Vấn đề hôm nay 29/08/2025 18:06
 |
| Phó Chủ tịch Phan Văn Hùng trao đổi với các đại biểu bên lề hội thảo |
Chủ trì Hội thảo có: TS Phan Văn Hùng, Phó Chủ tịch Hội NCT Việt Nam; ông Matt Jackson, Trưởng đại diện Quỹ Dân số LHQ tại Việt Nam (UNFPA. Tham dự Hội thảo có bà Caroline Nyamayemombe, Trưởng đại diện Cơ quan LHQ về bình đẳng giới và trao quyền phụ nữ tại Việt Nam.
Ngoài ra, còn có đại diện MTTQ, Bộ, ngành Trung ương; đại diện các tổ chức quốc tế tại Việt Nam; đại diện các Ban, Văn phòng Trung ương Hội NCT Việt Nam; các chuyên gia, đại diện các công ty về lĩnh vực chăm sóc NCT; đại diện Hội NCT các tỉnh, thành phố: Hải Phòng, Ninh Bình, Hưng Yên, Thái Nguyên…
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Chủ tịch Phan Văn Hùng cho biết, nhờ sự quan tâm của Đảng, chỉ đạo tích cực của Chính phủ, vào cuộc của các cấp, các ngành, các địa phương, NCT ngày càng được chăm lo tốt hơn cả về đời sống vật chất và tinh thần. Các mô hình chăm sóc NCT ngày càng đa dạng, bao gồm các mô hình như chăm sóc tại cộng đồng, chăm sóc 24 giờ, CLB Liên thế hệ tự giúp nhau (LTHTGN) và các trung tâm dưỡng lão.
 |
| Phó Chủ tịch Phan Văn Hùng phát biểu khai mạc Hội thảo |
Dù vậy, công tác chăm sóc NCT ở Việt Nam vẫn còn nhiều khó khăn. Tuổi thọ bình quân của dân số nước ta khá cao, nhưng số năm sống khoẻ mạnh còn thấp. NCT mắc ít nhất 3 loại bệnh, khó khăn trong tiếp cận dịch vụ y tế, còn khoảng 5% chưa có bảo hiểm y tế, công tác chăm sóc sức khoẻ ban đầu, tại cộng đồng dân cư còn hạn chế…
Ông Matt Jackson, Trưởng đại diện UNFPA cho biết, đến năm 2036, khi số người từ 60 tuổi trở lên chiếm khoảng 20% dân số, Việt Nam sẽ chính thức bước vào giai đoạn dân số già. Khi nhu cầu chăm sóc, đặc biệt là chăm sóc dài hạn gia tăng, chúng ta cần chuẩn bị ngay từ bây giờ.
 |
| Theo ông Matt Jakson, Trưởng đại diện UNFPA cần xem xét xây dựng một khung pháp lý toàn diện về chăm sóc dài hạn cho NCT |
Dựa trên kinh nghiệm quốc tế và những bài học đã có, UNFPA đề xuất cách tiếp cận đa chiều, kết hợp cả hệ thống chăm sóc chính thức và phi chính thức. Theo đó, cần xem xét xây dựng một khung pháp lý toàn diện về chăm sóc dài hạn, lồng ghép vào Luật Dân số, và được triển khai trong khuôn khổ Chương trình mục tiêu quốc gia về Y tế, Dân số và Phát triển, cùng các chính sách an sinh xã hội liên quan.
Tiếp đó, cần có phương án tài chính bền vững. Trong đó, cần xem xét thiết lập Quỹ bảo hiểm chăm sóc dài hạn quốc gia, được tài trợ từ bảo hiểm xã hội bắt buộc, đóng góp từ phí bảo hiểm và thuế.
Tăng cường các dịch vụ chăm sóc dựa vào cộng đồng và chăm sóc tại nhà là trụ cột quan trọng. Cách tiếp cận này đưa dịch vụ y tế và xã hội đến gần nơi NCT sinh sống, thúc đẩy “già hóa tại cộng đồng”, huy động nguồn lực địa phương, duy trì kết nối xã hội và tăng cường sự tham gia tình nguyện.
Bên cạnh đó, để xây dựng nền kinh tế chăm sóc bền vững, cần chính thức hóa và chuyên nghiệp hóa vai trò của người chăm sóc. Điều này bao gồm đào tạo chính quy, xây dựng chuẩn chất lượng và ghi nhận đóng góp to lớn của đội ngũ chăm sóc tại gia đình…
Báo cáo đề dẫn Hội thảo, ông Nguyễn Xuân Lập, Trưởng Ban chăm sóc NCT, Hội NCT Việt Nam cho biết, chăm sóc NCT Việt Nam gồm chăm sóc về y tế; chăm sóc về tinh thần (văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao, du lịch); chăm sóc về trợ giúp xã hội (chăm sóc toàn diện, ban ngày, y tế, chăm sóc phục hồi chức năng); chăm sóc xã hội; pháp lý; văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao, giao thông; du lịch, tâm lý, tâm linh… Báo cáo cũng đề xuất, cần xây dựng, sửa đổi, bổ sung các chính sách pháp luật về chăm sóc NCT; nghiên cứu, khảo sát (xây dựng chỉ số, cơ sở dữ liệu…) về chăm sóc NCT. Đặc biệt, cần vận động nguồn lực, xã hội hóa, hợp tác quốc tế để việc chăm sóc NCT ngày càng tốt hơn…
 |
| Ông Nguyễn Xuân Lập, Trưởng Ban chăm sóc NCT, Hội NCT Việt Nam phát biểu tại Hội thảo |
Chia sẻ về mô hình chăm sóc tích hợp NCT tại CLB LTHTGN, bà Trần Bích Thủy, Giám đốc Tổ chức Hỗ trợ NCT Quốc tế (HAI) tại Việt Nam nhấn mạnh, trong bối cảnh Việt Nam già hóa nhanh nhưng các nguồn lực dành cho công tác NCT còn hạn chế, thì mô hình CLB LTHTGN đã được Chính phủ Việt Nam thúc đẩy nhân rộng trên toàn quốc, nhằm vừa bảo vệ, chăm sóc vừa phát huy vai trò của NCT, thông qua cách tiếp cận liên thế hệ, tự giúp nhau và phát huy các nguồn lực ngay tại cộng đồng.
 |
| Theo bà Trần Bích Thủy, Giám đốc HAI tại Việt Nam, CLB LTHTGN đóng vai trò như một mắt xích của hệ sinh thái chăm sóc tại cộng đồng |
Từ thực tiễn triển khai các dự án chăm sóc dài hạn tích hợp cho NCT thông qua CLB LTHTGN tại một số địa phương, bà Thủy cho biết, CLB LTHTGN hoàn toàn có thể đóng vai trò như một mắt xích quan trọng của hệ sinh thái chăm sóc tại cộng đồng. Thông qua các hoạt động đa dạng như tình nguyện viên chăm sóc tại nhà, tự giúp nhau, vận động nguồn lực, chăm sóc sức khỏe hay tiếp cận quyền lợi, CLB có thể vận động các nguồn lực tại chỗ (nhân lực, tài lực, vật lực ...) để hỗ trợ toàn diện cho NCT, đặc biệt về chăm sóc tâm lý, xã hội và hoạt động sinh hoạt hằng ngày. Ngoài ra, việc hợp tác chặt chẽ và có hệ thống giữa CLB, Hội NCT với Trạm y tế và các bên cung cấp dịch vụ xã hội khác tại cộng đồng, thông qua hệ thống quản lý ca, với vai trò, nhiệm vụ được chính quyền địa phương phân công, là rất cần thiết, giúp các dịch vụ chăm sóc cho NCT được tích hợp, toàn diện và đảm bảo chất lượng…
 |
| Các đại biểu tham dự Hội thảo |
Tại Hội thảo, nhiều tham luận, chia sẻ của các chuyên gia, tổ chức, đại diện các Trung tâm chăm sóc NCT về già hóa dân số, về các mô hình chăm sóc NCT trên thế giới và tại Việt Nam. Qua đó, đề xuất các giải pháp để xây dựng một mạng lưới chăm sóc toàn diện cho NCT. Đó là, phát triển đa dạng các mô hình; hoàn thiện chính sách pháp luật đặc biệt là đối với các mô hình chăm sóc mới như trung tâm chăm sóc ban ngày và dịch vụ chăm sóc tại nhà, để làm cơ sở cho việc triển khai và quản lý; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; tăng cường xã hội hóa và huy động nguồn lực; tăng cường sự phối hợp đa chuyên ngành và liên ngành; xây dựng dữ liệu và hệ thống quản lý trong chăm sóc NCT…
 |
| Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại Hội thảo |
Chia sẻ bên lề Hội thảo, Phó Chủ tịch Hội NCT Việt Nam Phan Văn Hùng nhấn mạnh: Thông qua Hội thảo, có thể thấy các chính sách về chăm sóc NCT đã được Đảng, Nhà nước quan tâm, tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay đang xuất hiện nhiều yếu tố mới như sự phát triển nhanh của công nghệ và viêc ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào cuộc sống. Qua đây, không chỉ Hội NCT Việt Nam mà các cơ quan quản lí nhà nước, hoạch định chính sách cũng rút ra nhiều bài học từ các quốc gia trên thế giới để từ đó tiếp thu, nghiên cứu, có những giải pháp, đề xuất Đảng, Nhà nước, Quốc hội và các cơ quan liên quan sửa đổi Luật Dân số, Luật NCT, Chương trình Chăm sóc sức khỏe NCT; tháo gỡ thể chế về thuế, đất đai nhằm hỗ trợ hoạt động các trung tâm chăm sóc NCT; đồng thời nhân rộng mô hình CLB LTHTGN trong giai đoạn mới.
