Sức khỏe não bộ

Kì 9: Thiểu năng tuần hoàn não - chứng bệnh nguy hiểm ở NCT

Tuần hoàn não là gì?

Tuần hoàn não là lưu lượng máu trong lưu thông cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cần thiết để cho não hoạt động tốt.

Máu cung cấp oxy và glucose đến não. Mặc dù bộ não là một phần nhỏ trong tổng trọng lượng của cơ thể, nhưng đòi hỏi rất nhiều năng lượng để hoạt động. Theo Phòng thí nghiệm Davis tại Đại học Arizona, não cần khoảng 15% cung lượng tim để có được oxy và glucose cần thiết. Nói cách khác, não cần rất nhiều máu lưu thông qua để giữ sức khỏe.

Khi tuần hoàn bị suy yếu, não không được nuôi dưỡng tốt nên có thể bị tổn thương. Những chứng bệnh liên quan đến chức năng thần kinh có thể xảy ra như là hệ quả.

Nguồn cung cấp máu cho não.

Có bốn động mạch chính cung cấp máu cho não. Đó là hai động mạch cảnh trong trái và phải cùng hai động mạch đốt sống trái và phải. Động mạch cảnh ta có thể sờ thấy, nó chạy từ dưới cổ lên vùng mang tai rồi vào sọ não. Những động mạch này kết nối và tạo thành một vòng tròn ở đáy não (gọi là vòng tròn Willis). Các mạch máu nhỏ hơn cũng phân nhánh từ các động mạch này để nuôi dưỡng các phần khác nhau trong não.

Não cũng có xoang tĩnh mạch. Những loại tĩnh mạch này mang máu chứa carbon dioxide (CO2) và các chất thải khác ra khỏi hộp sọ. Một số trong số chúng kết nối với các tĩnh mạch của da đầu và khuôn mặt.

Trao đổi chất dinh dưỡng và chất thải xảy ra trên hàng rào máu não. Rào chắn này giúp bảo vệ bộ não.

Các yếu tố nguy cơ làm cho lưu thông máu não kém

Bất cứ ai, ở mọi lứa tuổi đều có thể gặp vấn đề với tuần hoàn não. Người có nguy cơ cao nếu mắc các bệnh: Tim mạch, huyết áp cao, mỡ máu cao, xơ vữa động mạch, thoái hóa đốt sống cổ, tiền sử gia đình mắc bệnh tim, tiểu đường, thừa cân, hút thuốc lá, uống rượu.

Các dấu hiệu của chứng thiểu năng tuần hoàn não

Đau đầu, hoa mắt chóng mặt khi thay đổi tư thế. Nhiều trường hợp bị mức độ nặng chỉ có quay cổ hay ngồi xuống đứng lên cũng bị chóng mặt. Đau đầu có nhiều nguyên nhân, nhưng những trường hợp đau vùng đỉnh đầu thì phần nhiều là do thiếu máu não.

Ù tai, có âm thanh lạ trong tai: Tiếng ve kêu, tiếng ù ù … Rất nhiều trường hợp NCT bị ù tai do thiểu năng tuần hoàn (cũng nên đi khám chuyên khoa tai mũi họng để loại trừ xem mình có bị các nguyên nhân khác nữa hay không. Ví dụ như tai bị nấm cũng gây ù).

Ngủ không sâu giấc, ngủ hay mơ nặng hơn là mất ngủ. Rất nhiều trường hợp bị mất ngủ, ngủ kém là do thiếu máu lên não.

Trí nhớ giảm sút, hay quên, hay lú lẫn. Đa số chứng lú lẫn của NCT có liên quan đến vấn đề thiếu máu não.

Khi ấn các đầu ngón tay lên da đầu thấy mềm. Khi máu không lên nuôi dưỡng cho vùng đầu được tốt, thì những cơ ở những nơi không được nuôi dưỡng tốt đó sẽ bị “teo” dần đi. Từ đó gây lên chứng lõm các vùng đầu khi sờ tay thấy.

Khi gặp một trong những dấu hiệu trên, hoặc đồng thời bị nhiều dấu hiệu, có thể bị chứng thiểu năng tuần hoàn não. Hãy đi khám bác sĩ ngay.

Biến chứng

Khi bị chứng thiểu năng tuần hoàn nếu không điều trị hoặc điều trị không đúng cách thì các dấu hiệu mắc ở trên sẽ càng ngày càng nặng thêm. Sẽ có những đợt rối loạn tiền đình nặng phải nằm viện. Tai càng ngày càng nghe kém rồi dẫn tới bị điếc. Ngủ càng ngày càng kém rồi dẫn tới mất ngủ hoàn toàn, làm cho sức khỏe suy giảm. Hay quên nhiều rồi dẫn tới lú lẫn.

Biến chứng nguy hiểm nhất của chứng bệnh này là tiến triển từ từ, làm cho người bệnh không nhận ra hoặc có nhận ra thì cũng gây tâm lí chủ quan, mặc kệ vì: Ngày nào tôi cũng thấy thế. Thêm nữa, một bộ phận không nhỏ NCT nói riêng và cộng đồng nói chung cho rằng: Già rồi nên thế, già rồi ai chả thế…

Biến chứng nguy hiểm thứ hai của chứng bệnh này là gây nên những đợt cấp tính phải cấp cứu trong đó có đột qụy (thể nhồi máu não). Nếu bị đột qụy thì có thể tử vong hoặc bị những di chứng liệt, nói ngọng (Còn tiếp)