Bắc Ninh: Giải quyết bài toán nhà ở xã hội cho hàng chục nghìn công nhân

Theo thống kê, trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh có gần 150 nghìn công nhân đang lưu trú, hiện có khoảng 73,81% đang ở trọ tại các khu nhà ở do người dân tự xây dựng; 26,19% công nhân đang ở tại các khu nhà ở công nhân tập trung theo dự án.

Hiện tỉnh Bắc Ninh có 51 dự án nhà ở xã hội đã và đang được triển khai có tổng diện tích đất 156,93 ha, tương ứng khoảng 3.931.992 m2 sàn với 46.290 căn hộ, đáp ứng nhu cầu nhà ở cho khoảng 189.459 người.

Trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh hiện có 51 dự án nhà ở xã hội đã và đang xây dựng. Ảnh: internet

Tỉnh có 22 dự án nhà ở xã hội dành cho công nhân, tổng diện tích sử dụng đất khoảng 106,13 ha với 30.652 căn hộ, đáp ứng nhu cầu ở cho khoảng 114.085 công nhân. Khi 22 dự án nhà ở xã hội dành cho công nhân hoàn thành và đi vào hoạt động sẽ đáp ứng được khoảng 76% nhu cầu chỗ ở của người lao động trên địa bàn. Hiện có 16/22 dự án đã hoàn thành và đang xây dựng.

Ngoài ra, số dự án nhà ở xã hội dành cho các đối tượng khác là 29 dự án, có tổng diện tích đất khoảng 50,8 ha với khoảng 15.638 căn hộ, đáp ứng nhu cầu chỗ ở cho khoảng 75.374 người. Dự kiến, giai đoạn năm 2021-2030, Bắc Ninh có khoảng 80 nghìn căn hộ được hoàn thiện, đáp ứng chỗ ở cho khoảng 260 nghìn người.

Tuy nhiên, dựa trên kết quả khảo sát và thống kê, số lượng người lao động có thu nhập thấp và các nhóm đối tượng có nhu cầu về nhà ở xã hội trên toàn tỉnh hiện nay đã là hơn 230 nghìn người.

Theo ông Nguyễn Tuấn Dũng, Phó Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh, các sở ngành liên quan sẽ tích cực điều chỉnh, bổ sung quy hoạch nhà ở xã hội trên địa bàn. Đồng thời, sẽ thúc đẩy tiến độ, có biện pháp xử lý đối với các dự án chậm, đầu tư xây dựng còn thiếu đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội để có thể đáp ứng nhu cầu về nhà ở xã hội của người dân nhanh nhất và tốt nhất.

Mặc dù trong thời gian qua, tỉnh Bắc Ninh đã tập trung triển khai nhiều chính sách phát triển nhà ở xã hội cho khoảng 150 nghìn công nhân đang lưu trú trên địa bàn. Giai đoạn từ 2015 đến nay, việc phát triển nhà ở xã hội đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận nhưng vẫn cần tiếp tục tháo gỡ một số khó khăn, vướng mắc để phát triển toàn diện hơn.

Theo chia sẻ của một số chủ đâu tư về lĩnh vực nhà ở xã hội cho biết, khó khăn lớn nhất trong triển khai nhà ở xã hội chính là xác định đúng đối tượng để được hưởng chính sách về nhà ở xã hội.

Nghị định số 49/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 100/2015/NĐ-CP của Chính phủ về phát triển và quản lý nhà ở xã hội thì nhà ở xã hội tại khu công nghiệp được đầu tư xây dựng theo quy định của pháp luật về nhà ở, pháp luật về nhà ở xã hội để phục vụ nhu cầu của hộ gia đình, cá nhân làm việc tại khu công nghiệp.

Với khái niệm này, việc xác định đối tượng được thụ hưởng nhà ở công nhân gặp phải nhiều vướng mắc. Do vậy cần định nghĩa lại khái niệm, đối tượng được thụ hưởng chính sách về nhà ở xã hội dành cho công nhân để phù hợp với thực tế địa phương hiện nay.

Bên cạnh đó, cũng có ý kiến cho rằng, khoản 2 Điều 53 Luật Nhà ở xác định hình thức doanh nghiệp, hợp tác xã bỏ vốn mua, thuê nhà ở để cho người lao động trong đơn vị mình thuê là một hình thức phát triển nhà ở xã hội.

Tuy nhiên, trong quy định của Luật Nhà ở và các Nghị định của Chính phủ không có hành lang pháp lý cho hình thức phát triển nhà ở xã hội này. Bởi vậy, tại Bắc Ninh hiện nay, nhu cầu thuê, mua nhà ở xã hội cho công nhân của các doanh nghiệp là rất lớn nhưng lại không thể thực hiện được. Những bất cập về chính sách là "rào cản" đầu tiên cần sớm gỡ bỏ.

Theo Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Ninh, hiện nhu cầu vay vốn của các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, trong giai đoạn 2021-2025 trên địa bàn tỉnh là khoảng 40 nghìn tỷ đồng (tương đương 2,1 triệu m2 sàn nhà ở xã hội, khoảng 30 nghìn căn hộ, đáp ứng chỗ ở cho 110 nghìn người).

Nhằm gỡ khó cho việc phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân trên địa bàn, tỉnh Bắc Ninh đề xuất, kiến nghị bổ sung những cơ chế, chính sách; trong đó, tập trung bổ sung đối tượng thụ hưởng chính sách về nhà ở xã hội theo các khoản 1, 4, 5, 6, 7, 8, 10 Điều 49 của Luật Nhà ở được mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội tại các dự án nhà ở xã hội phục vụ khu công nghiệp.

Trên thực tế, dù được hưởng nhiều ưu đãi nhưng doanh nghiệp vẫn thờ ơ với các dự án phát triển nhà ở xã hội. Nguyên nhân chính là do phân khúc này lợi nhuận thấp trong khi đó doanh nghiệp cần phải đầu tư nhiều vốn; chủ đầu tư thường đối mặt với nhiều khó khăn về cơ chế trong thủ tục, giá bán và kênh phân phối...