“Tôn sự trọng đạo” và sứ mệnh cao cả của người thầy

Dạy học là nghề cao quý nhất trong các nghề cao quý của xã hội. Thầy giáo là biểu tượng thiêng liêng cho sự học, là “khuôn vàng thước ngọc” của đạo đức, nhân cách, lối sống để học trò noi theo mà trở thành người tốt, có đức, có tài.
Truyền thống “tôn sư trọng đạo” là đạo lí thiêng liêng nhất, nét văn hoá đặc sắc của con người trong xã hội học tập của dân tộc có nền văn hiến và hiếu học xưa, nay. Để được tôn vinh, kính trọng, đội ngũ nhà giáo phải không ngừng hoàn thiện mình, nêu gương, mẫu mực về đạo đức, nhân cách và lối sống…

“Tôn sư trọng đạo” là nền tảng đạo đức xã hội

Từ xa xưa, dẫu dưới thời phong kiến, ông cha ta đã đúc kết phạm trù mối quan hệ nhà giáo với học trò: “Không thầy đố mày làm nên”, “Công cha, nghĩa mẹ, ơn thầy”, “Tam nhân đồng hành tất hữu vi sư” (ba người cùng đi đường sẽ có một người làm thầy), ca dao nhắc nhở: “Muốn sang thì bắc cầu kiều/ Muốn con hay chữ thì yêu lấy thầy”…

Nhà giáo có vai trò và vị thế đặc biệt trong đời sống xã hội, người chịu trách nhiệm về sự tồn tại và phát triển của văn minh nhân loại. Thầy giáo giỏi chính là người nghệ sĩ đa tài, là nghề vĩ đại nhất do tài năng kết hợp giữa lí trí, tinh thần và tình cảm con người để làm nên sứ mệnh vẻ vang của ngành giáo dục. Mọi nỗ lực của nghề dạy học ảnh hưởng sâu sắc tới số phận của cả thế giới.

“Tôn sự trọng đạo” và sứ mệnh cao cả của người thầy

Từ đó, đòi hỏi người thầy phải là chuẩn mực đạo đức để xã hội noi theo. Người thầy là “kiến trúc sư trí tuệ” tạo ra thế hệ tương lai cho đất nước. Có triết gia nói, một công nhân “tồi” có thể làm hỏng vài sản phẩm, một kĩ sư “tồi” có thể làm đổ công trình xây dựng, nhưng một thầy giáo “tồi” có thể làm hỏng một thế hệ. Trong giáo dục, chất lượng giảng dạy và kết quả học tập của học sinh, sinh viên tỉ lệ thuận với nhau, có mối quan hệ biện chứng, trong đó trình độ, năng lực người thầy là yếu tố quyết định. Thời đại công nghiệp 4.0 đi vào kỉ nguyên số, xã hội số, trí thức nhân loại gia tăng nhanh chóng, vai trò người thầy đòi hỏi ở tầm cao hơn.

Đội ngũ các thầy, cô giáo, các cán bộ quản lí giáo dục và đào tạo của nước ta trải qua nhiều giai đoạn lịch sử, nhiều lần cải cách giáo dục, tôi luyện và trưởng thành trong quà trình giảng dạy ngày càng vững vàng về năng lực, chuyên môn được nâng cao và không ngừng đổi mới. Tuy nhiên hiện nay, một bộ phận nhà giáo có biểu hiện tha hoá về đạo đức, nhân cách, chạy theo lối sống thực dụng, lo kiếm tiền, tự đánh mất mình, mất lòng tin của xã hội, làm xấu đi hình ảnh người giáo viên Nhân dân, bộc lộ hành vi bạo hành, xúc phạm, lạm dụng tình dục học sinh, vòi quà, tổ chức quỹ lớp, quỹ phụ huynh sai trái, gây tiêu cực trong nhà trường, gây bất bình trong xã hội.

Nhân dân, các thế hệ học sinh tôn kính thầy, cô giáo, song để có được niềm tin và lòng ngưỡng mộ cao cả ấy, đội ngũ giáo viên phải luôn là tấm gương sáng để người đời soi vào học theo, làm theo, sống theo.

Người thầy phải là tấm gương sáng trong sự nghiệp “Trồng người”

Theo Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 của Trung ương về “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”, đặt ra nhiệm vụ tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo đáp ứng ngày càng tốt công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập của Nhân dân. Thực hiện quyết sách này, cả hệ thống chính trị, toàn dân phải vào cuộc; trong đó người thầy đóng vai trò đặc biệt quan trọng, là nhân tố quyết định sự phát triển của nền giáo dục nước nhà.

Yêu cầu đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế phải có chiến lược xây dựng đội ngũ giáo viên ngang tầm thời đại. Tầng lớp này phải là các nhà giáo chuyên nghiệp, giữ vai trò là tấm gương học tập suốt đời, là nhà nghiên cứu ứng dụng thực hành, là nhà canh tân trường học, nói không với vi phạm đạo đức... Mỗi giáo viên phải nêu cao tinh thần tự học, tự rèn luyện, ngày đêm trau dồi kiến thức, kinh nghiệm bản thân để truyền lửa cho các thế hệ học trò trong sự nghiệp “trồng người”.

Chủ tịch Hồ Chí Minh dạy: “Có thầy giỏi thì sẽ có phương pháp hay, do đó sẽ có trò giỏi. Còn thầy đã kém thì khó lấy gì bù đắp nổi”. Người còn nói: “Dạy các cháu thì nói với các cháu chỉ là một phần, cái chính là phải cho các cháu nhìn thấy, cho nên những tấm gương thực tế là rất quan trọng. Muốn dạy cho trẻ thành người tốt thì trước hết các cô, các chú là người tốt”. Nói chuyện tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội ngày 21/10/1964, Bác chỉ rõ: “Người thầy giáo tốt, thầy giáo xứng đáng là thầy giáo - là người vẻ vang nhất - người thầy giáo tốt là những anh hùng vô danh”.

Thực hiện chương trình giáo dục năm 2018, chuyển hướng từ dạy học theo cách tiếp cận nội dung (sách giáo khoa) là chủ yếu sang tiếp cận năng lực đòi hỏi người thầy phải thay đổi cả nhận thức và hành động. Từ chương trình, phương pháp dạy học mới, sách giáo khoa mới, nhà giáo phải có tư duy sáng tạo, tư duy phản biện, biết giải quyết vấn đề cần tháo gỡ, cách tân và học tập suốt đời. Đồng thời, đòi hỏi nâng cao kĩ năng giao tiếp, làm việc theo nhóm, sử dụng các công cụ thực hành, giáo cụ trực quan, các kĩ năng mềm. Cần biến các kĩ năng thành việc làm thực tế trong hoạt động giáo dục nhằm định hướng đúng, phát triển năng lực học sinh. Tạo cho học sinh có nhiều cơ hội tìm tòi, khám phá, trải nghiệm và kiểm tra, củng cố kiến thức. Giáo viên cần trang bị kĩ năng trong phương pháp đánh giá tích cực, khách quan theo hướng mở nhằm kích thích sự phát triển năng lực học sinh chủ động, độc lập sáng tạo.

Một người thầy tâm huyết yêu nghề, yêu học trò và sáng tạo là người biết tận dụng thời gian, điều kiện để “thu nhỏ thế giới, lồng ghép trí thức của nhân loại” dựa vào tâm trí, thế giới quan của học trò. Cần lan toả hiệu ứng tích cực khi đứng lớp và cả bên ngoài lớp học, trong không gian vui chơi, khám phá của học sinh.

Phát triển giáo dục và đào tạo là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài gắn liền với phát triển kinh tế-xã hội. Đổi mới là chuyển mạnh quá trình giáo dục phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học theo phương châm học đi đôi với hành, lí luận gắn liền với thực tiễn, giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình, giáo dục xã hội để tạo sức mạnh tổng hợp, bền vững, hiệu quả.

Trong quá trình ấy, vai trò người thầy là chủ yếu, là nhân tố quyết định.

Kim Quốc Hoa

Tin liên quan

Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Cùng chuyên mục

Tư tưởng Hồ Chí Minh về bảo vệ môi trường và ý nghĩa trong phát triển bền vững giai đoạn hiện nay

Tư tưởng Hồ Chí Minh về bảo vệ môi trường và ý nghĩa trong phát triển bền vững giai đoạn hiện nay

Chủ tịch Hồ Chí Minh là tấm gương tiêu biểu trong bảo vệ môi trường. Suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, Người luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chăm lo môi trường sống và thường xuyên kêu gọi Nhân dân gìn giữ thiên nhiên để “con đường từ chủ nghĩa xã hội đến chủ nghĩa cộng sản thêm xanh tươi”.
Tư tưởng Hồ Chí Minh - những khát vọng của dân tộc

Tư tưởng Hồ Chí Minh - những khát vọng của dân tộc

Hình ảnh “Anh hùng giải phóng dân tộc” và “Danh nhân văn hóa” đã hòa quyện tạo nên một nét riêng độc đáo ở Hồ Chí Minh không chỉ trong quá khứ, mà đang sống với hiện tại và sẽ tiếp tục tỏa sáng trong nền văn hóa tương lai.
Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Bài 4: Rào cản trong chuyển đổi số
Chủ tịch Hội NCT xã nên là NCT, làm chuyên trách sau sắp xếp, tinh gọn bộ máy

Chủ tịch Hội NCT xã nên là NCT, làm chuyên trách sau sắp xếp, tinh gọn bộ máy

Bài phát biểu của TS Trương Xuân Cừ, Phó Chủ tịch Thường trực Trung ương Hội NCT Việt Nam, đại biểu Quốc hội khóa XV tại nghị trường Quốc hội vừa qua đã liên tục nhận được sự ưởng ứng tích cực của cán bộ, hội viên NCT cả nước. “NCT luôn phát huy truyền thống 741 năm Hào khí Diên Hồng, 84 năm Lời kêu gọi Phụ lão cứu quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong kỉ nguyên mới, NCT cũng có trách nhiệm, mong muốn tiếp tục cống hiến. Tôi và NCT cả nước tha thiết trân trọng đề nghị, chính quyền địa phương cấp xã nên có Chủ tịch Hội NCT là NCT để tham mưu cho cấp ủy tập hợp NCT tham gia các hoạt động…”, Phó Chủ tịch Trương Xuân Cừ đề nghị. Tạp chí Người cao tuổi trân trọng ghi lại những tâm tư, nguyện vọng và chia sẻ của cán bộ, hội viên, NCT cả nước về nội dung trên…
Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Bài 3: Những câu chuyện thực tiễn cần tư duy mới trong xây dựng pháp luật

Tin khác

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng
Bài 2: Rào cản trong xây dựng pháp luật

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng
Bài 1: Những rào cản trong tổ chức lại bộ máy

Thực hiện tốt lời dạy của Bác để chăm sóc tốt sức khỏe Nhân dân

Thực hiện tốt lời dạy của Bác để chăm sóc tốt sức khỏe Nhân dân
Sau khi Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời (2/9/1945). Kể từ đó, dưới sự lãnh đạo của Đảng và thực hiện tốt lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ngành Y tế nước ta đã có nhiều thành tựu.

Nâng cao tính đảng để vững bước tiến vào kỉ nguyên vươn mình của dân tộc

Nâng cao tính đảng để vững bước tiến vào kỉ nguyên vươn mình của dân tộc
Lãnh tụ V.I.Lênin từng tổng kết: “Đảng Cộng sản là đội tiên phong có tổ chức và giác ngộ nhất của giai cấp công nhân”. Và, Người chỉ rõ: “Tính Đảng là trụ cột tư tưởng của lí tưởng cộng sản”... “Không có tính Đảng thì không thể trở thành người Cộng sản”.

Tinh gọn tổ chức bộ máy là chủ trương đúng, phù hợp với xu thế phát triển của lịch sử

Tinh gọn tổ chức bộ máy là chủ trương đúng, phù hợp với xu thế phát triển của lịch sử
Trong thời gian qua, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã quyết tâm chính trị rất cao trong thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy, mở rộng không gian phát triển, tạo nền tảng, sức bật cho đất nước trong kỉ nguyên mới, đồng thời bảo đảm tính ổn định lâu dài của hệ thống chính trị. Cuộc cách mạng này hoàn toàn phù hợp với xu thế phát triển của đất nước và thế giới.

Trận đánh kì lạ, táo bạo ở cửa ngõ Sài Gòn

Trận đánh kì lạ, táo bạo ở cửa ngõ Sài Gòn
Chiều 28/4/1975, sau khi xe tăng và bộ binh của Trung đoàn 46 đánh chiếm xong căn cứ Sơn Trạch, các đơn vị tranh thủ củng cố đội hình, chuẩn bị hành quân chiến đấu tiếp theo. Còn các đơn vị phía sau đội hình Trung đoàn 46 thì tiến vào vùng đất mới giải phóng, trong đó đơn vị pháo binh chiến dịch triển khai trận địa, chuẩn bị dội bão lửa vào sân bay Tân Sơn Nhất.

Từ Chiến dịch Nam Tây Nguyên chuyển thành Chiến dịch Tây Nguyên

Từ Chiến dịch Nam Tây Nguyên chuyển thành Chiến dịch Tây Nguyên
Tháng 3/1974, Hội nghị Quân ủy Trung ương đã cụ thể hóa Nghị quyết Hội nghị lần thứ 21 Trung ương Đảng (khóa III) về “Thắng lợi vĩ đại của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước và nhiệm vụ của cách mạng miền Nam Việt Nam trong giai đoạn mới”; và đề ra chủ trương kiên quyết phản công và tiến công địch trên cả ba vùng chiến lược.

Đường Hồ Chí Minh trên biển, con đường của huyền thoại

Đường Hồ Chí Minh trên biển, con đường của huyền thoại
Con đường huyền thoại Hồ Chí Minh trên biển vẫn vang mãi dấu ấn của một thế hệ anh dũng, kiên cường, vượt qua gian khổ, mưu trí, dũng cảm để lập nên nhiều kì tích; để lại nhiều bài học sâu sắc và trở thành niềm tự hào, động lực to lớn, thôi thúc các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Hải quân Nhân dân tiếp bước trên con đường bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Việt Nam - Hồ Chí Minh biểu tượng của công lí và hòa bình

Việt Nam - Hồ Chí Minh biểu tượng của công lí và hòa bình
Chỉ ba tuần sau ngày Việt Nam tuyên bố độc lập, thực dân Pháp đã nổ súng tấn công Sài Gòn (23/9/1945), mở đầu cho cuộc chiến tranh xâm lược nước ta một lần nữa.

Nguyễn Thị Định: Người “chị cả”, nữ tướng tài ba

Nguyễn Thị Định: Người “chị cả”, nữ tướng tài ba
Hình ảnh người “con gái Bến Tre” năm xưa đi trong đạn lửa, hiên ngang, bất khuất trong “Đội quân tóc dài” (đội quân đặc biệt, có thể nói là độc nhất vô nhị trên thế giới), xuất hiện trong cao trào Đồng khởi của tỉnh từ năm 1960, sau đó lan rộng cả miền Nam. “Đội quân tóc dài” đã làm nên huyền thoại, góp phần vào thắng lợi chung của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước...

Chủ nghĩa xã hội mới đem lại hạnh phúc cho loài người

Chủ nghĩa xã hội mới đem lại hạnh phúc cho loài người
Trên hành trình tìm đường cứu nước (1911-1941), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã hiểu được rằng “cách mệnh tư bản là cách mệnh chưa đến nơi” và chỉ có chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản mới đem lại hạnh phúc thực sự cho loài người.

Chặng đường 30 năm quan hệ Việt - Mỹ và hơn 200 năm giao lưu Nhân dân

Chặng đường 30 năm quan hệ Việt - Mỹ và hơn 200 năm giao lưu Nhân dân
Như chúng ta đã biết, ngày 28/1/1995, Hoa Kỳ thiết lập văn phòng liên lạc tại Hà Nội. Ngày 11/7/1995, Tổng thống Hợp chủng quốc Hoa Kỳ Bill Clinton tuyên bố bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Việt Nam.

Gặp người tham gia giải phóng Sài Gòn ở quê hương mới

Gặp người tham gia giải phóng Sài Gòn ở quê hương mới
Một ngày đầu tháng 4/2025, chúng tôi đến gặp ông Trần Thanh Tùng, cựu chiến binh (CCB) Sư đoàn 325, hiện sống ở khu phố 10, thị trấn Hai Riêng, huyện Sông Hinh, tỉnh Phú Yên, người đã trực tiếp cùng đoàn quân tiến vào giải phóng Sài Gòn 50 năm về trước.

Dòng máu Tiên Rồng với khát vọng đất nước phồn vinh, hạnh phúc

Dòng máu Tiên Rồng với khát vọng đất nước phồn vinh, hạnh phúc
Những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử và toàn diện của đất nước đã khẳng định việc xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng đã trở thành đường lối chiến lược của cách mạng Việt Nam, là động lực và nguồn lực to lớn để xây dựng đất nước ta phồn vinh, hạnh phúc.

Đường Trường Sơn trong sự nghiệp giải phóng miền Nam

Đường Trường Sơn trong sự nghiệp giải phóng miền Nam
Tháng 1/1959, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa II) họp Hội nghị lần thứ 15 mở rộng, xác định đường lối và phương pháp cách mạng miền Nam. Thực hiện Nghị quyết 15, ngày 19/5/1959, Bộ Chính trị và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã quyết định xây dựng tuyến vận tải chiến lược Trường Sơn nhằm chi viện sức người sức của của hậu phương lớn miền Bắc cho miền Nam thành đồng Tổ quốc.
Xem thêm
Phiên bản di động