Lớp học đặc biệt ở vùng cao xứ Thanh

Lớp học “đặc biệt”

Chúng tôi ghé thăm lớp học “đặc biệt” do đại úy Hơ Văn Di, cán bộ Đội Vận động quần chúng, Đồn Biên phòng Trung Lý, ở huyện Mường Lát dạy vào những ngày đầu tháng 11/2023.

Lớp học xóa tái mù chữ của đại úy Di được đặt tại điểm Trường Tiểu học Trung Lý 2, thuộc bản Pa Búa, xã Mường Lý. Sở dĩ, chúng tôi gọi là lớp học “đặc biệt”, bởi thầy giáo là người mang quân hàm xanh, còn học trò là các bà, các mẹ người Mông. Lớp có hơn 40 học viên, người trẻ nhất cũng đã ngoài 30 tuổi. Trong khi, người lớn tuổi nhất đã lên chức bà.

Trao đổi với chúng tôi, đại úy Di cho biết, anh bắt đầu hành trình “xóa mù chữ” cho đồng bào ở đây từ năm 2009. Đến nay, anh cũng chẳng nhớ đã dạy bao nhiêu lớp xóa mù chữ cho đồng bào.

Lớp học xóa tái mù của Đại úy Hơ Văn Di.

Là người dân tộc Mông, sinh ra và lớn lên ở Pù Nhi, huyện Mường Lát, nên đại úy Di rất hiểu tâm lí của dân tộc mình. Ngoài sự tự ti, nhiều người còn ngại giao tiếp, sống xa lánh với người vùng khác. Quen sống di cư nên nhiều người chưa có ý thức xây dựng, phát triển bản làng lâu dài, bền vững. Đặc biệt, nhiều gia đình vẫn cho rằng cái chữ không làm no cái bụng. Vì vậy, công cuộc vận động bà con xóa tái mù chữ không hề dễ dàng. Đại úy Di tâm sự: “Dạy đồng bào phải kiên trì, không nóng vội. Có người dạy trong vòng một tháng đã biết đọc, viết, làm toán cơ bản nhưng có người phải đến 2 tháng hoặc nhiều hơn mới viết được nét chữ đầu tiên”.

Do không được đào tạo về nghiệp vụ sư phạm nên đại úy Di thường xuyên phải tìm hiểu nội dung trong sách giáo khoa do Bộ Giáo dục và Đào tạo biên soạn. Nhiều năm qua, đại úy Di đã đến nhiều nơi trên rẻo cao huyện Mường Lát xóa mù chữ cho đồng bào.

Ban ngày, đại úy Di thực hiện nhiệm vụ của một người lính Biên phòng, tối đến hóa thân thành “thầy giáo” xóa mù chữ cho bà con. Đến nay, sau hơn 10 năm đứng lớp, đại úy Hơ Văn Di đã giúp hàng trăm người Mông biết đọc, biết viết, biết cách tính toán trong làm ăn.

Đi học để biết cách tính toán trâu, bò

Là một trong những học viên tham gia lớp xóa mù chữ của đại úy Di, bà Vàng Thị May vô cùng phấn khởi khi đã biết viết được tên mình. Ở tuổi gần 60, đôi bàn tay chai sần vì mấy mươi năm chỉ quanh quẩn với ruộng nương, củ khoai, củ sắn,... đây là lần đầu tiên bà được luyện chữ, đánh vần. Bà May kể, trước đây nhà đông anh em, lo cái ăn, cái mặc đã khó nói gì đến việc đi học. Vì vậy, giờ bà muốn đi học trước hết để biết cái chữ, không còn bị chê lạc hậu, mù chữ, sau nữa là để con cháu noi gương học hành.

Sau khi được Trưởng bản Pa Búa - Sùng A Thể cùng cán bộ Biên phòng đến vận động, bà May quyết tâm tham gia lớp xóa mù chữ từ hồi tháng 10 vừa qua. Ban đầu bà May cũng thấy ái ngại, nghĩ mình già rồi học làm gì. Song, được cán bộ vận động, đi học để biết viết tên mình, biết tính con trâu, bò, đọc những thông báo của xã, bản về các chủ trương, chính sách. “Cái bụng thấy học chữ có nhiều cái lợi, mình cùng mấy chị em trong bản đi học thôi à!”, bà May tươi cười nói.

Không chỉ bà May, mà nhiều học viên mới đầu tham gia lớp xóa mù chữ cũng thẹn thùng, e ngại. Cái tay lâu nay chỉ quen cầm dụng cụ làm nương rẫy, nên khi cầm bút cứ loay hoay mãi. Nhờ sự ân cần chỉ bảo của đại úy Di, nhiều học viên đã biết đọc và làm toán cơ bản. Ngoài dạy chữ, đại úy Di còn hướng dẫn bà con xóa bỏ các hủ tục lạc hậu, bài trừ mê tín dị đoan, nhất là vấn đề tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống.

Thiếu tá Hoàng Ngọc Trung, Chính trị viên phó Đồn Biên phòng Trung Lý cho biết: Xuất phát từ mong muốn của bà con, đại úy Di bắt đầu tham gia lớp xóa tái mù từ năm 2009. Ban đầu, nhiều người còn e ngại không tham gia. Nhưng sau khi được đại úy Di giải thích, vận động, bà con tham gia học rất đông, có thời điểm 30-40 người theo học.

Thiếu tá Hoàng Ngọc Trung cho biết thêm: “Ở đây, chị em phụ nữ sinh trước năm 1990 hầu hết mù chữ, ảnh hưởng đến việc nắm bắt các chủ trương, chính sách của Nhà nước. Vì vậy, trong những năm qua, Đồn Biên phòng Trung Lý phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện mở lớp xóa tái mù giúp bà con. Từ đó, giúp bà con tiếp thu hiệu quả các chủ trương, đường lối của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước”.