Cười người - người cười

“Nụ cười là hình thái biểu đạt tâm trạng của từng người. Nụ cười hạnh phúc xuất phát từ trạng thái yêu đời, hài lòng với những gì mình đạt được. Nụ cười sảng khoái bộc phát trạng thái thật lòng, hào hứng. Nụ cười duyên nhẹ nhàng, đằm thắm thường dành cho các cô gái. Nụ cười cay đắng mang nặng tâm tư, hờn trách, đau khổ. Nụ cười mỉa mai thể hiện trạng thái khinh thường, châm chọc người khác…”.

Nghe cụ cao niên miêu tả nụ cười, tôi để ý tới “nụ cười mỉa mai”, nên xin được hỏi rằng nụ cười ấy có liên quan gì với câu: Cười người đừng có cười lâu/ Cười người hôm trước, hôm sau người cười. Cụ nói: “Có thể hiểu rằng từ “cười” trong câu ca không phải là xuất phát từ những chuyện vui bình thường mà là cười cợt, chê bai, mỉa mai khi thấy người khác gặp khó khăn, đau khổ”.

Cụ nhấn giọng: Đừng vội thấy người khác sa cơ thất thế mà mình châm chọc, khinh thường. Bởi “trèo cao thì ngã đau”. Sau này khi mình mắc sai lầm, người cũng sẽ cười lại, đối xử với mình giống như những gì mình đã từng làm với người. Chính vì thế, Cười người chớ vội cười lâu/Cười người hôm trước hôm sau người cười chính là khuyên răn chúng ta phải biết tôn trọng người khác.

Cụ đúc kết: Cuộc sống luôn đem đến nhiều bất ngờ. Không ai có thể đoán trước được tương lai. Lúc vinh hiển, khi thất thế là chuyện không quá xa lạ. Chưa đi đến cuối đời thì vẫn chưa chắc chắn được điều gì. Do đó, đừng bao giờ thấy mình hơn người khác mà xem thường, chê bai họ. Đừng bao giờ thấy người khác gặp nạn mà cười cợt, mỉa mai.

Chúng ta ai cũng sẽ có những điểm mạnh, điểm yếu khác nhau, ai cũng có cái hay, cái dở riêng, thế nên đừng vội đắc ý trước hoàn cảnh khó khăn của người khác. Chúng ta chắc chắn sẽ mắc phải sai lầm vào một lúc nào đó và người cũng sẽ cười lại chúng ta mà thôi. Vì vậy, hãy tôn trọng, giúp đỡ những người đang trong hoàn cảnh khó khăn, để sau này khi chúng ta gặp khó khăn họ cũng sẽ dang tay giúp đỡ như chúng ta đã từng.

Thế rồi cụ hỏi tôi: “Hẳn anh đã nghe và suy tư về câu nói của người xưa để lại “Nhân vô thập toàn?” - tôi gật đầu, cụ nói tiếp - Hiểu được ý nghĩa câu này thì sẽ hiểu được ý nghĩa sâu xa của câu: Cười người đừng có cười lâu/ Cười người hôm trước, hôm sau người cười - cụ giảng giải - “Nhân vô thập toàn” là khái niệm trong tư duy phương Đông, ám chỉ không ai hoàn hảo cả, thường là nhiều hoặc ít vướng vào nhược điểm và lỗi lầm này nọ. Tính cách con người được xây dựng từ sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm cả tính cách tích cực lẫn tiêu cực. “Nhân vô thập toàn” nhắc nhở mọi người về sự khiêm tốn và đồng cảm, không nên tự cao tự đại phê phán người khác dựa trên những sai lầm của họ. Thay vào đó, chúng ta nên thể hiện sự thông cảm và sẵn lòng giúp đỡ người để ai cũng có thể phát triển và trưởng thành”.

Cụ cao niên kính yêu, cuốn từ điển sống của làng vỗ vai tôi nói câu kết thúc: “Cuộc sống rất công bằng, anh ạ! “Thương người như thể thương thân!”. Chúng ta cứ theo mạch ấy mà vui sống”. Tôi xiết chặt tay cụ, bày tỏ lời cảm ơn.

Dương Quang Minh
Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Cùng chuyên mục

Thực hiện càng sớm việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá sẽ giúp cứu sống nhiều người, giảm tổn thất kinh tế, xã hội

Thực hiện càng sớm việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá sẽ giúp cứu sống nhiều người, giảm tổn thất kinh tế, xã hội

Mỗi năm Việt Nam có hơn 84.500 ca tử vong do hút thuốc chủ động và 18.800 ca tử vong do các bệnh gây ra bởi phơi nhiễm với khói thuốc thụ động. Phần lớn những người chết vì bệnh liên quan đến thuốc lá là những người trong độ tuổi lao động, nghĩa là tử vong sớm.
Hạnh phúc từ cách sống chậm

Hạnh phúc từ cách sống chậm

Bạn tôi bảo, xã hội càng phát triển nhanh thì con người phải biết cách sống chậm. Câu nói mới nghe tưởng như nghịch lí nhưng càng ngẫm càng thấy có lí.
Chống bệnh keo kiệt

Chống bệnh keo kiệt

Xin kể một chuyện dân gian. Vị trọc phú nọ nằm mơ gặp thần chết. Ông ta hoảng loạn khi thấy thần chết kề lưỡi hái sát cổ mình, liền thưa: “Xin ngài đừng bắt tôi, vì của cải của tôi dành dụm nhiều lắm mà chưa kịp tiêu”.
Tăng thuế thuốc lá góp phần tăng ngân sách quốc gia, giảm tỉ lệ hộ nghèo và bình đẳng

Tăng thuế thuốc lá góp phần tăng ngân sách quốc gia, giảm tỉ lệ hộ nghèo và bình đẳng

Sáng 25/2, tại Hà Nội, Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chiến lược Việt Nam (VESS) tổ chức Tập huấn Vai trò của thuế thuốc lá trong chính sách tài khoá và sức khoẻ cộng đồng.
Có người mẹ đứng chờ con

Có người mẹ đứng chờ con

“Con à! Ngày mấy con về?”. Bà bấm gọi điện thoại cho đứa con trai đang mưu sinh tận phương Nam. Nghe điện thoại xong, khuôn mặt bà thoáng buồn. Con bà bảo năm nay làm ăn kinh tế rất khó khăn nên có thể Tết này không về được.

Tin khác

Giá trị từ những lời chúc Tết

Giá trị từ những lời chúc Tết
Lời chúc là một hành động nhỏ nhưng lại là một nét đẹp truyền thống, nét đẹp trong văn hóa ứng xử của dân tộc Việt Nam.

Những nỗi sợ của cha mẹ khi về già

Những nỗi sợ của cha mẹ khi về già
Những người cha, người mẹ ở độ tuổi 70, 80 vẫn luôn ấp ủ về cuộc sống hòa hợp của con cháu. Tuy nhiên, khi các con của họ đã vào trung niên, với cuộc sống bận rộn và áp lực mưu sinh, dẫn đến việc không thể dành nhiều thời gian cho cha mẹ.

Ý chí và nghị lực

Ý chí và nghị lực
Thầy chủ nhiệm lớp 8D, niên khóa 1960-1961, Trường cấp III Đô Lương, Nghệ An - Lê Phan Di của chúng tôi năm 2024 này đã 90 tuổi, còn chúng tôi cũng đã trên dưới 80. Lần về thăm quê dịp “Nhà giáo Việt Nam (20/11/2024), chúng tôi đều đến thăm thầy. Thầy còn khỏe và minh mẫn, thích nghe học trò kể về quá trình phấn đấu của bản thân.

Đôi mắt người mẹ

Đôi mắt người mẹ
Từ xa xưa, người đời đã ví “đôi mắt là cửa sổ tâm hồn”. Bởi đôi mắt giúp ta thấy được thế giới bên ngoài nhưng cũng chính là nơi ẩn chứa những tâm tư, thầm kín bên trong. Dù có cố che giấu thế nào thì mọi trạng thái tình cảm như hạnh phúc, an lạc hay phiền não, đau khổ đều hé lộ ở đôi mắt.

Phải luôn trân trọng, biết ơn NCT

Phải luôn trân trọng, biết ơn NCT
Ông bà ta xưa có câu: “Trọng già, già để tuổi cho”, “Kính lão đắc thọ”,… nhắc nhở mọi người phải luôn tôn kính, chăm lo cho NCT. NCT đã trải qua bao gian lao vất vả, bao cay đắng, ngọt bùi, để làm nên những công trình cho con cháu và xã hội, là những người xứng đang được trân trọng và tôn vinh.

Thương mẹ tuổi già

Thương mẹ tuổi già
Mẹ tôi đã 74 tuổi. Dù bây giờ mẹ không còn phải làm lụng nặng nhọc, bươn chải như xưa, nhưng bao vất vả một thời như đã khảm vào dáng hình của mẹ.

Nuôi con và dạy con

Nuôi con và dạy con
Sau khi bắt đứa trẻ khoảng 7-8 tuổi úp mặt vào tường, người mẹ bảo:

Heo hút bản nghèo

Heo hút bản nghèo
Nằm cách xa trung tâm, bản Muỗng, xã Giao Thiện, huyện miền núi Lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa heo hút giữa núi rừng. Người dân nơi đây vẫn mong chờ tái định cư để ổn định cuộc sống.

Phép lịch sự trong cuộc sống

Phép lịch sự trong cuộc sống
Phép lịch sự là tiêu chí đầu tiên và quan trọng để đánh giá nhân cách mỗi người. Có câu “Học ăn, học nói, học gói, học mở”. Lịch sự khi giao tiếp, khi tương tác xã hội giúp mỗi người trở nên thanh lịch, khiêm nhường, để lại ấn tượng đẹp trong mắt mọi người. Chúng ta được yêu mến, trân trọng. Phẩm chất, nhân cách của ta vì thế cũng trở nên rực rỡ.

Của cho và cách cho

Của cho và cách cho
“Một miếng khi đói bằng một gói khi no”, câu thành ngữ chứa đạo lí ở đời. Theo nghĩa đen, khi đói, được giúp "một miếng" ăn sẽ quý giá hơn so với việc khi no được cho cả "một gói".

Phải đối xử công bằng với các con

Phải đối xử công bằng với các con
Ngay sát bên nhà tôi là vợ chồng trẻ cùng 2 đứa con nhỏ. Họ mua nhà và chuyển về đây sinh sống chưa lâu, nhưng do sống hoà đồng, tình cảm nên giữa vợ chồng họ với các gia đình hàng xóm luôn hoà thuận, vui vẻ. Cả hai vợ chồng đều giỏi giang, khi anh chồng là kiến trúc sư hiện làm việc ở Sở Xây dựng của thành phố, còn chị vợ làm kế toán phó một công ty liên doanh với nước ngoài.

Niềm vui thường ngày của bố mẹ

Niềm vui thường ngày của bố mẹ
Cuộc đời con người, ai cũng sẽ trải qua quy luật “Sinh, lão, bệnh, tử”. Ai cũng đi qua thời tuổi trẻ nhiệt huyết, đam mê, cống hiến và khi về già sẽ chậm chạp, đau yếu, bệnh tật. Ai cũng mong về già được sống thảnh thơi.

Cảnh báo nguy cơ đột quỵ ở những người hút thuốc lá

Cảnh báo nguy cơ đột quỵ ở những người hút thuốc lá
Đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong và tàn phế hàng đầu trên toàn thế giới. Ở Việt Nam có gần 200.000 ca đột quỵ mắc mới mỗi năm. Một trong rất nhiều nguyên nhân làm cho tỉ lệ đột quỵ ở nước ta tăng nhanh là số lượng người hút thuốc lá ngày càng nhiều.

“Thuốc lá nhẹ” gây hại cho sức khỏe

“Thuốc lá nhẹ” gây hại cho sức khỏe
Mặc dù biết thuốc lá gây ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe, nhưng số người hút thuốc và nghiện thuốc lá không chỉ riêng nước ta, mà trên toàn thế giới vẫn luôn ở mức cao. Để đáp ứng nhu cầu, các nhà sản xuất đã cung cấp rất nhiều dạng thuốc lá trên thị trường và mọi người thường nghĩ rằng có một số dạng thuốc lá an toàn và không ảnh hưởng đến sức khỏe. Trong đó có “thuốc lá nhẹ”.

Hút thuốc lá điện tử gây rối loạn ý thức

Hút thuốc lá điện tử gây rối loạn ý thức
Nam bệnh nhân Nguyễn Xuân B, 60 tuổi, ở huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang vừa phải nhập viện điều trị tại Viện Sức khỏe tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai) do có các hành vi bất thường vì hút thuốc lá điện tử quá nhiều.
Xem thêm
Hiến giác mạc - Nét nhân văn, nhân đạo cao đẹp của người dân huyện Kim Sơn

Hiến giác mạc - Nét nhân văn, nhân đạo cao đẹp của người dân huyện Kim Sơn

toàn huyện đã có hơn 12.000 người đăng ký HGM, 445 người đã HGM, đem lại ánh sáng cho 890 người có bệnh lý về giac mạc
Lấy mẫu ADN: Thắp lên niềm hy vọng cho thân nhân gia đình các liệt sĩ

Lấy mẫu ADN: Thắp lên niềm hy vọng cho thân nhân gia đình các liệt sĩ

Hà Tĩnh tiến hành thu nhận 214 mẫu AND, gồm 137 mẫu mẹ đẻ liệt sĩ (2 mẹ có 2 liệt sĩ) và 77 mẫu lấy của thân nhân (anh, em ruột) các liệt sĩ.
Phủ Xanh Trường Học: Thế hệ trẻ chọn một cách sống văn minh, bền vững

Phủ Xanh Trường Học: Thế hệ trẻ chọn một cách sống văn minh, bền vững

Chuỗi sự kiện “Phủ Xanh Trường Học” giúp các em học sinh nhận ra rằng, việc lựa chọn phương tiện di chuyển không chỉ là vấn đề cá nhân mà còn có tác động lớn đến môi trường.
Phủ Xanh Trường Học: Thế hệ trẻ chọn một cách sống văn minh, bền vững

Phủ Xanh Trường Học: Thế hệ trẻ chọn một cách sống văn minh, bền vững

Chuỗi sự kiện “Phủ Xanh Trường Học” giúp các em học sinh nhận ra rằng, việc lựa chọn phương tiện di chuyển không chỉ là vấn đề cá nhân mà còn có tác động lớn đến môi trường.
Trường Mầm non Đại Đồng: Nỗ lực vượt khó, không ngừng nâng cao chất lượng dạy và học

Trường Mầm non Đại Đồng: Nỗ lực vượt khó, không ngừng nâng cao chất lượng dạy và học

Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, nhưng với tinh thần đoàn kết, quyết tâm cao, tập thể cán bộ, giáo viên Trường Mầm non Đại Đồng (xã Đại Đồng, huyện Kiến Thuỵ, TP Hải Phòng) đã nỗ lực vượt khó, không ngừng nâng cao chất lượng dạy và học.
Giáo dục trẻ bằng... việc làm

Giáo dục trẻ bằng... việc làm

Bằng việc làm, con trẻ có thể bộc lộ những tiềm năng, sở trường, năng khiếu của bản thân để ông bà, cha mẹ thấu hiểu, quan tâm, tạo điều kiện cho quá trình thực hiện hoài bão, ước mơ của bản thân.
Hàm Rồng những ngày khói lửa trong ký ức của người lính già

Hàm Rồng những ngày khói lửa trong ký ức của người lính già

60 năm đã qua nhưng ký ức về trận chiến bảo vệ cầu Hàm Rồng huyết mạch năm xưa vẫn còn vẹn nguyên trong ký ức của cựu binh Lê Xuân Giang.
Thanh Hóa: Về chốn thiêng Tịnh xá Linh Sơn

Thanh Hóa: Về chốn thiêng Tịnh xá Linh Sơn

Nơi đây, vùng đất thiêng tụ hội những tinh hoa của đất trời sông núi. Hòa mình vào không gian tĩnh lặng giữa núi rừng, trời mây chợt thấy lòng mình vơi bớt đi những ưu lo muộn phiền.
Thanh niên trẻ giữ gìn nghề thêu truyền thống

Thanh niên trẻ giữ gìn nghề thêu truyền thống

Hợp tác xã (HTX) Làng nghề thêu Đông Cứu, xã Dũng Tiến, huyện Thường Tín, TP Hà Nội, do thanh niên trẻ Nguyễn Đắc Tồn, làm Giám đốc, ngoài việc thêu truyền thống, còn đầu tư cơ sở hạ tầng để nâng cao chất, lượng mẫu mã sản phẩm, đáp ứng yêu cầu ngày càng
Phiên bản di động