Kì họp thứ 9, Quốc hội khóa XV: Vấn nạn hàng nhái, hàng giả đe dọa sức khỏe nhân dân

Ngày 17/6, các đại biểu Quốc hội thảo luận tại hội trường về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước năm 2024; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2025.

Cần quyết liệt hơn với hàng giả, gian lận thương mại

Theo đại biểu Lê Hữu Trí (Khánh Hòa), mặc dù hệ thống pháp luật đã bao quát gần như mọi khía cạnh, cùng với sự giám sát chặt chẽ từ biên giới, cửa khẩu đến các khu dân cư nhưng hàng trăm tấn thuốc giả, thực phẩm chức năng giả và thực phẩm không đảm bảo chất lượng vẫn được sản xuất, lưu hành và bày bán công khai tại các nhà thuốc, cửa hàng hợp pháp, thậm chí xuất hiện trong bệnh viện, bếp ăn và trường học?

Nhiều ý kiến đại biểu đề nghị cần quyết liệt hơn nữa với vấn nạn hàng giả, hàng nhái, gian lận thương mại.

Chính phủ cần đổi mới phương thức quản lý để ngăn chặn các hành vi vi phạm, không tạo môi trường cho các hoạt động tội phạm tồn tại. Cùng với đó, xây dựng hành lang pháp lý nghiêm minh để xử lý các vi phạm, tổ chức các đợt thanh tra, phát hiện và xử lý nghiêm những cán bộ thực thi pháp luật có hành vi bao che, tiếp tay cho tội phạm, đại biểu Trí đề nghị.

Đại biểu Tô Văn Tám (Kon Tum) cho rằng, vấn đề hàng giả, hàng nhái và gian lận thương mại là rất đáng báo động khi số liệu cho thấy: Năm 2024 phát hiện 47.000 vụ hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng. Trong 4 tháng đầu năm 2025 là hơn 30.000, trong đó khởi tố hình sự 1.450 vụ. Rồi hàng trăm ngàn sản phẩm hàng giả vừa qua được bán trên thị trường nhiều năm, trong đó có cả thực phẩm, mỹ phẩm, thuốc giả…

Một vụ án đáng chú ý gần đây là đường dây sản xuất, buôn bán hàng trăm tấn thực phẩm chức năng giả có liên quan đến một số cán bộ của một Bộ vừa bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố. Bên cạnh đó là tình trạng hàng giả tràn lan trên mạng xã hội với sự tham gia quảng cáo của những người nổi tiếng, người có ảnh hưởng trên mạng xã hội khiến người tiêu dùng “dù thông minh nhưng cũng khó phân biệt đâu là hàng thật, đâu là hàng giả”.

“Hàng giả là vấn đề xã hội và đạo đức rất nghiêm trọng, quy mô lớn, thủ đoạn tinh vi và có hiện tượng móc ngoặc của một số cán bộ suy thoái. Vì vậy, phòng, chống hàng giả và gian lận thương mại cần được nâng lên tầm chiến lược quốc gia để có chính sách hiệu quả, đồng bộ và lâu dài”, đại biểu Tô Văn Tám nhấn mạnh.

Thực tế cho thấy, chống hàng giả, gian lận thương mại chúng ta đã làm nhưng chưa đủ mạnh, chưa triệt để. Các đợt rà soát gần đây ở địa phương đã phát hiện nhiều vi phạm, cho thấy vấn đề rất nghiêm trọng. Theo đại biểu Nguyễn Trần Phượng Trân (Thành phố Hồ Chí Minh) việc hàng giả, hàng nhái tồn tại là do người tiêu dùng quan tâm đến uy tín thương hiệu nên nhiều cơ sở đã mượn danh khoác lên mình thương hiệu nổi tiếng của người khác để dễ bán hàng. Do đó, cần phát động một phong trào xây dựng thương hiệu Việt - mỗi doanh nghiệp, mỗi ngành hàng cần tạo ra thương hiệu riêng, gắn với chất lượng thật, nguồn gốc rõ ràng, sản xuất xanh và minh bạch.

Còn nhiều tồn tại, hạn chế giải ngân vốn đầu tư công

Bên cạnh những kết quả tích cực, chúng ta thẳng thắn nhìn nhận những tồn tại, hạn chế, đặc biệt trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, trong đó có vấn đề giải ngân vốn đầu tư công. Theo đại biểu Nguyễn Minh Tâm (Quảng Bình), tháng 3/2025, Thủ tướng Chính phủ đã thành lập 07 Tổ công tác kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công hằng năm tại các bộ, cơ quan trung ương và địa phương.

Đồng thời giao Bộ Tài chính trên cơ sở số liệu giải ngân hằng tháng, công khai danh sách các bộ, cơ quan trung ương và địa phương thuộc đối tượng kiểm tra (có tỷ lệ giải ngân dưới mức trung bình của cả nước) trên Hệ thống thông tin quốc gia về đầu tư công và Cổng thông tin điện tử Bộ Tài chính.

Đây là những giải pháp thực sự quyết liệt, thể hiện tinh thần không né tránh, bao che, mà thẳng thắn làm rõ những khâu yếu để triển khai nhiệm vụ. Tuy nhiên, những thách thức vẫn còn đó, tiến độ giải ngân vốn đầu tư công trong những tháng đầu năm vẫn còn chậm, chưa đạt kỳ vọng và kế hoạch đề ra. Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công đến hết tháng 3 đạt 9,53% kế hoạch thấp hơn so với mức 12,27% của cùng kỳ năm 2024. Nhiều dự án trọng điểm, quy mô lớn vẫn đang gặp vướng mắc, chậm trễ trong khâu triển khai, giải phóng mặt bằng, đấu thầu...

Luật Đầu tư công vừa thông qua tại Kỳ họp thứ 8 với việc phân cấp mạnh hơn về địa phương, cho phép tách giải phóng mặt bằng thành một dự án độc lập, được thực hiện với các quy định đặc thù, phù hợp với điều kiện thực tế, tạo thuận lợi hơn cho công tác chuẩn bị, nâng cao tính sẵn sàng và triển khai dự án. Thế nhưng, bất cập từ các quy định về trình tự, thủ tục đầu tư, giải phóng mặt bằng, đấu thầu, điều chỉnh dự án còn phức tạp, mất nhiều thời gian, làm kéo dài chu trình thực hiện dự án.

Bên cạnh đó, các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm quốc gia, các dự án liên quan đến phát triển năng lượng, hay các dự án ứng dụng công nghệ cao… mặc dù được ưu tiên nhưng vẫn gặp phải tình trạng chậm tiến độ do vướng mắc trong khâu đấu thầu, phê duyệt hồ sơ, hoặc do năng lực của một số nhà thầu chưa đáp ứng yêu cầu...