Con người dưới cách nhìn của y học cổ truyền (Kì 31)
Sức khỏe 13/05/2021 12:49
1. Kinh thủ thái âm phế
a. Cấu trúc đường kinh:
Kinh thủ thái âm phế bắt đầu từ trung tiêu (Vị) hướng xuống đại trường, rồi lại từ đại trường đi trở lại một đường nông ngoài đi lên trên cổ dạ dày, men theo dạ dày đi lên xuyên qua cơ hoành cách, vào tạng phế, tiếp tục đi lên đến cạnh hầu, đi ngang ra đến phía dưới hố đòn. Sau đó đi men theo cạnh trước ngoài cánh tay trên đi xuống qua hốc khuỷu tay, tiếp tục đi theo cạnh trước ngoài xương quay, đến cổ tay ở thốn khẩu, từ thốn khẩu đi đến mô cái, tiếp tục theo mô cái đi đến góc ngoài ngón cái (Thiếu thương).
Một mạch nhánh, tách ra từ sau cổ tay (Liệt khuyết) hướng theo phía mu bàn tay đi thẳng đến đầu góc ngoài ngón trỏ để nối với kinh thủ dương minh đại trường.
Kinh thủ thái âm phế gồm có 11 huyệt, hai bên là 22 huyệt. Các huyệt của kinh Phế: Trung phủ, Vân môn, Thiên Phủ, Hiệp bạch, Xích trạch, Khổng tối, Liệt khuyết, Kinh cừ, Thái uyên, Ngư tế, Thiếu thương.
b. Quan hệ của đường kinh với các tạng phủ:
Đường kinh chính của kinh thủ thái âm phế đi từ ngực ra tay, thuộc tạng phế, có đường lạc sang nối với kinh đại trường và có quan hệ với tạng thận và phủ vỉ.
c. Chủ trị của đường kinh:
Kinh thủ thái âm phế được ứng dụng trong điều trị các chứng như ho hắng, ho ra máu, hen suyễn, hụt hơi, hầu họng sưng đau, trúng gió, tức ngực, đau hoặc tê ở hố trên xương đòn và cạnh trước ngoài cánh tay, bả vai buốt lạnh.
2. Kinh thủ thiếu âm tâm
a. Cấu trúc đường kinh:
Kinh thủ thiếu âm tâm bắt đầu từ trong tim (hệ thống tim và các mạch có liên quan tới tạng phủ khác), đi hướng xuống thông qua hoành cách liên lạc với tiểu trường.
Một mạch nhánh từ tâm hệ (tổ chức mạch quanh tim) tách ra đi lên cạnh thực quản, lên đến mắt (có quan hệ với mắt và não).
Mạch khác từ tâm hệ đi thẳng đến tạng phế, đi chéo ra mặt dưới hố nách, đi men theo mặt trước của cạnh trong cánh tay, đi tiếp qua khuỷu tay, đi qua khớp cổ tay, chỗ xương trụ và xương đậu cao lên, tiến vào bàn tay ở khe bàn ngón 4-5 rồi ra cạnh trước ngoài ngón tay út, kết thúc ở đầu ngoài ngón tay út (Thiếu xung), tiếp nối với kinh thủ thái dương tiểu trường.
Kinh thủ thiếu âm tâm có 9 huyệt, hai bên là 18 huyệt. Các huyệt của kinh tâm: Cực tuyền, Thanh Linh, Thiếu hải, Linh đạo, Thông lí, Âm khích, Thần môn, Thiếu phủ, Thiếu xung.
b. Quan hệ của đường kinh với các tạng phủ:
Kinh thủ thiếu âm tâm đi từ ngực ra tay, thuộc tạng tâm, có đường lạc sang tiểu trường, có quan hệ trực tiếp với tạng phế và thận.
c. Chủ trị của đường kinh:
Kinh thủ thiếu âm tâm được ứng dụng trong điều trị các chứng: Đau tim, miệng khát, mắt vàng, đau sườn, lòng bàn tay nóng.
3. Kinh thủ quyết âm tâm bào
a. Cấu trúc đường kinh:
Kinh thủ quyết âm tâm bào bắt đầu từ trong ngực ra, thuộc về tâm bào lạc, đi hướng xuống dưới, qua cơ hoành xuống bụng, liên lạc với tam tiêu (thượng tiêu, trung tiêu và hạ tiêu).
Một mạch nhánh ở ngực, từ trong ngực đi ra cạnh sườn, đến dưới hố nách, đi ra giữa mặt trước cánh tay, vào giữa khớp khuỷu tay, xuống cẳng tay, đi ở giữa mặt trước cẳng tay, tiến vào giữa lòng bàn tay, đi giữa ngón giữa ra đến đầu ngón tay.
Phân nhánh ở giữa lòng bàn tay, từ huyệt lao cung tách ra đi men theo ngón tay đeo nhẫn (ngón 4), ở cạnh trong ngón để tiếp nối với kinh thủ thiếu dương tam tiêu.
Kinh thủ quyết âm tâm bào có 9 huyệt, hai bên là 18 huyệt. Các huyệt của kinh tâm bào: Thiên trì, Thiên tuyền, Khúc trạch, Khích môn, Giản sử, Nội quan, Đại lăng, Lao cung, Trung xung.
b. Quan hệ của đường kinh với tạng phủ:
Kinh thủ quyết âm tâm bào đi từ trong ngực ra, thuộc về tâm báo, có đường lạc sang liên hệ với tam tiêu.
c. Chủ trị của đường kinh:
Kinh thủ quyết âm tâm bào được ứng dụng trong điều trị các chứng: Lòng bàn tay nóng, co rút cẳng tay và khớp khuỷu, sưng hố nách, sườn ngực đầy tức, tim đập mạnh, mặt đỏ.
Mời quý độc giả đón đọc kỳ 32 với nội dung tiếp theo: “Ba đường kinh dương ở chân” trong chuyên đề “Con người dưới cách nhìn của Y học cổ truyền”. Chuyên mục được sự đồng hành của Công ty CP truyền thông chăm sóc sức khỏe Sao Đại Việt - Phòng khám chuyên khoa Y học cổ truyền Sao Đại Việt - Sàn thương mại điện tử: alosuckhoe.vn - Thành viên Hội Giáo dục chăm sóc sức khỏe cộng đồng Việt Nam. Địa chỉ: Số 18 Nguyễn Đổng Chi, phường Cầu Diễn, quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội. Điện thoại: 0243.207.26.26 - Di động: 084.777.6863. www.facebook.com/toasangtroiyeuthuong www.saodaiviet.vn Email: saodaiviet.vn@gmail.com Youtube: Sao Đại Việt Mọi ý kiến về bài viết, xin quý vị vui lòng liên lạc với địa chỉ trên. |