Nghề Công tác xã hội, thực trạng và giải pháp

Quang cảnh buổi tọa đàm NCT tham gia xây dựng nông thôn mới do Hội NCT TP Hà Nội tổ chức

Sau 10 năm triển khai Đề án phát triển nghề công tác xã hội (CTXH), các cơ sở có liên quan đến cung cấp dịch vụ CTXH được phát triển ở nhiều ngành, lĩnh vực. Ngành Lao động - Thương binh và Xã hội giao nhiệm vụ cung cấp dịch vụ CTXH cho các loại hình cơ sở trợ giúp xã hội, cai nghiện; ngành Y tế đã ban hành Thông tư quy định về nhiệm vụ và hình thức tổ chức thực hiện nhiệm vụ CTXH của bệnh viện; ngành Giáo dục và Đào tạo ban hành Thông tư hướng dẫn CTXH trong trường học...

Mô hình các trung tâm CTXH

Để gia tăng hiệu quả, chất lượng trợ giúp các đối tượng, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và Bộ Nội vụ cũng đã ban hành Thông tư liên tịch số 09 ngày 10/6/2013 hướng dẫn các địa phương về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của các mô hình Trung tâm CTXH; phối hợp với Bộ Tài chính hỗ trợ các tỉnh, thành phố hình thành trung tâm CTXH, nâng tổng số lên 425 cơ sở cung cấp dịch vụ CTXH, đáp ứng nhu cầu trợ giúp xã hội cho 30% đối tượng.

Đến nay, rất nhiều mô hình trung tâm CTXH vận hành hiệu quả, cung cấp dịch vụ CTXH cho hàng nghìn lượt đối tượng xã hội cần sự bảo vệ khẩn cấp và các đối tượng khác. Các tỉnh, thành phố từng bước chuyển đổi hệ thống các cơ sở bảo trợ xã hội sang hoạt động theo mô hình cung cấp dịch vụ CTXH đối với người cao tuổi, người tâm thần, bảo vệ trẻ em, trợ giúp người khuyết tật phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng. Phối hợp với các tổ chức quốc tế xây dựng mô hình hỗ trợ sinh kế cho người khuyết tật, nạn nhân bom mìn tại một số tỉnh, thành phố.

Khám sức khỏe cho NCT bằng thiết bị hiện đại tại Bệnh viện Thu Cúc

Đến nay, đã có 45 cơ sở bảo trợ xã hội có chăm sóc và phục hồi chức năng cho người tâm thần; trong đó có 27 cơ sở chăm sóc chuyên biệt, 19 cơ sở tổng hợp. Tổ chức lao động sản xuất, phục hồi chức năng cho đối tượng. Phần lớn các cơ sở liên kết với tiểu thương, tổ chức, cá nhân, tổ chức lao động sản xuất, hướng nghiệp và dạy nghề, tạo việc làm cho người tâm thần thông qua các nghề chăn nuôi gia súc gia cầm, trồng nấm, sản xuất hương, vàng mã, giấy bản, trồng cây cảnh… tạo thu nhập, góp phần nâng cao chất lượng đời sống và tinh thần cho đối tượng. Một số trung tâm đã tự bảo đảm thực phẩm hằng ngày cho đối tượng và còn cung cấp thực phẩm, sản phẩm ra ngoài thị trường. Trợ giúp các đối tượng tham gia các hoạt động tập thể như tự quản, sinh hoạt văn hóa, thể thao phù hợp lứa tuổi và sức khỏe.

Chủ trì, phối hợp với chính quyền địa phương đưa đối tượng đủ điều kiện hoặc tự nguyện xin ra khỏi trung tâm trở về với gia đình, tái hòa nhập cộng đồng; hỗ trợ, tạo điều kiện cho đối tượng ổn định cuộc sống.

Cán bộ, cộng tác viên nghề CTXH

Từ năm 2007, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã xây dựng và ban hành Thông tư hướng dẫn tiêu chuẩn cộng tác viên CTXH cấp xã phường, quy định nhiệm vụ chung, nhiệm vụ cụ thể và các yêu cầu về trình độ, năng lực của cộng tác viên CTXH. Đến nay, các tỉnh, thành phố thành lập mạng lưới cộng tác viên CTXH, khoảng 235.000 người làm CTXH; trong đó có trên 35.000 công chức, viên chức và người lao động làm việc tại các cơ sở xã hội công lập và ngoài công lập, gần 100.000 người làm việc tại các hội, đoàn thể (MTTQ, Cựu chiến binh, Phụ nữ, Thanh niên, Nông dân, Người cao tuổi, Chữ thập đỏ); trên 100.000 cộng tác viên giảm nghèo, phòng chống tệ nạn xã hội, bảo vệ trẻ em và phát triển cộng đồng… tạo thành một mạng lưới cán bộ, nhân viên và cộng tác viên CTXH trợ giúp các nhóm đối tượng bảo trợ xã hội, người nghèo và các đối tượng xã hội khác tiếp cận, thụ hưởng các chính sách phúc lợi xã hội, y tế, giáo dục, học nghề, tìm việc làm để ổn định cuộc sống.