Tin tức 13/07/2018 14:19
Khắc phục việc tổ chức dàn trải nhiều đầu mối trong kiểm soát tài sản, thu nhập
Báo cáo một số vấn đề lớn về dự án Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi) do Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga trình bày cho biết, về thẩm quyền kiểm soát tài sản, thu nhập, nhiều ý kiến ĐBQH tán thành với phương án 2 của dự thảo Luật, theo đó giao cho Thanh tra Chính phủ, Thanh tra các bộ, ngành, Thanh tra cấp tỉnh kiểm soát tài sản, thu nhập của những người thuộc diện kê khai công tác tại các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và chính quyền địa phương; các cơ quan khác và tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội chịu trách nhiệm kiểm soát tài sản, thu nhập của người thuộc diện kê khai công tác trong cơ quan, tổ chức mình. Một số ý kiến ĐBQH tán thành với phương án 1 của dự thảo Luật, theo đó giao cho Thanh tra Chính phủ, Thanh tra các bộ, ngành, Thanh tra cấp tỉnh kiểm soát tài sản, thu nhập của các đối tượng có nghĩa vụ kê khai. Tuy nhiên, cũng có ý kiến đề nghị thành lập cơ quan chuyên trách thực hiện việc kiểm soát tài sản, thu nhập. Ủy ban Tư pháp và Cơ quan trình dự án nhận thấy, Luật Phòng, chống tham nhũng (PCTN) hiện hành quy định cơ quan có thẩm quyền kiểm soát tài sản, thu nhập là cơ quan quản lý cán bộ, công chức có nghĩa vụ kê khai tài sản. Quy định này dẫn đến quá nhiều cơ quan có chức năng quản lý bản kê khai và xác minh tài sản, thu nhập; cán bộ làm công tác này thực chất là bộ phận làm công tác tổ chức, cán bộ nên còn thiếu nghiệp vụ, kinh nghiệm trong kiểm soát tài sản, thu nhập… dẫn đến việc kiểm soát tài sản, thu nhập thời gian qua còn hình thức, hiệu quả thấp. Vì vậy, việc sửa đổi mô hình cơ quan, đơn vị kiểm soát tài sản, thu nhập cần theo hướng tăng cường hơn tính tập trung và phù hợp với hệ thống tổ chức bộ máy nhà nước ta trong giai đoạn hiện nay, phải bảo đảm tính khả thi, phù hợp với thực tiễn. Nhất là trong điều kiện dự thảo Luật đã mở rộng đối tượng có nghĩa vụ kê khai và giao thêm nhiều thẩm quyền cho cơ quan, đơn vị kiểm soát tài sản, thu nhập trong xây dựng, quản lý cơ sở dữ liệu về kiểm soát tài sản, thu nhập; xác minh, xử lý tài sản, thu nhập; tham gia tố tụng khi người có nghĩa vụ kê khai khởi kiện Kết luận xác minh... Do đó, lựa chọn Phương án 1 của dự thảo Luật giao cho cơ quan thanh tra kiểm soát tài sản, thu nhập trong thời điểm này là chưa phù hợp. Đồng thời, việc thành lập cơ quan chuyên trách để kiểm soát tài sản, thu nhập vừa không phù hợp với chủ trương của Đảng về tinh giản bộ máy, biên chế; vừa gặp phải vướng mắc như phương án 1.
 |
| Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga phát biểu. Ảnh: Quang Khánh |
Tiếp thu ý kiến của nhiều ĐBQH, Ủy ban Tư pháp và Cơ quan trình dự án thống nhất chọn phương án 2 của dự thảo Luật để khắc phục một bước việc tổ chức dàn trải nhiều đầu mối, tăng cường hơn tính tập trung, bảo đảm khách quan, minh bạch trong kiểm soát tài sản, thu nhập của người có nghĩa vụ kê khai. Tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư nguồn lực, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ có nghiệp vụ chuyên sâu trong kiểm soát tài sản, thu nhập.
Cơ bản các thành viên của UBTVQH đều đồng tình với phương án 2 của dự thảo Luật. Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định cho rằng, mỗi phương án có một ưu, nhược điểm. Tuy nhiên, phương án mà Ủy ban Tư pháp đưa ra thì có ưu điểm hơn. Phương án xử lý này có điểm mới, khắc phục được bất cập hiện nay về dàn trải đầu mối cơ quan kiểm soát tài sản. Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định cũng góp ý về mặt kỹ thuật, khoản 1, khoản 2 điều 32 của dự thảo Luật đã quy định về các bộ và cơ quan ngang bộ. Trong khi theo pháp luật hiện hành, Luật Tổ chức Chính phủ, nghị quyết của QH phê duyệt các cơ quan của Chính phủ thì Văn phòng Chính phủ là cơ quan ngang bộ nhưng khoản 4 của điều này lại tách riêng Văn phòng Chính phủ ra thành một khoản riêng cùng với Văn phòng Chủ tịch Nước, quy định như vậy là không thống nhất, do đó cần xem xét điều chỉnh vấn đề này.
 |
| Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định phát biểu. Ảnh: Quang Khánh |
Băn khoăn xử lý tài sản, thu nhập tăng thêm không giải trình được hợp lý về nguồn gốc
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga, việc xử lý tài sản, thu nhập tăng thêm mà người có nghĩa vụ kê khai không giải trình được hợp lý về nguồn gốc còn nhiều ý kiến khác nhau. Nhiều ĐBQH tán thành với phương án thu thuế thu nhập cá nhân (phương án 1). Một số ý kiến tán thành phương án xử phạt hành chính (phương án 2). Ngoài 2 phương án mà Chính phủ trình xin ý kiến, theo Chủ tịch Ủy ban Tư pháp, còn phương án khác do ĐBQH đề xuất. Phương án này đề nghị quy định cụ thể theo hướng: tài sản, thu nhập tăng thêm mà người có nghĩa vụ kê khai không giải trình được hợp lý về nguồn gốc sau khi có kết luận phải phân biệt rõ: nếu tài sản, thu nhập có dấu hiệu do phạm tội, vi phạm pháp luật mà có, tài sản, thu nhập chưa nộp thuế thì xử lý như phương án 1. Riêng tài sản, thu nhập tuy người có nghĩa vụ kê khai không giải trình được hợp lý về nguồn gốc nhưng nếu không thuộc một trong các trường hợp nêu trên thì vẫn thuộc về người có nghĩa vụ kê khai; do đó, không cần phải sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân.
Qua cân nhắc các phương án tiếp thu ý kiến của nhiều ĐBQH, Ủy ban Tư pháp và Cơ quan trình dự án thống nhất chọn phương án thu thuế thu nhập cá nhân. Đây là phương án có nhiều yếu tố hợp lý, đáp ứng được các yêu cầu về phòng, chống tham nhũng, phù hợp với điều kiện của nước ta hiện nay và có tính khả thi nhất. Tuy nhiên, do còn nhiều ý kiến ĐBQH khác nhau, Ủy ban Tư pháp và Cơ quan trình dự án đề nghị UBTVQH báo cáo cấp có thẩm quyền và xin ý kiến ĐBQH bằng phiếu về 2 phương án: phương án thu thuế thu nhập cá nhân và phương án do ĐBQH đề xuất.
 |
| Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Hà Ngọc Chiến phát biểu. Ảnh: Quang Khánh |
Về vấn đề này, Chủ tịch HĐDT Hà Ngọc Chiến, cho rằng để có căn cứ cho việc xử lý thì trong giải thích từ ngữ của dự thảo Luật nên giải thích rõ về tài sản tăng thêm là thế nào? Chủ tịch HĐDT Hà Ngọc Chiến băn khoăn, tài sản tăng thêm này là tăng thêm là do khai tăng thêm của người kê khai hay tăng thêm cả phần ngoài chưa kê khai? Dự thảo Luật hướng tới tập trung xử lý tài sản tăng thêm mà không giải trình rõ nguồn gốc. Do đó, tài sản tăng thêm cần được giải thích rõ, nếu không rõ sẽ khó cho việc xử lý, áp dụng, Chủ tịch HĐDT Hà Ngọc Chiến nhấn mạnh. Phó Chủ tịch Thường trực QH Tòng Thị Phóng cũng băn khoăn, thế nào là “tăng thêm”?, tăng thêm so với bao giờ? Căn cứ nào để khẳng định việc kê khai trước đó là đúng, hợp pháp? Cần làm rõ vấn đề này, Phó Chủ tịch Thường trực QH Tòng Thị Phóng đề nghị.
 |
| Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng phát biểu. Ảnh: Quang Khánh |
Về xử lý tài sản theo điều 59 của dự thảo Luật, Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh Nguyễn Mai Bộ cho rằng, đối với tài sản kê khai không trung thực, không giải trình được hợp lý về nguồn gốc đó là quan hệ sở hữu. Do đó, đề nghị xử lý phải theo con đường tố tụng dân sự, tức là giao cho tòa án. Nếu theo phương án này thì không phải sửa luật nào, chỉ cần căn cứ theo quy định của pháp luật hiện hành. Tuy nhiên, Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu đặt vấn đề, nếu bằng con đường tố tụng dân sự để xử lý tài sản tăng thêm mà không giải trình được nguồn gốc hoặc giải trình không hợp lý thì ai là nguyên đơn, ai là bị đơn dân sự?.
 |
| Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh Nguyễn Mai Bộ phát biểu. Ảnh: Quang Khánh |
Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng, điều 59 còn rất nhiều ý kiến thảo luận. Quy định trong dự thảo hiện nay chưa thuyết phục cả pháp lý và lý luận thực tiễn. Bởi, nếu tài sản tham nhũng tịch thu 100%, nhưng tài sản không chứng minh được nguồn gốc hợp pháp mà thu thuế, gọi là thu nhập vãng lai thì không có cơ sở thuyết phục.
Phát biểu kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Uông Chu Lưu, nêu rõ, đây là dự án Luật rất khó, còn ý kiến khác nhau về một số phương án. Các vấn đề khác cơ bản thống nhất, chỉ riêng vấn đề xử lý tài sản không giải trình được một cách hợp lý còn ý kiến khác nhau. Hiện cơ quan soạn thảo và chủ trì thẩm tra thì đưa ra phương án là thu thuế thu nhập cá nhân. Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu cho rằng, đây là một phương án nhưng để có đầy đủ cơ sở lý luận, thực tiễn để thuyết phục một cách trọn vẹn thì chưa đủ. Nói đến thuế là khoản thu nộp ngân sách nhà nước đối với những dịch vụ, tài sản khoản thu nhập hợp pháp. Nhà nước không thu thuế với những khoản thu nhập không minh bạch, không rõ ràng, vi phạm pháp luật. Nhưng ở đây, tài sản thu nhập chưa rõ nguồn gốc chưa xác định là hợp pháp hay không hợp pháp, quy định thu thuế trong trường hợp này thì chưa thật sự thuyết phục. Đây là vấn đề còn ý kiến khác nhau, do đó các cơ quan liên quan cần tiếp tục bàn bạc để đưa ra phương án hợp lý hơn và báo cáo với cơ quan có thẩm quyền, báo cáo với Bộ Chính trị, sau đó xin ý kiến ĐBQH trước khi trình ra QH tại Kỳ họp tới.
Đại biểu Nhân dân online
