Văn hóa - Thể thao 06/08/2024 14:28
Sau khi nhận được tin báo, quân Nguyễn Lữ đã án binh tại Dốc Sỏi (khu vực giáp ranh giữa Quảng Nam - Quảng Ngãi ngày nay) đón đợi, Nguyễn Ánh bèn mở đường chạy xuống cửa An Hòa (cảng Kỳ Hà bây giờ) để tìm cách tẩu thoát bằng đường biển. Khi cùng đoàn tùy tùng lên thuyền, do thuyền nhỏ, người đông, Nguyễn Ánh đành bỏ lại một số tùy tùng, trong đó có bà Lê Thị Quảng.
 |
| Thầy Thích Nguyên Hòa giảng giải ý nghĩa các câu liễn trước điện thờ chùa Quảng Phong. |
Sau khi chia tay Nguyễn Ánh, bà Quảng về lại quê nhà tiếp tục lao động với cảnh ruộng đồng, đi chợ Chùa mua bán trầu cau. Bà cất giữ chiếc áo Nguyễn Ánh thường mặc để làm kỉ niệm.
Còn Nguyễn Ánh cùng đoàn tùy tùng lênh đênh giữa đại dương muôn trùng sóng gió, cũng nhờ trời yên biển lặng, đến được miền Đông Nam Bộ, Phú Quốc rồi qua Lục Chân Lạp, Thủy Chân Lạp đến tận Xiêm La. Sau 25 năm sống cảnh lưu vong, Nguyễn Ánh củng cố thế lực, cầu viện Xiêm (Thái Lan) và Pháp. Được sự viện binh của quân Pháp, Nguyễn Ánh đưa quân trở lại Phú Xuân, đánh bại hoàn toàn quân Tây Sơn.
Năm 1802, Nguyễn Ánh thống nhất đất nước, chỉnh đốn triều chính, và nhà vua không quên ơn nghĩa người phụ nữ đã giúp mình trong cơn hoạn nạn năm xưa ở An Tân, bèn xuống chiếu, cho sứ giả truyền rao cả nước hầu mong tìm gặp bà Quảng. Sau đó, bà Quảng đến tận kinh thành, có đem theo chiếc áo Nguyễn Ánh mặc khi bôn tẩu thuở xưa.
Sau cuộc trùng phùng đầy cảm động, và theo nguyện vọng của bà Quảng, nhà vua chuẩn thuận, lệnh cho Lễ bộ cử một vị quan trực tiếp điều hành cho quân lính đem tài vật đại trùng tu ngôi cổ tự thành ngôi chùa mới cao to, uy nghiêm như ngày nay. Nhà vua còn xuống chiếu phong tặng cho bà Quảng là “Nhũ mẫu”, đồng thời truyền thợ giỏi đang xây dựng cung điện ở Huế đến xây chùa Quảng Phong, cấp cho nhà chùa diện tích đất là 2 mẫu, 11 sào, 9 thước và gần hai mẫu ruộng để lo phật sự, nuôi dưỡng “Nhũ mẫu” và người phục vụ. Ruộng, đất vua cấp cho dân trong vùng lo cày cấy, không phải nộp thuế.
Chùa được xây từ năm 1817, hiện còn 4 câu liễn thờ bằng chữ Hán do Nguyễn Ánh ban tặng treo trước chánh điện. Triều đình còn thỉnh mời Đại đức Lâm Tế Chánh Tôn Tam Thập Thất Tuế từ kinh đô về trụ trì tại chùa để dạy kinh sử cho bà Quảng. Trang trí trong chùa thuộc dòng nghệ thuật triều Nguyễn.
Điều đáng lưu ý ở công trình là có những hình trang trí đắp nổi trên những bức tường trong chùa với chủ đề riêng biệt theo các tích xưa như: “Nhị thập tứ hiếu”, “Trúc lâm thất hiền”, “Ngư tiều canh mục”, “Thỉnh kinh”,... cùng một số biểu tượng của đạo Phật, những hình tượng quen thuộc về phong, vân, tùng, bách, nai, hạc... Chất liệu màu sắc hòa trộn hài hòa, thể hiện một cách trau chuốt đến từng chi tiết cũng như bố cục của mỗi nội dung trong khung hình.
Cụ Huỳnh Tiên, 91 tuổi, ở thôn Thanh Long, xã Tam Quang thường đến lễ chùa nói: “Cái giếng Om là nơi bà Quảng thường lấy nước phục vụ Nguyễn Ánh lúc gặp nạn. Sau này giếng được cải tạo sâu, rộng thêm đủ nước dùng cho cả chùa. Hiện giếng Om vẫn đang sử dụng và mộ “Nhũ mẫu” (bà Quảng) được an táng phía sau chùa”. Chùa Quảng Phong nay vẫn còn nguyên giá trị văn hóa lịch sử, hằng năm thu hút đông đảo khách thập phương viếng hương lễ bái.
