Kì 47: Chẩn đoán và điều trị bệnh Raynaud
5. Chẩn đoán bệnh Raynaud như thế nào?
Khi bạn đi khám, trước tiên bác sĩ sẽ khám sức khỏe, xem xét bệnh sử và xem xét bất kì kết quả xét nghiệm nào cần thiết để chẩn đoán.
Khám sức khỏe:
Bác sĩ sẽ muốn kiểm tra ngón tay và ngón chân, đồng thời xem xét da và móng tay của bạn.
Ví dụ, bác sĩ có thể sử dụng một số áp lực nhẹ lên móng tay của bạn. Đo lường thời gian máu được nạp đầy mao mạch ở ngón tay, điều này sẽ cung cấp một đánh giá trực quan về tuần hoàn của bạn và đó là một chỉ báo tốt để đánh giá về sức khỏe mạch máu.
Để xác định loại bệnh Raynaud, bác sĩ cũng có thể kiểm tra kĩ lưỡng hơn để xác định xem các tình trạng y tế khác có thể gây ra bệnh Raynaud thứ phát hay không.
Tiền sử bệnh: Khi thảo luận về các triệu chứng của bạn, bác sĩ có thể hỏi về các yếu tố nguy cơ cụ thể đối với hội chứng Raynaud. Sau đó, bác sĩ có thể muốn biết phản ứng điển hình của bạn với căng thẳng hoặc nhiệt độ lạnh và liệu bạn có nhận thấy bất kì thay đổi nào không.
Ví dụ: Nếu gần đây bạn bắt đầu nhận thấy những thay đổi màu sắc ở ngón tay khi bạn làm việc bên ngoài trời vào mùa Ðông, bạn sẽ cần cho bác sĩ biết về điều đó.
Phương pháp kiểm tra, xét nghiệm để chẩn đoán: Bác sĩ có thể đưa ra các xét nghiệm khác nhau để chẩn đoán xác định bệnh Raynaud bao gồm:
Kiểm tra kích thích lạnh: Một thiết bị nhỏ đo nhiệt độ ngón tay của bạn khi tiếp xúc với lạnh và sau đó đưa ngón tay của bạn ra khỏi vùng lạnh.
Bật móng.
Soi mao mạch: Một giọt dầu được bôi trên móng tay của bạn sau đó bác sĩ sẽ kiểm tra qua kính hiển vi để tìm kiếm những bất thường.
Kháng thể kháng nhân (ANA): Kiểm tra các protein tự miễn dịch trong máu.
Tốc độ lắng hồng cầu (ESR): Đo lường mức độ viêm trong cơ thể.
Protein phản ứng C (CRP): Đánh giá phản ứng của gan đối với tình trạng viêm.
6. Điều trị bệnh Raynaud như thế nào?
Không có cách chữa trị cho bệnh Raynaud nguyên phát và thứ phát. Tuy nhiên, các phương pháp điều trị khác nhau và thay đổi lối sống có thể giúp kiểm soát các triệu chứng và giảm số lượng các đợt bùng phát của bệnh. Các lựa chọn điều trị cho các triệu chứng là giống nhau đối với cả bệnh Raynaud nguyên phát và thứ phát.
Thay đổi lối sống:
Thay đổi lối sống là một phần lớn của quá trình điều trị bệnh Raynaud.
Tránh các chất gây co thắt mạch máu là phương pháp điều trị đầu tiên, chẳng hạn như các sản phẩm chứa caffeine và nicotine.
Giữ ấm và tập thể dục cũng có thể ngăn ngừa hoặc giảm cường độ của một số đợt bùng phát của bệnh. Tập thể dục là cách hoàn hảo để thúc đẩy tuần hoàn và kiểm soát căng thẳng.
Giảm co thắt mạch: Nếu bạn đang bị co thắt mạch, điều cần thiết là phải giữ ấm cho cơ thể. Để giúp đối phó với một đợt bùng phát của bệnh, bạn có thể:
Che tay hoặc chân bằng tất hoặc găng tay.
Tránh tiếp xúc với lạnh và gió, đồng thời làm ấm toàn bộ cơ thể.
Ngâm tay hoặc chân dưới vòi nước ấm (không nóng).
Xoa bóp tứ chi.
Giữ bình tĩnh có thể giúp giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh trong đợt bùng phát. Cố gắng giữ tinh thần thoải mái và không căng thẳng nhất có thể giúp bạn thoát khỏi những tình huống căng thẳng về thể chất. Tập trung vào nhịp thở cũng có thể giúp bạn bình tĩnh.
Thay đổi lối sống chỉ có thể giúp giảm bớt các triệu chứng của bệnh Raynaud thứ phát, nhưng thường không đủ để kiểm soát mức độ nghiêm trọng của bệnh. Các phương pháp điều trị khác sẽ cần thiết bao gồm thuốc, phẫu thuật và dịch truyền.
Thuốc dùng để điều trị Raynaud có tác dụng làm giãn hoặc mở rộng mạch máu bao gồm:
Thuốc chẹn kênh canxinhư là amlodipine và nifedipine
Chất ức chế phosphodiesterase (PDE).
Nitrat tại chỗ được hấp thụ trong da như là nitroglycerin.
Thuốc huyết áp khác như losartan và prazosin
Aspirin liều thấp: 81 mg aspirin mỗi ngày được khuyến nghị.
Dịch truyền: Bác sĩ có thể đề nghị truyền prostaglandin khi tình trạng thiếu oxy cung cấp cho các mô bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Liệu pháp tiêm tĩnh mạch của thuốc có tác dụng làm giãn mạch máu và ngăn ngừa cục máu đông.
Phẫu thuật: Những trường hợp nghiêm trọng của bệnh Raynaud có thể gây đau buồn, mặc dù có thể không kéo dài. Nếu hiện tượng Raynaud nghiêm trọng ảnh hưởng đến cuộc sống, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật cắt bỏ giao cảm trong một số trường hợp hiếm hoi. Phẫu thuật này sẽ làm tắc các dây thần kinh khiến cho mạch máu co lại. Sau một vài năm, bạn có thể cần một cuộc phẫu thuật lặp lại .Phẫu thuật thường là một lựa chọn hiếm khi được dùng tới, không có nhiều nghiên cứu lâm sàng để hỗ trợ cho phương pháp điều trị này. Trao đổi với bác sĩ của bạn để thảo luận về tất cả các lựa chọn điều trị của bạn.
Nếu mắc phải bệnh Raynaud, triển vọng của bạn phần lớn phụ thuộc vào sức khỏe tổng thể của bạn. Về lâu dài, bệnh Raynaud thứ phát đặt ra nhiều mối quan tâm đáng kể hơn so với dạng nguyên phát. Những người bị bệnh Raynaud thứ phát có nhiều khả năng bị nhiễm trùng, loét da và hoại thư.
