Nhà khoa học tâm huyết với nông nghiệp hữu cơ

Đề tài “Nghiên cứu sản xuất phân bón lá sinh học từ thực vật thủy sinh cho một số loại rau ăn lá được GS.TS Hoàng Thị Thái Hòa thực hiện đem lại hiệu quả rất cao cho người nông dân miền Trung. Nguyên liệu để sản xuất phân bón lá là các loại rong ở đầm phá Tam Giang và bèo tây ở các ao hồ, kênh rạch trên địa bàn. Đây là phân bón kết hợp các loại thực vật thủy sinh là bèo tây và rong cỏ. Sản phẩm có chất lượng tương đương các loại phân bón trên thị trường, trong khi nguyên liệu dễ kiếm. Rong cỏ và bèo tây được lấy về, rửa sạch và ủ với các vật liệu và tỉ lệ khác nhau, sau 2 tháng đem chiết rút thì có sản phẩm.

Điều đáng nói là loại phân bón này có quy trình rất đơn giản, ai cũng có thể làm được và giá thành không cao. Phân bón có đầy đủ dinh dưỡng cần cho cây ăn lá như khoáng đa lượng, vi lượng, giúp cây phát triển tốt. Rau giữ được dinh dưỡng cao, an toàn cho người sử dụng. Ông Phạm Trực, người trồng rau tại Thường Thành, quận Phú Xuân, TP Huế áp dụng phân bón lá này trên diện tích khoảng 1.500m2 đủ loại rau hành, rau dền, tía tô, kinh giới... cho biết, khi ứng dụng loại phân bón này cho hiệu quả rất tốt, rau xanh, sinh trưởng khỏe, an toàn. Sản phẩm phân bón không chỉ đem lại lợi ích cho nông dân về năng suất cây trồng, sự an toàn khi dùng phân bón mà còn góp phần cải tạo đất, bảo vệ môi trường. Nghiên cứu này đã giành giải Ba, Giải thưởng Sáng tạo Khoa học Công nghệ Việt Nam năm 2022.

GS.TS Hoàng Thị Thái Hòa (bên trái) tại phòng thí nghiệm.

Xử lí phân chuồng bằng hầm biogas lấy khí đốt đã không còn xa lạ. Song, sau khi lấy được khí đốt, vẫn có chất thải từ hầm biogas. GS.TS Hoàng Thị Thái Hòa đã nghiên cứu sản xuất phân hữu cơ từ chất thải biogas để tạo ra nguồn phân bón, đồng thời giải quyết ô nhiễm môi trường. Sau thời gian nghiên cứu, thử nghiệm, đánh giá ảnh hưởng của việc phối trộn một số vật liệu ủ đến chất lượng của phân hữu cơ từ chất thải biogas, bà đã tìm ra kết quả: Trong các vật liệu ủ thì rơm rạ, vỏ lạc, than bùn kết hợp với dung dịch và chất cặn hầm ủ biogas (cùng chế phẩm trichoderma) sẽ cho chất lượng phân hữu cơ tốt nhất, hiệu quả kinh tế trong sản xuất phân hữu cơ từ chất thải biogas thu được cũng cao nhất. Sau khi nghiên cứu này hoàn thành và áp dụng hiệu quả trong đời sống cho nông dân, giúp giải quyết ô nhiễm môi trường, các nông hộ tận dụng chất thải để có nguồn phân hữu cơ tại chỗ, tiết kiệm chi phí.

Miền Trung với những dải đất cát nghèo dinh dưỡng ven biển, thu nhập của người nông dân thấp. GS.TS Hoàng Thị Thái Hòa đã hướng đến những công trình nghiên cứu phục vụ nền nông nghiệp xanh, xây dựng quy trình sử dụng phân bón cho cây trồng để nâng cao khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu. Những nghiên cứu của bà đã giúp các nông hộ nghèo ven biển bổ sung giống cây trồng mới có khả năng luân canh, tăng vụ cao, đầu tư thấp, kĩ thuật đơn giản, khả năng quay vòng vốn nhanh, tăng thu nhập từ trồng trọt

Suốt 30 năm tham gia nghiên cứu khoa học, GS.TS Hoàng Thị Thái Hòa đã có 148 bài báo khoa học được công bố trên các tạp chí uy tín trong nước và quốc tế. Nữ giáo sư đã được trao 9 giải thưởng cấp quốc gia cho các công trình nghiên cứu, có 6 hợp đồng tư vấn và chuyển giao khoa học công nghệ, 2 bằng độc quyền giải pháp hữu ích về Quy trình sản xuất phân hữu cơ từ chất thải chăn nuôi sau ủ biogas và Quy trình sản xuất phân bón lá sinh học từ thực vật thủy sinh. Bà được vinh danh nhận Giải thưởng Kovalevskaia năm 2023. Đây là giải thưởng quốc tế dành cho các nhà khoa học nữ xuất sắc trong lĩnh vực nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ.