Trong tiến trình phát triển của đất nước theo hướng CNH - HĐH và quá trình xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh… vậy mà tại vùng quê thị trấn Thanh Bình vẫn còn một Cồn Phú Mỹ lưu giữ được vẻ đẹp nguyên sơ xanh mát, với sông nước hữu tình, đất đai màu mỡ, hoa trái ngọt lành… luôn níu chân du khách mỗi khi có dịp đến đây.
Thả bộ trên con đường láng nhựa phẳng phiu, với hai bên lề lộ được trồng những khóm hoa nhiều màu sắc rực rỡ, thỉnh thoảng du khách phải qua những cây cầu ván hay cầu mới đúc duyên dáng dưới vòm cây, làn nước xanh um. Sông Tiền đưa nước dẫn cá vào đìa... Hửng sáng, ngoài sông dập dìu xuồng câu, xuồng lưới, mặt sông luôn vui nhộn. Ban đêm mặt nước lốm đốm ánh đèn giăng giăng của những chiếc xuồng câu, lưới đánh bắt thủy sản... Cồn Phú Mỹ bốn mùa khí hậu mát mẻ, hoa màu xanh tốt, cây trái trĩu cành, người dân thân thiện, mến khách...
Du khách đến đây sẽ được nghe các cụ cao niên kể về truyền thuyết ngôi đền thờ Ông Cồn, bà Cồn - một vết tích còn lại của những cư dân đầu tiên đến vùng đất bãi bồi này. Nằm đong đưa trên chiếc võng, dưới tán cây xoài mát rượi, trước ngôi nhà sàn… nghe truyền thuyết về Ông Cồn, bà Cồn khá hấp dẫn: “…Vào những năm đầu thập niên 50 thế kỉ XX, có ông Hai Dùng là một trong những cư dân đầu tiên đặt chân lên bãi bồi này để khai hoang, lập nghiệp. Một đêm đang nằm ngủ, ông chiêm bao thấy một ông già có vóc dáng to lớn, khỏe mạnh đến hỏi: Cháu làm ăn ở đây phải không? Muốn cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng tươi tốt, làm ăn thịnh vượng… thì phải thờ cúng đất đai nơi mình sinh sống! Được thần linh báo mộng, sáng hôm sau, ông Hai Dùng kể lại cho mọi người nghe rồi cùng nhau tổ chức dâng cúng hương hoa, trà quả. Lúc đầu, cũng không biết cúng ai, vì ông già báo mộng không xưng danh tánh. Nhưng, mỗi năm cứ vào ngày Rằm và 16/6 âm lịch, cộng đồng cư dân phân công nhau tổ chức cúng ở nhà này, năm sau tổ chức cúng ở nhà khác theo kiểu xoay vòng”.
Còn các cụ sinh sống lâu năm trên Cồn Phú Mỹ này thì kể: “Cách đây khoảng 70 năm, khi cồn này mới nổi lên một mô đất cao, có một nhóm người sinh sống bằng nghề hạ bạc khi gặp mưa dông, gió lớn… thường trú ẩn trên mô đất này. Trong số đó, có một đôi vợ chồng già chuyên kiếm sống bằng nghề giăng câu thả lưới bắt tôm cá trên sông. Ông bà dựng một cái chòi ở lại trên mô đất này. Mỗi ngày, ngoài việc thả lưới, giăng câu…, ông bà rất siêng năng làm cỏ, tỉa bắp, trồng khoai, cấy lúa để mưu sinh. Đất cồn ngày càng được phù sa bồi lấp thêm, cư dân thấy vậy đến đây sinh cơ lập nghiệp mỗi ngày một đông.
Trong thời gian sinh sống, ông bà thường hay giúp đỡ mọi người mỗi khi “tối lửa tắt đèn”. Gần mười năm sau, do tuổi cao sức yếu, ông bà quy tiên và được người dân tôn sùng là tiền hiền có công khai khẩn đất Cồn đầu tiên. Từ đó, cư dân tín ngưỡng đồng lòng lập nên một cái am thờ Ông Cồn, bà Cồn. Lúc đầu chỉ làm bằng cây lá đơn sơ, tạm bợ. Đến năm 1996, ông tư Sanh hiến đất cất một cái am để mọi người có nơi thờ cúng và cũng là dịp để cư dân trên Cồn tụ họp, thăm hỏi sức khỏe, bàn tính chuyện làm ăn.
Năm 2015, được Nhà nước hỗ trợ, Nhân dân xây dựng lên ngôi đền thờ Ông Cồn, Bà Cồn trên diện tích 490m2, bằng bê tông cốt thép, mái lợp tôn đỏ huyết dụ... thời điểm thờ cúng Ông, Bà Cồn nay được dời đổi vào ngày Rằm và 16/3 âm lịch hằng năm...
Phần đông dân Cồn Phú Mỹ sống bằng nghề sản xuất nông nghiệp. Nguồn lợi kinh tế gồm bắp, khoai, đậu, ớt, mía và vườn cây ăn trái như xoài, ổi, dừa… Đặc biệt, có loài cây thủy sinh được người dân Cồn Phú Mỹ trồng nhiều, đó là rau thủy Tiên (còn gọi là rau nhút)! Đây là loài trầm thủy, thân thảo mềm được bao bọc bởi lớp phao trắng xốp, rễ mọc ra từ đốt thành chùm. Rau nhút bò trên mặt nước, có lá kép hình lông chim giống như lá của loài cây trinh nữ. Bông rau nhút nhỏ, màu vàng in trên nền lá xanh lấp lánh trên mặt nước… trông rất đẹp mắt.
Ngành Du lịch tỉnh Đồng Tháp và huyện Thanh Bình đang gấp rút triển khai thực hiện kế hoạch xây dựng điểm tham quan du lịch vẻ đẹp “Làng Phú Mỹ xanh”, tổ chức các điểm homestay, bơi xuồng trên sông… để du khách trải nghiệm cuộc sống thanh bình, thưởng thức sản phẩm nông nghiệp xanh, sạch, an toàn… mang những giá trị văn hóa truyền thống địa phương.
Trần Trọng Trung
