang tính bền vững. Trong đó chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp, lấy kinh tế nông thôn làm nền tảng để tạo ra được động lực phát triển nông thôn.
Tư duy chúng ta bắt đầu là tư duy bền vững, là tư duy nâng cao chất lượng sống, nâng cao thu nhập và bằng cơ cấu lại ngành nông nghiệp gắn với những mô hình nông nghiệp mới, nông nghiệp tuần hoàn, nông nghiệp thông minh, gắn với chuỗi ngành hàng từ công nghệ sau thu hoạch, phân loại, bảo quản, chế biến và phát triển thị trường - đó mới là bền vững. Trong thời gian vừa qua, như tôi nói tại nhiều địa phương, khi có một chương trình gì đó thì bắt đầu nghĩ mình được bao nhiêu vốn, khi vốn về thì nên đưa vào công trình gì cho hợp lý, cho hiệu quả - Bộ trưởng Hoan đặt câu hỏi?
Những giá trị mới còn là xây dựng bản sắc văn hóa, hồn cốt của nông thôn được hình thành không gian sống và không gian sản xuất cả nghìn năm nay, làm sao chúng ta phải xem đó là một tài nguyên để giữ gìn. Người nông dân khi làm chủ thể thì phải được tiếp cận từ tri thức, tiếp cận được những điều mới mẻ, biết hợp tác với nhau, biết làm chủ vận mệnh của mình để vươn lên trong cuộc sống, xây dựng bộ mặt nông thôn ngày càng đổi mới, giàu đẹp.
Đưa ra thực tiễn trong dịch COVID -19 mùa giãn cách, ông Hoan cho biết, mặc dù chưa nhiều người nông dân tận dụng không gian mạng để bán hàng, nhưng đã minh chứng cho sự thay đổi về cách tiếp cận tiêu thụ nông sản đến với thị trường. Từ đó không làm đứt chuỗi cung ứng hàng hóa đến tay người tiêu dùng, cũng như giải phóng nguồn hàng sản xuất không bị ế đọng, hư hỏng.
Như vậy “tri thức hóa” người nông dân cần phải được quan tâm, chú ý và phát huy hơn nữa trong thời gian ngắn sắp tới. Lúc đó thu nhập, sinh kế và chất lượng sống của người nông dân sẽ tăng lên, người nông dân có thể tiếp cận chương trình OCOP, tiếp cận làm du lịch, nông nghiệp, nông thôn, biết bảo quản, biết chế biến nông sản của mình, biết tìm kiếm thị trường, chủ động kết nối với các doanh nghiệp, chuyên gia nông nghiệp để biết và trị được bệnh trên cây trồng, vật nuôi. Mặt khác, những vấn đề môi trường nông thôn, văn hóa nông thôn, bình đẳng giới, dinh dưỡng người nông dân nói chung và trẻ em nông thôn nói riêng… chính là những phần mềm, tạo ra nền tảng cho sự phát triển bền vững về sau.
Tôi cho rằng, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững; Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, giai đoạn 2021-2025 đạt hiệu quả và thành công cần phải chú trọng, đề cao đội ngũ lãnh đạo cơ sở. Cụ thể là lãnh đạo cấp xã. Bởi vì đội ngũ cán bộ cấp xã chính là những người gần gũi thường xuyên sáng – tối, sẻ chia, thấu hiểu với bà con nông dân, với đồng ruộng, cây trồng, vật nuôi… Từ đó họ tìm ra được những điểm nghẽn, điểm khó trong sản xuất, kinh doanh, kết nối thị trường, góp phần làm thay đổi dần nhận thức, những tập quán của bà con lâu nay. Vì vậy, thời gian tới đây, chúng tôi sẽ có một chương trình tập huấn riêng cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp xã, để họ tiếp cận được những “giá trị mới” của Chương trình xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững – Bộ trưởng Lê Minh Hoan cam kết.
