Công dụng của lá mơ lông và đinh lăng đối với sức khỏe

Trên lâm sàng, các nhà y học Trung Quốc đã nghiên cứu dùng mơ lông điều trị các chứng đau do viêm loét dạ dày, co thắt đường mật, chấn thương và đau sau phẫu thuật, chữa viêm da thần kinh, viêm tuỷ và dị ứng dạng nổi cục đạt kết quả khá tốt.

Đinh lăng, còn gọi là cây gỏi cá, nam dương lâm, tên khoa học là Panax fruticosum L., là cây được trồng phổ biến ở nước ta để làm cảnh. Cây có thân nhẵn không gai, thường cao từ 0,8 đến 1,5m. lá kép 3 lần xẻ lông chim, dài 20 đến 40cm. Lá chét có cuống gầy dài từ 3 đén 10cm, phiến lá chét có răng cưa không đều, lá mùi thơm. Hoa tự hình chuỳ ngắn 7 -18mm gồm nhiều tán, mang nhiều hoa nhỏ. Quả dẹt, dài 3 đến 4cm, dày 1mm có vòi tồn tại.

Theo kinh nghiệm dân gian, người ta thường dùng đinh lăng lá nhỏ dưới dạng thuốc sắc, rượu ngâm hoặc bột khô để chữa chứng ho, đau tức vú, tắc tia sữa, làm lợi sữa, chữa kiết lị, làm thuốc tăng lực cho các đô vật trong dịp hội hè. Đặc biệt, rượu và nước sắc rễ đinh lăng lá nhỏ ngày xưa thường được các lương y dùng để chữa chứng suy nhược cơ thể, làm thuốc bổ tăng lực nên danh y Hải Thượng Lãn Ông đã gọi cây đinh lăng lá nhỏ là “cây sâm của người nghèo”. Người Ấn Độ còn dùng đinh lăng lá nhỏ làm thuốc hạ sốt, làm săn da và niêm mạc. Để chữa sưng vú và làm thông tia sữa, cổ nhân thường dùng rễ đinh lăng 30 - 40g sắc với 500ml nước, cô còn 250 ml, uống nóng. Để chữa chứng sốt lâu ngày kèm theo ho, nhức đầu, đau tức ngực, tiểu tiện vàng, khát nước dùng rễ, cành, lá đinh lăng tươi 30g, lá hoặc vỏ chanh, vỏ quýt 10g, lá tre tươi 20g, rễ lá cành sài hồ 20g, cam thảo dây hoặc cam thảo đất 30g, chua me đất hoặc rau má tươi 30g, sắc với 750ml nước, cô còn 250ml, chia uống 2 -3 lần trong ngày. Để chữa mệt mỏi, biếng hoạt động dùng rễ đinh lăng phơi khô, thái mỏng 50g sắc uống trong ngày. Để chữa vết thương dùng lá đinh lăng tươi, rửa sạch giã nát đắp vào nơi bị bệnh

Nghiên cứu dược lí học hiện đại cho thấy, tác dụng của dịch chiết đinh lăng lá nhỏ có nhiều điểm tương tự sâm Triều Tiên. Bột rễ đinh lăng lá nhỏ có chứa 20 acid amin, vitamin nhóm B, các nguyên tố vi lượng, trong đó có một số acid amin mà cơ thể người không thể tổng hợp được. Về độc tính, người ta thấy đinh lăng lá nhỏ của ta ít độc hơn so với nhân sâm Triều Tiên và sâm Liên Xô (cũ) Eleutherococus. Kết quả nghiên cứu hiện đại cũng cho thấy, nước sắc hoặc bột rễ đinh lăng lá nhỏ có tác dụng bồi bổ, tăng lực, khôi phục sức khoẻ khi cơ thể bị suy nhược, làm ăn ngon, ngủ tốt, tăng cân, làm nhịp tim sớm trở lại bình thường sau khi gắng sức. Vì vậy, người ta đã dùng các chế phẩm từ đinh lăng lá nhỏ cho các vận động viên khi thi đấu, bộ đội hành quân đường dài. Các chế phẩm này cũng được dùng cho các nhà du hành vũ trụ để làm tăng sức chịu đựng và thể lực, nâng cao hiệu quả luyện tập trong tư thế tĩnh đầu dốc ngược. Bởi vậy, các nhà nghiên cứu Nga gọi các chế phẩm này là “Thuốc sinh thích nghi” (Adaptogen) và đã được nước ta và Liên Xô (cũ) sử dụng trong chương trình vũ trụ Itercosmos.