‘Nghiện’ trừng phạt, Mỹ có thể phải trả giá?

Với 1.000 người và thực thể đang dính lệnh trừng phạt Mỹ, dường như chính quyền nước này đang lạm dụng, thậm chí “nghiện” công cụ này và sẵn sàng sử dụng tùy ý.

Mỹ bận rộn với trừng phạt

Chỉ trong vòng một thời gian ngắn, Mỹ đã áp đặt trừng phạt với ba quốc gia gồm Iran, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ, và mới đây nhất là trừng phạt Triều Tiên.

Tuần trước, Mỹ đã áp đặt trở lại vòng trừng phạt kinh tế đầu tiên với Iran. Đây là động thái đã được dư luận lường trước sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump quyết định rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân mà nhóm P5+1 ký với Tehran (Kế hoạch hành động chung toàn diện - JCPOA). Thêm nhiều biện pháp trừng phạt Iran sẽ được Mỹ áp đặt vào tháng 11 tới.

‘Nghiện’ trừng phạt, Mỹ có thể phải trả giá?
Tổng thống Trump giơ bản ghi nhớ về việc khôi phục lại các biện pháp trừng phạt Iran. Ảnh: Getty

Trong một dòng tweet đăng ngày 7/8, Tổng thống Trump nói động thái áp đặt lại trừng phạt Iran nghĩa là “bất kỳ ai làm ăn với Iran sẽ không làm ăn với Mỹ”. Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton phát biểu với kênh Fox News: “Chính sách này không phải là để thay đổi chế độ, mà chúng tôi muốn gây áp lực tối đa lên Chính phủ Iran”.

Ngày 11/8, Tổng thống Trump cho biết ông đang "bật đèn xanh" để tăng gấp đôi thuế đối với thép và nhôm Thổ Nhĩ Kỳ, đồng thời cảnh báo quan hệ Mỹ-Thổ Nhĩ Kỳ “lúc này không tốt”. Động thái trừng phạt bắt nguồn từ việc Nhà Trắng tức giận với Thổ Nhĩ Kỳ vì nước này bắt giam một mục sư người Mỹ tên là Andrew Brunson. Ông này bị Thổ Nhĩ Kỳ cáo buộc hỗ trợ âm mưu đảo chính năm 2016 nhằm lật đổ Tổng thống Recep Tayyip Erdogan.

Trước đó, hai quan chức Thổ Nhĩ Kỳ đã bị Mỹ trừng phạt cũng liên quan tới vụ giam giữ linh mục. Đó là Bộ trưởng Tư pháp và Bộ trưởng Nội vụ.

Một quốc gia khác cũng vừa bị Mỹ trừng phạt, đó là Nga. Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 8/8 đã thông báo chính quyền Mỹ sẽ áp đặt thêm biện pháp trừng phạt Nga theo luật chiến tranh sinh học và hóa học sau vụ đầu độc hai cha con cựu điệp viên Sergei Skripal. Nga bị cáo buộc đứng đằng sau vụ đầu độc này. Dự kiến lệnh trừng phạt sẽ có hiệu lực từ ngày 22/8.

Vòng trừng phạt đầu tiên nhằm vào các mặt hàng Mỹ xuất tới Nga mà có thể được dùng cho mục đích quân sự. Đây là những mặt hàng nhạy cảm và bình thường sẽ được rà soát từng trường hợp trước khi xuất khẩu.

Triều Tiên, nước vốn đã bị Mỹ trừng phạt, ngày 9/8 đã phải tức giận khi Mỹ kêu gọi thực thi các biện pháp trừng phạt quốc tế bất chấp các động thái thiện chí của Bình Nhưỡng thời gian qua. Ngày 3/8, phái đoàn Mỹ tại Liên hợp quốc còn đề xuất Hội đồng Bảo an áp đặt các biện pháp trừng phạt mới với Triều Tiên. Và mới nhất, ngày 15/8, Bộ Tài chính Mỹ đã áp đặt trừng phạt một cá nhân và 3 thực thể của Nga và Trung Quốc với cáo buộc vi phạm lệnh cấm vận Triều Tiên.

Ngoài 4 nước trên, những nước bị Mỹ cho là đe dọa lợi ích an ninh quốc gia, Mỹ cũng trừng phạt những loại hành vi gây bất ổn khác. Ví dụ như những kẻ buôn lậu thuốc phiện Colombia, những tay buôn lậu dầu Libya và những cá nhân bị cáo buộc lạm dụng tình dục và tuyển mộ lính trẻ em ở Congo. Rồi một loạt đòn trừng phạt nhằm vào các nhóm khủng bố ở Pakistan, Somalia và Philippines, chưa kể đến phong trào Hezbollah ở Lebanon.

Tác dụng của trừng phạt

Mỹ sử dụng ngày càng thường xuyên các biện pháp trừng phạt sau vụ khủng bố ngày 11/9/2001. Theo phân tích của công ty luật Gibsson Dunn, chính quyền Mỹ đã cho vào danh sách đen gần 1.000 người và thực thể trong năm 2017, tăng 30% so với năm trước đó.

Trừng phạt được coi là công cụ hữu hiệu để ngăn khủng bố và bên tài trợ tiếp cận hệ thống tài chính quốc tế cũng như trấn áp tình trạng lạm dụng nhân quyền và các lãnh đạo tham nhũng.

‘Nghiện’ trừng phạt, Mỹ có thể phải trả giá?
Mỹ cho rằng sức ép trừng phạt đã khiến Triều Tiên ngồi vào bàn đàm phán. Ảnh: Reuters

Chính quyền Mỹ luôn cho rằng trừng phạt đã khiến cho Iran và Triều Tiên đồng ý đàm phán về chương trình vũ khí hạt nhân. Với họ, trừng phạt được sử dụng làm công cụ khi ngoại giao không có tác dụng và nhờ đó đã đối phó được với ngày càng nhiều mối đe dọa.

Ông Judith Alison Lee, đồng chủ tịch nhóm Thông lệ Thương mại Quốc tế của công ty Gibsson Dunn, nhận định: “Sử dụng biện pháp trừng phạt sẽ khiến một chính quyền bị cám dỗ vì biện pháp này không cần thông báo trước, không cần rà soát pháp lý và có hiệu lực ngay lập tức”. Ông Lee cho rằng Tổng thống Trump đã “cực kỳ bị cám dỗ”.

Theo Washington Post, lệnh trừng phạt của Mỹ có uy lực mạnh nhất thế giới, phần lớn là vì có quá nhiều giao dịch quốc tế, từ ngân hàng tới dầu mỏ, đều được thực hiện bằng đồng USD. Một khi chiếc búa trừng phạt vung lên, người ta sẽ buộc phải điều chỉnh hành vi khi tài sản bị phong tỏa.

Mặt trái của trừng phạt

Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng khi được sử dụng nhiều, hiệu quả trừng phạt sẽ giảm. Năm 2016, cựu Bộ trưởng Tài chính Mỹ Jack Lew cảnh báo lạm dụng trừng phạt sẽ đẩy các doanh nghiệp ra khỏi hệ thống tài chính Mỹ và làm suy yếu đồng USD. Các nước sẽ tìm đối tác khác ngoài Mỹ để làm ăn và do đó giảm tác dụng trừng phạt. Một số người cho rằng Mỹ đã rơi vào tình trạng lạm dụng xét danh sách hơn 1.000 cá nhân, thực thể bị trừng phạt nói trên. Danh sách này hiện chỉ có dài thêm.

Theo bình luận của tờ The Atlantic, Mỹ coi trừng phạt là biện pháp buộc đối thủ phải ngồi vào đàm phán. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng khi Mỹ đã đạt được mục tiêu thì nên chấm dứt trừng phạt. Bất kỳ vấn đề chính sách đối ngoại nào cũng áp trừng phạt sẽ chỉ khiến các biện pháp trừng phạt trở nên cứng nhắc và khó dỡ bỏ.

‘Nghiện’ trừng phạt, Mỹ có thể phải trả giá?
Tổng thống Putin chưa thông báo kế hoạch đáp trả lệnh trừng phạt của Mỹ. Ảnh: AFP

Mỹ thường tuyên bố rõ ràng các điều kiện giảm trừng phạt, nhưng dường như theo thời gian, khi có thêm các sự kiện khiến Mỹ không hài lòng xảy ra, giới chức Mỹ lại đưa ra thêm điều kiện nữa, khiến cho trừng phạt chồng trừng phạt và kéo dài mãi.

Khi liên tục đưa ra yêu sách, Mỹ có thể gây ấn tượng rằng không có thiện chí đàm phán và chỉ chăm chăm tìm cách trừng phạt mục tiêu.

Một khi khó dỡ bỏ trừng phạt thì trừng phạt sẽ trở thành chính sách cực đoan, khó thay đổi. Nếu các công ty và quốc gia coi trừng phạt là một điều bình thường mới thì họ có thể tìm cách điều chỉnh lâu dài để đối phó. Như tập đoàn dầu Total của Pháp, họ đã sử dụng công cụ tài chính Trung Quốc để làm ăn với Nga.

Đòn trừng phạt của Mỹ còn thúc đẩy các quốc gia đối thủ bắt tay với nhau. Nga và Venezuela đều bị dính đòn trừng phạt của Mỹ và hai nước đã tăng cường quan hệ đầu tư. Thậm chí, Nga còn được cho là giúp Venezuela tạo tiền ảo để tránh trừng phạt.

Theo Washington Post, việc Mỹ lạm dụng tới mức phụ thuộc vào biện pháp trừng phạt khiến dư luận cho rằng trừng phạt đang được sử dụng làm công cụ chính sách ngoại giao số một. Nếu quá lạm dụng, Mỹ sẽ mất các lợi ích lâu dài.

Báo Tin tức

Tin liên quan

Cùng chuyên mục

COP29 và quá trình chuyển đổi năng lượng toàn cầu

COP29 và quá trình chuyển đổi năng lượng toàn cầu

Giống như nước chủ nhà năm ngoái, Azerbaijan đảm nhiệm vai trò chủ tịch Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc năm 2024 (COP29) dựa cả trên chuyên môn của một nhà sản xuất năng lượng quan trọng và góc nhìn của một quốc gia đang phải đối mặt với các lỗ hổng khí hậu của riêng mình. Vị trí này cung cấp những hiểu biết độc đáo về những thách thức và cơ hội trong quá trình chuyển đổi sang các hệ thống năng lượng sạch hơn trong một thế giới đang nóng lên…
Chuyên gia dự báo quan hệ Mỹ - Trung sau khi ông Trump trở lại Nhà Trắng

Chuyên gia dự báo quan hệ Mỹ - Trung sau khi ông Trump trở lại Nhà Trắng

Kết quả bầu cử tổng thống Mỹ sẽ có tác động sâu sắc đến mối quan hệ Mỹ-Trung, ảnh hưởng đến các vấn đề quan trọng từ thương mại, an ninh, đến cạnh tranh công nghệ và hợp tác biến đổi khí hậu…
Thông điệp của ông Trump trong bài phát biểu mừng chiến thắng

Thông điệp của ông Trump trong bài phát biểu mừng chiến thắng

Ông Donald Trump đã có bài phát biểu mừng chiến thắng trước đám đông người ủng hộ ở Florida. Bài phát biểu của ông nhận được người nghe đón nhận nhiệt liệt.
Bầu cử Mỹ 2024: Những “át chủ bài” của ông Trump và bà Harris

Bầu cử Mỹ 2024: Những “át chủ bài” của ông Trump và bà Harris

Cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2024 đang trở nên gay cấn hơn bao giờ hết khi cả 2 ứng cử viên tổng thống Mỹ là Donald Trump và Kamala Harris đều nỗ lực khai thác lợi thế từ các nhóm cử tri then chốt. Trong khi ông Trump tập trung vào cử tri nam trẻ, bà Harris đặt cược vào sự ủng hộ của cử tri nữ độc lập và ôn hòa…
Thế khó của phương Tây trong chiến lược đối phó với cuộc xung đột Nga - Ukraine

Thế khó của phương Tây trong chiến lược đối phó với cuộc xung đột Nga - Ukraine

Những vấn đề như làm sao để gia tăng áp lực lên Nga mà không làm leo thang xung đột, hay đối phó với thách thức hạt nhân từ phía Moskva mà không tỏ ra yếu kém, đang khiến phương Tây khó xử. Thêm vào đó, việc phương Tây muốn mở rộng "liên minh chống Nga" cũng gặp trở ngại khi nhiều quốc gia ở Nam toàn cầu và nhóm BICS tỏ ra dè dặt…

Tin khác

Sự mở rộng của BRICS định hình lại bối cảnh kinh tế và chính trị toàn cầu

Sự mở rộng của BRICS định hình lại bối cảnh kinh tế và chính trị toàn cầu
Sự mở rộng của BRICS đã mở ra một trang mới trong lịch sử phát triển của khối này. Với sức mạnh kinh tế ngày càng lớn và sự tham gia của các quốc gia giàu tài nguyên, BRICS đang dần khẳng định vị thế của mình trên trường quốc tế…

Chìa khoá để lấy lại uy tín, vai trò hoà giải của Pháp ở Trung Đông

Chìa khoá để lấy lại uy tín, vai trò hoà giải của Pháp ở Trung Đông
Chính sách đối ngoại của Pháp ở Trung Đông đang gặp nhiều thách thức khi Tổng thống Emmanuel Macron thể hiện những quan điểm mâu thuẫn và không ổn định. Sự dao động trong cách tiếp cận của ông Macron, chịu ảnh hưởng từ áp lực nội bộ và các phe phái đối lập trong chính phủ, đã làm giảm sút vai trò trung gian hòa giải của Pháp tại khu vực…

Những thiết bị thông minh chăm sóc tuổi già ở Trung Quốc

Những thiết bị thông minh chăm sóc tuổi già ở Trung Quốc
Dưới sự hỗ trợ của công nghệ AI, tính đối tượng, tính tương tác, tính thông minh của thiết bị điện tử dưỡng lão đã được tăng cường mạnh mẽ, tính nhanh tiện và độ chính xác của dịch vụ dưỡng lão cũng tăng lên rõ rệt…

Israel công bố hình ảnh hiện trường UAV tấn công phòng ngủ Thủ tướng Netanyahu

Israel công bố hình ảnh hiện trường UAV tấn công phòng ngủ Thủ tướng Netanyahu
Một thiết bị bay không người lái từ Liban đã tấn công và phát nổ, gây hư hại cho dinh thự của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. Đến ngày 22/10, quân đội Israel đã công bố một số hình ảnh về thiệt hại tại căn nhà của ông Netanyahu sau vụ tấn công này.

Động lực cho xu thế đa phương

Động lực cho xu thế đa phương
Hội nghị thượng đỉnh nhóm các nền kinh tế mới nổi BRICS lần thứ 16 khai mạc ngày 22/10 tại thành phố Kazan, CH Tatarstan thuộc LB Nga…

Phó Tổng thống Harris gặp thách thức trong việc thuyết phục cử tri về quản lí nền kinh tế

Phó Tổng thống Harris gặp thách thức trong việc thuyết phục cử tri về quản lí nền kinh tế
Theo tờ Wall Street Journal ngày 17/10, các thành viên đảng Dân chủ cho rằng, Phó Tổng thống Kamala Harris vẫn chưa thể thuyết phục được cử tri với tư cách là ứng cử viên tổng thống có thể quản lí nền kinh tế tốt hơn, một nhiệm vụ mà họ cho là rất quan trọng để xây dựng vị thế dẫn đầu tại các bang chiến trường trong cuộc đua vào Nhà Trắng…

“Nút thắt” khó gỡ trong địa chính trị Trung Đông

“Nút thắt” khó gỡ trong địa chính trị Trung Đông
Với vị trí địa lí chiến lược và lịch sử đầy biến động, Liban đã trở thành trung tâm của những tranh chấp quyền lực lớn tại Trung Đông. Tương lai của Liban đang ngày càng trở nên bất định trong bối cảnh đối đầu với Israel và sự phân hóa trong chính trị nội bộ…

Vạn sự khởi đầu nan

Vạn sự khởi đầu nan
Chính phủ của Thủ tướng Anh Keir Starmer đã trải qua 100 ngày đầu tiên với một chương trình nghị sự nhiều tham vọng cả về đối nội và đối ngoại. Đến nay, về cơ bản, ông Starmer đã công bố và thi hành các ưu tiên chính sách của mình như cam kết trong quá trình tranh cử và đạt được những kết quả nhất định, nhưng phải đối mặt với nhiều thách thức…

Chiến lược mới của Mỹ trong xung đột ở Liban

Chiến lược mới của Mỹ trong xung đột ở Liban
Sau nhiều tuần ngoại giao căng thẳng nhằm đạt được lệnh ngừng bắn giữa Israel và các tay súng Hezbollah, Mỹ đã chọn một hướng tiếp cận hoàn toàn khác: Để cho xung đột ở Liban tự diễn ra…

Mỹ không kích nhiều nơi ẩn náu của IS tại Syria

Mỹ không kích nhiều nơi ẩn náu của IS tại Syria
Ngày 12/10, quân đội Mỹ cho biết các lực lượng nước này đã tiến hành các cuộc không kích vào nhiều địa điểm của tổ chức "Nhà nước Hồi giáo" (IS) tự xưng ở Syria, trong khi đồng minh Israel giao tranh với các lực lượng vũ trang khác ở Gaza và Liban.

Tuyên bố chung về việc thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Mông Cổ

Tuyên bố chung về việc thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Mông Cổ
Trong khuôn khổ chuyến thăm cấp Nhà nước tới Mông Cổ từ ngày 30/9-1/10, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm đã hội đàm với Tổng thống Ukhnaagiin Khurelsukh, hội kiến Chủ tịch Quốc hội Dashzegviin Amarbayasgalan và Thủ tướng Luvsannamsrain Oyun-Erdene. Nhân dịp này, hai bên đã ra Tuyên bố chung về việc thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Mông Cổ.

OPEC nâng dự báo nhu cầu dầu thế giới trong dài hạn

OPEC nâng dự báo nhu cầu dầu thế giới trong dài hạn
Trong báo cáo Triển vọng Thị trường Dầu mỏ Thế giới năm 2024 công bố ngày 24/9, Tổ chức các Nước Xuất khẩu Dẩu mỏ (OPEC) đã nâng dự báo nhu cầu dầu thế giới trong trung và dài hạn, nhờ đà tăng trưởng nhu cầu mạnh mẽ tại Ấn Độ, châu Phi và Trung Đông, trong bối cảnh sự chuyển dịch sang xe điện và nhiên liệu sạch hơn diễn ra chậm hơn…

Giá hàng hóa tăng vọt sau khi Fed cắt giảm lãi suất

Giá hàng hóa tăng vọt sau khi Fed cắt giảm lãi suất
Sau khi Fed quyết định cắt giảm lãi suất 0,5 điểm phần trăm, thị trường hàng hóa toàn cầu đã chứng kiến sự tăng giá đáng kể. Động thái này không chỉ giảm áp lực lạm phát mà còn kích thích nhu cầu về nguyên liệu thô, đẩy giá cả từ kim loại quý, năng lượng đến nông sản lên cao…

Tái hiện “bóng ma” chiến tranh

Tái hiện “bóng ma” chiến tranh
Hàng nghìn máy nhắn tin và bộ đàm đã đồng loạt phát nổ ở nhiều khu vực khác nhau trên khắp Liban trong các ngày 17 và 18/9, với mục tiêu được cho là nhằm vào các thành viên của phong trào Hezbollah…

Fed xoay trục chính sách và tác động tới kinh tế toàn cầu

Fed xoay trục chính sách và tác động tới kinh tế toàn cầu
Theo các chuyên gia, quyết định hạ lãi suất mới đây của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến hướng đi của kinh tế Mỹ mà còn có tác động lan tỏa tới kinh tế toàn cầu…
Xem thêm
Thông điệp của ông Trump trong bài phát biểu mừng chiến thắng

Thông điệp của ông Trump trong bài phát biểu mừng chiến thắng

Ông Donald Trump đã có bài phát biểu mừng chiến thắng trước đám đông người ủng hộ ở Florida. Bài phát biểu của ông nhận được người nghe đón nhận nhiệt liệt.
Thái Lan có Thủ tướng trẻ nhất trong lịch sử

Thái Lan có Thủ tướng trẻ nhất trong lịch sử

Ngày 16/8, Chủ tịch Quốc hội Thái Lan Wan Muhamad Noor Matha đã triệu tập phiên họp toàn thể Hạ viện 493 thành viên để bầu thủ tướng mới thay thế ông Srettha Thavisin vừa bị Tòa án Hiến pháp bãi nhiệm.
Ông Joe Biden tuyên bố rút khỏi chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ

Ông Joe Biden tuyên bố rút khỏi chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ

Rạng sáng 22/7 (theo giờ Hà Nội), Tổng thống Mỹ Joe Biden đã tuyên bố rút khỏi chiến dịch tái tranh cử tổng thống năm 2024, đồng thời bày tỏ ủng hộ Phó Tổng thống Kamala Harris thay ông làm ứng viên của đảng Dân chủ cạnh tranh với ứng viên Donald Trump củ
Chưa ghi nhận lao động Việt bị nạn trong trận động đất ở Đài Loan (Trung Quốc)

Chưa ghi nhận lao động Việt bị nạn trong trận động đất ở Đài Loan (Trung Quốc)

Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐ-TB&XH) cho biết, theo báo cáo của Ban Quản lý lao động (Văn phòng kinh tế - văn hóa Việt Nam tại Đài Bắc), đến nay chưa ghi nhận trường hợp nào là người lao động Việt Nam bị nạn trong trận động đất mạnh 7.2 độ richte
Việt Nam kiên định thực hiện chính sách "một Trung Quốc"

Việt Nam kiên định thực hiện chính sách "một Trung Quốc"

Ngày 14/1, trả lời câu hỏi của phóng viên đề nghị cho biết quan điểm của Việt Nam về kết quả bầu cử người đứng đầu vùng lãnh thổ Đài Loan ngày 13/1/2024, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng cho biết:
Vai trò của 5 nghi can vụ giết người mẫu Hong Kong Abby Choi

Vai trò của 5 nghi can vụ giết người mẫu Hong Kong Abby Choi

Trong vụ giết Abby Choi - người mẫu Hong Kong (Trung Quốc) - có 4 thành viên trong một gia đình cùng một nhân tình - là những nghi phạm chính.
Việt Nam lên tiếng về nội dung trong bộ phim “MH370: Chiếc máy bay biến mất”

Việt Nam lên tiếng về nội dung trong bộ phim “MH370: Chiếc máy bay biến mất”

"Cho tới nay, các cơ quan chức năng chưa hề đưa ra bất cứ một kết luận nào về vụ việc mất tích của máy bay MH370. Do đó, bộ phim tài liệu “MH370: Chiếc máy bay biến mất” đưa ra những nhận định khi chưa có kết luận chính thức của các cơ quan chức năng là s
Phát hiện hố đen có khối lượng lớn gấp 30 tỉ lần Mặt Trời

Phát hiện hố đen có khối lượng lớn gấp 30 tỉ lần Mặt Trời

Các nhà khoa học tại Đại học Durham (Anh) xác nhận hố đen mới được tìm thấy là một trong những hố đen lớn nhất từng được phát hiện.
Phát hiện bất ngờ làm đảo lộn các giả thuyết về bình minh của vũ trụ

Phát hiện bất ngờ làm đảo lộn các giả thuyết về bình minh của vũ trụ

Kính viễn vọng không gian James Webb đã phát hiện hình ảnh được cho là của 6 thiên hà cổ đại khổng lồ; sự tồn tại của chúng có thể làm đảo lộn các lý thuyết vũ trụ học hiện tại.
Phiên bản di động