Họ Hồ Hà Tĩnh trong dòng chảy lịch sử văn hóa dân tộc

Ngày 12/8, tại TP Hà Tĩnh, Viện Nghiên cứu và Bảo tồn văn hóa (thuộc Liên hiệp các Hội khoa học Việt Nam) phối hợp với Hội Khoa học Lịch sử Hà Tĩnh, Hội đồng họ Hồ Hà Tĩnh và nhóm nghiên cứu lịch sử họ Hồ Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học “Họ Hồ Hà Tĩnh trong dòng chảy lịch sử văn hóa dân tộc”.
Đông đảo các nhà nghiên cứu trong và ngoài dòng họ Hồ và đại biểu các ban, ngành của tỉnh Hà Tĩnh đã về tham dự. Có 22 bản tham luận được đăng trong kỉ yếu hội thảo, 17 báo cáo và phát biểu được trình bày tại hội thảo.

Giáo sư Hồ Trọng Ngũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Bảo tồn văn hóa trong lời phát biểu tại hội thảo đã nêu rõ: Mục đích của Hội thảo là tiếp tục nghiên cứu làm rõ nguồn gốc lịch sử dòng họ Hồ trong quá trình hình thành và phát triển trên vùng đất Hà Tĩnh; những đóng góp của dòng họ đối với sự phát triển của quê hương, đất nước. Tại Hội thảo, các đại biểu thảo luận 3 chủ đề chính: Sự xuất hiện và phương trưởng của họ Hồ ở Hà Tĩnh; An Nam Nhất Hồ đức nguyên tổ họ Hồ Việt Nam và vai trò của họ Hồ Hà Tĩnh trong dòng chảy lịch sử dân tộc.

Giáo sư Hồ Trọng Ngũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Bảo tồn văn hóa trong lời phát biểu tại hội thảo
Giáo sư Hồ Trọng Ngũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Bảo tồn văn hóa trong lời phát biểu tại hội thảo

Phần liên quan đến đức nguyên tổ Hồ trạng nguyên Hồ Hương Dật báo cáo của họ Hồ đại tộc Tam Công huyện Yên Thành và của nhà báo, nhà văn, nhà nghiên cứu Nghiêm Thị Hằng đều thống nhất đưa ra các căn cứ lịch sử theo chính sử và theo gia phả, theo các di tích còn để lại lưu giữ ở vùng Yên Thành - Nghệ An đã được công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia, cùng xác định nhà thờ họ Đại tộc Tam Công, thờ cúng từ cụ Hồ Hưng Dật và các đời kế sau, do cụ Hồ Cao xây dựng lại vào năm 1314 và đình Sừng, thờ Trung đẳng thần quân đệ nhị thần - cụ Hồ Hưng Dật là Thành hoàng làng, từ năm 1797, là cơ sở lịch sử và căn cứ khoa học, xác định Tam Công, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An, là nơi gốc tổ thờ cúng Đức nguyên tổ Trạng nguyên Hồ Hưng Dật. Đây là gốc nhà thờ tổ họ Hồ làm tế lễ... hậu duệ phải hướng về, là nhà thờ họ Đại tộc Tam Công. Nhà thờ này xây dựng lại năm 1314 trước 86 năm Hồ Hán Thương mới lên làm vua năm 1400.

Báo cáo khoa học “Giải mã một số tồn nghi đền thờ Đức nguyên tổ và thế thứ họ Hồ từ hậu duệ đời 13 - 15, ở Nghệ An” của nhà nghiên cứu Nghiêm Thị Hằng được các đại biểu đánh giá cao với hàm lượng căn cứ khoa học lịch sử xuyên suốt làm sáng tỏ năm sinh, năm mất của Thái thủy tổ Hồ Kha đời thứ 13 ở Nghệ An. Cụ thể cụ Hồ Kha năm 1266 (Bính Dần); cụ bà Nguyễn Thị Cúc sinh 1267 (Đinh Mão); các con: Hồ Thị Minh, sinh năm 1294 (Giáp Ngọ); Hồ Thị Thuận, sinh năm 1296 (Bính Thân); Hồ Hồng, sinh năm 1298 (Mậu Tuất); Hồ Cao, sinh năm 1.300 (Canh Tý) và Hồ Thị Sênh, sinh năm 1302 (Nhâm Dần). Kết quả này theo tác giả phù hợp với chính sử (theo năm sinh của trạng nguyên Hồ Tông Thốc cháu nội của cụ Hồ Kha) và phả họ Nguyễn Triệu Cơ, gia phả họ Hồ Tam Công và Hồ Tông Thế phả.

              Höåi thaão hoå Höì Haâ Tônh ngaây 12/8/2023.
Hội thảo họ Hồ Hà Tĩnh ngày 12/8/2023.

Cơ bản đồng thuận với kết quả nghiên cứu của nhà nghiên cứu Nghiêm Thị Hằng, nhưng các đại biểu Hồ Hoàng, Hồ Ngoan ở Yên Thành - Nghệ An và Hồ Minh Hiệu ở Hà Nội, chưa đồng thuận về năm sinh của cụ Hồ Hồng. Các nhà nghiên cứu này đưa ra giả thiết Hồ Hồng, sinh năm 1358 (Mậu Tuất - lùi lại một hoa giáp 60 năm) không phải là năm 1298, do đó Hồ Hồng là con của Hồ Cao, không phải là con của cụ Hồ Kha và không phải là anh của cụ Hồ Cao.

Những ý kiến chưa đồng thuận trên, hội thảo đề nghị các nhà nghiên cứu tiếp tục xem xét, đưa ra các căn cứ thuyết phục để chứng minh.

Từ 3 chủ đề chính, các báo cáo phát biểu tại hội thảo đã đưa ra những căn cứ lịch sử, căn cứ khoa học lịch sử soi chiếu hiện tại, giúp cho các chi nhánh của dòng họ Hồ bổ sung thêm một số tư liệu mang tính khoa học để xây dựng hệ thống sử phả dòng họ, bắt đầu từ Đức nguyên tổ; chỉ ra thế thứ, các tông phái, các ngành, nhánh, chi phái, định hướng cho các chi nhánh bị thất truyền gia phả tìm về cội nguồn và kết nối tổ tiên, dòng tộc; qua đó giáo dục truyền thống tổ tiên; tôn vinh phát huy những giá trị văn hóa của dòng tộc họ Hồ ở Hà Tĩnh đến con cháu và trong cộng đồng.

Kim Châu
Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Cùng chuyên mục

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Bài 5: Trọng trách người đứng đầu trong thời điểm độ trễ của pháp luật
Cảnh giác với những luận điệu chống phá chủ trương tinh gọn tổ chức bộ máy

Cảnh giác với những luận điệu chống phá chủ trương tinh gọn tổ chức bộ máy

Tinh gọn tổ chức bộ máy là chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước, đang được thực hiện quyết liệt, đồng bộ, bước đầu mang lại hiệu quả tích cực. Tuy nhiên, lợi dụng vấn đề này, các thế lực thù địch liên tục đưa ra những luận điệu xuyên tạc, thông tin giả chống phá Đảng, Nhà nước, gây hoang mang, chia rẽ dư luận...
Tư tưởng Hồ Chí Minh về bảo vệ môi trường và ý nghĩa trong phát triển bền vững giai đoạn hiện nay

Tư tưởng Hồ Chí Minh về bảo vệ môi trường và ý nghĩa trong phát triển bền vững giai đoạn hiện nay

Chủ tịch Hồ Chí Minh là tấm gương tiêu biểu trong bảo vệ môi trường. Suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, Người luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chăm lo môi trường sống và thường xuyên kêu gọi Nhân dân gìn giữ thiên nhiên để “con đường từ chủ nghĩa xã hội đến chủ nghĩa cộng sản thêm xanh tươi”.
Tư tưởng Hồ Chí Minh - những khát vọng của dân tộc

Tư tưởng Hồ Chí Minh - những khát vọng của dân tộc

Hình ảnh “Anh hùng giải phóng dân tộc” và “Danh nhân văn hóa” đã hòa quyện tạo nên một nét riêng độc đáo ở Hồ Chí Minh không chỉ trong quá khứ, mà đang sống với hiện tại và sẽ tiếp tục tỏa sáng trong nền văn hóa tương lai.
Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Bài 4: Rào cản trong chuyển đổi số

Tin khác

Chủ tịch Hội NCT xã nên là NCT, làm chuyên trách sau sắp xếp, tinh gọn bộ máy

Chủ tịch Hội NCT xã nên là NCT, làm chuyên trách sau sắp xếp, tinh gọn bộ máy
Bài phát biểu của TS Trương Xuân Cừ, Phó Chủ tịch Thường trực Trung ương Hội NCT Việt Nam, đại biểu Quốc hội khóa XV tại nghị trường Quốc hội vừa qua đã liên tục nhận được sự ưởng ứng tích cực của cán bộ, hội viên NCT cả nước. “NCT luôn phát huy truyền thống 741 năm Hào khí Diên Hồng, 84 năm Lời kêu gọi Phụ lão cứu quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong kỉ nguyên mới, NCT cũng có trách nhiệm, mong muốn tiếp tục cống hiến. Tôi và NCT cả nước tha thiết trân trọng đề nghị, chính quyền địa phương cấp xã nên có Chủ tịch Hội NCT là NCT để tham mưu cho cấp ủy tập hợp NCT tham gia các hoạt động…”, Phó Chủ tịch Trương Xuân Cừ đề nghị. Tạp chí Người cao tuổi trân trọng ghi lại những tâm tư, nguyện vọng và chia sẻ của cán bộ, hội viên, NCT cả nước về nội dung trên…

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng
Bài 3: Những câu chuyện thực tiễn cần tư duy mới trong xây dựng pháp luật

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng
Bài 2: Rào cản trong xây dựng pháp luật

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng
Bài 1: Những rào cản trong tổ chức lại bộ máy

Thực hiện tốt lời dạy của Bác để chăm sóc tốt sức khỏe Nhân dân

Thực hiện tốt lời dạy của Bác để chăm sóc tốt sức khỏe Nhân dân
Sau khi Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời (2/9/1945). Kể từ đó, dưới sự lãnh đạo của Đảng và thực hiện tốt lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ngành Y tế nước ta đã có nhiều thành tựu.

Nâng cao tính đảng để vững bước tiến vào kỉ nguyên vươn mình của dân tộc

Nâng cao tính đảng để vững bước tiến vào kỉ nguyên vươn mình của dân tộc
Lãnh tụ V.I.Lênin từng tổng kết: “Đảng Cộng sản là đội tiên phong có tổ chức và giác ngộ nhất của giai cấp công nhân”. Và, Người chỉ rõ: “Tính Đảng là trụ cột tư tưởng của lí tưởng cộng sản”... “Không có tính Đảng thì không thể trở thành người Cộng sản”.

Tinh gọn tổ chức bộ máy là chủ trương đúng, phù hợp với xu thế phát triển của lịch sử

Tinh gọn tổ chức bộ máy là chủ trương đúng, phù hợp với xu thế phát triển của lịch sử
Trong thời gian qua, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã quyết tâm chính trị rất cao trong thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy, mở rộng không gian phát triển, tạo nền tảng, sức bật cho đất nước trong kỉ nguyên mới, đồng thời bảo đảm tính ổn định lâu dài của hệ thống chính trị. Cuộc cách mạng này hoàn toàn phù hợp với xu thế phát triển của đất nước và thế giới.

Trận đánh kì lạ, táo bạo ở cửa ngõ Sài Gòn

Trận đánh kì lạ, táo bạo ở cửa ngõ Sài Gòn
Chiều 28/4/1975, sau khi xe tăng và bộ binh của Trung đoàn 46 đánh chiếm xong căn cứ Sơn Trạch, các đơn vị tranh thủ củng cố đội hình, chuẩn bị hành quân chiến đấu tiếp theo. Còn các đơn vị phía sau đội hình Trung đoàn 46 thì tiến vào vùng đất mới giải phóng, trong đó đơn vị pháo binh chiến dịch triển khai trận địa, chuẩn bị dội bão lửa vào sân bay Tân Sơn Nhất.

Từ Chiến dịch Nam Tây Nguyên chuyển thành Chiến dịch Tây Nguyên

Từ Chiến dịch Nam Tây Nguyên chuyển thành Chiến dịch Tây Nguyên
Tháng 3/1974, Hội nghị Quân ủy Trung ương đã cụ thể hóa Nghị quyết Hội nghị lần thứ 21 Trung ương Đảng (khóa III) về “Thắng lợi vĩ đại của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước và nhiệm vụ của cách mạng miền Nam Việt Nam trong giai đoạn mới”; và đề ra chủ trương kiên quyết phản công và tiến công địch trên cả ba vùng chiến lược.

Đường Hồ Chí Minh trên biển, con đường của huyền thoại

Đường Hồ Chí Minh trên biển, con đường của huyền thoại
Con đường huyền thoại Hồ Chí Minh trên biển vẫn vang mãi dấu ấn của một thế hệ anh dũng, kiên cường, vượt qua gian khổ, mưu trí, dũng cảm để lập nên nhiều kì tích; để lại nhiều bài học sâu sắc và trở thành niềm tự hào, động lực to lớn, thôi thúc các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Hải quân Nhân dân tiếp bước trên con đường bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Việt Nam - Hồ Chí Minh biểu tượng của công lí và hòa bình

Việt Nam - Hồ Chí Minh biểu tượng của công lí và hòa bình
Chỉ ba tuần sau ngày Việt Nam tuyên bố độc lập, thực dân Pháp đã nổ súng tấn công Sài Gòn (23/9/1945), mở đầu cho cuộc chiến tranh xâm lược nước ta một lần nữa.

Nguyễn Thị Định: Người “chị cả”, nữ tướng tài ba

Nguyễn Thị Định: Người “chị cả”, nữ tướng tài ba
Hình ảnh người “con gái Bến Tre” năm xưa đi trong đạn lửa, hiên ngang, bất khuất trong “Đội quân tóc dài” (đội quân đặc biệt, có thể nói là độc nhất vô nhị trên thế giới), xuất hiện trong cao trào Đồng khởi của tỉnh từ năm 1960, sau đó lan rộng cả miền Nam. “Đội quân tóc dài” đã làm nên huyền thoại, góp phần vào thắng lợi chung của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước...

Chủ nghĩa xã hội mới đem lại hạnh phúc cho loài người

Chủ nghĩa xã hội mới đem lại hạnh phúc cho loài người
Trên hành trình tìm đường cứu nước (1911-1941), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã hiểu được rằng “cách mệnh tư bản là cách mệnh chưa đến nơi” và chỉ có chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản mới đem lại hạnh phúc thực sự cho loài người.

Chặng đường 30 năm quan hệ Việt - Mỹ và hơn 200 năm giao lưu Nhân dân

Chặng đường 30 năm quan hệ Việt - Mỹ và hơn 200 năm giao lưu Nhân dân
Như chúng ta đã biết, ngày 28/1/1995, Hoa Kỳ thiết lập văn phòng liên lạc tại Hà Nội. Ngày 11/7/1995, Tổng thống Hợp chủng quốc Hoa Kỳ Bill Clinton tuyên bố bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Việt Nam.

Gặp người tham gia giải phóng Sài Gòn ở quê hương mới

Gặp người tham gia giải phóng Sài Gòn ở quê hương mới
Một ngày đầu tháng 4/2025, chúng tôi đến gặp ông Trần Thanh Tùng, cựu chiến binh (CCB) Sư đoàn 325, hiện sống ở khu phố 10, thị trấn Hai Riêng, huyện Sông Hinh, tỉnh Phú Yên, người đã trực tiếp cùng đoàn quân tiến vào giải phóng Sài Gòn 50 năm về trước.
Xem thêm
Phiên bản di động