Ứng phó với già hóa dân số và bệnh lý mạn tính ở người cao tuổi

Già hóa dân số đặt ra những thách thức đối với hệ thống chăm sóc sức khỏe và trợ cấp xã hội. Với tình trạng tỷ lệ người cao tuổi ngày càng tăng, cần có các chính sách và cơ sở hạ tầng phù hợp để đảm bảo người cao tuổi được chăm sóc tốt nhất.

Tốc độ già hóa dân số nhanh

Từ năm 2011, Việt Nam bắt đầu quá trình già hóa dân số, hiện Việt Nam đang bước vào giai đoạn già hóa dân số với tốc độ nhanh. Theo thống kê, năm 2024, tại Việt Nam số lượng người già từ 60 tuổi trở lên là 14,2 triệu người, tăng 2,8 triệu người so với năm 2019 và tăng 4,7 triệu người so với năm 2014.

Dự báo đến năm 2030, số người từ 60 tuổi trở lên sẽ xấp xỉ 18 triệu người, tăng gần 4 triệu người so với năm 2024. Dự kiến, vào năm 2036, Việt Nam bước vào thời kỳ dân số già, chuyển từ xã hội “già hóa” sang xã hội “già”. Đến năm 2038, nhóm dân số 60 tuổi trở lên ở Việt Nam chiếm 20% dân số; đến năm 2050, Việt Nam trở thành xã hội siêu già với tỷ lệ người từ 60 tuổi trở lên chiếm 25% dân số. Như vậy, Việt Nam đang ở trong thời kỳ già hóa nhanh do tuổi thọ người dân tăng cao và mức sinh giảm. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về chăm sóc y tế, tạo điều kiện để người cao tuổi sống khỏe, sống có ích.

Một trong những vấn đề đáng quan tâm là tỉ lệ mắc các bệnh lý mạn tính ngày càng gia tăng ở người cao tuổi. Khi tỉ lệ người cao tuổi không ngừng tăng lên, nhu cầu chăm sóc sức khỏe cũng theo đó gia tăng nhanh chóng, tạo ra áp lực lớn cho các cơ sở y tế, từ nhân lực, trang thiết bị đến mô hình tổ chức điều trị.

Hệ lụy rõ rệt nhất của quá trình này là tỉ lệ mắc các bệnh lý mạn tính ở người cao tuổi ngày càng cao. Các bệnh thường gặp bao gồm tim mạch, đái tháo đường, bệnh thần kinh, thoái hóa khớp... Theo thống kê từ Hội Lão khoa Việt Nam, có tới 95% người cao tuổi đang phải sống chung với ít nhất một bệnh mạn tính; thậm chí, nhiều người cùng lúc mắc hai đến ba bệnh.

Ứng phó với già hóa dân số và bệnh lý mạn tính ở người cao tuổi
Một buổi khám sức khỏe định kỳ cho người cao tuổi.

Khảo sát tại Hà Nội, trong số 610 người cao tuổi trên 80 tuổi được kiểm tra, mỗi người trung bình mắc gần 7 bệnh khác nhau. Các bệnh phổ biến nhất là đục thủy tinh thể, các bệnh đường hô hấp, tăng huyết áp, sa sút trí tuệ, rối loạn mỡ máu và các vấn đề cơ xương khớp. Không chỉ gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và chất lượng sống của người bệnh, tình trạng này còn là gánh nặng lớn đối với gia đình trong việc chăm sóc dài hạn.

Đặc biệt, phần lớn người cao tuổi tại Việt Nam hiện sống ở khu vực nông thôn, nơi điều kiện y tế còn nhiều hạn chế, mức sống thấp, trong khi khả năng tích lũy tài chính cho tuổi già cũng rất hạn chế.

Cùng với đó, việc điều trị cho nhóm đối tượng này cũng đặc biệt phức tạp, đòi hỏi phải có sự phối hợp liên ngành, theo dõi sát sao, sử dụng thuốc lâu dài và tái khám định kỳ. Trong khi đó, tỉ lệ người cao tuổi được quản lý và điều trị tại tuyến y tế cơ sở, đặc biệt ở vùng nông thôn vẫn còn rất thấp. Hệ quả là nhiều trường hợp bệnh mạn tính chỉ được phát hiện khi đã chuyển sang giai đoạn nặng, làm giảm hiệu quả điều trị, tăng chi phí can thiệp và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống của người bệnh.

Nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe người cao tuổi

Những năm qua, Việt Nam đã và đang chủ động ứng phó với tình trạng già hoá dân số. Trong đó, ngành y tế nỗ lực giải quyết tình trạng mức sinh thấp, củng cố và hoàn thiện hệ thống cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu, khám chữa bệnh cho người cao tuổi. Cùng với đó ngành bảo hiểm xã hội cùng các địa phương đẩy mạnh phát triển bảo hiểm xã hội cho người lao động, nhất là bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm y tế để ứng phó với già hoá dân số.

Đặc biệt, Bộ Y tế đang trình cấp có thẩm quyền thông qua chủ trương bãi bỏ các quy định về xử lý vi phạm chính sách dân số không còn phù hợp, trước mắt bãi bỏ xử lý vi phạm với quy định về số con.

Mới đây, ngày 20/3/2025, Ủy ban Kiểm tra Trung ương ban hành Hướng dẫn về sửa đổi, bổ sung Hướng dẫn 05/2022 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương về thực hiện một số điều trong Quy định 69-QĐ/TW năm 2022 của Bộ Chính trị về kỷ luật tổ chức đảng, đảng viên vi phạm. Hướng dẫn có hiệu lực thi hành kể từ 20/3/2025.

Cụ thể, theo hướng dẫn mới của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, điểm 8.1 và 8.2 mục III trong Hướng dẫn 05 đã bị lược bỏ. Đây là các điểm quy định về việc xem xét, xử lý kỷ luật đối với hành vi vi phạm chính sách dân số, trong đó có sinh con thứ ba.

Hướng dẫn mới cũng bổ sung thêm điểm 8.3, trong đó nêu rõ: "Không xem xét xử lý đối với hành vi quy định tại khoản 2 Điều 1 Pháp lệnh số 08/2008/PL-UBTVQH12 ngày 27/12/2008 sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh dân số năm 2003 "Sinh một hoặc hai con, trừ trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định".

Theo hướng dẫn này, từ 20/3, đảng viên sinh con thứ ba không còn bị kỷ luật. Việc sinh con thứ ba cũng không còn là hành vi vi phạm để xem xét xử lý kỷ luật Đảng.

Bên cạnh đó, để đẩy mạnh việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, tại một số địa phương như Hà Nội đã xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động như tuyên truyền kiến thức rèn luyện thân thể, phòng tránh bệnh thường gặp, hướng dẫn kỹ năng tự chăm sóc tại nhà, khám, chữa bệnh tại trạm y tế hoặc tại nơi cư trú.

Đồng thời, mỗi người cao tuổi đều được lập hồ sơ theo dõi sức khỏe cá nhân. Song song với đó, mô hình Câu lạc bộ chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tiếp tục được duy trì tại cộng đồng. Đây là nơi người cao tuổi được tư vấn, luyện tập, giao lưu, duy trì lối sống năng động, từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh mạn tính và cải thiện tinh thần.

Có thể nói, với việc hoàn thiện chính sách, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, Việt Nam đang chuẩn bị mọi điều kiện tốt nhất để ứng phó với già hóa dân số và biến thách thức từ già hóa dân số thành cơ hội.

Sôi nổi Ngày hội sức khỏe người cao tuổi Việt Nam 2025 Sôi nổi Ngày hội sức khỏe người cao tuổi Việt Nam 2025

Sáng nay (7/9), tại Trung tâm Văn hóa – Thể thao phường Phú Diễn, TP Hà Nội, Ngày hội sức khỏe người cao tuổi Việt ...

Trường Sang

Tin liên quan

Cùng chuyên mục

Tặng quà người cao tuổi Thanh Hóa bị thiệt hại do cơn bão số 10

Tặng quà người cao tuổi Thanh Hóa bị thiệt hại do cơn bão số 10

Từ ngày 19 - 21/11, đại diện Tổ chức Hỗ trợ NCT Quốc tế (HAI) tại Việt Nam phối hợp cùng Hội NCT tỉnh Thanh Hóa trao 400 suất quà, tổng trị giá 400 triệu cho những NCT có hoàn cảnh khó khăn, bị ảnh hưởng bởi cơn bão số 10 tại các xã Nông Cống, Thăng Bình, Hoằng Giang và Hà Trung...
Diễn đàn Tuổi Bạc 11: Chăm sóc NCT từ hiểu biết và yêu thương

Diễn đàn Tuổi Bạc 11: Chăm sóc NCT từ hiểu biết và yêu thương

Diễn đàn Tuổi Bạc số 11 do Trung tâm Chăm sóc NCT Nhân Ái tổ chức sáng 22/11/2025 tại Hà Nội là một hoạt động mang dấu ấn rõ nét về đổi mới mô hình chăm sóc NCT trong cộng đồng.
100 suất quà trao tận tay NCT khó khăn khắc phục hậu quả thiên tai ở Thanh Hóa

100 suất quà trao tận tay NCT khó khăn khắc phục hậu quả thiên tai ở Thanh Hóa

Sáng 21/11, Hội NCT tỉnh Thanh Hóa phối hợp cùng UBND xã Hà Trung tổ chức trao tặng 100 suất quà hỗ trợ của Tổ chức Helpage International tại Việt Nam (HAI) cho hội viên NCT xã Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa khắc phục hậu quả thiên tai.
Thanh Hóa: Trao 100 suất quà hỗ trợ NCT khắc phục hậu quả thiên tai ở xã Hoằng Giang

Thanh Hóa: Trao 100 suất quà hỗ trợ NCT khắc phục hậu quả thiên tai ở xã Hoằng Giang

Sáng 20/11, lãnh đạo Hội NCT tỉnh Thanh Hóa phối hợp cùng UBND xã Hoằng Giang trao tặng 100 suất quà của nhà tài trợ (Tổ chức Hỗ trợ NCT quốc tế) cho hội viên NCT khó khăn, chịu ảnh hưởng bởi thiên tai.
3 cách để người cao tuổi ở TP.Hồ Chí Minh nhận vé xe buýt miễn phí

3 cách để người cao tuổi ở TP.Hồ Chí Minh nhận vé xe buýt miễn phí

Từ ngày 11-11-2025, Người cao tuổi tại TP.Hồ Chí Minh có thêm nhiều lựa chọn thuận tiện để nhận vé xe buýt miễn phí trên các tuyến trợ giá có gắn thiết bị T10. Trung tâm Quản lý giao thông công cộng (Sở Xây dựng TP.Hồ Chí Minh) cho biết có 3 cách đơn giản để người từ 60 tuổi trở lên được miễn phí khi đi xe buýt.

Tin khác

Xe lăn cho NCT: Giải pháp di chuyển quan trọng cho sức khỏe

Xe lăn cho NCT: Giải pháp di chuyển quan trọng cho sức khỏe
Khi sức khỏe suy giảm, đi lại trở thành một vấn đề đáng lo ngại, đặc biệt đối với những người gặp khó khăn trong việc di chuyển hoặc bị hạn chế khả năng vận động. Một trong những giải pháp hữu hiệu để giúp NCT duy trì sự độc lập và cải thiện chất lượng cuộc sống chính là xe lăn. Xe lăn không chỉ giúp di chuyển mà còn là công cụ hỗ trợ trong việc duy trì sức khỏe thể chất và tinh thần của NCT...

Hơn 650 triệu đồng viện trợ quốc tế giúp NCT Thanh Hóa, Ninh Bình khắc phục hậu quả bão số 10

Hơn 650 triệu đồng viện trợ quốc tế giúp NCT Thanh Hóa, Ninh Bình khắc phục hậu quả bão số 10
Sau những ngày chịu ảnh hưởng nặng nề của cơn bão số 10 (Bualoi), nhiều người dân các tỉnh Thanh Hóa, Ninh Bình, đặc biệt là NCT ở các vùng sâu, vùng xa vẫn đang nỗ lực khắc phục thiệt hại, ổn định cuộc sống.

Xã Cần Đước, tỉnh Tây Ninh: Tổ chức chúc mừng thọ cho 816 người cao tuổi

Xã Cần Đước, tỉnh Tây Ninh: Tổ chức chúc mừng thọ cho 816 người cao tuổi
Đảng ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Cần Đước, tỉnh Tây Ninh vừa long trọng tổ chức Lễ chúc thọ, mừng thọ 816 người ở các độ tuổi 70, 75, 80, 85 trên địa bàn…

Người cao tuổi phường Đông Hòa phấn khởi trong ngày khám sức khỏe miễn phí

Người cao tuổi phường Đông Hòa phấn khởi trong ngày khám sức khỏe miễn phí
Niềm vui hiện rõ trên gương mặt người cao tuổi phường Đông Hòa, TP.Hồ Chí Minh trong ngày đầu tiên được khám sức khỏe và tầm soát bệnh không lây nhiễm miễn phí. Chương trình do Trạm Y tế phường tổ chức không chỉ giúp phát hiện sớm bệnh lý mà còn thể hiện sự quan tâm sâu sắc của địa phương đối với công tác chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.

Sinh hoạt câu lạc bộ bệnh nhân - Bệnh viện đa khoa tỉnh Ninh Bình chung tay chăm sóc sức khỏe người cao tuổi

Sinh hoạt câu lạc bộ bệnh nhân - Bệnh viện đa khoa tỉnh Ninh Bình chung tay chăm sóc sức khỏe người cao tuổi
Nhằm chung tay chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, vừa qua, Bệnh viện đa khoa tỉnh Ninh Bình đã tổ chức hai buổi sinh hoạt Câu lạc bộ bệnh nhân với các chủ đề: “Đái tháo đường - Những điều cần biết”; “Gánh nặng bệnh lý hô hấp ở người cao tuổi và vai trò của vắc xin trong bối cảnh dịch bệnh”.

Mô hình chăm sóc tổng hợp cho người cao tuổi

Mô hình chăm sóc tổng hợp cho người cao tuổi
Bài 2: Giải pháp phát triển mô hình chăm sóc tổng hợp dành cho NCT

Chăm sóc người cao tuổi không nơi nương tựa tại Trung tâm bảo trợ xã hội số 2 Thanh Hóa: Trách nhiệm và tình người

Chăm sóc người cao tuổi không nơi nương tựa tại Trung tâm bảo trợ xã hội số 2 Thanh Hóa: Trách nhiệm và tình người
Trong bối cảnh già hóa dân số tại đất nước ta hiện nay, việc chăm sóc người cao tuổi đặc biệt là người cao tuổi có hoàn cảnh khó khăn ngày càng được cấp ủy, chính quyền và cộng đồng xã hội quan tâm. Tại tỉnh Thanh Hóa, Trung tâm bảo trợ xã hội số 2 hiện đang là “ngôi nhà chung” nuôi dưỡng 65 người cao tuổi không nơi nương tựa.

Hải Phòng: Mô hình Tsuyama giúp người cao tuổi phòng ngã, sống khỏe và tự tin hơn

Hải Phòng: Mô hình Tsuyama giúp người cao tuổi phòng ngã, sống khỏe và tự tin hơn
Trong bối cảnh dân số Việt Nam đang bước vào giai đoạn già hóa nhanh, việc chăm sóc sức khỏe chủ động cho người cao tuổi trở thành nhiệm vụ cấp thiết. Sau 3 năm triển khai tại huyện An Lão (Hải Phòng), Dự án “Hỗ trợ dự phòng chăm sóc sức khỏe người cao tuổi ứng phó với vấn đề già hóa dân số áp dụng mô hình Tsuyama” đã chứng minh hiệu quả thiết thực, giúp nhiều người cao tuổi tăng cường sức khỏe, phòng tránh té ngã và sống vui hơn mỗi ngày.

Mô hình chăm sóc tổng hợp cho người cao tuổi

Mô hình chăm sóc tổng hợp cho người cao tuổi
Trong bối cảnh già hóa dân số diễn ra nhanh chóng tại Việt Nam và nhiều quốc gia trên thế giới, nhu cầu chăm sóc NCT ngày càng trở nên cấp thiết. Trong xu hướng đó, mô hình chăm sóc tổng hợp cho NCT được xem là giải pháp có tính bền vững, mang lại lợi ích thiết thực cho NCT và gia đình, cộng đồng xã hội...

Xóa tan mất ngủ kinh niên ở người cao tuổi bằng y học cổ truyền

Xóa tan mất ngủ kinh niên ở người cao tuổi bằng y học cổ truyền
Ở tuổi xế chiều, khi cơ thể bắt đầu lão hóa, nhiều người cao tuổi phải đối mặt với tình trạng mất ngủ kéo dài hay còn gọi là bệnh mất ngủ kinh niên. Những đêm trằn trọc, giấc ngủ chập chờn không chỉ khiến tinh thần sa sút mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe thể chất. Mất ngủ tưởng chừng chỉ là chuyện nhỏ, nhưng với người cao tuổi, đây lại là dấu hiệu cảnh báo cơ thể đang mất cân bằng và có thể kéo theo nhiều hậu quả nghiêm trọng. Tại Bệnh viện Y học cổ truyền Nghệ An, sự kết hợp hài hòa giữa phương pháp y học cổ truyền (YHCT) và y học hiện đại (YHHĐ) đã mang lại hiệu quả rõ rệt, giúp hàng trăm người cao tuổi lấy lại giấc ngủ tự nhiên, an toàn và bền vững.

Trao 61 suất quà cho NCT có hoàn cảnh khó khăn tại Đắk Lắk

Trao 61 suất quà cho NCT có hoàn cảnh khó khăn tại Đắk Lắk
Hưởng ứng Tháng hành động vì NCT Việt Nam năm 2025, sáng 28/10, Hội NCT tỉnh Đắk Lắk phối hợp với Công ty Hoa Ly tổ chức trao 61 suất quà, trị giá mỗi suất 500.000 đồng cho NCT có hoàn cảnh khó khăn tại phường Bình Kiến và xã Hòa Xuân. Tổng giá trị quà tặng là 30,5 triệu đồng.

Triển khai chính sách về chăm sóc sức khỏe người cao tuổi

Triển khai chính sách về chăm sóc sức khỏe người cao tuổi
Thời gian qua, TP Đà Nẵng đã triển khai nhiều chính sách, giải pháp đồng hành cùng người cao tuổi. Hội NCT TP Đà Nẵng cũng có nhiều chương trình, hoạt động thực hiện tốt Chiến lược Quốc gia về NCT trong tình hình mới; đề xuất các cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung các chính sách hỗ trợ NCT trong xã hội thích ứng với già hóa dân số...

Xã Hóc Môn, TP. Hồ Chí Minh: Chung tay chăm sóc, phụng dưỡng người cao tuổi

Xã Hóc Môn, TP. Hồ Chí Minh: Chung tay chăm sóc, phụng dưỡng người cao tuổi
Hưởng ứng Tháng hành động vì người cao tuổi Việt Nam năm 2025 với chủ đề “Chung tay chăm sóc, phụng dưỡng người cao tuổi”, xã Hóc Môn, TP. Hồ Chí Minh đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực chăm sóc người cao tuổi.

Bệnh viện Đa khoa Ba Vì: Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi vì cộng đồng khoẻ mạnh bền vững và nhân văn

Bệnh viện Đa khoa Ba Vì: Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi vì cộng đồng khoẻ mạnh bền vững và nhân văn
Vừa qua, Bệnh viện đa khoa (BVĐK) Ba Vì đã tổ chức chương trình khám, tư vấn sức khỏe, cấp thuốc miễn phí và tặng quà cho người cao tuổi các xã Quảng Oai, Vật Lại, Cố Đô... Đây là một hoạt động ý nghĩa, nằm trong chuỗi chương trình chăm sóc sức khỏe cộng đồng mà bệnh viện đang triển khai, nhằm hiện thực hóa mục tiêu phát triển y tế toàn diện, bền vững và nhân văn.

Dịch vụ dưỡng lão bán trú tại Vin New Horizon: Giải pháp mới “chống cô đơn” cho người cao tuổi

Dịch vụ dưỡng lão bán trú tại Vin New Horizon: Giải pháp mới “chống cô đơn” cho người cao tuổi
Khi mô hình dưỡng lão truyền thống dần lỗi thời trước nhu cầu sống chủ động, năng động của thế hệ cao tuổi mới, mô hình dưỡng lão bán trú (daycare) trở thành xu hướng toàn cầu. Tại Việt Nam, Vin New Horizon là nơi tiên phong kiến tạo hệ sinh thái hưu trí hiện đại, đánh thức “bình minh thứ hai” rực rỡ và giàu trải nghiệm cho thế hệ tuổi vàng.
Xem thêm
Phiên bản di động