Trước tiên chúng ta cần hiểu rằng, phương pháp giảm cân dựa trên sự thay đổi dần dần việc cung cấp năng lượng bằng glucose đến thay thế bằng chất béo trong cơ thể. Trong giai đoạn đầu, glucose cung cấp cho các tế bào trong cơ thể chủ yếu từ glucose ngoại sinh (cung cấp từ ăn uống). Khi lượng glucose ngoại sinh không đủ, cơ thể chuyển sang phân giải glycogen (đường dự trữ) để bảo đảm đủ năng lượng duy trì hoạt động cơ thể. Trong giai đoạn này đa số các tế bào vẫn sử dụng đường, riêng các tế bào gan và cơ đã bắt đầu đốt cháy chất béo.
Khi lượng glycogen dự trữ cạn kiệt, lúc này phần lớn các bộ phận cơ thể đã chuyển qua sử dụng chất béo, đồng thời thông qua quá trình gluconeogenesis từ việc đốt cháy chất béo sẽ tạo ra lượng glucose cần thiết cung cấp cho não bộ, tế bào hồng cầu sử dụng.
Các triglyceride được chuyển hóa thành glycerol và các axit béo. Các axit béo được sử dụng trực tiếp ở các tế bào tại các cơ quan trong cơ thể. Glycerol đi đến gan và được chuyển thành glucose bởi quá trình gluconeogenesis. Do đó, từ chất béo vẫn có thể cung cấp số lượng nhỏ glucose cần thiết cho não bộ, hồng cầu hoạt động. Nên chúng ta không cần phải lo lắng vì thiếu Glucose.
Có thể thấy rằng, từ việc sử dụng glucose ngoại sinh (được cung cấp từ ăn uống) chuyển sang li giải glycogen (đường dự trữ) và cuối cùng là đốt cháy chất béo (chủ yếu là chất béo trung tính triglyceride). Hầu hết các tế bào trong cơ thể đều có thể sử dụng trực tiếp axit béo làm nhiên liệu. Vào giai đoạn cuối, chỉ có não bộ và các tế bào hồng cầu là cần đường để duy trì hoạt động. Chính vì vậy, phần lớn cơ quan trong cơ thể bây giờ được nuôi bởi chất béo, không phải đường.
Minh chứng cho quá trình này thông qua sự gia tăng nồng độ các axit béo tự do (FFA) trong máu. Nồng độ axit béo tự do (FFA) trong huyết tương tăng vọt từ gần như không có đến sự xuất hiện một lượng lớn trong huyết tương. Vì vậy, ăn kiêng không làm thiếu glucose cần thiết cho não và hồng cầu. Glucose giảm sút sẽ được bù đắp bằng quá trình đốt cháy chất béo có sẵn trong cơ thể. Thật tuyệt vời, bởi vì cơ thể có thể lưu trữ một lượng không hạn chế chất béo, nhưng chỉ có thể lưu trữ một số lượng nhỏ glucose. Quá trình này thật thú vị, đây là cách cơ thể của chúng ta được thiết kế và thích nghi. Nếu không có đường, cơ thể sẽ đốt cháy chất béo để duy trì hoạt động của nó, khi chất béo (mỡ) được tiêu hao sẽ giúp cơ thể gọn gàng hơn. Đây chính là mục đích cuối cùng của vấn đề giảm cân.
Vậy muốn giảm cân hiệu quả thì phải làm gì? Để giảm cân hiệu quả chúng ta phải kết hợp 3 yếu tố: Ăn kiêng + Tập thể dục + Kết hợp dùng thuốc, thực phẩm chức năng hỗ trợ giảm cân.
Ăn kiêng: Giúp hạn chế bớt lượng đường, tinh bột (glucose ngoại sinh) vào cơ thể.
Tập thể dục: Giúp tiêu hao và đốt cháy glycogen (đường dự trữ) + chất béo (mỡ) trong cơ thể.
Thuốc hay thực phẩm chức năng hỗ trợ giảm cân: Có tác dụng giúp thúc đẩy nhanh hiệu quả giảm cân, rút ngắn thời gian quá trình giảm cân.
Trên thị trường có khá nhiều sản phẩm chức năng, thuốc giảm cân có tác dụng kiểm soát cơn thèm ăn, gia tăng quá trình trao đổi chất, đốt cháy chất béo chất béo trong cơ thể nên giúp rút ngắn thời gian và tăng hiệu quả quá trình giảm cân. Ngoài ra thuốc, thực phẩm chức năng giảm cân còn cung cấp các vitamin khoáng chất cần thiết bổ sung cho cơ thể tránh thiếu hụt khi ăn kiêng.
BS. Lê Thị Thu Tâm
