Kỉ niệm 78 năm Ngày Chiến thắng phát xít Đức trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại của Nhân dân Liên Xô (9/5/1945 - 9/5/2023):

Vai trò của Stalin trong thắng lợi của Liên Xô trước phát xít Đức

Sau khi Vladimir Ilyich Lenin (1870-1924) qua đời, Iosif Vissarionovich Stalin (1878-1953) trở thành người đứng đầu bộ máy lãnh đạo Đảng và Nhà nước Liên Xô. Stalin đã có công lao to lớn trong việc xây dựng, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và xây dựng hệ thống XHCN trên thế giới.

Biến Liên Xô một nước công nghiệp hùng mạnh

Là nước XHCN đầu tiên trên thế giới, nước Nga Xô viết và Liên Xô sau này nằm trong vòng vây của chủ nghĩa tư bản thế giới. Mùa Hè năm 1918, nước Nga Xô viết bị 14 nước đế quốc và chư hầu hậu thuẫn cho 1 triệu quân phản cách mạng đã chiếm được khoảng 3/4 lãnh thổ nước Nga Xô viết. Tuy nhiên, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Nga, đến hết năm 1920, nước Nga Xô viết đã hoàn toàn chiến thắng thù trong giặc ngoài.

Để tồn tại và phát triển, Liên Xô cần phải có ý chí tự cường và phát huy tối đa sức mạnh nội sinh. Trong Báo cáo Chính trị của Đại hội XIV vào năm 1925, Stalin khẳng định về sự tự cường của Liên Xô: “Biến nước ta từ một nước nông nghiệp thành một nước công nghiệp có thể tự lực sản xuất lấy thiết bị cần thiết, đó là điểm căn bản, là cơ sở của đường lối chung của chúng ta… Biến nước ta từ một nước nhập khẩu thiết bị thành một nước chế tạo được các thiết bị ấy, vì đó là điều bảo đảm sự độc lập kinh tế của nước ta. Và chính điều đó bảo đảm cho nước ta không biến thành vật phụ thuộc vào các nước tư bản chủ nghĩa” .

Vai trò của Stalin trong thắng lợi của Liên Xô trước phát xít Đức

Trong 13 năm trước Chiến tranh thế giới thứ hai (1939-1945), dưới sự lãnh đạo của Stalin, Liên Xô đã xây dựng được 9.000 xí nghiệp lớn, trang bị kĩ thuật hiện đại, nhiều ngành công nghiệp mới quan trọng đã ra đời. So với năm 1913, đến năm 1940 sản lượng đại công nghiệp của Liên Xô tăng hơn 12 lần; tỉ trọng công nghiệp đã chiếm ưu thế trong nền kinh tế quốc dân (hơn 3/4 tổng sản lượng). Trong đó 2/3 thuộc ngành công nghiệp nặng, sản lượng của ngành chế tạo máy tăng 35 lần, sản lượng điện tăng 24 lần (năm 1913 là 2 tỉ kWh, năm 1940 là 48 tỉ kWh).

Địa vị của Liên Xô trong nền kinh tế của thế giới có sự thay đổi tích cực. Năm 1937, sản lưọng công nghiệp của Liên Xô đã vượt lên đứng hàng thứ hai trên thế giới (chỉ sau Mỹ). Tỉ trọng công nghiệp của Liên Xô trong sản lượng công nghiệp thế giới đã lên đến 14%. Trong lịch sử, để trở thành một nước công nghiệp, nước Anh cần 200 năm, nước Mỹ cần 120 năm, Nhật Bản cần 40 năm, trong khi đó, Liên Xô chỉ cần 18 năm để hoàn thành về cơ bản quá trình công nghiệp hóa của mình. Đây là tốc độ công nghiệp hóa nhanh nhất mà thế giới từng ghi nhận.

Đến năm 1934, các nông trang tập thể đã trở thành lực lượng lớn, thu hút 3/4 tổng số nông hộ, sử dụng 90% diện tích đất trồng trọt, 281.000 máy kéo, 32.000 máy gặt đập.

Lãnh đạo Liên Xô trong cuộc Chiến tranh vệ quốc vĩ đại

Đến giữa thập niên 1930, những nước phát xít Đức, Italia, Nhật đã liên kết lại để tiêu diệt Liên Xô. Các nước này cũng đã tham gia Hiệp ước chống Quốc tế Cộng sản và âm mưu đòi phân chia lại thế giới. Các nước Anh, Pháp, Mỹ thì dung dưỡng chủ nghĩa phát xít để mong nó chĩa mũi nhọn vào việc tiêu diệt Nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên của thế giới.

Ngày 22/6/1941, sau khi chiếm gần như trọn châu Âu, nước Đức Quốc xã cùng đồng minh và chư hầu tấn công Liên Xô. Bọn phát xít chiếm ưu thế quân sự nên nhanh chóng chiếm được vùng Pri-Baltic, Belarus, Ukraine, Moldova và tiến nhanh đến thủ đô Moscow. Mặt trận Xô - Đức khi đó tập trung đến 80% quân số của phát xít Đức cùng đồng minh và chư hầu.

Dân tộc các nước Cộng hòa của Liên Xô đã đoàn kết hiệp lực tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Liên Xô và lãnh tụ Stalin để đẩy lùi mối họa phát xít. Ngày 23/6/1941, Đại bản doanh bộ Tổng tư lệnh tối cao được thành lập. Một tuần sau, ngày 30/6/1941, Hội đồng quốc phòng Nhà nước ra đời. Stalin được cử đứng đầu cả hai cơ quan quyền lực cao nhất trong thời kì chiến tranh này.

Ngày 3/7/1941, Stalin có bài phát biểu quan trọng trên đài phát thanh. Satlin đã chỉ rõ tính chất khốc liệt của cuộc chiến tranh và nhấn mạnh ý nghĩa cao cả của cuộc chiến đấu vĩ đại của Nhân dân Liên Xô đối với các dân tộc ở châu Âu và trên thế giới.

Lễ diễu binh kỷ niệm 75 năm Ngày chiến thắng (9-5) trên Quảng trường Đỏ (Nga)
Lễ diễu binh kỷ niệm Ngày chiến thắng (9-5) trên Quảng trường Đỏ (Nga)

Quân đội Xô viết tuy ban đầu bị quân phát xít áp đảo nhưng đã chống trả rất kiên cường. Cuối năm 1941, Hồng quân Liên Xô đã chặn đứng được quân đội Đức quốc xã tại cửa ngõ thủ đô Moscow. Trải qua nhiều trận chiến ác liệt, đến cuối năm 1944, Liên Xô đã giải phóng được toàn bộ đất đai của mình và đánh đuổi quân Đức Quốc xã trên lãnh thổ các nước Đông Âu và Trung Âu và đưa chiến tranh vào chính nước Đức. Tháng 4/1945, quân đội Xô viết bắt đầu công phá Berlin. Nước Đức Quốc xã sau đó đã sụp đổ và đầu hàng vào ngày 9/5/1945.

Tại buổi chiêu đãi lớn mừng chiến thắng ngày 24/5/1945, Stalin đã phát biểu rằng Nhân dân Liên Xô đã tin tưởng vào đường lối đúng đắn của Đảng và Chính phủ Liên Xô và sẵn sàng xả thân để bảo đảm việc đánh tan nước Đức Quốc xã.

Khôi phục và phát triển Liên Xô sau chiến tranh

Theo những số liệu chính thức, trong Chiến tranh hơn 27 triệu người dân Xô viết đã hi sinh trên chiến trường, bị giết hại ở các vùng quân đội Đức Quốc xã chiếm đóng hoặc trong các trại tập trung của phát xít Đức. Bên cạnh đó, Liên Xô có 1.710 thành phố, hơn 70 nghìn làng mạc, 31.853 cơ sở công nghiệp, 65 nghìn cây số đường sắt, 98 nghìn nông trang tập thể, 1.876 nông trường quốc doanh, 2.980 trạm máy kéo bị phá huỷ hoặc thiêu cháy.

Dưới sự chỉ đạo của quyết định “Về những biện pháp cấp bách khôi phục kinh tế ở các vùng được giải phóng khỏi sự chiếm đóng của bọn phát xít” của Stalin đến cuối năm 1945 Liên Xô đã khôi phục được 7.500 nhà máy và xí nghiệp, hơn 1.000 trạm máy kéo, hàng nghìn nông trường quốc doanh và nông trang tập thể.

Tháng 3/1946, Liên Xô bước vào công cuộc thực hiện kế hoạch 5 năm lần thứ VI. Nhiệm vụ chính của kế hoạch 5 năm lần thứ VI là tiếp tục khôi phục vết thương chiến tranh, đưa sản lượng công nghiệp và nông nghiệp đạt và vượt mức trước chiến tranh. Kế hoạch dự định đưa thu nhập quốc dân tăng 30% so với năm 1940 và trên cơ sở đó nâng cao đời sống vật chất và văn hoá cho Nhân dân. Thời kì 1945 - 1955 là thời kì niềm phấn khởi tự hào của Nhân dân Liên Xô dâng cao, nền kinh tế đã được hồi phục và phát triển khá nhanh.

Tại châu Âu sau chiến tranh, các nước Đông Âu (Ba Lan, Hungary, Cộng hòa Dân chủ Đức, Bulgaria, Tiệp Khắc, Romania, Albania, Nam Tư), Stalin đã giúp đỡ tài chính và quân sự cho các nước này phục hồi nền kinh tế, thành lập các nhà nước XHCN.

Ở châu Á sau chiến tranh, Stalin giúp những người cộng sản thành lập nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên tại vùng lãnh thổ do Liên Xô quản lí trên bán đảo Triều Tiên. Năm 1949, với sự giúp đỡ to lớn của Liên Xô, Đảng Cộng sản Trung Quốc đã chiến thắng trước Quốc Dân Đảng (được Mỹ hậu thuẫn) và thiết lập Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa - Nhà nước xã hội chủ nghĩa tại quốc gia đông dân nhất thế giới, làm cho thế và lực của phong trào cộng sản trên toàn thế giới tăng lên rất mạnh.

Đầu năm 1950, Chủ tịch Hồ Chí Minh dẫn đầu phái đoàn Trung ương Đảng ta sang Trung Quốc rồi sang Liên Xô. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gặp Stalin và đề nghị Liên Xô ủng hộ cuộc kháng chiến của đất nước ta. Stalin đã đồng ý với đề nghị này của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Thông qua đó, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, Liên Xô, các nước dân chủ nhân dân ở châu Á, Đông Âu đã lần lượt thiết lập quan hệ ngoại giao với nước ta và giúp đỡ cuộc kháng chiến của dân tộc ta.

Năm 2013, nhân dịp kỉ niệm 60 năm ngày mất của Stalin, người đứng đầu Đảng Cộng sản Nga Gennady Andreyevich Zyuganov đã ca ngợi Stalin là nhà lãnh đạo xuất sắc và là biểu tượng chiến thắng vĩ đại của đất nước.

Cuộc khảo sát do Trung tâm Levada tiến hành có 1.600 người tham dự từ 137 điểm dân cư ở Nga vào năm 2017 cho thấy, Stalin dẫn đầu danh sách bảng xếp hạng các nhân vật nổi tiếng trong lịch sử.

Nguyễn Văn Toàn

Tin liên quan

Cùng chuyên mục

Nhớ người thảo kế hoạch nghi binh cho chiến dịch giải phóng Tây Nguyên

Nhớ người thảo kế hoạch nghi binh cho chiến dịch giải phóng Tây Nguyên

Mấy năm trước, dù đã trên 90 tuổi nhưng ông vẫn còn khỏe, thi thoảng đi thăm đồng đội hay dự kỉ niệm các sự kiện của Quân đội tổ chức, nên mọi người rất mừng, chúc ông sống lâu trăm tuổi.
Quốc Tử Giám với việc đào tạo nhân tài cả nước dưới triều Nguyễn

Quốc Tử Giám với việc đào tạo nhân tài cả nước dưới triều Nguyễn

Quốc Tử Giám là nơi các Nho sinh, sĩ phu nước ta từ đầu thế kỉ thứ XIX đến nửa đầu thế kỉ XX làm giàu học vấn. Đây chính là cơ quan quản lí giáo dục triều Nguyễn và là học phủ tối cao của triều đại phong kiến cuối cùng này…
Tri ân những nhà giáo hi sinh vì Tổ quốc

Tri ân những nhà giáo hi sinh vì Tổ quốc

Liệt sĩ nhà giáo có ở hầu hết các vùng, miền của Tổ quốc. Theo thống kê vào năm 2012, trong ngành Giáo dục có 2.219 liệt sĩ nhà giáo. Riêng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, đã có hơn 4.000 nhà giáo trên khắp mọi miền đất nước đã lên đường vào miền Nam vừa dạy học, vừa cầm súng chiến đấu và đã có 621 nhà giáo đã anh dũng hi sinh.
Đại đoàn kết - Sức mạnh vĩ đại của dân tộc Việt Nam

Đại đoàn kết - Sức mạnh vĩ đại của dân tộc Việt Nam

Sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc là yếu tố quan trọng bậc nhất, là cội nguồn sức mạnh để đất nước vượt qua mọi khó khăn, chiến thắng mọi kẻ thù, vượt qua thiên tai dịch bệnh để vững bước tiến lên...
Đạo thầy trò

Đạo thầy trò

Xã hội nào nghề giáo cũng luôn được đánh giá là nghề cao quý nhất và người thầy giáo luôn có vị thế quan trọng. Câu ca dao có từ ngàn xưa: Mồng một tết cha, mồng Hai tết mẹ, mồng Ba tết thầy là nét văn hóa về cách sống, cư xử mà ông cha ta muốn nhắc nhở con cháu.

Tin khác

Ba người thầy góp phần hun đúc hoài bão vĩ đại của Bác Hồ

Ba người thầy góp phần hun đúc hoài bão vĩ đại của Bác Hồ
Ngày 5/6/1911, anh Nguyễn Tất Thành (Chủ tịch Hồ Chí Minh) đã rời bến cảng Nhà Rồng (Sài Gòn) ra đi tìm đường cứu nước, cứu dân. Để có được hoài bão vĩ đại này, vai trò của thầy Nguyễn Sinh Sắc (1862-1929), thầy Vương Thúc Qúy (1862-1907), thầy Lê Văn Miến (1874-1943) đối với Người rất quan trọng.

Vinh quang sự nghiệp “Trồng người”

Vinh quang sự nghiệp “Trồng người”
Trong xã hội Việt Nam, người thầy có vị trí đặc biệt, nghề dạy học được coi là nghề cao quý nhất trong các nghề cao quý. Sinh con và nuôi dưỡng con cái là công ơn trời bể của cha mẹ, nhưng dạy trẻ chóng lớn để trở thành người không chỉ biết chữ mà còn có phẩm cách tốt đẹp, gắn tình yêu thương trong gia đình với tình yêu nước là công lao to lớn của người thầy...

Cách mạng Tháng Mười soi sáng con đường cách mạng Việt Nam

Cách mạng Tháng Mười soi sáng con đường cách mạng Việt Nam
Trong bài “Cách mạng Tháng Mười vĩ đại mở ra con đường giải phóng cho các dân tộc” viết cho báo Sự thật (Pravda) của Liên Xô số ra ngày 1/11/1967, nhân kỉ niệm lần thứ 50 Cách mạng xã hội chủ nghĩa Tháng Mười Nga vĩ đại, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhận định: “Đi theo con đường do Lênin vĩ đại vạch ra, con đường của Cách mạng Tháng Mười, Nhân dân Việt Nam đã giành được những thắng lợi rất to lớn. Chính vì vậy mà mối tình gắn bó và lòng biết ơn của Nhân dân Việt Nam đối với Cách mạng Tháng Mười vẻ vang, đối với Lênin vĩ đại… là vô cùng sâu sắc”...

Bác Hồ trên quê hương Lê-nin, tìm đường cứu nước

Bác Hồ trên quê hương Lê-nin, tìm đường cứu nước
Tháng Giêng năm 1924, từ Pa ris đến Mátxcơva, Bác Hồ vào viếng linh cữu Lênin, người bạn vĩ đại của Nhân dân các nước thuộc địa.

Tư tưởng đoàn kết quân dân - một di sản quý báu của Chủ tịch Hồ Chí Minh

Tư tưởng đoàn kết quân dân - một di sản quý báu của Chủ tịch Hồ Chí Minh
Từ ngày thành lập đến nay, Quân đội ta ngày càng trưởng thành, đội ngũ ngày càng vững mạnh, là đội quân tiên phong luôn giương cao ngọn cờ “Bách chiến bách thắng”. Một trong những yếu tố tạo nên điều kì diệu đó chính là thực hiện tốt mối quan hệ cá nước, máu thịt đoàn kết quân-dân.

Tự hào con đường huyền thoại Hồ Chí Minh trên biển

Tự hào con đường huyền thoại Hồ Chí Minh trên biển
Ngược dòng thời gian, 63 năm đã đi qua, kể từ ngày “Đường Hồ Chí Minh trên biển” chính thức đi vào hoạt động và lập nên nhiều kì tích của một con đường huyền thoại, khẳng định bước phát triển mới của nghệ thuật chiến tranh Nhân dân Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh. Trong đó, quê hương Bến Tre tự hào là nơi “khai sơn, phá thạch” với những con người đầu tiên rẽ sóng, mở ra con đường huyền thoại đó…

Tính thời sự của tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” trong công tác xây dựng Đảng hiện nay

Tính thời sự của tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” trong công tác xây dựng Đảng hiện nay
Tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” của Chủ tịch Hồ Chí Minh ra đời vào tháng 10/1947, với bút danh X.Y.Z. Đây là tác phẩm đầu tiên đặt vấn đề đổi mới trong điều kiện Đảng cầm quyền, là “cẩm nang” cần tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu, vận dụng vào xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay.

Tầm nhìn tương lai của trẻ em gái - Nhận thức từ gia đình và cộng đồng

Tầm nhìn tương lai của trẻ em gái - Nhận thức từ gia đình và cộng đồng
Cùng với Ngày Quốc tế Phụ nữ (8/3) dành để tôn vinh người phụ nữ, Ngày Quốc tế trẻ em gái (11/10) được kỉ niệm để nêu bật vai trò quan trọng của một nửa thế giới, kêu gọi cộng đồng quốc tế cùng nỗ lực để bảo đảm tương lai của các em, phát huy sức mạnh của các trẻ em gái trong quá trình xây dựng một thế giới bền vững…

Phát triển đội ngũ doanh nhân đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước

Phát triển đội ngũ doanh nhân đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước
Văn kiện Đại hội XIII của Đảng khẳng định: “Phát triển đội ngũ doanh nhân lớn mạnh về số lượng và chất lượng, có tinh thần cống hiến cho dân tộc, có chuẩn mực văn hóa, đạo đức tiến bộ và trình độ quản trị, kinh doanh giỏi”.

Thiêng liêng hai tiếng “Đảng ta”

Thiêng liêng hai tiếng “Đảng ta”
Đó là tiếng nói của Nhân dân ta dành cho Đảng Cộng sản Việt Nam. Hai tiếng mộc mạc, ngắn gọn mà hàm chứa cả nhận thức sâu sắc qua thực tiễn và tình cảm sâu đậm của trái tim hàng chục triệu người Việt Nam…

Phải luôn học tập và làm theo đạo đức tiết kiệm của Bác Hồ

Phải luôn học tập và làm theo đạo đức tiết kiệm của Bác Hồ
Trong suốt cuộc đời mưu sống và hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh ở các hoàn cảnh, điều kiện khác nhau như làm phụ bếp trên tầu buôn, làm thợ sửa ảnh, sống bất hợp pháp ở một nước tư bản, hoạt động cách mạng bí mật trong nước cho đến khi làm chủ tịch nước ta, Bác Hồ vẫn giữ nếp sống như khi còn khó khăn, thiếu thốn...

Vai trò của phụ nữ Việt Nam trong công cuộc xây dựng đời sống mới

Vai trò của phụ nữ Việt Nam trong công cuộc xây dựng đời sống mới
Trong tác phẩm “Đường Kách mệnh” (1927), Chủ tịch Hồ Chí Minh dẫn lời Các Mác: “Ai đã biết lịch sử thì biết rằng muốn sửa sang xã hội mà không có phụ nữ giúp vào, thì chắc không làm nổi” và lời V.I.Lênin: “Đảng cách mệnh phải làm sao dạy cho đàn bà nấu ăn cũng biết làm việc nước, như thế cách mệnh mới gọi là thành công”. Kết quả phụ nữ là lực lượng hùng hậu, đóng góp lớn vào thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945.

Khắc phục tình trạng né tránh, sợ trách nhiệm của cán bộ, đảng viên

Khắc phục tình trạng né tránh, sợ trách nhiệm của cán bộ, đảng viên
Công tác tham mưu của đội ngũ cán bộ các cấp đóng vai trò then chốt để tổ chức Đảng, người lãnh đạo, chỉ đạo cơ quan, đơn vị hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao. Tuy nhiên, hiện nay có hiện tượng một số cán bộ đùn đẩy, né tránh, sợ sai, sợ trách nhiệm, triệt tiêu sức sáng tạo, nhiệt huyết và lòng can đảm trong công tác.

Vai trò của Mặt trận Tổ quốc trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc

Vai trò của Mặt trận Tổ quốc trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc
Ngày 18/11/1930, Ban Thường vụ Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương ra Chỉ thị thành lập Hội Phản đế Đồng minh. Đây là hình thức đầu tiên của Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng. Từ khi thành lập đến tháng 3/1935, Hội Phản đế Đồng minh đã có nhiều đóng góp quan trọng cho cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Huy hiệu Bác Hồ - phần thưởng lớn nhất của đời tôi

Huy hiệu Bác Hồ - phần thưởng lớn nhất của đời tôi
Đã tròn 70 năm trôi qua, nhưng cứ đến ngày 10/10 hằng năm, ngày Giải phóng Thủ đô, cả gia đình tôi cảm nhận vô cùng hạnh phúc, vì Thủ đô giải phóng tôi được về Hà Nội và mới có được một niềm vinh dự lớn lao nhất trong cuộc đời ở đây.
Xem thêm
Phiên bản di động