Nhận định của luật sư về việc UBND huyện Tam Dương chậm bàn giao đất tái định cư cho người bị thu hồi đất

Như đã thông tin, Dự án đầu tư xây dựng Trung tâm Nuôi dưỡng và Phục hồi chức năng người tâm thần tỉnh Vĩnh Phúc, do Sở Lao động - Thương Binh và Xã hội làm chủ đầu tư, được UBND tỉnh Vĩnh Phúc phê duyệt tại Quyết định số 3495/QĐ-UBND ngày 28/10/2016. Tổng diện tích đất thu hồi để làm dự án là 49.112m2, có 6 hộ bị thu hồi đất ở và đất vườn, diện tích 13.290,2m2; bảy hộ được xét bố trí tái định cư, với diện tích từ 200 - 400m2/hộ.

Theo phản ánh, bà Nguyễn Thị Thu Phương và bà Nguyễn Thị Kiên mua chung thửa đất tại xã Hướng Đạo, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc, diện tích 3.600m2. Thửa đất này bị thu hồi hết, để thực hiện Dự án Trung tâm nuôi dưỡng và phục hồi chức năng người tâm thần tỉnh Vĩnh Phúc từ năm 2017. Đến nay dự án đã hoàn thành, đi vào hoạt động, nhưng hộ bà Nguyễn Thị Thu Phương chưa nhận đủ số tiền bồi thường, chưa được UBND huyện Tam Dương bàn giao đất tái định cư theo quy định.

Ngày 10/8/2017, UBND huyện Tam Dương ban hành Quyết định số 804/QĐ-UBND, phê duyệt quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500 Khu tái định cư… Theo đó, khu đất ở gồm 8 ô, có diện tích mỗi ô từ 200 đến 400m2. Trong danh sách hộ gia đình, cá nhân thuộc diện tái định cư, do UBND huyện Tam Dương lập, hộ bà Nguyễn Thị Thu Phương được duyệt 400m2, hộ bà Nguyễn Thị Kiên được duyệt 400m2, thuộc trường hợp đồng quyền sử dụng đất. Ngoài ra, bà Phương và bà Kiên được Nhà nước bồi thường, hỗ trợ đất đai, tài sản, vật kiến trúc, cây cối trên đất với số tiền 224.778.809 đồng. Trong khi bà Phương và bà Kiên chung nhau mua mảnh đất, quyền lợi như nhau, nhưng bà Kiên tự ý lấy tiền bồi thường từ Ban Quản lí dự án huyện Tam Dương, mà không được bà Phương ủy quyền. Được biết, hiện 6 hộ đã được UBND huyện Tam Dương bàn giao đất tái định cư, riêng hộ bà Phương và bà Kiên chưa được bàn giao.

Trao đổi với phóng viên về vụ việc trên, Luật sư Hoàng Tùng, Trưởng văn phòng Luật sư Trung Hoà cho biết:

Theo quy định tại Điều 85 Luật Đất đai năm 2013, quy định về lập và thực hiện tái định cư thì UBND cấp tỉnh, UBND cấp huyện có trách nhiệm tổ chức lập và thực hiện dự án tái định cư trước khi thu hồi đất. Việc thu hồi đất ở chỉ được thực hiện sau khi hoàn thành xây dựng nhà ở hoặc cơ sở hạ tầng của khu tái định cư. Như vậy, Dự án tái định cư được lập và phê duyệt độc lập với phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, nhưng phải đảm bảo có đất ở, nhà ở tái định cư trước khi cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định thu hồi đất.

Luật sư Hoàng Tùng – Trưởng văn phòng Luật sư Trung Hoà có quan điểm về vụ việc

Tính đến nay, thời gian kể từ khi UBND huyện Tam Dương ban hành Quyết định số 804/QĐ-UBND, phê duyệt quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500 Khu tái định cư đã gần 5 năm, Dự án Trung tâm Nuôi dưỡng và Phục hồi chức năng người tâm thần tỉnh Vĩnh Phúc đã hoàn thành, đi vào hoạt động, nhưng hộ gia đình bà Nguyễn Thị Thu Phương và bà Nguyễn Thị Kiên chưa được bàn giao đất tái định cư. Như vậy, rõ ràng thấy rằng UBND huyện Tam Dương và các cơ quan ban ngành liên quan đang có dấu hiệu vi phạm quy định pháp luật tại Điều 85 nêu trên. Việc tái định cư cho người dân là rất cần thiết để họ ổn định chỗ ăn ở, sinh hoạt. Nếu như việc giao đất tái định cư cho người bị thu hồi đất cùng thời điểm với phương án bồi thường được phê duyệt do không có đất tái định cư, có đất tái định cư, nhưng không đủ điều kiện về hạ tầng hoặc người dân không đồng thuận với vị trí đất bố trí… là một câu chuyện thì đằng này, rõ ràng là đã phê duyệt quy hoạch, đã giao đất cho 6 hộ còn lại rồi, vậy tại sao hộ gia đình bà Nguyễn Thị Thu Phương và bà Nguyễn Thị Kiên lại có sự chậm trễ như vậy? Trong khi đó, người dân "thấp cổ bé họng" đã phải đi gõ cửa từng cơ quan Nhà nước để đòi hỏi quyền lợi mà mình đáng lẽ phải được nhận từ sớm, để ổn định cuộc sống, thì thử hỏi trách nhiệm của chính quyền ở đâu?.

Trung tâm Phát triển quỹ đất hoặc Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư có trách nhiệm lập phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư và phối hợp với UBND xã tổ chức lấy ý kiến về phương án (tổ chức họp trực tiếp với người dân và lập biên bản có xác nhận của đại diện UBND xã, đại diện Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã, đại diện những người có đất thu hồi; niêm yết công khai phương án tại trụ sở UBND xã, địa điểm sinh hoạt chung). Sau đó, Trung tâm Phát triển quỹ đất hoặc Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư có trách nhiệm tổng hợp ý kiến đóng góp bằng văn bản, ghi rõ số lượng ý kiến đồng ý, không đồng ý, ý kiến khác đối với phương án; phối hợp UBND xã tổ chức đối thoại với trường hợp còn có ý kiến không đồng ý với phương án; hoàn chỉnh phương án trình cơ quan có thẩm quyền (cơ quan tài nguyên và môi trường) trình UBND cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án và ban hành quyết định thu hồi đất.

Sau khi lập phương án phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư sẽ tiến hành tổ chức thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ, bố trí tái định cư theo phương án được duyệt, Trung tâm Phát triển quỹ đất hoặc Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư phối hợp với UBND xã phổ biến và niêm yết công khai quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại trụ sở UBND xã, địa điểm sinh hoạt chung; gửi quyết định bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đến từng người có đất thu hồi (ghi rõ mức, thời gian, địa điểm bồi thường, hỗ trợ, bố trí nhà hoặc đất tái định cư (nếu có) và thời gian ban giao đất cho Trung tâm Phát triển quỹ đất quản lý); tổ chức thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ, bố trí tái định cư theo phương án được duyệt. Như vậy, cần đặt ra câu hỏi, UBND huyện Tam Dương và các cơ quan ban ngành liên quan đã thực hiện đầy đủ và đúng quy định về bồi thường, hỗ trợ tái định cho người dân hay chưa? Liệu có vướng mắc gì ở đây, cần thiết phải giải trình và làm rõ việc chậm trễ bàn giao đất tái định cư, chi trả tiền bồi thường đất không bảo đảm cho người bị thu hồi đất.

Trước đó ông Đào Hải Nam, Chánh Văn Phòng UBND huyện Tam Dương cho rằng, UBND huyện sẽ giải quyết dứt điểm trong quý I năm 2022. Việc chậm bàn giao đất tái định cư trên gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của gia đình bà Nguyễn Thị Thu Phương, cần được UBND tỉnh Vĩnh Phúc vào cuộc làm rõ.