Nền kinh tế thời chiến của Nga đang chạm đến điểm giới hạn?

Nền kinh tế Nga, dù đang tăng trưởng tích cực và tỉ lệ thất nghiệp thấp, lại nguy cơ đối mặt với những thách thức nghiêm trọng trong bối cảnh chi tiêu quân sự tăng vọt…

Bình luận trên tạp chí Foreign Policy mới đây, Marc R. DeVore, giảng viên cao cấp tại Khoa Quan hệ Quốc tế thuộc Đại học St. Andrews (Scotland) và Alexander Mertens, Giáo sư tài chính tại Học viện Đại học Quốc gia Kiev-Mohyla (Ukraine) cho rằng, trong bối cảnh Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump chuẩn bị trở lại Nhà Trắng, việc xác định tình trạng thực sự của nền kinh tế của Nga trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Mặc dù có những dấu hiệu phục hồi nhất định, nền kinh tế Nga đang phải đối mặt với nhiều thách thức.

Theo số liệu chính thức, GDP của Nga đã tăng 3,6% trong năm 2023 và dự kiến sẽ tiếp tục tăng 3,9% vào năm 2024. Tỉ lệ thất nghiệp cũng giảm từ khoảng 4,4% trước xung đột xuống còn 2,4% vào tháng 9 năm nay. Những con số này dường như cho thấy một bức tranh tích cực về nền kinh tế Nga.

Cảng hàng hóa Vladivostok ở vùng Viễn Đông của Nga.jpg
Cảng hàng hóa Vladivostok ở vùng Viễn Đông của Nga.

Chuyên gia DeVore và Giáo sư Mertens cho rằng, sự phục hồi đó đã làm bối rối nhiều nhà chiến lược, những người dự báo các lệnh trừng phạt của phương Tây sẽ làm tê liệt nỗ lực duy trì xung đột của Moskva. Nga tiếp tục xuất khẩu một lượng lớn dầu và khí đốt, nhờ vào việc lách các lệnh trừng phạt và các lỗ hổng trong chính sách của phương Tây.

Tuy nhiên, họ cảnh báo rằng sự tăng trưởng này chủ yếu là kết quả của chính sách chi tiêu quân sự lớn và không bền vững. Chi tiêu quốc phòng của Nga đã tăng vọt lên 7% GDP và dự kiến sẽ chiếm hơn 41% ngân sách nhà nước trong năm tới. Do đó, dù có những dấu hiệu khả quan về tăng trưởng kinh tế, nhưng nền kinh tế thời chiến của Nga đang tiến gần đến bế tắc. Theo các nhà phân tích trên, dữ liệu chính thức có thể che giấu những căng thẳng do xung đột và lệnh trừng phạt gây ra.

Ví dụ, Ngân hàng Trung ương Nga đã phải áp dụng các biện pháp phi truyền thống để duy trì ổn định tài chính. Lãi suất được đẩy lên mức 21%, một mức cao chưa từng có, khiến các doanh nghiệp phi quốc phòng gần như không thể tiếp cận vốn vay. Ngành công nghiệp dân sự của Nga đang bị tước đoạt nguồn nhân lực chất lượng. Hàng trăm nghìn lao động có trình độ đã chuyển sang ngành quốc phòng, để lại một khoảng trống lớn trong các lĩnh vực kinh tế then chốt.

Đặc biệt, Nga đang gặp khó khăn trong việc thay thế vũ khí bị mất hoặc hỏng hóc trên chiến trường. Cụ thể, Nga đã mất trung bình hơn 100 xe tăng và khoảng 220 khẩu pháo mỗi tháng. Tuy nhiên, sản xuất mới chỉ đáp ứng được một phần rất nhỏ so với nhu cầu thực tế. Trong bối cảnh đó, ngành công nghiệp kĩ thuật của Nga lại thiếu hụt nhân lực cần thiết để sản xuất các hệ thống vũ khí lớn như pháo cỡ lớn.

Một trong những vấn đề lớn nhất mà Nga phải đối mặt hiện nay là việc thu hút lao động cho ngành công nghiệp quốc phòng. Các công ty quốc phòng đang cạnh tranh với lực lượng vũ trang để tuyển dụng nhân sự, khi quân đội cần tuyển dụng khoảng 30.000 quân mới mỗi tháng để thay thế thương vong. Điều này dẫn đến tình trạng lương tăng cao trong ngành quốc phòng, góp phần vào tỉ lệ lạm phát đạt mức 8,68% vào tháng 10 vừa qua.

Các chuyên gia trên nhấn mạnh rằng, mặc dù Nga có thể duy trì một số hoạt động quân sự trong ngắn hạn, nhưng sự cạn kiệt dần nguồn lực và hệ thống vũ khí quan trọng sẽ khiến Moskva không thể tiếp tục cuộc chiến lâu dài.

Tóm lại, mặc dù nền kinh tế Nga hiện tại có vẻ mạnh mẽ với tỉ lệ thất nghiệp thấp và tăng trưởng GDP tích cực, nhưng những dấu hiệu tiềm tàng cho thấy, đây chỉ là bề nổi của một vấn đề sâu xa hơn. Mô hình phát triển dựa vào chi tiêu quân sự không bền vững sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho nền kinh tế dân sự thời hậu xung đột. Nga sắp tới có thể sẽ phải đối mặt với nhiều lựa chọn khó khăn: Tiếp tục duy trì mức chi tiêu quốc phòng cao sẽ làm nghẹt nền kinh tế dân sự; trong khi việc cắt giảm chi tiêu quân sự có thể dẫn đến suy thoái kinh tế nghiêm trọng…

Minh Ngọc (Theo TTXVN)

Tin liên quan

Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Cùng chuyên mục

Cơn chấn động chính trị lịch sử thời hậu chiến ở Đức

Cơn chấn động chính trị lịch sử thời hậu chiến ở Đức

Ông Merz đã để vuột ghế Thủ tướng ở vòng bỏ phiếu kín đầu tiên, dù về công khai, số thành viên ủng hộ ông vượt quá số phiếu tối thiểu cần thiết.
Nhiều bất đồng chưa hoá giải, đàm phán hoà bình còn gặp nhiều khó khăn

Nhiều bất đồng chưa hoá giải, đàm phán hoà bình còn gặp nhiều khó khăn

Những diễn biến mới liên quan tới tiến trình giải quyết cuộc xung đột Nga - Ukraine, nhất là sau vòng đàm phán tại thủ đô London (Anh) ngày 23/4 giữa đại diện Mỹ, Ukraine, Anh, Đức và Pháp, dường như cũng đang khiến hi vọng về một giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột đã kéo dài 38 tháng bị chìm trong “sương mù chiến tranh”. Có vẻ các bên đều có những toan tính và nhiều bất đồng chưa thể hóa giải, khiến tiến trình đàm phán thúc đẩy thỏa thuận hòa bình trở nên khó nắm bắt.
Kì vọng về vai trò tích cực hơn của Nga

Kì vọng về vai trò tích cực hơn của Nga

Cuộc gặp lịch sử tại Điện Kremlin không chỉ đánh dấu bước ngoặt quan hệ song phương, mà còn mở ra khả năng Nga trở thành trung gian chiến lược trong thỏa thuận hạt nhân Iran.
“Cú hích” cho mối quan hệ vùng Vịnh - châu Á

“Cú hích” cho mối quan hệ vùng Vịnh - châu Á

Chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump tưởng chừng chỉ mang tính bảo hộ, nhưng lại đang khơi dậy một trục kinh tế - chính trị mới giữa Trung Đông và châu Á. Liệu đây có phải bước ngoặt định hình lại cán cân quyền lực toàn cầu?
Lựa chọn tốt hơn cho Australia

Lựa chọn tốt hơn cho Australia

Tăng cường tên lửa, UAV và tàu biển không người lái có thể là một lựa chọn tốt hơn so với tàu ngầm hạt nhân khi Australia muốn tự bảo vệ mình.

Tin khác

Tác động của cuộc chiến thuế quan với nền kinh tế Trung Quốc

Tác động của cuộc chiến thuế quan với nền kinh tế Trung Quốc
Mặc dù thuế quan gia tăng từ Mỹ đe dọa tăng trưởng GDP của Trung Quốc, nhưng quốc gia này vẫn tìm thấy cơ hội để phát triển. Sự chuyển hướng kinh tế, đầu tư công và công nghệ tự chủ có thể giúp Trung Quốc vượt qua thử thách này.

Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung: Ngành dược phẩm đứng trước thách thức hay cơ hội?

Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung: Ngành dược phẩm đứng trước thách thức hay cơ hội?
Cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đã khiến giá cổ phiếu của nhiều công ty chăm sóc sức khỏe Trung Quốc lao dốc. Tuy nhiên, trong bức tranh ảm đạm ấy, vẫn có một vài điểm sáng hiếm hoi.

Đàm phán hạt nhân Mỹ - Iran: Cơ hội cho hoà bình bền vững

Đàm phán hạt nhân Mỹ - Iran: Cơ hội cho hoà bình bền vững
Ngày 12/4, các quan chức Mỹ và Iran đã bắt đầu vòng đàm phán hạt nhân mới tại Muscat, thủ đô của Oman. Đây được đánh giá là một trong những nỗ lực ngoại giao quan trọng nhất trong vòng một thập kỉ qua, khi cả hai bên đang chịu sức ép lớn nhằm ngăn chặn kịch bản chiến tranh có thể xảy ra nếu đàm phán đổ vỡ.

Các yếu tố chính khiến Tổng thống Trump bất ngờ hoãn áp thuế đối ứng

Các yếu tố chính khiến Tổng thống Trump bất ngờ hoãn áp thuế đối ứng
Tổng thống Donald Trump bất ngờ đảo ngược kế hoạch áp thuế đối ứng toàn diện khi tuyên bố tạm hoãn ba tháng. Có một số yếu tố chính khiến ông Trump đưa ra quyết định này.

Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản nhất trí thúc đẩy thương mại khu vực

Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản nhất trí thúc đẩy thương mại khu vực
Ngày 30/3, các quan chức cấp cao Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản đã gặp nhau tại Tokyo để tìm cách thiết lập mối quan hệ chính thức hơn, với đầy đủ các lợi ích về an ninh và kinh tế.

Cuộc chạy đua vũ trang của các cường quốc lớn

Cuộc chạy đua vũ trang của các cường quốc lớn
Không gian đã trở thành một lĩnh vực quan trọng đối với an ninh quốc gia và các hoạt động quân sự hiện đại. Một vụ nổ hạt nhân trên quỹ đạo sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng, đặc biệt với Mỹ, quốc gia có ưu thế quân sự phụ thuộc nhiều vào cơ sở hạ tầng không gian tiên tiến…

Châu Âu cần một “người dẫn dắt” phòng thủ

Châu Âu cần một “người dẫn dắt” phòng thủ
Khi EU phải đối mặt với những thách thức an ninh ngày càng tăng, một câu hỏi quan trọng được đặt ra là, liệu Pháp có đủ năng lực quân sự để dẫn đầu một sáng kiến quốc phòng chung hay không…

Bước đi cẩn trọng của Fed

Bước đi cẩn trọng của Fed
Quyết định của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) giữ nguyên lãi suất tiêu chuẩn ở biên độ 4,25 - 4,5% thể hiện bước đi cẩn trọng và mang tính phòng ngừa của ngân hàng trung ương Mỹ, gây ra nhiều phản ứng khác nhau trên thị trường tài chính…

Đòn thăm dò chiến lược

Đòn thăm dò chiến lược
Những ngày qua, quân đội Mỹ liên tục tổ chức các cuộc tấn công nhằm vào lực lượng Houthi ở Yemen, sau khi phong trào này tuyên bố sẽ nối lại các hoạt động ngăn chặn tàu thuyền qua lại Biển Đỏ…

Bước đi quan trọng trong chính sách đối ngoại của Washington tại Panama

Bước đi quan trọng trong chính sách đối ngoại của Washington tại Panama
Theo kênh NBC News (Mỹ), Nhà Trắng đã yêu cầu quân đội Mỹ soạn thảo các phương án nhằm tăng cường hiện diện quân sự tại Panama. Động thái này nằm trong mục tiêu "kiểm soát" Kênh đào Panama của Tổng thống Donald Trump. Bộ Tư lệnh Nam Mỹ (SOUTHCOM) hiện đang chuẩn bị nhiều chiến lược khác nhau, từ tăng cường hợp tác với lực lượng an ninh Panama đến phương án sử dụng vũ lực quân sự để giành quyền kiểm soát tuyến đường thủy chiến lược này…

Nấc thang mới trong cuộc chiến thương mại Mỹ - EU

Nấc thang mới trong cuộc chiến thương mại Mỹ - EU
"Chúng ta không thể để mình bị đánh gục", Thủ tướng Pháp Francois Bayrou đã phản ứng như vậy và kêu gọi Liên minh châu Âu (EU) không nhượng bộ trước những đe dọa của Tổng thống Mỹ Donald Trump về rượu châu Âu…

Cơ hội “hâm nóng” các cam kết giữa EU và Nam Phi

Cơ hội “hâm nóng” các cam kết  giữa EU và Nam Phi
Sau nhiều năm được cho là lạnh nhạt, mối quan hệ giữa Liên minh châu ÂU (EU) và Nam Phi nồng ấm trở lại khi đầu tháng 2/2025, Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa có bài đăng trên trang X, gắn thẻ Chủ tịch Hội đồng châu Âu António Costa, trong đó khẳng định “Nam Phi và EU chia sẻ các giá trị về dân chủ, nhân quyền, phẩm giá và bình đẳng”…

Syria bên bờ vực nội chiến mới: Bạo lực leo thang, hàng nghìn người thiệt mạng

Syria bên bờ vực nội chiến mới: Bạo lực leo thang, hàng nghìn người thiệt mạng
Những ngày gần đây, Syria lại chìm trong hỗn loạn khi bạo lực bùng phát dữ dội tại các tỉnh ven biển Latakia và Tartus, khiến hơn 1.000 người thiệt mạng chỉ trong vài ngày. Xung đột diễn ra giữa lực lượng chính phủ do Hay'at Tahrir al-Sham (HTS) lãnh đạo và các nhóm trung thành với chế độ cũ của Tổng thống Bashar al-Assad…

Phép thử quan trọng

Phép thử quan trọng
Brussels trở thành tâm điểm chính trị của châu Âu khi các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) hội tụ tại một hội nghị thượng đỉnh đặc biệt để thảo luận về tương lai của Ukraine và nền quốc phòng châu Âu…

Kế hoạch tái thiết Gaza của Ai Cập

Kế hoạch tái thiết Gaza của Ai Cập
Ngoại trưởng Ai Cập Badr Abdelatty ngày 5/3 khẳng định kế hoạch tái thiết Dải Gaza của Ai Cập, được thông qua tại Hội nghị thượng đỉnh Arập bất thường diễn ra tại Cairo ngày 4/3, là một giải pháp thiết thực có thể được thực hiện trên thực địa…
Xem thêm
Ông Donald Trump chính thức trở thành Tổng thống thứ 47 của nước Mỹ

Ông Donald Trump chính thức trở thành Tổng thống thứ 47 của nước Mỹ

Vào lúc 12h02' ngày 20/1 theo giờ bờ Đông nước Mỹ (0h2' ngày 21/1 theo giờ Việt Nam), ông Donald Trump đã tuyên thệ nhậm chức tại Tòa nhà Quốc hội Mỹ, chính thức trở thành Tổng thống thứ 47 của "xứ cờ hoa".
Thông điệp của ông Trump trong bài phát biểu mừng chiến thắng

Thông điệp của ông Trump trong bài phát biểu mừng chiến thắng

Ông Donald Trump đã có bài phát biểu mừng chiến thắng trước đám đông người ủng hộ ở Florida. Bài phát biểu của ông nhận được người nghe đón nhận nhiệt liệt.
Thái Lan có Thủ tướng trẻ nhất trong lịch sử

Thái Lan có Thủ tướng trẻ nhất trong lịch sử

Ngày 16/8, Chủ tịch Quốc hội Thái Lan Wan Muhamad Noor Matha đã triệu tập phiên họp toàn thể Hạ viện 493 thành viên để bầu thủ tướng mới thay thế ông Srettha Thavisin vừa bị Tòa án Hiến pháp bãi nhiệm.
Chưa ghi nhận lao động Việt bị nạn trong trận động đất ở Đài Loan (Trung Quốc)

Chưa ghi nhận lao động Việt bị nạn trong trận động đất ở Đài Loan (Trung Quốc)

Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐ-TB&XH) cho biết, theo báo cáo của Ban Quản lý lao động (Văn phòng kinh tế - văn hóa Việt Nam tại Đài Bắc), đến nay chưa ghi nhận trường hợp nào là người lao động Việt Nam bị nạn trong trận động đất mạnh 7.2 độ richte
Việt Nam kiên định thực hiện chính sách "một Trung Quốc"

Việt Nam kiên định thực hiện chính sách "một Trung Quốc"

Ngày 14/1, trả lời câu hỏi của phóng viên đề nghị cho biết quan điểm của Việt Nam về kết quả bầu cử người đứng đầu vùng lãnh thổ Đài Loan ngày 13/1/2024, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng cho biết:
Vai trò của 5 nghi can vụ giết người mẫu Hong Kong Abby Choi

Vai trò của 5 nghi can vụ giết người mẫu Hong Kong Abby Choi

Trong vụ giết Abby Choi - người mẫu Hong Kong (Trung Quốc) - có 4 thành viên trong một gia đình cùng một nhân tình - là những nghi phạm chính.
Việt Nam lên tiếng về nội dung trong bộ phim “MH370: Chiếc máy bay biến mất”

Việt Nam lên tiếng về nội dung trong bộ phim “MH370: Chiếc máy bay biến mất”

"Cho tới nay, các cơ quan chức năng chưa hề đưa ra bất cứ một kết luận nào về vụ việc mất tích của máy bay MH370. Do đó, bộ phim tài liệu “MH370: Chiếc máy bay biến mất” đưa ra những nhận định khi chưa có kết luận chính thức của các cơ quan chức năng là s
Phát hiện hố đen có khối lượng lớn gấp 30 tỉ lần Mặt Trời

Phát hiện hố đen có khối lượng lớn gấp 30 tỉ lần Mặt Trời

Các nhà khoa học tại Đại học Durham (Anh) xác nhận hố đen mới được tìm thấy là một trong những hố đen lớn nhất từng được phát hiện.
Phát hiện bất ngờ làm đảo lộn các giả thuyết về bình minh của vũ trụ

Phát hiện bất ngờ làm đảo lộn các giả thuyết về bình minh của vũ trụ

Kính viễn vọng không gian James Webb đã phát hiện hình ảnh được cho là của 6 thiên hà cổ đại khổng lồ; sự tồn tại của chúng có thể làm đảo lộn các lý thuyết vũ trụ học hiện tại.
Phiên bản di động