1. Mất ngủ, hiện tượng phổ biến ở người cao tuổi
Giấc ngủ ngon là nhu cầu sinh học cơ bản của người cao tuổi, là yếu tố bảo đảm cho một sức khoẻ tốt, nhưng mất ngủ lại là chứng rối loạn giấc ngủ phổ biến ở người lớn tuổi. Theo khảo sát, khoảng 50% người già trên 65 tuổi trở lên gặp vấn đề về giấc ngủ và tỉ lệ này tăng lên gần 70% ở nhóm tuổi từ 80 tuổi trở lên.
Mất ngủ ở người già có thể có các dạng như khó ngủ, thức giấc giữa đêm, thức dậy sớm và giấc ngủ không đủ sâu hoặc ngủ không đủ thời gian. Nguyên nhân mất ngủ ở người cao tuổi có liên quan đến các yếu tố sinh lý, sức khỏe, tâm lý và lối sống...
Các vấn đề sức khỏe như bệnh lý tim mạch, đau xương khớp, rối loạn thần kinh, và sự ảnh hưởng của các loại thuốc có thể góp phần gây mất ngủ. Ngoài ra, căng thẳng, lo lắng, trầm cảm, cô đơn và các vấn đề tâm lí khác cũng có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ của người cao tuổi.
2. Thuốc điều trị mất ngủ cho người cao tuổi
Để cải thiện giấc ngủ, người cao tuổi trước tiên cần áp dụng các phương pháp điều trị không dùng thuốc, vì tất cả các loại thuốc an thần, thuốc ngủ... đều có nguy cơ đặc biệt đối với người cao tuổi. Việc sử dụng thuốc ngủ ở người cao tuổi có liên quan đến việc tăng tỉ lệ té ngã và gãy xương, cũng như các vấn đề về trí nhớ… Nếu cần dùng thuốc, nên dùng với liều lượng thấp nhất có thể và trong thời gian giới hạn.
Sử dụng thuốc để điều trị mất ngủ ở người già phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể và tình trạng sức khỏe của từng người. Chỉ có bác sĩ hoặc chuyên gia y tế mới có thể đưa ra quyết định về việc kê đơn và chỉ định thuốc cụ thể, dựa trên đánh giá toàn diện về tình trạng sức khỏe và tình trạng giấc ngủ của người già.
Dưới đây là một số loại thuốc có thể được sử dụng để điều trị mất ngủ ở người già:
Thuốc an thần: Thuốc an thần như benzodiazepine (diazepam, lorazepam) hoặc không benzodiazepine (như zolpidem, zaleplon,) có thể được sử dụng để giúp thúc đẩy giấc ngủ và làm giảm khó khăn trong việc ngủ. Tuy nhiên, việc sử dụng lâu dài hoặc quá liều có thể gây ra tác dụng phụ và tạo ra sự phụ thuộc.
Thuốc tác động lên hormone giấc ngủ: Các loại thuốc tác động lên hormone giấc ngủ như melatonin có thể được sử dụng để điều chỉnh chu kì giấc ngủ và cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Thuốc chống trầm cảm: Một số loại thuốc chống trầm cảm có thể được sử dụng để điều trị mất ngủ ở người cao tuổi, khi mất ngủ là một triệu chứng của trạng thái trầm cảm.
3. Những lưu ý quan trọng đối với người cao tuổi khi sử dụng thuốc ngủ
Khi sử dụng thuốc ngủ cho người già, cần lưu ý 6 điều sau để bảo đảm an toàn và hiệu quả:
Sử dụng theo chỉ định của bác sĩ: Luôn tham khảo ý kiến và chỉ dẫn từ bác sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi sử dụng thuốc ngủ. Họ sẽ đưa ra đánh giá toàn diện về tình trạng sức khỏe và tình trạng giấc ngủ của người già, để đưa ra quyết định về loại thuốc và liều lượng phù hợp.
Tuân thủ hướng dẫn sử dụng: Tuân thủ hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất và hướng dẫn từ bác sĩ về cách sử dụng thuốc, liều lượng và thời gian sử dụng. Không tự ý tăng hoặc giảm liều lượng, dừng thuốc đột ngột hoặc thay đổi cách sử dụng thuốc mà không có chỉ định của bác sĩ.
Tìm hiểu về tác dụng phụ: Hiểu về các tác dụng phụ tiềm ẩn của thuốc ngủ, bao gồm mệt mỏi, buồn ngủ ban ngày, hoa mắt, chóng mặt, rối loạn tiêu hóa và tác dụng phụ khác. Nếu có bất kì tác dụng phụ nào xảy ra, cần thông báo cho bác sĩ ngay lập tức.
Không dùng thuốc lâu dài: Tránh sử dụng thuốc ngủ một cách liên tục và lâu dài. Sử dụng trong thời gian ngắn và theo chỉ định của bác sĩ. Thuốc ngủ dùng lâu dài có thể gây ra sự phụ thuộc và giảm hiệu quả theo thời gian.
Đánh giá lại hiệu quả điều trị: Thường xuyên đánh giá lại hiệu quả và tác dụng phụ của thuốc ngủ đang sử dụng. Nếu không còn cần thiết hoặc nếu có tác dụng phụ không mong muốn, hãy thảo luận với bác sĩ về việc điều chỉnh hoặc thay đổi phương pháp điều trị.
Kết hợp với phương pháp không dùng thuốc: Ngoài thuốc ngủ, người già cũng có thể kết hợp với các phương pháp không dùng thuốc để cải thiện giấc ngủ.
4. Những điều người già cần tránh để có giấc ngủ ngon
- Không xem tivi hoặc internet thay vào đó, hãy đọc một cuốn sách hoặc tạp chí trước giờ đi ngủ.
- Không uống một số chất kích thích (cà phê, trà) sau 4 giờ chiều.
- Không ăn bữa tối quá no hoặc quá ít, để bụng đói khi đi ngủ.
- Không dùng một số loại thuốc vào buổi tối (thuốc lợi tiểu...)
