“Tôn sự trọng đạo” và sứ mệnh cao cả của người thầy

Dạy học là nghề cao quý nhất trong các nghề cao quý của xã hội. Thầy giáo là biểu tượng thiêng liêng cho sự học, là “khuôn vàng thước ngọc” của đạo đức, nhân cách, lối sống để học trò noi theo mà trở thành người tốt, có đức, có tài.
Truyền thống “tôn sư trọng đạo” là đạo lí thiêng liêng nhất, nét văn hoá đặc sắc của con người trong xã hội học tập của dân tộc có nền văn hiến và hiếu học xưa, nay. Để được tôn vinh, kính trọng, đội ngũ nhà giáo phải không ngừng hoàn thiện mình, nêu gương, mẫu mực về đạo đức, nhân cách và lối sống…

“Tôn sư trọng đạo” là nền tảng đạo đức xã hội

Từ xa xưa, dẫu dưới thời phong kiến, ông cha ta đã đúc kết phạm trù mối quan hệ nhà giáo với học trò: “Không thầy đố mày làm nên”, “Công cha, nghĩa mẹ, ơn thầy”, “Tam nhân đồng hành tất hữu vi sư” (ba người cùng đi đường sẽ có một người làm thầy), ca dao nhắc nhở: “Muốn sang thì bắc cầu kiều/ Muốn con hay chữ thì yêu lấy thầy”…

Nhà giáo có vai trò và vị thế đặc biệt trong đời sống xã hội, người chịu trách nhiệm về sự tồn tại và phát triển của văn minh nhân loại. Thầy giáo giỏi chính là người nghệ sĩ đa tài, là nghề vĩ đại nhất do tài năng kết hợp giữa lí trí, tinh thần và tình cảm con người để làm nên sứ mệnh vẻ vang của ngành giáo dục. Mọi nỗ lực của nghề dạy học ảnh hưởng sâu sắc tới số phận của cả thế giới.

“Tôn sự trọng đạo” và sứ mệnh cao cả của người thầy

Từ đó, đòi hỏi người thầy phải là chuẩn mực đạo đức để xã hội noi theo. Người thầy là “kiến trúc sư trí tuệ” tạo ra thế hệ tương lai cho đất nước. Có triết gia nói, một công nhân “tồi” có thể làm hỏng vài sản phẩm, một kĩ sư “tồi” có thể làm đổ công trình xây dựng, nhưng một thầy giáo “tồi” có thể làm hỏng một thế hệ. Trong giáo dục, chất lượng giảng dạy và kết quả học tập của học sinh, sinh viên tỉ lệ thuận với nhau, có mối quan hệ biện chứng, trong đó trình độ, năng lực người thầy là yếu tố quyết định. Thời đại công nghiệp 4.0 đi vào kỉ nguyên số, xã hội số, trí thức nhân loại gia tăng nhanh chóng, vai trò người thầy đòi hỏi ở tầm cao hơn.

Đội ngũ các thầy, cô giáo, các cán bộ quản lí giáo dục và đào tạo của nước ta trải qua nhiều giai đoạn lịch sử, nhiều lần cải cách giáo dục, tôi luyện và trưởng thành trong quà trình giảng dạy ngày càng vững vàng về năng lực, chuyên môn được nâng cao và không ngừng đổi mới. Tuy nhiên hiện nay, một bộ phận nhà giáo có biểu hiện tha hoá về đạo đức, nhân cách, chạy theo lối sống thực dụng, lo kiếm tiền, tự đánh mất mình, mất lòng tin của xã hội, làm xấu đi hình ảnh người giáo viên Nhân dân, bộc lộ hành vi bạo hành, xúc phạm, lạm dụng tình dục học sinh, vòi quà, tổ chức quỹ lớp, quỹ phụ huynh sai trái, gây tiêu cực trong nhà trường, gây bất bình trong xã hội.

Nhân dân, các thế hệ học sinh tôn kính thầy, cô giáo, song để có được niềm tin và lòng ngưỡng mộ cao cả ấy, đội ngũ giáo viên phải luôn là tấm gương sáng để người đời soi vào học theo, làm theo, sống theo.

Người thầy phải là tấm gương sáng trong sự nghiệp “Trồng người”

Theo Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 của Trung ương về “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”, đặt ra nhiệm vụ tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo đáp ứng ngày càng tốt công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập của Nhân dân. Thực hiện quyết sách này, cả hệ thống chính trị, toàn dân phải vào cuộc; trong đó người thầy đóng vai trò đặc biệt quan trọng, là nhân tố quyết định sự phát triển của nền giáo dục nước nhà.

Yêu cầu đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế phải có chiến lược xây dựng đội ngũ giáo viên ngang tầm thời đại. Tầng lớp này phải là các nhà giáo chuyên nghiệp, giữ vai trò là tấm gương học tập suốt đời, là nhà nghiên cứu ứng dụng thực hành, là nhà canh tân trường học, nói không với vi phạm đạo đức... Mỗi giáo viên phải nêu cao tinh thần tự học, tự rèn luyện, ngày đêm trau dồi kiến thức, kinh nghiệm bản thân để truyền lửa cho các thế hệ học trò trong sự nghiệp “trồng người”.

Chủ tịch Hồ Chí Minh dạy: “Có thầy giỏi thì sẽ có phương pháp hay, do đó sẽ có trò giỏi. Còn thầy đã kém thì khó lấy gì bù đắp nổi”. Người còn nói: “Dạy các cháu thì nói với các cháu chỉ là một phần, cái chính là phải cho các cháu nhìn thấy, cho nên những tấm gương thực tế là rất quan trọng. Muốn dạy cho trẻ thành người tốt thì trước hết các cô, các chú là người tốt”. Nói chuyện tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội ngày 21/10/1964, Bác chỉ rõ: “Người thầy giáo tốt, thầy giáo xứng đáng là thầy giáo - là người vẻ vang nhất - người thầy giáo tốt là những anh hùng vô danh”.

Thực hiện chương trình giáo dục năm 2018, chuyển hướng từ dạy học theo cách tiếp cận nội dung (sách giáo khoa) là chủ yếu sang tiếp cận năng lực đòi hỏi người thầy phải thay đổi cả nhận thức và hành động. Từ chương trình, phương pháp dạy học mới, sách giáo khoa mới, nhà giáo phải có tư duy sáng tạo, tư duy phản biện, biết giải quyết vấn đề cần tháo gỡ, cách tân và học tập suốt đời. Đồng thời, đòi hỏi nâng cao kĩ năng giao tiếp, làm việc theo nhóm, sử dụng các công cụ thực hành, giáo cụ trực quan, các kĩ năng mềm. Cần biến các kĩ năng thành việc làm thực tế trong hoạt động giáo dục nhằm định hướng đúng, phát triển năng lực học sinh. Tạo cho học sinh có nhiều cơ hội tìm tòi, khám phá, trải nghiệm và kiểm tra, củng cố kiến thức. Giáo viên cần trang bị kĩ năng trong phương pháp đánh giá tích cực, khách quan theo hướng mở nhằm kích thích sự phát triển năng lực học sinh chủ động, độc lập sáng tạo.

Một người thầy tâm huyết yêu nghề, yêu học trò và sáng tạo là người biết tận dụng thời gian, điều kiện để “thu nhỏ thế giới, lồng ghép trí thức của nhân loại” dựa vào tâm trí, thế giới quan của học trò. Cần lan toả hiệu ứng tích cực khi đứng lớp và cả bên ngoài lớp học, trong không gian vui chơi, khám phá của học sinh.

Phát triển giáo dục và đào tạo là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài gắn liền với phát triển kinh tế-xã hội. Đổi mới là chuyển mạnh quá trình giáo dục phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học theo phương châm học đi đôi với hành, lí luận gắn liền với thực tiễn, giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình, giáo dục xã hội để tạo sức mạnh tổng hợp, bền vững, hiệu quả.

Trong quá trình ấy, vai trò người thầy là chủ yếu, là nhân tố quyết định.

Kim Quốc Hoa

Tin liên quan

Cùng chuyên mục

Tư tưởng Hồ Chí Minh về người cao tuổi

Tư tưởng Hồ Chí Minh về người cao tuổi

Cương lĩnh và Điều lệ Đảng (6/1991) xác định: “Đảng lấy Chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động”. Văn kiện Đại hội IX của Đảng khẳng định: “Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, là kết quả của sự vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta”.
Người cao tuổi cần được phát huy và chăm sóc đầy đủ

Người cao tuổi cần được phát huy và chăm sóc đầy đủ

Bài 3: Những sự kiện lớn của Hội từ nay đến cuối năm
Người cao tuổi cần được phát huy và chăm sóc đầy đủ

Người cao tuổi cần được phát huy và chăm sóc đầy đủ

Bài 2: Ngày Quốc tế NCT và Tháng hành động vì NCT ở Việt Nam
Người cao tuổi cần được phát huy và chăm sóc đầy đủ

Người cao tuổi cần được phát huy và chăm sóc đầy đủ

Bài 1: Xuất xứ, sự ra đời của Ngày Quốc tế NCT (1/10)
Thư Bác Hồ gửi thiếu nhi dịp Trung thu

Thư Bác Hồ gửi thiếu nhi dịp Trung thu

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn mong muốn Việt Nam và cả thế giới hãy phấn đấu để thiếu nhi lớn lên sung sướng trong hòa bình. Người căn dặn thiếu nhi: “Ngày sau, các cháu là người chủ của nước nhà, của thế giới. Các cháu đoàn kết thì thế giới hoà bình và dân chủ, sẽ không có chiến tranh”.

Tin khác

Niềm tin về một xã hội không có chế độ người bóc lột người

Niềm tin về một xã hội không có chế độ người bóc lột người
Ngày 21/2/1848, Các Mác và người đồng chí thân thiết Phri-đrich Ăng-ghen cùng soạn thảo và xuất bản “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản”, văn kiện đầu tiên có tính chất cương lĩnh của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế. Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản khẳng định: “Thay cho xã hội tư sản cũ, với những giai cấp và đối kháng giai cấp của nó, sẽ xuất hiện một liên hợp, trong đó sự phát triển tự do của mỗi người là điều kiện cho sự phát triển tự do của tất cả mọi người”...

Chủ tịch Hồ Chí Minh - Biểu tượng của hòa bình và tình hữu nghị

Chủ tịch Hồ Chí Minh - Biểu tượng của hòa bình và tình hữu nghị
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh là một người thiết tha yêu chuộng hòa bình và Người đã tiên phong trong việc kêu gọi tình hữu nghị giữa các quốc gia trên thế giới.

Đường sắt Việt Nam tụt hậu và lạc hậu nhất thế giới

Đường sắt Việt Nam tụt hậu và lạc hậu nhất thế giới
Trong lịch sử ngành Giao thông vận tải, Việt Nam là một trong những quốc gia hình thành đường sắt sớm nhất thế giới. Năm 1881, đoạn đường Sài Gòn - Mỹ Tho dài 71km được khởi công xây dựng. Sau 55 năm (1936) đã có hệ thống đường sắt dài gấp 37 lần tuyến ấy với chiều dài tổng cộng 2.600km chạy xuyên suốt ba miền đất nước, là hệ thống đường sắt đầu tiên, hiện đại nhất khu vực Đông Nam Á. Tuy nhiên, sau hơn 140 năm ra đời và phát triển, ngày nay Đường sắt Việt Nam đứng trước nguy cơ tụt hậu nghiêm trọng, thuộc vào loại lạc hậu nhất thế giới…

Tư tưởng đại đoàn kết các dân tộc qua thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi Đại hội các dân tộc thiểu số miền Nam tại Pleiku năm 1946

Tư tưởng đại đoàn kết các dân tộc qua thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi Đại hội các dân tộc thiểu số miền Nam tại Pleiku năm 1946
Năm 1946, nước Việt Nam Dân Chủ Cộng hòa vừa ra đời đã phải đối mặt với vô vàn khó khăn thách thức: giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm. Pháp chạy, Nhật hàng, quân Anh và Tưởng tràn vào nước ta, thù trong Giặc ngoài âm mưu bóp chết chính quyền cách mạng non trẻ.

Kỉ niệm 78 năm Ngày Quốc khánh 2/9: Tuyên ngôn Độc lập thể hiện khát vọng của nhân loại

Kỉ niệm 78 năm Ngày Quốc khánh 2/9: Tuyên ngôn Độc lập thể hiện khát vọng của nhân loại
Bản Tuyên ngôn Độc lập do Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc ngày 2/9/1945 là tiếng nói đại diện cho nhân loại sau Chiến tranh Thế giới lần thứ hai (1939-1945).

Kỉ niệm 78 năm Ngày Quốc khánh 2/9: Hào khí ngày 2/9/1945 tại Việt Nam

Kỉ niệm 78 năm Ngày Quốc khánh 2/9: Hào khí ngày 2/9/1945 tại Việt Nam
Bản Tuyên ngôn Độc lập do Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thay mặt Chính phủ cách mạng lâm thời đọc ngày 2/9/1945 đã khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa...

Lãng phí lớn trong sử dụng đất và bất cập của những dự án “treo”...

Lãng phí lớn trong sử dụng đất và bất cập của những dự án “treo”...
Đất đai là tài sản cố định thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước làm đại diện chủ sở hữu quản lí, sử dụng hoặc quyết định trao quyền cho tổ chức, cá nhân sử dụng. Theo quy định của pháp luật, nguyên tắc sử dụng đất phải đúng quy hoạch, kế hoạch, đúng mục đích, thực hành tiết kiệm, hiệu quả, bảo vệ môi trường và không làm tổn hại đến lợi ích chính đáng của người dân. Tuy nhiên, trong nhiều năm qua, do “tư duy nhiệm kì”, do nôn nóng quy hoạch, thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất nên rất nhiều dự án chậm triển khai thành dự án “treo”, hàng loạt khu công nghiệp tỉ lệ lấp đầy rất thấp gây nên lãng phí vô cùng lớn nguồn lực đất đai…

Trước thềm năm học mới 2023-2024: Để cặp sách, balo của học sinh bớt nặng

Trước thềm năm học mới 2023-2024: Để cặp sách, balo của học sinh bớt nặng
Như chúng ta đều biết, khi trẻ lên 6 tuổi là bắt đầu bước vào những năm tháng đầu tiên của cả quãng đời học sinh, và đây cũng là một trong những khoảng thời gian đầy cảm xúc của bản thân bé cũng như những người làm cha mẹ. Ngoài sách, vở, bút, tẩy và nhiều thứ đồ dùng học tập khác ra thì chiếc cặp sách, hay chiếc balo trở thành vật dụng không thể thiếu của các em.

Công tác dân vận thời lập quốc

Công tác dân vận thời lập quốc
Đất nước ta lâm vào tình thế “nghìn cân treo đầu sợi tóc” sau khi giành được độc lập. Để giải quyết tình thế trên, Đảng và Nhà nước ta đã dựa vào dân và khơi dậy được sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Đặc biệt Đảng ta đã ra Chỉ thị Kháng chiến kiến quốc (ngày 25/11/1945) để tăng cường hơn nữa khối đại đoàn kết toàn dân tộc, nhằm chống giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm.

Họ Hồ Hà Tĩnh trong dòng chảy lịch sử văn hóa dân tộc

Họ Hồ Hà Tĩnh trong dòng chảy  lịch sử văn hóa dân tộc
Ngày 12/8, tại TP Hà Tĩnh, Viện Nghiên cứu và Bảo tồn văn hóa (thuộc Liên hiệp các Hội khoa học Việt Nam) phối hợp với Hội Khoa học Lịch sử Hà Tĩnh, Hội đồng họ Hồ Hà Tĩnh và nhóm nghiên cứu lịch sử họ Hồ Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học “Họ Hồ Hà Tĩnh trong dòng chảy lịch sử văn hóa dân tộc”.

Dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải giành lấy độc lập

Dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải giành lấy độc lập
Bác Hồ từ Cao Bằng, quyết định rời xuống Tuyên Quang, đặt căn cứ chỉ đạo cách mạng cả nước tại Tân Trào (huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang) đầu tháng 5/1945.

Cần “thẩm thấu” chính sách cho liên kết vùng

Cần “thẩm thấu” chính sách cho liên kết vùng
Liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm luôn nhận được nhiều sự quan tâm, bởi sẽ góp phần quan trọng giảm chi phí đầu vào, tăng sức cạnh tranh của hàng hoá, nhất là trong bối cảnh đơn hàng giảm sút, doanh nghiệp còn khó khăn như hiện nay.

Thủ đô Hà Nội có nên sáp nhập quận Hoàn Kiếm?

Thủ đô Hà Nội có nên sáp nhập quận Hoàn Kiếm?
Ngày 31/7/2023, tại Hội nghị toàn quốc về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã do Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì, ông Trần Sỹ Thanh, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội báo cáo, trong giai đoạn 2023 - 2025, thành phố có quận Hoàn Kiếm và 176 đơn vị hành chính cấp xã thuộc diện phải sắp xếp.

Thành công về tư duy và cái nhìn mới

Thành công về tư duy và cái nhìn mới
“Văn học dân gian Việt Nam sau năm 1986” là tựa đề cuốn sách chuyên luận, sưu tầm, tuyển chọn của PGS. TS Trần Thị Trâm. Sách do Nhà xuất bản Văn học ấn hành. Tác giả là cựu giảng viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền, nên nghiên cứu của bà nghiêng về thực tế và có chất báo chí nhiều hơn. Khi xuất bản cuốn sách này, PGS.TS Trần Thị Trâm có tư duy và cái nhìn rất mới, tạo nên thành công trên lĩnh vực nghiên cứu văn học dân gian, với tràn ngập chất liệu thực tế cuộc sống…

Đi xe đạp, hoạt động thể chất mang nhiều lợi ích với NCT

Đi xe đạp, hoạt động thể chất mang nhiều lợi ích với NCT
Người cao tuổi thường có xu hướng ngại vận động và giao tiếp, nhất là từ khi bắt đầu tuổi nghỉ hưu. Đó là nguyên nhân tại sao nhiều người vừa về hưu đã cảm thấy mình già nhanh, giảm sút cả thể chất lẫn trí tuệ.
Xem thêm
Phiên bản di động