Trận đánh lịch sử của Đại đội đặc công C90 Anh hùng

Đón nhận Danh hiệu Anh hùng LLVT Nhân dân của Chủ tịch nước trao tặng cho C90

"Lúc 0 giờ 55 phút ngày 31/1/1968 (tức mùng Một Tết Mậu Thân), Tiểu đoàn đặc công 408 nổ súng và bộc phá liên tục mở màn cho cuộc tiến công và nổi dậy trên địa bàn toàn tỉnh… Đại đội 90 đặc công (C90) có 47 chiến sĩ do Đại đội trưởng Lê Kim chỉ huy xuất phát từ một con hẻm đối diện với Nhà lao Pleiku tập kích vào cơ quan chỉ huy của Tỉnh đoàn bảo an, diệt gần 100 tên, rồi thừa thắng vượt qua đường Hoàng Diệu đánh vào Bộ chỉ huy Tiểu khu Pleiku. Địch chống trả quyết liệt nhưng do bị tấn công bất ngờ nên cuối cùng buộc phải tháo chạy. Đơn vị phát triển qua đường Trịnh Minh Thế rồi chia làm ba mũi: Một mũi đánh Ty Cảnh sát trên đường Phó Đức Chính, một mũi đánh vào Tòa hành chánh tỉnh; mũi còn lại đánh vào Hội quán Phượng Hoàng… Sau những giờ phút hoang mang, rối loạn vì bất ngờ, đến khoảng 8 giờ sáng ngày mùng Một tết, địch bắt đầu phản kích… Bộ đội ta kiên cường chống trả nhưng do lực lượng ít, trang bị thiếu nên thiệt hại nhiều… Chờ đến tối, những chiến sĩ bị thương nặng còn sống ngoi lên tìm đồng đội thì cả hai Đại đội 90 và 21 chỉ còn lại 7 người. Anh em dìu nhau rút ra theo đường suối, sau 7 ngày vượt qua đói rét, đớn đau các anh mới tìm về đến căn cứ”.

11 cựu chiến binh tụ họp về thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai đón nhận Danh hiệu Anh hùng LLVT Nhân dân do Chủ tịch nước trao tặng C90.

Trận đánh trên là dấu son còn mãi trong kí ức của 11 cán bộ, chiến sĩ C90 tham dự lễ đón nhận Đơn vị Anh hùng LLVT Nhân dân vào chiều ngày 18/12/2020 tại TP Pleiku, tỉnh Gia Lai sau 45 năm chờ đợi (1975-2020). Đại úy Nguyễn Văn Xuân, nguyên B trưởng C90 (nay là chức Trung đội trưởng) đang nghỉ hưu tại huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam, đã 80 tuổi vẫn vượt hàng ngàn cây số vào dự lễ. Nghẹn ngào ôn lại những khoảnh khắc cái chết cận kề, ông còn day dứt vì sự hi sinh của đồng đội. Ông kể: Đến 10 giờ ngày 31/1/1968 bộ binh Sư đoàn 4 Mỹ từ La Sơn kéo vào, có khoảng 30 xe tăng, xe bọc thép đi trước mở đường. Một cánh từ Trà Bá lên cầu Hội Phú đến ngã ba đường Sư Vạn Hạnh, một cánh từ đường 14 theo đường Lý Thái Tổ tiến vào nội thị, thành 2 gọng kìm bao vây Đại đội 90.

Đại úy Nguyễn Văn Xuân xúc động ôn lại những kỉ niệm thời đánh Mỹ

Cuộc chiến đấu diễn ra vô cùng ác liệt. Trên trời trực thăng địch quần lộn. Dưới đất xe tăng, bộ binh địch thi nhau nhả đạn. Bộ đội dựa vào 2 lô cốt chiến đấu, đánh lui nhiều đợt phản kích của địch. Đặc biệt lô cốt bên kia ngã ba đường Hùng Vương - Lê Lai dưới sự chỉ huy trực tiếp của Đại đội trưởng Lê Kim đã đẩy lùi 6 đợt phản kích của địch, bắn cháy nhiều xe tăng, tiêu diệt nhiều lính Mỹ. Không tiêu diệt được lực lượng ta, lại bị thương vong nhiều, địch vô cùng cay cú, lồng lộn, đến chiều chúng dùng súng phun lửa bắn vào lỗ châu mai 2 lô cốt, nhiều đồng chí của ta hi sinh. Trước khi trút hơi thở cuối cùng, Đại đội trưởng Lê Kim còn kêu gọi: Hãy giữ vững tinh thần, chiến đấu đến người cuối cùng. 40 cán bộ, chiến sĩ Đại đội đặc công 90 ngoan cường chiến đấu đã hi sinh tại Trường Nam tiểu học Pleiku (nay là Trường THPT Chuyên Hùng Vương)”.