Nếu bị can im lặng?

Cách đây chưa lâu tại diễn đàn Quốc hội, Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an đã từng thẳng thắn thừa nhận, hiện có thực trạng đáng buồn là khá nhiều điều tra viên chỉ nhăm nhăm vào lời khai của nghi can, rồi tìm chứng cứ, tài liệu cho phù hợp với lời khai đó để chứng minh họ có tội.

Theo ông, đây là lỗi cơ bản, sơ đẳng không được phép mắc phải, bởi bất cứ điều tra viên nào cũng đã từng được dạy rất kĩ khi còn ngồi trên ghế các trường công an: Khi phá án phải trọng chứng, không trọng cung.

Đây cũng chính là những nguyên nhân dẫn đến không ít vụ án bị làm sai lệch hồ sơ, nội dung vụ án bị thay đổi, dẫn đến oan, sai cho người vô tội. Vụ án oan Nguyễn Thanh Chấn ở Bắc Giang, Huỳnh Văn Nén ở Bình Thuận... là những ví dụ đau lòng của việc cẩu thả, bừa bãi, làm sai quy trình tố tụng của điều tra viên, kiểm sát viên và thẩm phán.

Trong quy định của luật quốc tế cũng như pháp luật ở nhiều quốc gia, quyền im lặng được thừa nhận là một trong các quyền con người, thành tố thiết yếu thiết lập nên phiên tòa công bằng. Công ước của Liên Hợp Quốc về các quyền dân sự và chính trị 1966 (ICCPR) quy định, một người không thể bị buộc để cho lời khai chống lại mình hoặc nhận mình có tội. Cho đến nay, ICCPR đã có 172 thành viên tham gia là các quốc gia và vùng lãnh thổ.

Tại Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015, lần đầu tiên quyền im lặng của bị can, bị cáo được ghi nhận, thể hiện gián tiếp qua một số điều luật, như điểm d Khoản 2 Điều 60 và điểm h Khoản 2 Điều 61 Bộ luật Tố tụng hình sự, bị can, bị cáo có quyền trình bày lời khai, trình bày ý kiến, không buộc phải đưa ra lời khai chống lại chính mình hoặc buộc phải nhận mình có tội. Khi đó, cơ quan tiến hành tố tụng không có quyền ép buộc họ phải khai báo bằng các biện pháp không hợp pháp. Việc bị can, bị cáo không trả lời những điều bất lợi cho bản thân sẽ không bị coi là tình tiết tăng nặng.

Những điều này không thể “gây khó” cho cơ quan điều tra nếu mỗi điều tra viên làm đúng quy trình, “lành nghề”, thực sự có tâm và trung thực. Nó cũng nhằm nhắc cơ quan hành pháp thực sự coi trọng chứng cứ hơn lời khai.

Trong văn học dân gian nhiều người biết đến tích chuyện oan Thị Kính. Khi người chồng tỉnh giấc bỗng phát hiện vợ với con dao đang kề cổ mình, trong án hình sự thì đây đã có đủ tang chứng, vật chứng. Thực ra Thị Kính khi nhìn thấy chiếc râu mọc ngược trên cằm chồng chỉ có ý định cắt nó đi. Tang chứng có đủ mà chưa chắc đã đúng những gì nhìn thấy, huống chi tang chứng, vật chứng mơ hồ?

Nếu ai theo dõi, đọc kĩ nội dung kháng nghị của Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao trong vụ án Hồ Duy Hải vừa qua và thử đặt câu hỏi: Nếu bị can này im lặng, không khai ra những điều được coi là phù hợp với diễn biến hành động tội ác trong vụ án thì Tòa án dựa vào chứng cứ nào để kết tội, thậm chí cả suy luận có tội?

Đinh Hoàng

Tin liên quan

Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Cùng chuyên mục

Người cao tuổi tin tưởng, kỳ vọng vào mô hình chính quyền địa phương hai cấp

Người cao tuổi tin tưởng, kỳ vọng vào mô hình chính quyền địa phương hai cấp

Theo nhiều cán bộ Hội NCT cấp cơ sở, việc triển khai thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp (cấp tỉnh và cấp xã) là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, với nhiều lợi ích như giảm bớt khâu trung gian, làm rõ trách nhiệm và tăng tính minh bạch, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp...
Đổi mới, sáng tạo, thực hiện tốt phong trào  “Tuổi cao - Gương sáng”

Đổi mới, sáng tạo, thực hiện tốt phong trào “Tuổi cao - Gương sáng”

Đã mấy chục năm qua, phong trào thi đua yêu nước “Tuổi cao - Gương sáng” như kim chỉ nam cho các cán bộ, hội viên, các cấp Hội NCT trong thực hiện, triển khai các chương trình, hoạt động, công tác cũng như trong cuộc sống đời thường.
Tôn vinh gắn liền quan tâm bảo vệ, chăm sóc NCT

Tôn vinh gắn liền quan tâm bảo vệ, chăm sóc NCT

Tôn vinh, quan tâm chăm sóc và phát huy vai trò NCT không chỉ là một lời kêu gọi, mà còn phải hành động cụ thể. Hãy cùng nhau lan tỏa tình yêu thương, sự chăm sóc và tôn trọng đối với NCT, bởi chính họ là những bậc thầy sống, là kho tàng kinh nghiệm và là những nhịp cầu nối giữa các thế hệ.
Chưa đủ!

Chưa đủ!

Chiều 19/6, nêu câu hỏi chất vấn Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Nguyễn Kim Sơn, đại biểu Nguyễn Thị Lệ Thủy (đoàn Bến Tre) dẫn báo cáo của Bộ này đánh giá, việc triển khai Thông tư 29 về quản lí dạy thêm, học thêm chưa hiệu quả, vẫn còn khoảng cách giữa chính sách và thực tiễn.
Đánh trống, ghi tên và...

Đánh trống, ghi tên và...

Ngày 9/6, doanh nghiệp sản xuất cà phê Dạ Thảo (thị trấn Phú Thứ, huyện Tây Hòa, tỉnh Phú Yên) bị Công an phát hiện tiêu thụ hơn 17 tấn cà phê giả. Theo đó, bà Đặng Thị Hòa Hiệp (chủ Doanh nghiệp tư nhân Đại Chúng - Dạ Thảo) bị điều tra vì tội "sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm".

Tin khác

Thế lực “màu”

Thế lực “màu”
Mấy ngày qua, câu chuyện về tay giang hồ đình đám biệt danh “Tuấn Thần Đèn” ở Thanh Hóa bị khởi tố, bắt tạm giam khiến dư luận “buồn vui lẫn lộn”. Buồn vì “Tuấn Thần Đèn” (tên thật là Nguyễn Anh Tuấn) là giang hồ cho vay nặng lãi, đòi nợ thuê hoành hành ở Thanh Hóa đã nhiều năm. Vui vì, xã hội có thêm một băng nhóm côn đồ, hoạt động phi pháp, kiếm tiền bằng bức hiếp người lương thiện đã bị triệt phá.

Vì tương lai của chính chúng ta

Vì tương lai của chính chúng ta
Chúng ta thường nói “Vì tương lai con em chúng ta” để nói về trách nhiệm của người lớn đối với trẻ em, đối với thế hệ trẻ. Thật ra, đó cũng là vì tương lai của chính chúng ta, của người lớn: Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai (hay đất nước, dân tộc ngày mai).

Chăm sóc và bảo vệ trẻ em thân yêu!

Chăm sóc và bảo vệ trẻ em thân yêu!
Hiện nay, cả nước ta có khoảng 1,5 triệu trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt như mồ côi, khuyết tật, nhiễm chất độc da cam/điôxin và gần 5 triệu trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, bất hạnh (bị bắt cóc, ngược đãi, bạo hành, xâm hại tình dục,...).

Nhiệm vụ... khó!

Nhiệm vụ... khó!
Sáng 20/5, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh thừa ủy quyền Thủ tướng trình Quốc hội điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu (giai đoạn 1), trong đó đề xuất tăng tổng mức đầu tư toàn bộ dự án từ 17.837 tỉ đồng lên 21.551 tỉ đồng (tăng 3.714 tỉ đồng).

Để người cao tuổi được an tâm

Để người cao tuổi được an tâm
Tháng 5 - Tháng vận động triển khai Bảo hiểm xã hội (BHXH) toàn dân đang diễn ra sôi nổi trên cả nước với chủ đề: “BHXH - An tâm cho mọi gia đình”.

Lợi dụng... cái đẹp!

Lợi dụng... cái đẹp!
Mấy ngày nay, câu chuyện cơ quan Cảnh sát điều tra khởi tố vụ án "Sản xuất hàng giả" và "Lừa dối khách hàng" xảy ra tại Công ty Cổ phần Asia Life và Công ty cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt, làm dậy sóng dư luận.

Liên thế hệ - chìa khóa cho một Việt Nam già hóa khỏe mạnh

Liên thế hệ - chìa khóa cho một Việt Nam già hóa khỏe mạnh
Sự kiện album “Bắc Bling” của ca sĩ Hòa Minzy đạt hơn 100 triệu lượt xem chỉ trong vòng một tháng là một hiện tượng không chỉ về mặt âm nhạc, mà còn gợi mở một xu hướng xã hội rất đáng chú ý: “Kết nối liên thế hệ”.

Cảnh giác với chiêu trò phủ nhận chiến thắng 30/4/1975

Cảnh giác với chiêu trò phủ nhận chiến thắng 30/4/1975
Ngày 30/4/1975 đã đi vào lịch sử dân tộc như một mốc son chói lọi đưa đất nước bước vào một kỉ nguyên mới: Kỉ nguyên độc lập dân tộc và CNXH. Chiến thắng ngày 30/4/1975 là thành quả vĩ đại trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội do Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo; là trang sử hào hùng, đỉnh cao của chủ nghĩa anh hùng cách mạng.

Lỗ hổng hậu kiểm

Lỗ hổng hậu kiểm
Chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm là quy định khá thông thoáng của cơ quan quản lí nhà nước đối với các doanh nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng, đặc biệt là với các loại hàng hóa ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng.

Phim lịch sử

Phim lịch sử
Từ ngày 2/4, dự án phim "Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối" đã ra mắt khán giả. Đây là tác phẩm điện ảnh chào mừng kỉ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Rào cản từ... trên trời!

Rào cản từ... trên trời!
Mặc dù vẫn còn hơn một tháng nữa, nhưng các hãng bay bất ngờ tăng mạnh giá vé trên nhiều chặng bay nội địa và quốc tế giai đoạn dịp lễ 30/4 và 1/5, với mức cao gấp 2-3 lần so với ngày thường.

Lòng từ thiện đang... sai hướng

Lòng từ thiện đang... sai hướng
Những tấm lòng từ thiện trong cộng đồng là nguồn lực, là vốn quý, một tiềm năng xuất phát từ truyền thống “thương người như thể thương thân” của dân tộc ta.

Chỉnh trang Thủ đô

Chỉnh trang Thủ đô
Trước thông tin UBND thành phố Hà Nội xem xét quyết định về phương án thiết kế, cải tạo Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục, triển khai nghiên cứu, đầu tư xây dựng các không gian công cộng khác xung quanh hồ Hoàn Kiếm, dư luận người dân Thủ đô và cả nước rất đồng tình, phấn khởi.

Già cậy ai?

Già cậy ai?
Theo cơ sở dữ liệu dân cư do Bộ Công an cung cấp năm 2023, cả nước có 16.179.824 người từ 60 tuổi trở lên, chiếm gần 17%, dự báo đến năm 2030, số NCT ở Việt Nam chiếm khoảng 17% và đến năm 2050 là 25% dân số.

Loại bỏ... lãng phí

Loại bỏ... lãng phí
Trong phiên họp Bộ Chính trị ngày 28/2, Bộ Chính trị quyết định thực hiện miễn toàn bộ học phí cho học sinh từ mầm non đến hết trung học phổ thông công lập trên phạm vi cả nước, thực hiện từ đầu năm học mới 2025-2026. Ngân sách nhà nước (Trung ương và địa phương) phải chi trả để thực hiện chủ trương miễn học phí cho các đối tượng nêu trên khoảng 30.000 tỉ đồng.
Xem thêm
Đồn Biên phòng Na Ngoi phối hợp giúp dân bản Tha Đo khắc phục hậu quả bão số 3

Đồn Biên phòng Na Ngoi phối hợp giúp dân bản Tha Đo khắc phục hậu quả bão số 3

Sau gần một tuần bị cô lập do mưa lũ, bản Tha Đo (xã Mường Típ, Nghệ An) đã được tiếp cận. Với tinh thần “giúp dân là mệnh lệnh từ trái tim”, ngày 29/7, Đồn Biên phòng Na Ngoi (Bộ đội Biên phòng Nghệ An) đã phối hợp với cấp ủy, chính quyền xã Na Ngoi và đ
Đầu tư hơn 81 tỷ đồng tu bổ Di tích Quốc gia đặc biệt Lam Kinh

Đầu tư hơn 81 tỷ đồng tu bổ Di tích Quốc gia đặc biệt Lam Kinh

Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa vừa ký ban hành Quyết định số 2541/QĐ-UBND phê duyệt dự án Tu bổ, phục hồi, tôn tạo các hạng mục công trình Khu di tích Quốc gia đặc biệt Lam Kinh.
Đội Biệt động 67B họp mặt kỷ niệm 78 năm ngày Thương binh – Liệt sĩ

Đội Biệt động 67B họp mặt kỷ niệm 78 năm ngày Thương binh – Liệt sĩ

Ngày 27/7, tại Đình An Hội, phường Thống Tây Hội, TP. Hồ Chí Minh, Ban Liên lạc truyền thống Đội Biệt động 67B và Ban Liên lạc Cựu cán bộ Đoàn Thanh niên Việt Nam phía Nam tổ chức gặp mặt truyền thống kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ (27/7/1947 –
Đầu tư cho tương lai

Đầu tư cho tương lai

Tại kì họp thứ 9 (Quốc hội Khóa XV) đã biểu quyết thông qua Nghị quyết Quốc hội về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân. Nghị quyết có hiệu lực từ ngày 1/9/2025 (năm học 2025-2026).
Nghị quyết miễn, hỗ trợ học phí cho trẻ mầm non, học sinh trên toàn quốc chính thức có hiệu lực

Nghị quyết miễn, hỗ trợ học phí cho trẻ mầm non, học sinh trên toàn quốc chính thức có hiệu lực

Tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XV, với 440/441 đại biểu Quốc hội tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông trong cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân.
VinUni vinh danh thế hệ trưởng thành từ đại dịch

VinUni vinh danh thế hệ trưởng thành từ đại dịch

Ngày 28/6/2025, Trường Đại học VinUniversity (VinUni) đã tổ chức Lễ tốt nghiệp khóa 2 (2021–2025) cho gần 150 sinh viên. Với thành tích xuất sắc: chưa tốt nghiệp nhưng 55% sinh viên năm cuối đã được tuyển vào các tập đoàn đa quốc gia; 26% đã trúng tuyển T
Nhà báo Huỳnh Dũng Nhân rửa tay nhưng không gác kiếm: 36 đầu sách, 5 lần nằm Bệnh viện, 0 lần đầu hàng…

Nhà báo Huỳnh Dũng Nhân rửa tay nhưng không gác kiếm: 36 đầu sách, 5 lần nằm Bệnh viện, 0 lần đầu hàng…

Từ một phóng viên báo Tuổi Trẻ, phóng viên báo Lao Động…đến giảng viên thỉnh giảng khoa báo chí trường đại học KHXH&NV. Từ tranh vẽ đời thường trên giường bệnh đến tranh vẽ in lên áo dài thời trang, được các báo đặt hàng, 4 năm tập vẽ được triển lãm 3 lần
Nơi hội tụ tinh hoa báo chí cách mạng Việt Nam

Nơi hội tụ tinh hoa báo chí cách mạng Việt Nam

Hội Báo toàn quốc 2025:
Diện mạo mới trên quê hương Cẩm Khê

Diện mạo mới trên quê hương Cẩm Khê

Trong làn gió xuân ấm áp, khi đất trời giao mùa, trở về vùng đất Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ hôm nay, ai cũng có thể dễ dàng cảm nhận được một sức sống mới đang trỗi dậy mạnh mẽ.
Phiên bản di động