Cùng suy ngẫm 20/07/2025 12:07
 |
| "Nghĩa" là tình cảm thiêng liêng, tốt đẹp |
Nghĩa là cử chỉ rất tốt đẹp. Ví dụ: Anh ấy, chị ấy là người có nghĩa cử cao đẹp (thường hiến máu nhân đạo). Bà ấy có tấm lòng vàng, nghĩa cử đẹp vì hay làm từ thiện, giúp đỡ người khó khăn, hoạn nạn. Hoặc "Anh ấy là người có nghĩa khí, dám xả thân vì nghĩa lớn, không chịu cúi đầu trước cường quyền bất công, áp bức, bắt làm nô lệ,…".
Người có nhân nghĩa thường là người có đạo đức tốt đẹp, ai cũng mến phục, những người như thế này không bao giờ tham lam, quỷ quyệt. Người có nghĩa có nhân thì không hám lợi, không xum xoe nịnh bợ. Người có lễ, có nghĩa là người khiêm tốn, nhún nhường hạ mình và không bao giờ tự cao, tự đại. Khổng Tử nói: "Tham chức thì cuồng điên/ Tham giàu thì độc ác/ Vì tiền thì dễ bạc/ Vì tình nghĩa bền lâu/ Người hiểu nói trọn câu/ Người dối tự phá lối/ Có quyền thì hám lợi/ Có tội thì xum xoe/ Khờ dại hay bị lừa/ Nói bừa hay vạ miệng".
Trong các câu nói trên thì "Vì tình nghĩa bền lâu" là câu hay nhất. Người "Vì tiền thì dễ bạc", là loại chẳng ra gì. Còn loại người tham chức, tham giàu. Khi có quyền, có tiền thường là độc ác (chẳng qua chỉ vì lợi lộc mà thôi). Và khi có tội thì lại "xum xoe", nịnh bợ để che giấu tội lỗi, nịnh kẻ trên mong thoát tội hoặc giảm nhẹ hình phạt ở công đường.
"Nghĩa" là tính cách rất quý của con người. Nó đi kèm với các tính cách khác đều làm nổi bật lên người có nhân tâm. Ví dụ: "Nhân nghĩa", "Lễ nghĩa", "Chí nghĩa" hay "Tín nghĩa". "Nghĩa" là biểu hiện của chân lí, bênh vực là phải, làm điều tốt lành vì lợi ích của dân, nước thì gọi là "chính nghĩa". Còn làm điều ác với dân, nước, làm tay trong cho giặc, gây đổ máu đau thương, áp bức dân lành thì gọi là "phi nghĩa".
Nếu ai cũng tôn trọng, rèn cho mình là người hiền lương, đặt chữ "Nghĩa" lên hàng đầu, thì xã hội sẽ tốt đẹp, an lành. Ở đây sẽ chỉ là sự yêu thương đùm bọc, xóa đi những tăm tối, hận thù. Ở đây, lòng nhân như hoa thơm sẽ nở rộ suốt bốn mùa, ngập tràn tình yêu thương, bình an và hạnh phúc.
