Con người dưới cách nhìn của Y học cổ truyền (Kì 5)

Các kì trước, chúng ta đã tìm hiểu về tạng Tâm và Tâm bào lạc trong Y học cổ truyền. Nhiều người cho rằng tạng Tâm được nói đến trong Y học cổ truyền tương đương với quả tim trong Y học hiện đại. Vậy thực sự tạng Tâm có phải là tim hay không? Nếu không giống nhau thì hai khai niệm này có điểm gì tương đồng và khác nhau ở điểm nào?...

A. Công năng tạng Tâm với sức khỏe con người

7. Sự giống và khác nhau giữa tạng Tâm và quả Tim

Như vậy tạng Tâm trong Y học cổ truyền có các công năng sau đây:

Tâm chủ Thần minh

Tâm chủ huyết mạnh, tinh hoa của tâm biểu hiện ra ở mặt

Tâm chủ Quân hỏa

Tâm khai khiếu ra lưỡi

Hệ thống Tim mạch trong Y học hiện đại bao gồm quả tim và mạch máu cũng đảm nhiệm các chức năng quan trọng trong cơ thể, ảnh hưởng trực tiếp đến sự sống của con người. Các chức năng của hệ thống tim mạch bao gồm:

Cung cấp oxi và dưỡng chất cho các cơ quan, tổ chức. Đồng thời đưa các chất thải đến các cơ quan có nhiệm vụ đào thải ra ngoài.

Là kênh thông tin liên lạc bằng thể dịch: Máu vận chuyển các hormon, các enzym đến các cơ quan, giúp liên lạc giữa các cơ quan với nhau.

Điều hòa thân nhiệt: Dòng máu nóng giúp sưởi ấm cho các cơ quan, đồng thời làm nhiệm vụ tản nhiệt cho cơ thể khi nhiệt độ cơ thể tăng cao.

Như vậy, giữa tạng Tâm của Y học cổ truyền và quả Tim của Y học hiện đại có nhiều điểm tương đồng.

Cả hai cùng có vai trò quyết định sự sống còn của cơ thể.

Cả hai cùng đóng vai trò quan trọng trong việc đưa huyết (máu) đi nuôi dưỡng toàn bộ cơ thể.

Hệ tim mạch có vai trò điều hòa thân nhiệt cơ thể. Đây là một phần trong vai trò chức năng “Quân hỏa” của tạng Tâm.

Tuy nhiên, tạng Tâm và quả tim không phải là một. Chúng ta thấy các chức năng của hệ tim mạch trong Y học hiện đại là một phần chức năng của tạng Tâm trong Y học cổ truyền. Có một số chức năng của tạng Tâm mà quả Tim trong Y học hiện đại không có.

Tâm là quân chủ, điều hành hoạt động của ngũ tạng lục phủ, giữ cho các tạng phủ hoạt động nhịp nhàng. Trong khi đó tim mạch giữ vai trò như một kênh dẫn truyền thông tin, vận chuyển hormone, enzym giúp các cơ quan liên lạc với nhau.

Tâm khai khiếu ra ở lưỡi, các biểu hiện của lưỡi có thể cho biết tình trạng hoạt động của tạng Tâm.

“Quân hỏa” của Tâm không phải chỉ là đưa nhiệt đến sưởi ấm cho các cơ quan, cơ thể; mà thứ “hỏa” này còn giúp co các tạng phủ phát sinh, phát triển.

8. Sự giống và khác nhau giữa Tâm bào lạc và màng tim

Tâm bào lạc và màng tim đều là bộ phận bao bọc bên ngoài và bảo vệ một tạng, một cơ quan trong cơ thể. Tuy nhiên sự bảo vệ này không phải hoàn toàn giống nhau.

Màng tim có chức năng giữ cho tim có cấu trúc tốt nhất, tránh khỏi tình trạng tim giãn đột ngột, ngăn chặn việc đổ đầy quá mức của tim, ngăn cách tim với các cấu trúc xung quanh. Đồng thời màng ngoài tim giúp giảm ma sát với giữa tim với các cấu trúc xung quanh khi tim co bóp. Tuy nhiên, nếu không có màng ngoài tim thì chức năng của tim vẫn được duy trì.

Trong khi đó, Tâm bào lạc cũng bảo vệ tạng Tâm nhưng có vai trò quan trọng. Nếu thiếu sự bảo vệ của Tâm bào lạc, tạng Tâm có thể bị tà khí xâm nhập vào và gây bệnh. Nếu tà khí xâm nhập vào tạng Tâm đồng nghĩa với việc sự sống của một người bị đe dọa. Đồng thời, ngoài vai trò bảo vệ tạng Tâm khỏi sự xâm nhập của tà khí, Tâm bào lạc còn đóng vai trò như cánh tay của Tâm, thay mặt tạng Tâm (quân chủ - vua) mà hành sự.

Như vậy, cùng là tổ chức bảo vệ bên ngoài của một tạng, một cơ quan quan trọng trong cơ thể, nhưng Tâm bào lạc có vai trò quan trọng hơn và nó được coi là một tạng. Trong khi đó màng tim chỉ được coi như một lớp màng bảo vệ, chứ không phải một cơ quan.

Mời quý độc giả đón đọc kì 6 với nội dung tiếp theo của: “Con người dưới cách nhìn của Y học cổ truyền”. Chuyên mục được sự đồng hành của Công ty CP truyền thông chăm sóc sức khỏe Sao Đại Việt - Phòng khám chuyên khoa Y học cổ truyền Sao Đại Việt - Thành viên Hội Giáo dục chăm sóc sức khỏe cộng đồng Việt Nam. Địa chỉ: Số 18 Nguyễn Đổng Chi, phường Cầu Diễn, quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội.

Điện thoại: 0243.207.26.26 - Di động: 084.777.6863.

www.facebook.com/toasangtroiyeuthuong

www.saodaiviet.vn

Email: saodaiviet.vn@gmail.com

Youtube: Sao Đại Việt

Mọi ý kiến về bài viết, xin quý vị vui lòng liên lạc với địa chỉ trên.

Con người dưới cách nhìn của Y học cổ truyền (Kì 4) Con người dưới cách nhìn của Y học cổ truyền (Kì 4)
Con người dưới cách nhìn của Y học cổ truyền (Kì 3) Con người dưới cách nhìn của Y học cổ truyền (Kì 3)
Con người dưới cách nhìn của Y học cổ truyền  (Kì 2) Con người dưới cách nhìn của Y học cổ truyền (Kì 2)
BS Đỗ Nam Khánh & BS YHCT Nguyễn Mạnh Linh

Tin liên quan

Cùng chuyên mục

Càng lớn tuổi càng có nguy cơ cao mắc zona với nhiều biến chứng nguy hiểm

Càng lớn tuổi càng có nguy cơ cao mắc zona với nhiều biến chứng nguy hiểm

Theo nghiên cứu cứ 3 người lớn sẽ có 1 người bị zona. Hơn 90% người lớn từ 50 tuổi trở lên có virus thủy đậu (VZV) tiềm ẩn trong hệ thần kinh sẽ có nguy cơ mắc bệnh zona cao hơn. Đáng chú ý, đau dây thần kinh sau zona thường có thể kéo dài hơn 3 tháng. Bệnh có thể gây biến chứng nguy hiểm dù rất hiếm gặp như mù lòa (khi bị zona ở mắt) hay mất thính lực. Các nghiên cứu cũng cho thấy có sự liên quan giữa zona và tim mạch như là đột quỵ.
Thúc đẩy hiểu biết và hành động về kháng thuốc

Thúc đẩy hiểu biết và hành động về kháng thuốc

Năm nay, tổ chức WHO đưa ra chủ đề "Giáo dục, vận động, hành động ngay", nhằm mục đích đẩy nhanh các nỗ lực nâng cao nhận thức và hành động đối phó với mối đe dọa ngày càng tăng của kháng thuốc.
Cách đào thải axit uric nhanh khỏi cơ thể

Cách đào thải axit uric nhanh khỏi cơ thể

Axit uric cao là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ mắc phải nhiều bệnh lí như bệnh gout, bệnh tim mạch, bệnh thận,... Vậy làm thế nào để đào thải axit uric nhanh và đơn giản là vô cùng quan trọng...
Tăng cường tiếp cận dịch vụ y tế cho các nhóm yếu thế tại Việt Nam

Tăng cường tiếp cận dịch vụ y tế cho các nhóm yếu thế tại Việt Nam

Sáng 21/11/2024, Bộ Y tế phối hợp với Chương trình Phát triển Liên hợp quốc đã tổ chức lễ khởi động Dự án: “Ứng dụng y tế từ xa nhằm tăng cường tiếp cận dịch vụ y tế cho các nhóm yếu thế tại Việt Nam”.
Hội nghị khoa học quốc tế lần đầu tiên về dự phòng Zona ở người lớn được tổ chức tại Việt Nam

Hội nghị khoa học quốc tế lần đầu tiên về dự phòng Zona ở người lớn được tổ chức tại Việt Nam

Công ty dược phẩm sinh học toàn cầu với sứ mệnh hợp nhất khoa học, công nghệ và tài năng để cùng nhau chiến thắng bệnh tật (GSK) vừa phối hợp vớiTổng Hội Y học Việt Nam tổ chức Hội nghị khoa học quốc tế lần đầu tiên về dự phòng Zona ở người lớn được tổ chức tại Việt Nam. Trước đó, trong tháng 10/2024, GSK đã tổ chức chuỗi Hội nghị khoa học quốc tế dành cho chuyên gia y tế tại khu vực các thị trường mới nổi ở ba quốc gia là Columbia, Dubai (UAE).

Tin khác

Bình Thuận: Ký kết truyền thông chương trình vì cộng đồng

Bình Thuận: Ký kết truyền thông chương trình vì cộng đồng
Sáng 15/11, Bệnh viện Mắt Bình Thuận và Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh Bình Thuận tổ chức lễ ký kết truyền thông chương trình vì cộng đồng. Dự lễ có đại diện lãnh đạo sở Y tế, lãnh đạo Hội NCT tỉnh, đại diện các sở ngành liên quan,các trường học và Hội NCT các xã, phường trong TP Phan Thiết.

Những vị thuốc bổ dưỡng nên dùng vào mùa Đông

Những vị thuốc bổ dưỡng nên dùng vào mùa Đông
Mùa Đông là thời điểm cơ thể dễ gặp phải nhiều vấn đề sức khỏe. Sử dụng những vị thuốc có tính ấm và bổ dưỡng vào mùa Đông, sẽ giúp nâng cao sức đề kháng, tăng cường sức khỏe cho cơ thể...

Một số kiêng kị khi ăn mộc nhĩ

Một số kiêng kị khi ăn mộc nhĩ
Mộc nhĩ là nguyên liệu của nhiều món ăn quen thuộc và cũng là vị thuốc hỗ trợ chăm sóc sức khỏe. Vậy mộc nhĩ có những tác dụng gì, cần kiêng kị gì khi ăn mộc nhĩ?

Cách khắc phục tình trạng thiếu chất dinh dưỡng thường gặp

Cách khắc phục tình trạng thiếu chất dinh dưỡng thường gặp
Nhiều người bị thiếu hụt chất dinh dưỡng mà không biết. Mệt mỏi, suy giảm khả năng miễn dịch, sức khỏe xương kém và thậm chí rụng tóc... chỉ là một số vấn đề sức khỏe có thể xảy ra do thiếu các vitamin và khoáng chất thiết yếu...

Vinmec có “siêu phẩm” chụp CT 1975 lát cắt, phát hiện chính xác bất thường nhỏ nhất liên quan đến ung thư, đột quỵ

Vinmec có “siêu phẩm” chụp CT 1975 lát cắt, phát hiện chính xác bất thường nhỏ nhất liên quan đến ung thư, đột quỵ
Ngày 4/11/2024, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang (Khánh Hòa) đưa vào sử dụng hệ thống Hệ thống CTScan GE Revolution Apex 1975. Với khả năng quét lên đến 1975 lát cắt/vòng, cung cấp độ phân giải cao chưa từng có, “siêu phẩm công nghệ chẩn đoán hình ảnh” giúp bác sĩ Vinmec phát hiện chính xác cả những tổn thương nhỏ nhất, kể cả ở các vùng khó quan sát nhất.

Hà Nội: Tăng cường phòng, chống lây nhiễm sởi trong bệnh viện

Hà Nội: Tăng cường phòng, chống lây nhiễm sởi trong bệnh viện
Hiện nay, tình hình bệnh sởi đang có xu hướng gia tăng trên địa bàn TP Hà Nội. Trước tình hình đó, Sở Y tế Hà Nội vừa có công văn gửi các bệnh viện trên địa bàn thành phố về việc tăng cường các biện pháp phòng, chống lây nhiễm bệnh sởi trong bệnh viện.

Dược thiện phòng chống thoát vị đĩa đệm cột sống

Dược thiện phòng chống thoát vị đĩa đệm cột sống
Thoát vị đĩa đệm là tình trạng khi nhân nhầy của đĩa đệm cột sống bị lệch ra khỏi vị trí ban đầu, xuyên qua dây chằng và chèn ép vào các rễ thần kinh, gây ra các triệu chứng tê bì và đau nhức.

Chăm sóc sức khỏe công bằng, bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu

Chăm sóc sức khỏe công bằng, bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu
Trong 3 ngày từ 30/10 đến 1/11, tại quận Đồ Sơn, TP Hải Phòng diễn ra Hội nghị Khoa học Quốc tế về biến đổi khí hậu, sức khỏe và hệ thống Y tế xanh châu Á Thái Bình Dương, với chủ đề “Chuyển đổi hệ thống y tế châu Á: Tầm nhìn về chăm sóc sức khỏe công bằng, carbon thấp, bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu”, do Trường Đại học Y Dược Hải Phòng phối hợp với Cục Quản lí Môi trường Y tế, Tổ chức Health Care Without Harm (HCWH), cùng sự hợp tác của Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) tại Việt Nam, Chương trình phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển môi trường sức khỏe (CHERAD) và Tổ chức FHI 360 tổ chức. Trước đó, Hội nghị đã diễn ra tại Philippines, Hàn Quốc, Indonesia, Đài Loan (Trung quốc) và Singapore.

Hải Phòng: Hàng trăm người dân được khám sàng lọc lao

Hải Phòng: Hàng trăm người dân được khám sàng lọc lao
Bệnh viện Phổi Hải Phòng vừa tổ chức triển khai Dự án ECLIPSE khám sàng lọc lao và một số bệnh không lây nhiễm cho hơn 300 người dân trên địa bàn phường Văn Đẩu (Quận Kiến An).

Cách bổ sung canxi, vitamin D để tốt cho xương

Cách bổ sung canxi, vitamin D để tốt cho xương
Nhiều chất dinh dưỡng đóng vai trò trong sức khỏe của xương, nhưng việc đáp ứng đầy đủ nhu cầu canxi và vitamin D là đặc biệt quan trọng…

Những cách phòng tránh bệnh tiểu đường tuýp 2 có thể bạn chưa biết

Những cách phòng tránh bệnh tiểu đường tuýp 2 có thể bạn chưa biết
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), năm 2023, Việt Nam có khoảng 7 triệu người mắc tiểu đường, trong đó, tiểu đường tuýp 2 chiếm khoảng 95% trường hợp đã được chẩn đoán. Tiểu đường là một trong 10 nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật. Tuy nhiên, phần lớn yếu tố gây bệnh có thể phòng tránh bệnh tiểu đường tuýp 2 được...

Nguyên nhân phổ biến gây đau đầu gối

Nguyên nhân phổ biến gây đau đầu gối
Đau đầu gối có thể phát sinh do hao mòn khớp, thừa cân hoặc chấn thương thể thao như những chấn thương có thể xảy ra trong một trận bóng đá hoặc khi chạy...

Sửa đổi Luật Bảo hiểm Y tế: Bảo đảm quyền lợi của người tham gia bảo hiểm y tế và cơ sở khám chữa bệnh

Sửa đổi Luật Bảo hiểm Y tế: Bảo đảm quyền lợi của người tham gia bảo hiểm y tế và cơ sở khám chữa bệnh
Tại phiên họp sáng 24/10, Tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế (BHYT) với nhiều điểm mới.

Dấu hiệu nhận biết viêm gan C

Dấu hiệu nhận biết viêm gan C
Viêm gan C là một bệnh lây truyền qua đường máu. Viêm gan C nếu không được chữa trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như xơ gan, ung thư gan…

5 cách điều trị tiểu đường khoa học

5 cách điều trị tiểu đường khoa học
Mục đích của các phương pháp điều trị tiểu đường (đái tháo đường) là giúp kiểm soát lượng đường trong máu nhằm phòng ngừa biến chứng. Tuy nhiên, mỗi người sẽ có cách điều trị tiểu đường khác nhau, căn cứ vào tình trạng và nhu cầu cá nhân của người bệnh…
Xem thêm
Thúc đẩy hiểu biết và hành động về kháng thuốc

Thúc đẩy hiểu biết và hành động về kháng thuốc

Năm nay, tổ chức WHO đưa ra chủ đề "Giáo dục, vận động, hành động ngay", nhằm mục đích đẩy nhanh các nỗ lực nâng cao nhận thức và hành động đối phó với mối đe dọa ngày càng tăng của kháng thuốc.
Tăng cường tiếp cận dịch vụ y tế cho các nhóm yếu thế tại Việt Nam

Tăng cường tiếp cận dịch vụ y tế cho các nhóm yếu thế tại Việt Nam

Sáng 21/11/2024, Bộ Y tế phối hợp với Chương trình Phát triển Liên hợp quốc đã tổ chức lễ khởi động Dự án: “Ứng dụng y tế từ xa nhằm tăng cường tiếp cận dịch vụ y tế cho các nhóm yếu thế tại Việt Nam”.
Bình Thuận: Ký kết truyền thông chương trình vì cộng đồng

Bình Thuận: Ký kết truyền thông chương trình vì cộng đồng

Sáng 15/11, Bệnh viện Mắt Bình Thuận và Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh Bình Thuận tổ chức lễ ký kết truyền thông chương trình vì cộng đồng. Dự lễ có đại diện lãnh đạo sở Y tế, lãnh đạo Hội NCT tỉnh, đại diện các sở ngành liên quan,các trường học và Hội NCT các xã, phường trong TP Phan Thiết.
Phẫu thuật nội soi cho NCT mắc ung thư đại tràng

Phẫu thuật nội soi cho NCT mắc ung thư đại tràng

Đầu năm 2024, phẫu thuật nội soi, trong đó có “Phẫu thuật Bạch Mai” lại phát huy giá trị thực tiễn của mình bằng việc điều trị thành công nâng cao chất lượng sống cho hai bệnh nhân 94 tuổi mắc ung thư. Sau mổ, cả 2 cụ đều đáp ứng tốt và được xuất viện trở về cuộc sống bình thường chỉ sau 10 ngày “đại phẫu”.
NCT cần chủ động phòng bệnh giao mùa Thu Đông

NCT cần chủ động phòng bệnh giao mùa Thu Đông

Thời tiết thay đổi, cơ thể chúng ta cũng chưa kịp thích nghi, dẫn tới đề kháng bị giảm mạnh và đó là nguyên nhân dễ mắc các bệnh giao mùa Thu Đông. Bệnh giao mùa Thu Đông có thể gặp ở mọi đối tượng và lứa tuổi, tuy nhiên một số đối tượng sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn như: Trẻ em và NCT.
Khám mắt và sức khỏe miễn phí cho hàng trăm người cao tuổi ở TP Bà Rịa

Khám mắt và sức khỏe miễn phí cho hàng trăm người cao tuổi ở TP Bà Rịa

Ngày 10/8, Ban Đại diện Hội NCT TP Bà Rịa phối hợp Bệnh viện Mắt tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, Trung tâm Y tế TP Bà Rịa tổ chức chương trình khám mắt và sức khỏe cho NCT.
Hải Phòng: Hàng trăm người dân được khám sàng lọc lao

Hải Phòng: Hàng trăm người dân được khám sàng lọc lao

Bệnh viện Phổi Hải Phòng vừa tổ chức triển khai Dự án ECLIPSE khám sàng lọc lao và một số bệnh không lây nhiễm cho hơn 300 người dân trên địa bàn phường Văn Đẩu (Quận Kiến An).
Luật hóa dinh dưỡng học đường là vấn đề cấp thiết

Luật hóa dinh dưỡng học đường là vấn đề cấp thiết

Tại Hội thảo quốc tế dinh dưỡng người Việt lần 2 với chủ đề Dinh dưỡng học đường, các chuyên gia, nhà khoa học đã đề cập đến nhiều góc nhìn, giải pháp quan trọng, trong đó có nội dung về sự cần thiết của việc xây dựng hành lang pháp lý cho dinh dưỡng học
Nguyên nhân khiến viêm loét dạ dày hay tái phát

Nguyên nhân khiến viêm loét dạ dày hay tái phát

Viêm loét dạ dày là một trong những bệnh lí đường tiêu hóa phổ biến. Bệnh có nhiều biến chứng nguy hiểm như chảy máu dạ dày, thủng dạ dày, hẹp môn vị, thậm chí là ung thư dạ dày nếu không phát hiện và điều trị kịp thời...
Phiên bản di động