Tại cuộc họp trực tuyến giữa thường trực Ban Chỉ đạo và lãnh đạo một số địa phương (Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Dương, Hà Nội, Quảng Ninh) vào chiều 13/2, tại Trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đánh giá cao nỗ lực của tất cả các địa phương, lực lượng làm nhiệm vụ phòng, chống dịch như y tế, quân đội, công an… trong suốt những ngày Tết Nguyên đán, đặc biệt các địa phương có các ca mắc COVID-19.
Nguy cơ lây lan dịch bệnh vẫn còn
Báo cáo về tình hình dịch bệnh hiện nay, ông Đặng Quang Tấn, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cho biết, tính đến 11 giờ ngày 13/2, thế giới ghi nhận gần 108,7 triệu ca mắc, gần 2,4 triệu ca tử vong do COVID-19 tại 221 quốc gia, vùng lãnh thổ. Việt Nam đứng thứ 172 trên thế giới, thứ 41 châu Á và thứ 7 Đông Nam Á về số ca mắc COVID-19. Từ 25/1 đến nay, Việt Nam ghi nhận 555 ca mắc tại 13 tỉnh, thành phố. Tổng số ca dương tính tích luỹ của Việt Nam đến nay là 2.142 ca.
Nhận định tình hình chung, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng cho biết, trong vòng 14 ngày qua, số ca mắc mới tại 12/13 tỉnh (trừ Hải Dương) đang có xu hướng giảm. Thời gian đầu ghi nhận trung bình 15 ca/ngày, đến nay đã giảm 50% số ca mắc/ngày, có thời điểm chỉ ghi nhận 1-2 ca/ngày. Trong vòng 4 ngày nghỉ Tết vừa qua (từ ngày 10-13/2), cả nước ghi nhận 72 ca mắc tại 7/13 tỉnh, thành phố. Các ca mắc mới đã được cách ly tập trung, ít có khả năng lây ra cộng đồng, phần lớn đều xác định được nguồn lây liên quan tới ổ dịch tại Hải Dương và Quảng Ninh.
Riêng đối với ổ dịch tại Sân bay Tân Sơn Nhất (Thành phố Hồ Chí Minh), ông Đặng Quang Tấn nhấn mạnh, cơ bản đã được kiểm soát với các giải pháp phòng chống dịch quyết liệt. Tính từ thời điểm ghi nhận số ca mắc cao nhất (29 ca vào ngày 8/2), đến nay, Thành phố Hồ Chí Minh chỉ ghi nhận từ 1-2 ca/ngày. Nhiều ngày qua, tại 6 tỉnh, thành phố không nghi nhận ca mắc mới: Hải Phòng (16 ngày), Hòa Bình (13 ngày), Điện Biên (9 ngày), Hà Giang (9 ngày), Bình Dương (8 ngày) và Hưng Yên (5 ngày).
Trước diễn biến dịch bệnh ở trong nước, Bộ Y tế và các địa phương đã chủ động, quyết liệt triển khai các hoạt động phòng chống dịch. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo, nguy cơ lây lan dịch bệnh vẫn còn, đặc biệt tại các thành phố lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, khi các cơ quan, xí nghiệp và người dân sẽ đi làm trở lại sau Tết. Khi phát hiện các ca mắc mới trong cộng đồng, các địa phương cần nhanh chóng thực hiện các biện pháp xử lý “nhanh hơn một mức, cao hơn một mức”, khẩn trương, tăng tốc thực hiện truy vết, phát hiện, cách ly, xét nghiệm, khoanh vùng, xử lý triệt để.
Cần mở rộng diện xét nghiệm tại Thành phố Hồ Chí Minh
Tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn, Tổ trưởng Tổ thường trực đặc biệt chống dịch COVID-19 của Bộ Y tế tại Thành phố Hồ Chí Minh khẳng định: “Chuỗi lây truyền dịch tại Thành phố Hồ Chí Minh không xuất phát từ Hải Dương”.
Làm rõ vấn đề này, Viện trưởng Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh Phan Trọng Lân cho biết, sau quá trình rà soát, giải trình tự gen toàn bộ các ca dương tính với virus SARS-CoV-2 của Công ty TNHH MTV Dịch vụ mặt đất sân bay Việt Nam, các bệnh nhân đều thuộc chủng A.23.1, đã xuất hiện ở 14 quốc gia (theo cơ sở dữ liệu của Tổ chức Sáng kiến toàn cầu chia sẻ dữ liệu cúm GISAID). “Về mặt lý thuyết, chủng A.23.1 có khả năng lây lan nhanh; tuy nhiên qua đánh giá thực tiễn, chưa có báo cáo hoặc bằng chứng chủng virus này lây lan nhanh hơn”, Phó giáo sư, Tiến sĩ Phan Trọng Lân nhấn mạnh.
Liên quan đến việc truy tìm nguồn lây nhiễm ca mắc COVID-19 tại Thành phố Hồ Chí Minh, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết, Bộ Y tế chỉ đạo các địa phương, trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh, biện pháp quan trọng nhất là khoanh vùng, cách ly, phòng chống một cách triệt để, không cố "theo đuổi" nguồn gốc lây nhiễm; đặc biệt, huy động tất cả các biện pháp cần thiết trước tất cả các giả thuyết được đưa ra.
Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh: “Chuỗi lây truyền ở Thành phố Hồ Chí Minh không ở mức độ cao bởi thời gian xuất phát điểm của các ca bệnh đầu tiên ở đây từ 15-17 ngày. Về mặt lý thuyết, có thể lây nhiễm nhanh, nhưng trong trường hợp cụ thể tại đây, lây nhiễm từ chủng A.23.1 tương tự các chủng cũ, thậm chí thấp hơn chủng ở Đà Nẵng, Hải Dương”.
Đánh giá cao các biện pháp kịp thời, khẩn trương phòng, chống dịch bệnh, Bộ trưởng Bộ Y tế nhận định, đến nay đã cơ bản kiểm soát dịch bệnh ở Thành phố Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long nhấn mạnh, Thành phố Hồ Chí Minh vẫn phải triển khai quyết liệt các biện pháp phòng, chống dịch theo phương châm “quét hết tất cả những nơi nghi ngờ, càng mở rộng lấy mẫu càng yên tâm”, đặc biệt cần mở rộng diện xét nghiệm ở các khu vực trọng điểm, lưu ý đến công nhân, người lao động khu công nghiệp.
Người đi từ Cẩm Giàng trở về các địa phương phải lập tức khai báo y tế, xét nghiệm
Báo cáo tình hình dịch bệnh tại địa phương, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương Lương Văn Cầu cho biết, đến nay, tỉnh đã kiểm soát được tình hình dịch bệnh. Trong ngày 13/2, Hải Dương lấy mẫu trên diện rộng đối với tất cả các ca F2, các khu đã được phong tỏa, người có dấu hiệu ho, sốt, khó thở… trong cộng đồng. “Những ngày qua, Hải Dương vẫn ghi nhận thêm các ca nhiễm mới, tuy nhiên, đây đều là những ca F1, đã được cách ly tập trung hoặc trong các khu đã được phong tỏa nên không có khả năng lây nhiễm ra cộng đồng”, ông Lương Văn Cầu cho biết.
Báo cáo tại cuộc họp, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Chử Xuân Dũng cho biết, hiện Hà Nội đã xét nghiệm sàng lọc cho hơn 12.200 nhân viên, cán bộ Sân bay Nội Bài, đều cho kết quả âm tính. Thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Quốc gia, Bộ Y tế, Phó Chủ tịch Chử Xuân Dũng khẳng định: “Hà Nội đang kiểm soát tốt, tiếp tục cảnh giác trước diễn biến tình hình dịch bệnh. Các ca lây nhiễm đều là ca F1, phát hiện trong các khu cách ly tập trung, không có khả năng lây nhiễm ra cộng đồng”.
Tương tự, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Thị Hạnh cho biết, 4 ngày qua (10-13/2), tỉnh đã duy trì nghiêm tổ trực 24/24 của lực lượng phòng, chống dịch COVID-19. Tết Nguyên đán Tân Sửu 2021, Quảng Ninh có thêm khoảng 14.000 người lao động không về các quê mà đón Tết tập trung tại cơ quan, phân xưởng… Các ca mắc COVID-19 mới đều được cách ly tại các bệnh viện.
Về tình hình dịch bệnh ở Hải Dương, Bộ trưởng Bộ Y tế bày tỏ sự quan ngại trước diễn biến dịch bệnh ở huyện Cẩm Giàng, đồng thời cảnh báo, đề nghị, người đi từ Cẩm Giàng trở về các địa phương phải lập tức khai báo y tế, xét nghiệm và xét nghiệm cho người nhà của những người này. Bên cạnh đó, Bộ trưởng Bộ Y tế hoan nghênh Hải Dương xét nghiệm cho toàn bộ công nhân các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh trước khi trở lại sản xuất sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán.
Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long đánh giá, các ổ dịch tại Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Dương cơ bản đã được kiểm soát tốt với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, triển khai các biện pháp mạnh mẽ về khoanh vùng, cách ly, phong tỏa, lấy mẫu xét nghiệm trên diện rộng. Trong thời gian qua, Bộ Y tế tiếp tục tăng nhân lực hỗ trợ, chỉ đạo các địa phương, cơ sở y tế thực hiện tốt công tác điều trị cho người mắc bệnh.
“Bộ Y tế khuyến cáo mạnh mẽ, việc đeo khẩu trang phải thực hiện nghiêm túc ở tất cả các tỉnh, thành phố, gần như là bắt buộc. Cùng với việc thực hiện thông điệp 5K, thực hiện nghiêm việc đeo khẩu trang phải thực hiện ở mức độ cao hơn. Các địa phương xử lý nghiêm trường hợp ra khỏi nhà không đeo khẩu trang”, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long nói.
Giữ được Tết an lành trong điều kiện mới
Phát biểu kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đánh giá cao nỗ lực của tất cả các địa phương, lực lượng làm nhiệm vụ phòng, chống dịch như y tế, quân đội, công an… trong suốt những ngày Tết Nguyên đán, đặc biệt các địa phương có các ca mắc COVID-19. “Các địa phương đã thực hiện nghiêm các yêu cầu chuyên môn của Bộ Y tế. Đến giờ phút này, chúng ta đã giữ được Tết an lành trong điều kiện mới”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Điểm lại tình hình phòng, chống dịch bệnh của 13 địa phương có người mắc COVID-19, báo cáo của các địa phương và thành viên Thường trực Ban Chỉ đạo, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, đến nay, chúng ta đã kiểm soát tốt tình hình dịch bệnh. Tất cả các ca mắc mới trong những ngày qua đều được phát hiện trong các khu cách ly, phong tỏa nên không có nguy cơ lây ra cộng đồng. “Tuy nhiên, chúng ta không được mất cảnh giác”, Phó Thủ tướng nêu rõ.
Đối với ổ dịch ở Thành phố Hồ Chí Minh, Phó Thủ tướng hoan nghênh các lực lượng chuyên môn đã thực hiện phân tích để nhận diện chủng virus SARS-CoV-2. Theo báo cáo của Bộ Y tế và Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh, ổ dịch ở Sân bay Tân Sơn Nhất không liên quan đến ổ dịch ở Chí Linh (Hải Dương), ổ dịch Vân Đồn (Quảng Ninh) như nhận định ban đầu. Theo lý thuyết, chủng virus A.23.1 có thể lây nhanh hơn nhưng thực tiễn phân tích, Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, trong điều kiện cụ thể ở Việt Nam, virus không lây nhanh hơn.
Tại cuộc họp, các chuyên gia phân tích sâu các nguyên nhân, dự báo khả năng để tìm ra nguồn gốc của ổ dịch tại Thành phố Hồ Chí Minh; đã có thêm các thông tin nghi ngờ chủng virus A.23.1 thâm nhập qua các chuyến bay từ một số nước đã có chủng này. Có khả năng, một số nhân viên làm việc ở Thành phố Hồ Chí Minh tiếp xúc với những người thợ máy và nhân viên của một số chuyến bay chở hàng. Tuy nhiên, các chuyên gia nêu rõ, cũng không loại trừ khả năng mầm bệnh có thể từ bên ngoài thâm nhập vào sân bay.
"Mũi thứ nhất cần tiếp tục truy vết trên tinh thần truy vết nhanh và khoanh vùng, cách ly. Mũi thứ hai phân tích khoa học chủng virus, dự báo và tìm nguồn lây. Mũi thứ 3 tập trung điều trị. Tất cả các ổ dịch từ trước đến nay chúng ta đều thực hiện như trên; tuy nhiên, không để hai "mũi" sau ảnh hưởng đến công tác truy vết", Phó Thủ tướng cho biết.
Phó Thủ tướng hoan nghênh Thành phố Hồ Chí Minh đã làm tốt việc lấy trên 4.000 mẫu xét nghiệm trong cộng đồng để tầm soát, đánh giá khả năng dịch bệnh trên toàn thành phố. Đến nay, hơn một nửa số mẫu đã cho kết quả âm tính. "Tuy nhiên, Thành phố Hồ Chí Minh là địa bàn rất rộng. Với 4.000 mẫu, "lưới" vẫn còn thưa, cần dệt dày thêm trong thời gian tới", Phó Thủ tướng cho biết.
Phó Thủ tướng yêu cầu, các địa phương tiếp tục thực hiện chỉ đạo của Bộ Y tế: Người đến khám bệnh có biểu hiện lâm sàng như ho, sốt, khó thở... đều phải xét nghiệm COVID-19. Bên cạnh đó, những bệnh nhân nội trú có nguy cơ phải được thực hiện xét nghiệm. Phó Thủ tướng nhấn mạnh, việc định kỳ xét nghiệm ở những điểm có nguy cơ tại Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh... rất quan trọng, thể hiện sự linh hoạt, nhanh nhạy của lực lượng phòng, chống dịch trên thực địa.
Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Y tế, Bộ Quốc phòng chỉ đạo các địa phương tiếp tục tăng cường quản lý chặt biên giới; thường xuyên kiểm tra các khu cách ly tập trung. Rút kinh nghiệm trong đợt chống dịch thời gian qua, Phó Thủ tướng yêu cầu, các tỉnh, thành phố nêu cao tinh thần sẵn sàng, chuẩn bị các phương án khi phát hiện ổ dịch đông người, phải cách ly tập trung trên tinh thần "không có độ trễ, cách ly tập trung an toàn"; sau đó khẩn trương xét nghiệm.
Phó Thủ tướng yêu cầu Thường trực Ban Chỉ đạo hướng dẫn các địa phương thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, sẵn sàng nếu dịch bệnh xảy ra trong cộng đồng; đồng thời kêu gọi tất cả người dân tiếp tục cảnh giác, thực hiện nghiêm thông điệp 5K của Bộ Y tế, đặc biệt việc đeo khẩu trang khi ra khỏi nhà. Phó Thủ tướng khuyến khích người dân sử dụng khẩu trang vải được Bộ Y tế cấp phép sản xuất, có tác dụng ngăn ngừa virus gây bệnh; đồng thời đề nghị các địa phương xử phạt nghiêm những người không đeo khẩu trang theo qui định.
Ngoài ra, Phó Thủ tướng yêu cầu, quay trở lại hoạt động sau thời gian nghỉ Tết Nguyên đán, các tỉnh, thành phố tăng cường chỉ đạo các cơ sở y tế, trường học, nhà máy, siêu thị, trung tâm thương mại, bến xe, cơ sở lưu trú, cơ sở sản xuất-kinh doanh-dịch vụ... thực hiện nghiêm các quy định về phòng, chống dịch theo hướng dẫn của Bộ Y tế; tự cập nhật lên hệ thống Bản đồ chung sống an toàn với dịch COVID-19 trên tinh thần "an toàn mới hoạt động". Tất cả các cơ sở nêu trên phải chịu trách nhiệm trước chính quyền các cấp về vấn đề này.
