Sự kiện 28/08/2025 15:06
Ngày 19/5/1941, tại Cao Bằng, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc triệu tập và chủ trì Hội nghị Trung ương lần thứ 8, đây là sự kiện lịch sử có tính bước ngoặt dẫn đến thành công Cách mạng Tháng Tám năm 1945 và Tuyên ngôn Độc lập ngày 2/9/1945. Tại Hội nghị này, Hồ Chí Minh quyết định chuyển hướng chỉ đạo chiến lược sang giai đoạn tiền khởi nghĩa, đồng thời thành lập Mặt trận Việt Minh, làm hạt nhân tập hợp, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, bảo đảm đủ lực lượng cách mạng hưởng ứng lệnh tổng khởi nghĩa giành chính quyền.
 |
| Ngày 19/8/1945, sau cuộc mít tinh tại Quảng trường Nhà hát Lớn, quần chúng Nhân dân Thủ đô đã đánh chiếm Bắc Bộ phủ, cơ quan đầu não của chính quyền tay sai Pháp ở Bắc Bộ. (Nguồn: Tư liệu TTXVN) |
Với tầm nhìn xa trông rộng, sự đúc kết lịch sử dân tộc, Hồ Chí Minh đã xác định các bậc phụ lão nước nhà là hồn cốt khí phách dân tộc, cần được phát huy trong cách mạng giải phóng dân tộc. Trong Thư gửi các cụ phụ lão, ngày 6/6/1941, Hồ Chí Minh khích lệ tinh thần ái quốc của Người cao tuổi nước nhà: “Than ôi! Tổ quốc chìm đắm, đồng bào lầm than, bốn bề mờ mịt, vuốt ngực tự hỏi: Phụ lão có lòng nhiệt thành chăng? Có lòng ái quốc chăng?”; “Trách nhiệm của các cụ phụ lão chúng ta với nhiệm vụ đất nước thật là trọng đại. Đất nước hưng thịnh do phụ lão gây dựng. Đất nước tồn tại do phụ lão giúp sức. Đất nước bị mất, phụ lão cứu. Đất nước suy sụp, phụ lão phù trì”. Lời kêu gọi của Hồ Chí Minh mang thần khí của Hịch tướng sĩ của Trần Hưng Đạo trước thế giặc mạnh Nguyên - Mông ở thế kỉ XIII. Do vậy, từ năm 1941-1945, đã có hàng chục vạn người cao tuổi tham gia vào tổ chức “Hội phụ lão cứu quốc”, để tuyên truyền ủng hộ Mặt trận Việt Minh; xây dựng căn cứ địa cách mạng Bắc Sơn - Võ Nhai, củng cố và mở rộng khu căn cứ Cao - Bắc - Lạng; xây dựng phát triển lực lượng vũ trang của Đảng, nuôi giấu, làm giao thông liên lạc cho cán bộ; làm công tác binh vận, giữ bí mật các cơ sở hoạt động của Đảng, tuyên truyền chống âm mưu chia rẽ của địch; vận động thanh niên không đi lính cho thực dân Pháp, không làm tay sai cho Nhật; tích cực xây dựng lực lượng tiến tới tổng khởi nghĩa giành chính quyền. Các phụ lão cứu quốc thực sự là một lực lượng trực tiếp tham gia phong trào vận động cứu nước, hạt nhân của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, đồng thời còn là gương sáng tiên phong xông pha trước họng súng quân thù, dám xả thân vì nước.
Các bậc phụ lão là một lực lượng mang biểu tượng sáng ngời về giá trị tinh thần và trí tuệ của người Việt Nam trong đấu tranh giành độc lập. Có một chi tiết liên quan tới sức khỏe của Bác Hồ vào thời điểm sát tới Tổng khởi nghĩa, Người ốm nặng tại lán Nà lừa (ở Tân Trào, Tuyên Quang), rất may nhờ sự cứu giúp của đồng bào, nhất là NCT trong vùng, nên Người đã vượt qua cơn bạo bệnh. May mắn có người già là người dân tộc thiểu số đã hết lòng cứu giúp mà nước nhà còn có được sự lãnh đạo trực tiếp của Hồ Chí Minh trong Cách mạng Tháng Tám và những năm về sau.
Tại sự kiện Quốc dân đại hội Tân Trào (từ ngày 16 - 17/8/1945), đại biểu phụ lão cứu quốc là một thành phần quan trọng trong số hơn 60 đại biểu đại diện các giai tầng, các vùng miền, các tổ chức chính trị, các đoàn thể. Biểu quyết của đại biểu phụ lão cứu quốc khi được hỏi về quyết định phát động tổng khởi nghĩa giành chính quyền có ý nghĩa làm tăng thêm chí khí, là đốm lửa hồng trong lòng dân, giúp Trung ương Đảng và Hồ Chí Minh quyết định phát lệnh Tổng khởi nghĩa đúng lúc thời cơ chín muồi, nên đã mau chóng thắng lợi. Khi nhận được lệnh Tổng khởi nghĩa, thậm chí ở những địa phương dù lệnh Tổng khởi nghĩa chưa về tới nơi, các phụ lão đã quên tuổi già, hồi sinh tuổi trẻ, trong tay cầm chắc gậy, đòn gánh... hòa cùng đoàn quân khắp mọi thôn quê, tấn công vào các công sở của bọn thực dân, phát xít, phong kiến, giành chính quyền về tay cách mạng.
 |
| Tổng Bí thư Tô Lâm (khi làm Chủ tịch nước) chụp ảnh với cán bộ cốt cán Hội NCT Việt Nam và NCT tiêu biểu. |
Ngày Tuyên ngôn độc lập, những người phụ lão râu tóc bạc phơ hân hoan đón đợi lắng nghe lời tuyên ngôn đanh thép, hào hùng của người đứng đầu chế độ mới; nguyện thề một lòng ủng hộ Chính phủ lâm thời, hi sinh vì độc lập dân tộc.
Ngày 14/11/1945, trong cuộc họp của Hội đồng Chính phủ, Chủ tịch Hồ Chí Minh đề nghị cử một Ban cố vấn 10 vị giúp Chủ tịch nước, 6 vị đầu tiên gồm: Bùi Bằng Đoàn, Nguyễn Văn Luyện, Lê Hữu Từ, Ngô Tử Hạ, Bùi Kỷ, Lê Tại và còn 4 vị được tiến cử sau đó. Đây là những bậc cao niên đại lão trí thức bậc cao từng tham chính trong chính quyền cũ, song Hồ Chí Minh vẫn một lòng kiên trì gửi thư mời các vị ra giúp Chính phủ cách mạng. Không ít bậc phụ lão đã tham gia vào Chính phủ cách mạng, không ít trí thức cao niên tự giác tham gia chính quyền cách mạng, phụng sự Nhân dân. Điển hình như cụ Huỳnh Thúc Kháng, đã ở tuổi 70 nhưng được Cụ Hồ thuyết phục mời tham gia vào Chính phủ, giữ chức Phó Chủ tịch nước. Cụ Bùi Bằng Đoàn, được Cụ Hồ 2 lần gửi thư, với lời lẽ rất chân thành, thiết tha cầu thị: “Thưa Ngài! Tôi tài đức ít ỏi, mà trách nhiệm nặng nề. Thấy Ngài học vấn cao siêu, kinh nghiệm phong phú. Vậy nên, tôi mời Ngài làm Cố vấn cho tôi, để giúp thêm ý kiến trong công việc hưng lợi, trừ hại cho nước nhà dân tộc. Cảm ơn và chúc Ngài mạnh khỏe. Kính thư. Hồ Chí Minh”.
Cảm kích lời hiệu triệu của Cụ Hồ, cụ Bùi đã nhận lời ra làm cố vấn và có nhiều cống hiến cho chế độ mới, từ một cựu Thượng thư Nam triều, được giữ chức vụ tương đương Tổng thanh tra Chính phủ, rồi Ủy viên Thường vụ Quốc hội khóa I, đó là một sự chuyển hóa cách mạng tuyệt vời.
Sau khi tổng khởi nghĩa thắng lợi, chính quyền cách mạng non trẻ rơi vào tình thế “ngàn cân treo sợi tóc”, Chính phủ đã kêu gọi đồng bào thực hiện “Tuần lễ vàng”, lập ra “Qũy độc lập”. Các phụ lão bất kể là nông dân hay địa chủ, tư sản, đều tự giác quyên góp vàng bạc, châu báu hoặc đồng tiền ít ỏi cho công cuộc kiến quốc, vệ quốc vĩ đại. Nhìn lại những hình ảnh tư liệu về các cuộc mít tinh hưởng ứng phong trào “Tuần lễ vàng” tại Hà Nội, thấy nhiều bậc phụ lão, nhất là phụ nữ tinh thần rất phấn chấn, tự tâm với chế độ mới, ta càng thêm thấu hiểu tinh thần yêu nước của phụ lão là một giá trị quý báu, hiếm có, một lực lượng vật chất, một sức mạnh tinh thần to lớn trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945. Trong phong trào “diệt giặc dốt”, NCT nước nhà dù mắt không đủ tinh, lại phải tăng gia sản xuất, nhưng tối đến, họ lại cùng con cháu miệt mài đánh vần từng con chữ dưới ánh đèn dầu.
| Thắng lợi của cuộc khởi nghĩa ở miền Bắc gồm cả Hà Nội, Huế là thắng lợi có tính chất quyết định của cuộc khởi nghĩa. Thắng lợi của miền Bắc tạo điều kiện và cổ vũ Nhân dân ở Nam Bộ và những vùng chưa giải phóng nổi dậy giành chính quyền không chậm trễ được nữa... - Đồng chí Trường Chinh - |
Không thẹn lòng với tiền nhân, NCT Việt Nam trên mọi miền Tổ quốc, trên mọi lĩnh vực đời sống xã hội đã và đang thể hiện rõ tinh thần “Tuổi cao - Gương sáng”, “Tuổi cao chí càng cao”. Hiện nay, có hơn 9 triệu NCT trên cả nước đang tích cực tham gia lao động, sản xuất, kinh doanh phát triển kinh tế - xã hội, là nguồn lực đáng kể góp phần phát triển đất nước, tạo việc làm cho hàng triệu NCT và cộng đồng xã hội, nhiều NCT được vinh danh là Anh hùng Lao động thời kì đổi mới. Hơn 1 triệu NCT trực tiếp tham gia công tác đảng, chính quyền, đoàn thể, xã hội ở thôn, bản, tổ dân phố. Hơn 3 triệu lượt NCT tham gia phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc. Hàng triệu NCT tham gia tích cực bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống dân tộc. Tại các khu di tích lịch sử, cách mạng, văn hóa, đình làng ở mọi miền đất nước chủ yếu là do NCT đang tham gia gìn giữ môi trường, bảo vệ di tích, giới thiệu về nguồn gốc di tích và các lễ hội dân gian liên quan, giúp cho du khách và nhất là thế hệ trẻ có thêm hiểu biết, thêm tự hào, yêu quê hương, đất nước.
Sau 80 năm Cách mạng Tháng Tám năm 1945 và Quốc khánh 2/9, NCT nước nhà vinh dự, tự hào xứng danh là “rường cột quốc gia”. Đúng như đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã phát biểu tại buổi gặp mặt NCT tiêu biểu nhân dịp Ngày truyền thống NCT Việt Nam (6/6/2024): “Ôn lại truyền thống hào hùng của dân tộc, chúng ta càng thêm tự hào về những cống hiến vẻ vang của phụ lão nước nhà. Đất nước ta có được cơ đồ như ngày nay, không thể không nói đến sự đóng góp quan trọng của bao lớp NCT Việt Nam. Trong bối cảnh tình hình thế giới hiện nay, NCT Việt Nam tiếp tục khẳng định là lực lượng rất quan trọng, là chỗ dựa vững chắc góp phần gìn giữ cho nước nhà ổn định, hòa bình để phát triển bền vững”.
Trên tiền đề đó, NCT nước ta hoàn toàn tin tưởng rằng, dù trong bất kì hoàn cảnh nào, các bậc cao niên đại lão vẫn là lực lượng chính trị to lớn, làm cầu nối giữa lòng dân với Đảng. Kỉ nguyên mới đang mở ra, và NCT Việt Nam chắc chắn còn viết tiếp trang sử vàng Diên Hồng, góp phần đưa dân tộc Việt Nam bước tới đài vinh quang.
