Huyền thoại một loài hoa
Mỗi độ đầu mùa khô vào chừng tháng 11, cả vùng núi Tây Nguyên lại chìm trong sắc vàng của một loài hoa báo Đông, vẫn được gọi với cái tên dân dã là hoa dã quỳ. Vào mùa này, cao nguyên ngập tràn trong sắc vàng của hoa. Những con đường đất đỏ dốc chênh vênh được phủ kín bởi vạt hoa rực rỡ có thể mê hoặc bất cứ ai ghé thăm. Buổi tối, say men bên ché rượu cần cùng điệu múa Xoang và bếp lửa bập bùng, người người lại có cảm giác như đang miên man cùng huyền thoại dã quỳ.
 |
| Núi lửa Chư Đang Ya được công nhận là một trong 10 miệng núi lửa đẹp nhất thế giới, do tạp chí TIME của Anh bình chọn năm 2018. |
Dã quỳ là loài hoa tượng trưng cho sức sống mãnh liệt và một tình yêu chung thuỷ. Không thơm như hoa sen, hoa hồng hay nhẹ nhàng tinh khôi như hoa loa kèn. Loài hoa này gắn với câu chuyện tình bi thảm giữa chàng K’lang và nàng H’limh xinh đẹp. Truyền thuyết kể rằng, ngày xửa ngày xưa nơi buôn làng nọ có chàng trai tên là K’Lang đem lòng yêu thương nàng H’Limh. Nhưng rồi trời làm hạn hán gay gắt, vạn vật héo khô. Chàng trai sức khỏe như voi, cái nghĩ trong như nước suối, cái bụng thẳng như cây rừng, vì thương dân làng nên quyết ra đi tìm nguồn nước. Chàng từ biệt người yêu bên bờ một con suối cạn rồi cứ nhằm những ngọn núi sương mù bao phủ phía dãy Thiên Ðường mà đi, hi vọng nơi có sương mù sẽ là nơi có nước.
|
| Nhiều hoạt động nghệ thuật tại Lễ hội hoa dã quỳ 2024. |
Ðã bao mùa trăng đi qua, cô gái ra ngồi bên bờ suối cạn ngóng tin người yêu, nhưng đáp lại chỉ có tiếng hú của đại ngàn. Đến một ngày kia, nàng H’Limh chờ mà vẫn không thấy bóng dáng K’Lang về. Nàng quyết định rời buôn làng ra đi tìm người yêu. Nàng đi ngày đêm qua bao nhiêu con suối, ngọn núi... mùa giá rét căm căm khi trời lập Đông trên vùng cao nguyên, làm cho nàng H’Limh thêm lạnh lẽo hiu quạnh và cô đơn tuỵêt vọng. Vượt qua bao ghềnh thác, đến được những ngọn núi trên dãy Thiên Ðường thì cô kiệt sức. Nơi cô gái nằm xuống mọc lên loài cây lạ, trổ hoa vàng rực. Người đời sau gọi là hoa dã quỳ. Hoa dã quỳ tượng trưng cho ý chí vượt lên mọi hoàn cảnh, sức sống mãnh liệt, tình yêu thủy chung son sắt của con người cao nguyên. Dã có nghĩa là hoang dã; quỳ có nghĩa là quỳ gục xuống… là chết trong rừng hoang.
|
| |
Cây hoa dã quỳ rất dễ mọc và mọc rất nhanh. Vào mùa khô, trăm loài cỏ cây khát cháy, duy chỉ có dã quỳ vẫn bền bỉ trổ hoa. Sắc vàng óng ả như bung ra từ bản năng sức sống tiềm tàng. Và ở Gia Lai, có một ngọn núi lửa đã tắt mỗi năm bừng rực dã quỳ vàng cả đất trời. Nơi ấy được chọn làm địa điểm để tổ chức Lễ hội hoa dã quỳ hằng năm, thu hút rất đông người đến tham quan. Mùa hoa dã quỳ thường kéo dài khoảng một tháng và đẹp nhất vào giữa tháng 11. Thời điểm bình minh ló rạng, sương vẫn còn đọng trên lá cũng chính là khoảnh khắc tuyệt vời để ngắm hoa.
Mùa hoa trên đỉnh núi
Đến hẹn lại lên, cứ vào những ngày cuối năm, hoa dã quỳ đồng loạt nở rộ khắp Tây Nguyên nói chung và núi lửa Chư Đăng Ya trên cao nguyên Gia Lai. Màu vàng của loài hoa này như một dải lụa óng ả phủ khắp ngọn núi đã ngủ yên hàng triệu năm như báo hiệu một mùa mới bắt đầu - mùa nắng lạnh.
|
| Lực lượng chức năng tuần tra kiểm soát tại lễ hội. |
Đó không chỉ là mùa đẹp nhất, lãng mạn nhất trong năm nhờ nhiều loài hoa đua nhau khoe sắc mà còn là mùa Gia Lai có rất nhiều điểm đến du lịch hấp dẫn như: Biển Hồ, núi Hàm Rồng, đập Tân Sơn, núi lửa Chư Đăng Ya. Mùa này hoa dã quỳ đang nhuộm vàng những cung đường ở Gia Lai trong tiết trời se lạnh.
Nhìn từ trên cao, núi lửa Chư Đăng Ya như một lòng chảo khổng lồ. Dấu tích của nham thạch qua hàng triệu năm để lại cho Chư Đăng Ya là một vùng đất đỏ bazan màu mỡ, trù phú, lí tưởng để phát triển nông nghiệp. Nhằm khai thác tiềm năng du lịch của núi lửa vào mùa dã quỳ nở, từ năm 2017, chính quyền địa phương đã tổ chức Lễ hội hoa dã quỳ - núi lửa Chư Đăng Ya với nhiều hoạt động hấp dẫn như: Leo núi Chư Đăng Ya; lượn dù quanh núi lửa; tham quan trải nghiệm cuộc sống thường ngày của người dân bản địa; mua sắm đặc sản địa phương; thưởng thức các hoạt động nghệ thuật mang đậm chất Tây Nguyên… Với những du khách thích khám phá, đây cũng chính là dịp để nghiên cứu, tìm hiểu sâu về không gian văn hóa cồng chiêng, các loại hình nghệ thuật đan lát, tạc tượng, dệt thổ cẩm… của cộng đồng các dân tộc bản địa Tây Nguyên.
|
| Thiếu nữ cao nguyên bên hoa dã quỳ. |
Đây là sự kiện nổi bật tôn vinh giá trị di sản văn hóa, thiên nhiên độc đáo của vùng đất Bắc Tây Nguyên đầy nắng và gió. Đây cũng là điểm đến du lịch được tạp chí du lịch của Anh và Tổ chức Kỉ lục Việt Nam công nhận top 10 điểm du lịch hấp dẫn nhất của tỉnh Gia Lai. Và đây cũng trở thành một trong những lễ hội được chờ đợi nhất năm của du khách và người dân phố núi.
Với chủ đề “Vũ khúc dã quỳ - Chư Đang Ya năm 2024”, tỉnh Gia Lai tiếp tục giới thiệu hình ảnh hoa dã quỳ gắn với núi lửa Chư Đang Ya đã được Tổ chức Kỉ lục Việt Nam (Vietking) bình chọn “Top 10 điểm đến hấp dẫn nhất Gia Lai”; trong đó miệng núi lửa Chư Đang Ya được công nhận là một trong 10 miệng núi lửa đẹp nhất thế giới, do Tạp chí TIME của Anh bình chọn năm 2018. Các hoạt động diễn ra cùng lúc tại nhiều địa điểm ở xã Nghĩa Hưng, khu Biển Hồ Pleiku và khu vực Chư Păh, giúp du khách có cơ hội trải nghiệm cảnh sắc Gia Lai và tìm hiểu văn hóa Tây Nguyên, hứa hẹn mang lại những trải nghiệm độc đáo, góp phần bảo tồn văn hóa truyền thống và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.
Đến với Lễ hội, du khách không chỉ được ngắm một trong những ngọn núi lửa đẹp nhất thế giới, thắng cảnh nổi bật của du lịch Gia Lai, mà còn được hòa mình vào không khí lễ hội, trải nghiệm các hoạt động văn hóa đặc sắc, xem nghệ nhân trình diễn nghệ thuật đan lát, tạc tượng gỗ, dệt thổ cẩm, chế tác nhạc cụ dân tộc và hướng dẫn du khách trải nghiệm các loại hình nghệ thuật dân gian tại lễ hội như múa sạp dân gian, tham gia hội thi chinh phục đỉnh núi lửa Chư Đang Ya, trình diễn cồng chiêng, phục dựng nghi lễ Mừng lúa mới, dệt thổ cẩm truyền thống, tạc tượng, giã gạo chày đôi.
Bà Nguyễn Thị Thanh Lịch, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai, Trưởng ban Tổ chức Tuần lễ Hoa cho biết, Lễ hội hoa dã quỳ - núi lửa Chư Đang Ya được duy trì tổ chức trong những năm qua đã góp phần tạo nên thương hiệu du lịch cho tỉnh Gia Lai nói chung, huyện Chư Păh nói riêng. Qua trăm ngàn mùa hoa, cuộc sống người dân dưới chân núi lửa dù đã đổi mới hoàn toàn, nhưng chiếc gùi ấy, màu thổ cẩm ấy và nhất là sắc hoa dã quỳ rực rỡ trên những cung đường đèo hút gió... mãi mãi mang vẻ đẹp và ý nghĩa như một thông điệp vĩnh hằng của vùng “đất thiêng” không phải nơi nào cũng có được.
