Kinh tế 19/07/2025 17:58
 |
| Anh hùng Lao động Trần Mạnh Báo tuổi cao vẫn gắn bó nông nghiệp sạch, kinh tế tuần hoàn. |
Tại Diễn đàn Nông nghiệp 2025 với chủ đề “Thúc đẩy kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp”, Anh hùng Lao động Trần Mạnh Báo – Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Hội Người cao tuổi (NCT) Việt Nam, Chủ tịch Hiệp hội Thương mại Giống cây trồng Việt Nam (VSTA), Chủ tịch ThaiBinh Seed – khẳng định: “Lúa gạo không chỉ là sinh kế cho hàng triệu nông dân, mà còn là công cụ ngoại giao và là một phần quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu”. Tuy nhiên, để duy trì vị thế và phát triển bền vững, ngành cần chuyển sang mô hình sản xuất tuần hoàn, giảm lãng phí, tận dụng phụ phẩm, ứng dụng công nghệ và xây dựng chuỗi giá trị khép kín.
Ông Báo nhấn mạnh: “Không có cái gọi là phụ phẩm - tất cả đều là tài nguyên”. Các mô hình kết hợp như lúa – cá – vịt ở Đồng bằng sông Cửu Long, hay mô hình tận dụng rơm rạ để trồng nấm, sản xuất phân hữu cơ, chất đốt sinh khối… đã cho thấy tính khả thi và hiệu quả cao. Một số hợp tác xã tại Hưng Yên, Kiên Giang, Đồng Tháp đang áp dụng sản xuất hữu cơ, sử dụng chế phẩm vi sinh, tái chế phụ phẩm sau thu hoạch. Tuy vậy, các mô hình này vẫn còn manh mún, thiếu liên kết vùng và chưa hình thành chuỗi giá trị khép kín từ giống đến tiêu thụ.
 |
| Anh hùng Lao động Trần Mạnh Báo tuổi cao vẫn gắn bó nông nghiệp sạch, kinh tế tuần hoàn. |
Điều đặc biệt là trong tiến trình chuyển đổi ấy, NCT đang đóng vai trò âm thầm nhưng không thể thiếu. Với vốn sống, tri thức bản địa và uy tín trong cộng đồng, NCT trở thành những “người dẫn đường” trong sản xuất nông nghiệp tuần hoàn: Từ việc hướng dẫn sử dụng vi sinh, phân hữu cơ, tận dụng phụ phẩm làm thức ăn chăn nuôi, đến cố vấn sản xuất sạch, giám sát quy trình và truyền lại tri thức quý báu cho thế hệ trẻ.
Dù không trực tiếp thao tác trên nền tảng số, NCT vẫn giữ vai trò quan trọng trong việc xác thực và minh bạch thông tin truy xuất nguồn gốc, góp phần bảo vệ thương hiệu gạo Việt trên thị trường quốc tế. Họ là cầu nối giữa truyền thống và công nghệ, giữa quá khứ và tương lai của nền nông nghiệp.
 |
| Anh hùng Lao động Trần Mạnh Báo (thứ hai từ phải sang) dự Lễ kỉ niệm 30 năm Ngày thành lập Hội NCT Việt Nam |
Theo ông Trần Mạnh Báo, nếu biết tận dụng tốt các phụ phẩm như rơm rạ để làm thức ăn gia súc, phân compost, viên nén sinh khối; trấu để sản xuất than hoạt tính, vật liệu cách nhiệt; nước thải từ chế biến thành nguồn dưỡng nuôi cá hoặc lên men vi sinh; cám gạo để chế biến mĩ phẩm…, thì ngành lúa gạo sẽ không chỉ giảm phát thải mà còn mở rộng biên độ giá trị. Đây chính là nền tảng của mô hình kinh tế tuần hoàn thực thụ.
"Từ sấy lúa hiện đại, bảo quản sau thu hoạch, đến số hóa dữ liệu và kiểm soát chất lượng. Việc ứng dụng công nghệ không chỉ giúp giảm chi phí mà còn giảm phát thải khí nhà kính - điều kiện ngày càng khắt khe từ các thị trường nhập khẩu lớn. Bên cạnh gạo nguyên liệu, Việt Nam cần phát triển các sản phẩm giá trị gia tăng như gạo dinh dưỡng, gạo hữu cơ, bánh gạo, sữa gạo, mĩ phẩm từ cám gạo...", ông Báo nhấn mạnh.
Trong bức tranh đó, NCT không chỉ là kí ức của làng quê, mà còn là lực đẩy tinh thần và kinh nghiệm quý báu cho sự đổi mới. Họ đại diện cho triết lí tiết kiệm, tận dụng và sẻ chia - những giá trị cốt lõi của nền nông nghiệp tuần hoàn. Việc phát huy vai trò của NCT trong đẩy mạnh chuyển đổi xanh, kinh tế nông nghiệp tuần hoàn, không chỉ là hành động mang tính nhân văn, mà còn là chiến lược thông minh và thiết thực để hướng tới nền nông nghiệp xanh, sạch và bền vững.
| Từ thực tiễn, Anh hùng Lao động Trần Mạnh Báo đề xuất 5 nhóm giải pháp trọng điểm để thúc đẩy nông nghiệp tuần hoàn: Một là, xây dựng chương trình quốc gia về lúa gạo tuần hoàn, với sự tham gia đồng bộ của Nhà nước, doanh nghiệp, nông dân, nhà khoa học, hợp tác xã và NCT. Hai là, phát triển giống lúa phù hợp với mô hình tuần hoàn như sinh trưởng ngắn ngày, ít tiêu hao tài nguyên, chịu hạn mặn tốt. Ba là, hỗ trợ tín dụng, hạ tầng, chuyển giao công nghệ cho các mô hình tái chế và xử lí phụ phẩm. Bốn là, xây dựng chuỗi giá trị khép kín, có khả năng nhân rộng và đảm bảo tính bền vững. Năm là, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tham gia quy hoạch vùng nguyên liệu, liên kết với mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc và xúc tiến thương mại cho sản phẩm gạo chất lượng cao. |
