Sự kiện 24/06/2025 12:14
Đổi mới tổ chức bộ máy là một tất yếu
Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) đã truyền đi thông điệp mạnh mẽ về thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Mục tiêu tổng quát Nghị quyết 18 là tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và phù hợp với thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN nhằm tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng; Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lí của Nhà nước và chất lượng hoạt động của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội; phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Tinh giản biên chế gắn với cơ cấu lại, nâng cao chất lượng, sử dụng hiệu quả đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; giảm chi thường xuyên và góp phần cải cách chính sách tiền lương.
Mục tiêu cụ thể đến năm 2021, cơ bản hoàn thành việc sắp xếp, kiện toàn một số tổ chức và các đầu mối bên trong của từng tổ chức theo hướng giảm đầu mối, giảm tối đa cấp trung gian, giảm cấp phó. Sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện một số quy định liên quan đến chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị để kịp thời khắc phục tình trạng trùng lắp, chồng chéo chức năng, nhiệm vụ, lĩnh vực quản lí; Thực hiện thí điểm một số mô hình mới về tổ chức bộ máy và kiêm nhiệm chức danh để tinh gọn đầu mối, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động, góp phần làm rõ về lý luận và thực tiễn; Sắp xếp thu gọn hợp lí các đơn vị hành chính cấp xã chưa đạt 50% tiêu chuẩn theo quy định về quy mô dân số, diện tích tự nhiên và giảm số lượng thôn, tổ dân phố; Giảm tối thiểu 10% biên chế so với năm 2015.
Từ năm 2021-2030 hoàn thành việc nghiên cứu và tổ chức thực hiện mô hình tổ chức tổng thể của hệ thống chính trị phù hợp với yêu cầu, điều kiện cụ thể của nước ta trong giai đoạn mới; giảm biên chế; Phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của từng cơ quan, tổ chức, khắc phục được tình trạng bỏ sót chức năng, nhiệm vụ giữa các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị; Tiếp tục cụ thể hóa, thể chế hóa chủ trương, nghị quyết, kết luận của Đảng về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy bằng các qui định của Đảng, pháp luật của Nhà nước; Phân định rõ và tổ chức thực hiện mô hình chính quyền nông thôn, đô thị, hải đảo và đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt; Cơ bản hoàn thành việc sắp xếp thu gọn các đơn vị hành chính cấp huyện, xã và thôn, tổ dân phố theo tiêu chuẩn quy định.
Trong quá trình thực hiện đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ, liên thông; kết hợp hài hòa giữa kế thừa, ổn định với đổi mới, phát triển; gắn đổi mới tổ chức bộ máy với đổi mới phương thức lãnh đạo, tinh giản biên chế và cải cách chế độ tiền lương; cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; thu hút người có đức, có tài; bố trí đủ nguồn lực cần thiết và có cơ chế, chính sách phù hợp đối với những người chịu tác động trực tiếp trong quá trình sắp xếp.
Sớm hoàn thiện mô hình tổng thể tổ chức bộ máy
Nhận thức rõ tầm quan trọng trong công cuộc đổi mới tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, do đó Nam Định coi đây là một trong những nội dung trọng tâm của quá trình xây dựng, phát triển tỉnh. Để triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 18-NQ/TW, tỉnh Nam Định đã có đề án, kế hoạch và chương trình hành động cụ thể theo từng giai đoạn. Giai đoạn 2021-2022 Nam Định hoàn thành việc sắp xếp, sáp nhập thôn, xóm, tổ dân phố đã giảm 1.513 thôn, xóm, tổ dân phố; giảm 1.263 chi bộ và giảm 4.068 số người hoạt động chuyên trách và 9.000 người hoạt động không chuyên trách ở thôn, xóm, tổ dân phố. Giai đoạn 2023-2025 thực hiện theo Nghị quyết số 1104/NQ-UBTVQH15 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Nam Định tiếp tục thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã. Kết quả từ 10 huyện, thành phố giảm xuống còn 9 (8 huyện, 1 thành phố); 226 xã, phường, thị trấn giảm xuống 51 còn 175 đơn vị hành chính (trong đó 146 xã, 14 phường và 15 thị trấn).
 |
| Quang cảnh Hội nghị Ban chỉ đạo tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW |
Đối với khối Đảng đã thực hiện hợp nhất Ban Tuyên giáo và Ban Dân vận Tỉnh ủy giảm 2/8 phòng (giảm 25%). Kết thúc hoạt động của Ban Bảo vệ chăm sóc sức khỏe tỉnh và Đảng bộ Khối các cơ quan và doanh nghiệp tỉnh. Thành lập Đảng bộ UBND tỉnh, Đảng bộ các cơ quan Đảng tỉnh trực thuộc Tỉnh ủy. Chuyển Đảng bộ Tổng Công ty CP Dệt may Nam Định trực thuộc Tỉnh ủy thành Đảng bộ cơ sở về trực thuộc Thành ủy Nam Định. Kết thúc hoạt động các Đảng đoàn, Ban Cán sự đảng cấp tỉnh (HĐND, UBMTTQ, Liên đoàn Lao động, Hội Nông dân, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh; các Ban Cán sự đảng: UBND tỉnh, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, Tòa án nhân dân tỉnh) và chuyển chức năng, nhiệm vụ của các tổ chức này về Đảng bộ các cơ quan Đảng tỉnh và Đảng bộ UBND tỉnh.
Đối với khối Chính quyền sau sắp xếp còn 12 sở, ngành, giảm 5 sở, ngành trong đó hợp nhất 10 sở gồm: Sở Kế hoạch & Đầu tư với Sở Tài chính (tên gọi là Sở Tài chính); Sở Giao thông Vận tải với Sở Xây dựng (tên gọi là Sở Xây dựng); Sở Nông nghiệp & Phát triển nông thôn với Sở Tài nguyên & Môi trường (tên gọi là Sở Nông nghiệp và Môi trường); Sở Thông tin & Truyền thông với Sở Khoa học & Công nghệ (tên gọi là Sở Khoa học và Công nghệ); Sở Lao động - Thương binh và Xã hội với Sở Nội vụ (tên gọi là Sở Nội vụ). Sau hợp nhất, các sở đều giảm từ 25% đến 36,6% các phòng chức năng.
Điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn đối với 5 sở: Sở Y tế tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ và tổ chức bộ máy tham mưu quản lí Nhà nước về bảo trợ xã hội, trẻ em và phòng, chống tệ nạn xã hội; quản lí sử dụng Quỹ Bảo trợ trẻ em theo qui định từ Sở Lao động - Thương binh và Xã hội và chức năng tham mưu quản lí, theo dõi, tổ chức khám sức khỏe định kì, chăm sóc sức khỏe cán bộ theo phân cấp quản lí cán bộ khi kết thúc hoạt động của Ban Bảo vệ chăm sóc sức khỏe cán bộ tỉnh; giảm 3 phòng nghiệp vụ (đạt tỷ lệ 27,3%) so với trước khi sắp xếp. Sở Giáo dục và Đào tạo, rà soát, sắp xếp cơ cấu tổ chức bên trong và tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ và tổ chức bộ máy tham mưu quản lí Nhà nước về giáo dục nghề nghiệp từ Sở Lao động - Thương binh và xã hội chuyển sang; giảm 3/11 phòng (đạt tỷ lệ 27,3%) so với trước khi sắp xếp. Sở Công Thương rà soát, sắp xếp cơ cấu tổ chức bên trong; tiếp nhận nguyên trạng Cục Quản lí thị trường Nam Định từ Bộ Công Thương và tổ chức lại thành Chi cục Quản lí thị trường thuộc Sở Công Thương (sau khi có văn bản của Bộ Công thương); giảm 2/8 phòng chức năng (đạt tỷ lệ 25%, gồm cả Chi cục Quản lí thị trường khi tiếp nhận) so với trước khi sắp xếp. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch rà soát, sắp xếp cơ cấu tổ chức bên trong và tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy quản lí Nhà nước về báo chí, xuất bản từ Sở Thông tin và Truyền thông chuyển sang; giảm 2/10 phòng chức năng (đạt tỷ lệ 20%). Sở Tư pháp rà soát, sắp xếp cơ cấu tổ chức bên trong và chuyển nhiệm vụ quản lý Nhà nước về lí lịch tư pháp, thực hiện dịch vụ công cấp Phiếu lí lịch tư pháp từ Sở Tư pháp sang Công an tỉnh.
Đối với cơ cấu tổ chức bên trong của sở, ngành thực hiện rà soát, sắp xếp, cơ cấu lại tổ chức giảm tối thiểu 15% số đầu mối tổ chức bên trong, không bao gồm các tổ chức thuộc diện hợp nhất, sáp nhập do trùng lặp chức năng, nhiệm vụ khi thực hiện phương án sáp nhập các sở, ngành. Đối với đơn vị sự nghiệp thuộc UBND tỉnh tiếp tục duy trì 3 đơn vị sự nghiệp công lập thuộc UBND tỉnh (Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh, Trường Cao đẳng Kinh tế và Công nghệ, Trường Cao đẳng Văn hóa, Nghệ thuật và Du lịch) thực hiện sắp xếp, tinh gọn đầu mối bên trong của các đơn vị sự nghiệp. Riêng 2 Trường Cao đẳng Kinh tế & Công nghệ và Cao đẳng Văn hóa, Nghệ thuật & Du lịch sau khi sắp xếp, tinh gọn đầu mối bên trong thì tiếp tục thực hiện sắp xếp theo quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục nghề nghiệp, tiến tới các cơ sở giáo dục nghề nghiệp tự đảm bảo chi thường xuyên.
Cùng với việc sắp xếp lại tổ chức bộ máy, việc quản lý, giám sát chặt chẽ biên chế, các đơn vị được thành lập mới, các đơn vị kết thúc hoạt động và các đơn vị thuộc diện sắp xếp, chuyển giao, tiếp nhận nhiệm vụ, khẩn trương thực hiện các công tác bàn giao, tiếp nhận tài liệu, hồ sơ, nhân sự, tài chính, tài sản, cơ sở vật chất, trang thiết bị, con dấu và các nội dung có liên quan theo quy định. Chủ động nghiên cứu, đề xuất, xây dựng Qui định, Qui chế làm việc theo hướng dẫn, qui định của cấp trên, bảo đảm bộ máy mới phải tốt hơn bộ máy cũ và đi vào hoạt động ngay, không để ngắt quãng công việc, không để khoảng trống về thời gian, không để trống địa bàn, lĩnh vực; không để ảnh hưởng đến các hoạt động bình thường của xã hội và người dân. Từng cán bộ, công chức, đảng viên và toàn bộ hệ thống chính trị trong tỉnh tiếp tục phát huy đoàn kết, thống nhất, đồng thuận, quyết tâm cao, dũng cảm hy sinh lợi ích cá nhân, vì lợi ích chung để quyết tâm thực hiện hiệu quả cao nhất nhiệm vụ sau sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy các cơ quan, đơn vị trong hệ thống chính trị của tỉnh.
Bài học kinh nghiệm
Sau quá trình thực hiện việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy trong hệ thống chính trị theo tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW của Đảng, tỉnh Nam Định đã đạt được những kết quả quan trọng. Khẳng định chủ trương đúng đắn, khoa học, được thực hiện bài bản, thận trọng, phù hợp với xu thế phát triển của địa phương; tạo được niềm tin đối với cán bộ, đảng viên và nhân dân trong tỉnh. Có được những thành công đó là do Đảng bộ và chính quyền các cấp ở đây đã quán triệt đầy đủ, sâu rộng Nghị quyết số 18-NQ/TW của Đảng, các Nghị quyết của Tỉnh ủy, HĐND, kế hoạch và chương trình hành động của UBND tỉnh…đến toàn thể cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức tạo sự chuyển biến trong nhận thức và hành động, lan tỏa mạnh mẽ trong cả hệ thống chính trị. Việc triển khai thực hiện phải luôn bám sát Cương lĩnh, Hiến pháp, Điều lệ Đảng và các văn kiện của Đảng trong việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Nghiêm túc thực hiện nguyên tắc Đảng, thống nhất lãnh đạo việc đổi mới, sắp xếp và quản lý tổ chức bộ máy, biên chế của hệ thống chính trị; bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo tập trung thống nhất, đồng thời phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của từng cấp, từng ngành, từng địa phương. Tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cấp ủy, cán bộ, công chức, viên chức, đảng viên trong hệ thống Đảng, chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân về mô hình tổ chức bộ máy mới. Sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy ảnh hưởng trực tiếp đến mỗi cán bộ, công chức, viên chức, nhất là trong việc đề xuất giải thể, sáp nhập một số cơ quan, tổ chức. Chính vì vậy, bên cạnh làm tốt công tác chính trị, tư tưởng, tuyên truyền về yêu cầu, nhiệm vụ tinh gọn bộ máy cần thực hiện tốt chế độ, chính sách đối với cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động bị ảnh hưởng; Có cơ chế, chính sách bảo đảm tính công bằng, hài hòa giữa các đối tượng nhằm ổn định cuộc sống, quyền và lợi ích để không ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát phòng, chống việc lợi dụng chủ trương sắp xếp bộ máy để tiêu cực, tham nhũng. Xử lý nghiêm, kịp thời trường hợp lợi dụng việc sắp xếp tổ chức, gây mất đoàn kết nội bộ, ảnh hưởng đến uy tín của Đảng và cơ quan, tổ chức. Phát huy và tạo điều kiện thuận lợi cho Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân tham gia công tác giám sát, kiểm tra việc xây dựng mô hình tổ chức bộ máy mới.
Đổi mới tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị không chỉ là cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy, mà còn là cuộc cách mạng thay đổi tư duy với tầm nhìn và nhận thức mới. Chính vì vậy, đòi hỏi bản lĩnh, ý chí, tinh thần đoàn kết, thống nhất, sự dấn thân, dũng cảm và hy sinh của mỗi cán bộ, công chức, viên chức cũng như của cán bộ lãnh đạo, người đứng đầu trong hệ thống chính trị. Với tinh thần trách nhiệm và quyết tâm mạnh mẽ, công cuộc đổi mới tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị theo tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW của Đảng ở tỉnh Nam Định đã thành công, góp phần vì sự phồn vinh, hạnh phúc và phát triển.
