Trong không gian ấm áp tinh thần nhân văn ấy, CLB Liên thế hệ tự giúp nhau (LTHTGN) của Hội NCT Việt Nam có tên trong tốp 5 sáng kiến được vinh danh tại hạng mục Giải thưởng năm, ghi nhận một hành trình bền bỉ, âm thầm nhưng sâu sắc vì NCT và cộng đồng.
Với thông điệp “Kiên trì phụng sự”, Human Act Prize 2025 không chỉ tôn vinh thành quả, mà còn tôn vinh sự bền gan, bền chí của những con người và mô hình đã vượt qua giới hạn về nguồn lực, thời gian để theo đuổi các giá trị nhân văn. Sự ghi nhận dành cho CLB LTHTGN vì thế mang ý nghĩa đặc biệt: Ghi nhận một mô hình chăm sóc cộng đồng do chính NCT làm chủ, vì NCT và vì sự phát triển bền vững của xã hội.
 |
| Đồng chí Võ Thị Ánh Xuân, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch nước trao Giải thưởng Human Act Prize 2025, hạng mục Giải thưởng năm. CLB LTHTGN của Hội NCT Việt Nam vinh dự được nhận Giải thưởng này. |
Sáng kiến hay, hiệu quả lớn
Việt Nam đang bước vào giai đoạn già hóa dân số nhanh, trong bối cảnh nền kinh tế vẫn còn nhiều thách thức. Cụm từ “già trước khi giàu” không còn là cảnh báo xa xôi mà đã hiện diện rõ trong đời sống. Trước thực tế ấy, việc tìm kiếm những mô hình thích ứng, chi phí thấp nhưng hiệu quả cao trở thành yêu cầu cấp thiết.
CLB LTHTGN - sáng kiến do Hội NCT Việt Nam khởi xướng đã và đang chứng minh đây là một hướng đi đúng. Mô hình giúp NCT không chỉ được chăm sóc, hỗ trợ, mà còn chủ động tham gia lao động phù hợp, sinh hoạt văn hóa, chăm sóc sức khỏe và đóng góp trở lại cho cộng đồng.
Những giải thưởng trong nước và quốc tế mà CLB LTHTGN đạt được trong những năm qua cho thấy giá trị của mô hình không chỉ dừng ở hiệu quả thực tiễn, mà còn có sức lan tỏa, truyền cảm hứng mạnh mẽ. Từ Giải thưởng “Sáng kiến vì một châu Á già hóa khỏe mạnh” năm 2020, đến việc được Tạp chí Wall Street Journal (Mỹ) vinh danh năm 2022, và nay là Human Act Prize 2025, CLB LTHTGN đã khẳng định vị thế của một mô hình tiêu biểu trong thích ứng với già hóa dân số.
|
| CLB LTHTGN tỉnh Thanh Hóa phối hợp cán bộ y tế và quản lý ca, tình nguyện viên hỗ trợ khám sức khỏe tại nhà cho NCT hoàn cảnh khó khăn |
Từ mô hình cộng đồng đến chiến lược quốc gia
Khởi đầu từ mô hình CLB Đồng cảm NCT năm 2006, đến năm 2007, CLB chính thức mang tên LTHTGN. Trải qua nhiều giai đoạn hoàn thiện, mô hình được thể chế hóa bằng các quyết định của Thủ tướng Chính phủ, gần đây nhất là Quyết định số 1648 ngày 1/8/2025, tạo hành lang pháp lý vững chắc cho việc nhân rộng trên phạm vi cả nước.
Bà Nguyễn Thị Tư, Ủy viên Ban Thường vụ, Phó Trưởng ban Phát huy vai trò NCT cho biết: Đến nay, cả nước đã có 9.006 CLB LTHTGN tại 34 tỉnh, thành phố, với hơn 496.230 thành viên, trong đó 60-70% là NCT, phần lớn là phụ nữ và người có hoàn cảnh khó khăn. Mỗi CLB hoạt động trên nguyên tắc tự quản, tự chủ, công khai, minh bạch, phát huy tối đa nội lực của cộng đồng.
Điểm đặc sắc của mô hình là tính liên thế hệ, ở đó, người già và người trẻ không tách rời mà cùng hỗ trợ nhau trong chăm sóc sức khỏe, phát triển sinh kế, vay vốn, tạo việc làm và tham gia các hoạt động xã hội. Chính sự kết nối ấy đã tạo nên sức sống bền bỉ cho mô hình.
Theo Quyết định 1648, Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2035 sẽ thành lập thêm 12.000 CLB, hướng tới 21.000 CLB và hơn 1 triệu thành viên, đưa CLB LTHTGN trở thành một trụ cột trong hệ thống chăm sóc cộng đồng.
|
| Thường xuyên giao lưu với thế hệ trẻ, hoạt động ý nghĩa của CLB LTHTGN phường Khương Đình |
Vốn nhỏ, sinh kế phù hợp, hiệu quả bền vững
Tại nhiều địa phương, CLB LTHTGN đã hình thành những mô hình tăng thu nhập phù hợp với sức khỏe và điều kiện của NCT. Ở CLB LTHTGN phường Khương Đình (Hà Nội), các thành viên cùng nhau làm giá đỗ sạch, trồng nấm tại nhà. Công việc nhẹ nhàng, vốn ít, nhưng mang lại nguồn thu ổn định, đồng thời giúp NCT duy trì nhịp sinh hoạt tích cực.
Tại CLB LTHTGN Tân Xuân (Sóc Sơn), các thành viên lựa chọn sản xuất than sinh học và chế phẩm bảo vệ cây trồng thân thiện môi trường, tận dụng phụ phẩm nông nghiệp, vừa tăng thu nhập, vừa góp phần bảo vệ môi trường sống.
CLB LTHTGN xã Phước Thiền (Đồng Nai) duy trì hiệu quả mô hình quỹ nội bộ, mỗi thành viên đóng góp 50 nghìn đồng mỗi tháng để tạo nguồn vốn xoay vòng cho NCT vay phát triển kinh tế gia đình. Tính đến nay, từ các nguồn quỹ tăng thu nhập và xã hội hóa, khoảng 150.000 người đã được vay vốn thông qua các CLB.
|
| Hoạt động sôi nổi của CLB LTHTGN thôn Đoài Khê, TP Hà Nội |
Chăm sóc tại nhà - hoạt động mang tính nhân văn sâu sắc
Một trong những điểm nổi bật nhất của CLB LTHTGN là mạng lưới tình nguyện viên chăm sóc tại nhà. Cụ Bùi Thị Yền, 96 tuổi, sống một mình tại thôn Vó Cối, xã Mường Động (Phú Thọ), từng gần như tách biệt với đời sống bên ngoài. Từ khi tham gia CLB, cụ được chăm sóc sức khỏe, hỗ trợ sinh hoạt và thường xuyên được thăm hỏi, sẻ chia.
Tại nhiều CLB khác như Thổ Cầu (Hưng Yên), Di Trạch (Hà Nội), các hoạt động chăm sóc sức khỏe, theo dõi huyết áp, sinh hoạt văn hóa, thể dục thể thao được triển khai đều đặn, giúp NCT chủ động phòng bệnh, nâng cao chất lượng sống ngay tại cộng đồng.
Đặc biệt, cả nước có trên 30.000 tình nguyện viên đang tham gia chăm sóc tại nhà cho hàng chục nghìn NCT; 270.000 người được khám sức khỏe định kỳ, 315.000 người tập luyện thể dục thường xuyên, với hơn 36.000 hoạt động cộng đồng được tổ chức trong giai đoạn 2024-2025. Đây là nguồn lực xã hội quan trọng, góp phần giảm áp lực cho hệ thống y tế.
|
| Hỗ trợ việc nhà cho thành viên hoàn cảnh khó khăn tại CLB LTHTGN thôn Quê Kho, xã Mường Động, tỉnh Phú Thọ. |
Mạch ấm lan tỏa từ cộng đồng
Qua gần hai thập niên, CLB LTHTGN không chỉ là một mô hình hỗ trợ, mà đã trở thành mạch ấm cộng đồng, nơi NCT giữ vai trò trung tâm, tiếp tục cống hiến, sẻ chia và lan tỏa tinh thần nhân ái. Trong hành trình ấy, tuổi già không bị nhìn nhận như gánh nặng, mà là một giai đoạn tiếp nối của sống có ích, sống chủ động và sống có phẩm giá.
Già hóa dân số là thách thức toàn cầu, nhưng từ những CLB LTHTGN đang âm thầm hoạt động ở khắp các địa phương, có thể khẳng định: Khi cộng đồng cùng chung tay, “tuổi già thành công” không chỉ là khái niệm, mà trở thành hiện thực sinh động trong đời sống xã hội hôm nay.
