Bảo đảm giá trị pháp lí của giao dịch điện tử

Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết, Luật GDĐT được Quốc hội khóa XI, kì họp thứ 8 thông qua ngày 29/11/2005, có hiệu lực từ ngày 1/3/2006. Luật GDĐT được xem là luật khung, quy định những vấn đề kĩ thuật, đặc thù phát sinh trên môi trường điện tử. Sau 15 năm thực hiện, Luật GDĐT và các luật chuyên ngành khác tạo hành lang pháp lí hỗ trợ mạnh mẽ ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT), thúc đẩy GDĐT, góp phần nâng cao hiệu quả phát triển kinh tế- xã hội (KT-XH), đưa ứng dụng khoa học, công nghệ vào cải cách hành chính. Tuy nhiên, trước bối cảnh công nghệ thay đổi nhanh chóng, Luật GDĐT 2005 vẫn bộc lộ một số vấn đề tồn tại, hạn chế.

Ảnh minh hoạ

Thứ nhất, Luật GDĐT năm 2005 là Luật khung, được ban hành sớm, sau khi có Luật mẫu của Liên Hợp Quốc (LHQ). Nội dung cơ bản bám theo Luật mẫu của LHQ nên còn mang tính khung và tính nguyên tắc chung, có xu hướng viết cho các nước đã phát triển, nơi có hệ thống, pháp luật và văn hoá khá khác biệt với Việt Nam. Vì vậy, khi áp dụng vào Việt Nam thì nảy sinh một số bất cập khó thực thi trong thực tế, đặc biệt là đối với vấn đề bảo đảm giá trị pháp lí của GDĐT.

Thứ hai, do là Luật khung, mang tính nguyên tắc, nên 15 năm qua chỉ có một số lĩnh vực chịu áp lực lớn của hội nhập quốc tế, có nhu cầu cấp thiết tự thân, tiên phong nghiên cứu xây dựng các văn bản dưới luật quy định chi tiết để thực thi và ứng dụng mạnh mẽ GDĐT, điển hình như lĩnh vực Thông tin và Truyền thông (chữ kí số), Ngân hàng (thanh toán điện tử), Tài chính (giao dịch chứng khoán, hoá đơn điện tử, thuế điện tử, hải quan điện tử) và Thương mại điện tử.

Với nhiều lĩnh vực khác, việc áp dụng GDĐT khó khăn do Luật GDĐT 2005 thiếu các quy định cụ thể và không áp dụng cho nhiều lĩnh vực quan trọng trong đời sống, kinh tế và xã hội.

Thứ ba, trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay, đặc biệt do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, nhu cầu GDĐT bùng phát mạnh mẽ trong tất cả các lĩnh vực. Phương thức giao dịch có nhiều thay đổi với sự xuất hiện ngày càng nhiều các nền tảng số làm trung gian cho các GDĐT trực tuyến, đòi hỏi phải có khung pháp lí phù hợp đáp ứng nhu cầu thực tế, bảo đảm thể chế pháp luật theo kịp sự phát triển.

Thứ tư, việc sửa đổi Luật GDĐT nhằm thể chế hóa đầy đủ, kịp thời đường lối, chủ trương của Đảng tại Nghị quyết số 52/NQ-TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và chính sách của Nhà nước về chuyển đổi số quốc gia, góp phần thúc đẩy phát triển ổn định KT-XH của đất nước; tạo hành lang pháp lí hoàn thiện để thực hiện chuyển đổi các hoạt động từ môi trường thực sang môi trường số trong tất cả các ngành, lĩnh vực; khắc phục những bất cập, hạn chế của Luật hiện hành, đặc biệt là đối với vấn đề bảo đảm giá trị pháp lí của GDĐT; luật hóa các vấn đề thực tiễn yêu cầu và tính thống nhất của hệ thống pháp luật hiện hành.