Theo đề nghị của Viện KSND tối cao, để bảo đảm kịp thời nhu cầu giám định về âm thanh, hình ảnh từ các dữ liệu điện tử thu thập được trong quá trình điều tra, truy tố và xét xử ngày càng tăng trong bối cảnh công nghệ thông tin phát triển mạnh, dự thảo Luật bổ sung điểm d, khoản 4, Điều 12 về Phòng Giám định kĩ thuật hình sự thuộc Viện KSND tối cao.
Qua thảo luận có hai loại ý kiến. Loại ý kiến thứ nhất tán thành dự thảo Luật. Theo các đại biểu, trong bối cảnh công nghệ thông tin phát triển nhanh như hiện nay, đặc biệt từ ngày 1/1/2020, các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng sẽ thực hiện ghi âm, ghi hình có âm thanh việc hỏi cung bị can trên toàn quốc, vì vậy yêu cầu giám định lại việc trên ngày càng tăng. Theo Báo cáo của Viện KSND tối cao, từ trước tới nay chỉ có một đơn vị giám định kĩ thuật hình sự thuộc Bộ Công an đảm nhiệm việc này, dẫn đến quá tải. Trung bình thời gian mỗi vụ giám định về âm thanh, hình ảnh từ các dữ liệu điện tử từ 2 - 3 tháng, có vụ 5 tháng mới có kết luận. Trong khi thời hạn giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, điều tra vụ án và tạm giam được quy định ngắn và chặt chẽ, nên ảnh hưởng đến tiến độ giải quyết các vụ án.
Loại ý kiến thứ hai cho rằng, đây là nội dung hoàn toàn mới, chưa được đặt ra trong quá trình tổng kết thi hành Luật, hồ sơ dự án Luật chưa báo cáo, đánh giá đầy đủ về vấn đề này. Bên cạnh đó, theo báo cáo của Bộ Công an, việc giám định loại việc này của Bộ Công an không có vướng mắc lớn nên cần được nghiên cứu kĩ lưỡng, chưa nên đưa vào nội dung sửa đổi, bổ sung Luật lần này.
Đại biểu Mai Thị Phương Hoa (Nam Định) đề nghị làm rõ sự cần thiết bổ sung tổ chức giám định tư pháp công lập này. Bà phân tích, Điều 12 luật hiện hành quy định: Tổ chức giám định tư pháp công lập về kĩ thuật hình sự bao gồm: Viện Khoa học hình sự (Bộ Công an), Phòng Kĩ thuật hình sự (Công an cấp tỉnh), Phòng Giám định kĩ thuật hình sự (Bộ Quốc phòng). Việc bổ sung cơ quan này vào luật có cần thiết, hợp lí và phù hợp với thực tiễn và thông lệ quốc tế không? Việc bổ sung này liệu có lãng phí, làm phân tán nguồn lực về con người và cơ sở vật chất và trái với tinh thần với Nghị quyết về tinh giản biên chế, tinh gọn bộ máy không?
Đại biểu Nguyễn Văn Khánh (Bình Dương) đồng ý với quy định như trong dự thảo Luật và lí giải, theo quy định tại điều 4, điều 8, Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự thì hệ thống cơ quan điều tra bao gồm: Cơ quan điều tra trong Công an Nhân dân, Quân đội Nhân dân và Viện KSND tối cao, có nhiệm vụ tiếp nhận, giải quyết, tố giác tin báo về tội phạm để tiến hành khởi tố tội phạm, áp dụng biện pháp theo luật định để phát hiện, xác định các loại tội phạm và những người có hành vi phạm tội. Vì vậy, cần có cơ quan giám định tư pháp công lập của cơ quan điều tra của Viện KSND tối cao để thực hiện nhiệm vụ giám định tư pháp theo quy định của pháp luật. Thực tế, thời gian qua, cơ quan điều tra của Viện KSND tối cao khi cần thiết phải giám định thì trưng cầu giám định tại Viện Khoa học kĩ thuật hình sự (Bộ Công an), Phòng Giám định kĩ thuật hình sự (Bộ Quốc phòng), Viện Pháp y quốc gia; điều này dẫn đến việc bị động và phụ thuộc vào tổ chức giám định tư pháp...
Vì vậy, việc bổ sung quy định “Phòng giám định kĩ thuật hình sự thuộc Viện KSND tối cao”, sẽ bảo đảm cơ sở pháp lí cho Phòng Kĩ thuật hình sự của Viện KSND tối cao tổ chức và hoạt động đúng quy định của pháp luật; tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc thực tiễn đặt ra; tạo điều kiện cho các cơ quan tư pháp có thêm lựa chọn về giám định tư pháp khi trưng cầu giám định...
