Trong thời đại 4.0, con người “tiêu thụ” nội dung trực tuyến trên các nền tảng mạng xã hội hằng ngày. Theo thống kê, mạng xã hội Facebook hiện có khoảng 65 triệu, YouTube hơn 60 triệu và TikTok sở hữu khoảng 20 triệu người dùng. Đó là chưa kể đến các mạng xã hội khác mọc lên như “nấm sau mưa” trong vài năm trở lại đây. Cùng với tốc độ phát triển chóng mặt từ các nền tảng này là số lượng người tham gia sáng tạo nội dung ngày càng “bùng nổ”.
Nhà sáng tạo nội dung (trong tiếng Anh là content creators) để chỉ những người sử dụng hình ảnh, video, bài viết... để kết nối với mọi người trên thế giới thông qua những chia sẻ về cuộc sống, gửi gắm thông điệp hoặc thể hiện ý kiến, góc nhìn cá nhân về các vấn đề trên mạng xã hội. Ban đầu, việc sáng tạo nội dung là tự phát, sau đó việc này dần được thực hiện một cách nghiêm túc và chuyên nghiệp hơn.
Theo các chuyên gia truyền thông, sáng tạo nội dung hiện đã trở thành 1 “nghề’’ và có khả năng mang lại một nguồn thu nhập ổn định. Vì vậy, chúng ta chẳng khó gì bắt gặp hiện tượng những người trẻ bỏ ngang công việc hoặc ngành nghề được đào tạo bài bản để chạy theo lĩnh vực phiêu lưu, mới lạ này.
Không thể phủ nhận tác dụng của việc kết nối con người mạnh mẽ mà các mạng xã hội mang lại. Tuy nhiên, bên cạnh các bài viết, video chất lượng, hình ảnh đầu tư, nội dung độc đáo và bổ ích là không ít những nội dung nhảm nhí, vô văn hóa, thậm chí là vi phạm thuần phong mỹ tục của Việt Nam một cách nghiêm trọng.
Trong năm vừa qua, dư luận vừa mới “nguội” bớt sau vụ việc của Youtuber Thơ Nguyễn đăng tải video mang tính bùa chú có hại cho trẻ nhỏ thì hồi cuối tháng 11/2022, cộng đồng mạng và các nhà quản lý văn hóa lại được phen phẫn nộ vì sự việc của Tiktoker Nờ Ô Nô (tên thật là Phạm Đức Tuấn).
 |
| Tiktoker Nờ Ô Nô khiến dư luận phẫn nội vì đăng clip miệt thị người cao tuổi neo đơn. |
Cụ thể, ngày 25/11, video "Người nghèo ăn gì - Nờ Ô Nô cho ăn đó" được đăng tải trên kênh TikTok mang tên Nờ Ô Nô đã gây tranh cãi dữ dội trên mạng xã hội. Trong video này, Nờ Ô Nô làm từ thiện giúp một cụ già, nhưng dùng những từ ngữ khó nghe như: "Hello (xin chào - PV) bà già nghèo khổ giữa trời đông cô đơn", "Nghèo mà còn chê đồ ăn nữa, vậy thôi khỏi ăn, giờ hỏi lại có ăn hay không?", "Phở rẻ vậy mà bà không có tiền mua ăn nữa hả?",...
Cộng đồng mạng “dậy sóng” vì cho rằng Nờ Ô Nô có thái độ thiếu tôn trọng, lời nói đùa cợt, xúc phạm người nghèo, người cao tuổi neo đơn. Nhiều nghệ sĩ và người nổi tiếng cũng đồng loạt kêu gọi "tẩy chay", báo cáo tài khoản của Tiktoker này. Sau đó, nam TikToker đã livestream, phân trần rằng những lời lẽ trong clip không nói trước mặt cụ bà mà về nhà mới lồng tiếng vào. Tuy nhiên, lời giải thích của Nờ Ô Nô không được chấp nhận.
Chiều 29/11, ông Nguyễn Đức Thọ, Chánh Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông TP Hồ Chí Minh cho biết, đơn vị đã ra quyết định xử phạt Phạm Đức Tuấn là chủ tài khoản Tiktok Nờ Ô Nô về hành vi “cung cấp, chia sẻ thông tin cổ súy, không phù hợp với thuần phong, mỹ tục của dân tộc”; theo Điểm b khoản 1 Điều 101 Nghị định 15/2020, người này bị phạt 7,5 triệu đồng. Trước đó, tài khoản Tiktok Nờ Ô Nô có hơn 600.000 lượt theo dõi đã bị khóa.
Trên thực tế, đây không phải là lần đầu tiên TikToker này khiến cộng đồng mạng phẫn nộ vì những nội dung "bẩn" nhằm mục đích câu view. Trước đó, người này từng bị nhiều quán ăn dán hình "miễn tiếp" trước cửa vì loạt video review thiếu thiện chí, chê bai một cách xúc phạm làm ảnh hưởng đến công việc kinh doanh của chủ quán.
Một điều đáng chú ý hơn là chỉ ít ngày sau khi bị cơ quan chức năng xử phạt, trên mạng xã hội Tiktok lại liên tiếp xuất hiện hàng loạt kênh TikTok khác có tên Nờ Ô Nô khiến cư dân mạng không loại trừ khả năng Phạm Đức Tuấn đã lập kênh mới sau khi bị khóa tài khoản cũ. Song, dân mạng vẫn bất bình và quyết liệt phản đối nếu Nờ Ô Nô "trở lại".
Điều này làm dấy lên nghi vấn liệu Tiktok có đang dung túng cho những nội dung “bẩn” và các Tiktoker nhân cách “rẻ tiền” tràn lan trên mạng xã hội? Trong khi trước đó, trả lời trên báo chí, người đại diện đơn vị quản lý Tiktok đã từng khẳng định: “Không khoan nhượng trước bất kì nội dung hay hành vi nào vi phạm Tiêu chuẩn Cộng đồng.”
Ngày 30/11, tại hội thảo quảng cáo trực tuyến, ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ Thông tin và Truyền thông), đánh giá các nền tảng mạng xã hội còn rất dễ dãi cho kiếm tiền qua quảng cáo trên nền tảng của mình mà không xem xét nội dung có phù hợp với quy định pháp luật hay phản cảm hay không.
Vì lẽ đó, qua vụ việc của Tiktok Nờ Ô Nô gây bất bình trong dư luận xã hội, đề nghị các cơ quan quản lý Nhà nước và các đơn vị quản lý nền tảng mạng xã hội cần có các chế tài kiểm soát nghiêm ngặt hơn nữa đối với người dùng và người tham gia sáng tạo nội dung trên nền tảng, đừng để việc sáng tạo nội dung lại trở thành những trò đùa lố bịch và kệch cỡm hơn nữa!
