Cùng với tỉ lệ NCT ở giai đoạn già hóa ngày càng tăng, chiếm khoảng 10% của dân số và tỉ lệ người SSTTsẽ bằng 5% số người từ 60 tuổi trở lên. Bệnh khởi phát âm thầm với các biểu hiện giảm trí nhớ và các chức năng nhận thức khác nhưng bệnh nhân thường có biện pháp thích nghi, bù trừ, chối bỏ bệnh. Quá trình rối loạn nhận thức đã bắt đầu rất lâu trước khi biểu lộ lâm sàng, cho nên ra đời thuật ngữ Rối loạn thần kinh nhận thức để chỉ quá trình bệnh với mức độ nhẹ và là giai đoạn sớm hơn để phát hiện phòng ngừa và điều trị trước khi tiến triển đến SSTT.

Chứng sa sút trí tuệ ở NCT để lại nhiều gánh nặng cho người thân, xã hội và chính người bệnh. Đặc biệt, có 60 - 80% người sa sút trí tuệ mắc bệnh Alzheime - căn bệnh không thể chữa khỏi và là nguyên nhân thứ 6 dẫn đến tử vong trên thế giới... Thông tin này được công bố bởi Viện Sức khỏe tâm thần,Bệnh viện Bạch Mai tại buổi hội thảo về chứng SSTT được tổ chức mới đây.
Theo TS. Trần Thị Hà An - Trưởng phòng Điều trị người già của Viện, SSTT xảy đến khi não bộ bị tổn thương. Khi đó, bệnh nhân có biểu hiện suy giảm nhiều lĩnh vực nhận thức như trí nhớ, định hướng, chú ý, ngôn ngữ, tri giác, suy luận, phán đoán, điều hành, khả năng thực hiện các nhiệm vụ liên tục,… SSTT có thể gặp trong nhiều bệnh khác nhau, trong đó phổ biến nhất là bệnh Alzheimer- chiếm 60 đến 80% tổng số các bệnh nhân SSTT.

Trong bối cảnh già hóa dân số hiện nay, chứng SSTT để lại nhiều gánh nặng cho người bệnh, gia đình, như chăm sóc khó khăn, tốn kém chi phí điều trị cũng như nhân lực, vật lực cho dịch vụ y tế. Lấy ví dụ trường hợp của bệnh nhân 66 tuổi, quê Thái Nguyên, đang điều trị tại đây, bác sĩ Hà An cho biết chứng SSTT khiến bệnh nhân mất trí nhớ hoàn toàn, không nhận ra vợ, con, thường xuyên lảm nhảm một mình. Căn bệnh có thời gian điều trị kéo dài khiến vợ ông phải ăn chực nằm chờ ở viện, giám sát bệnh nhân mọi lúc mọi nơi, gây tốn kém tiền của, công sức.

TS Nguyễn Doãn Phương, Viện trưởng Viện Sức khỏe tâm thần cũng cho biết: Tuổi thọ của người dân ngày càng tăng cao, trong khi tỉ lệ sinh có xu hướng giảm, khiến tỉ lệ người già trong dân số tăng lên. Ước tính cứ mỗi 3 giây có thêm 1 người mắc SSTT và số người mắc SSTT tăng lên gấp đôi sau mỗi 20 năm. Như vậy, chứng SSTT đã, đang và sẽ tạo ra gánh nặng xã hội rất lớn.

Vì vậy, bác sĩ Hà An nhấn mạnh, người bệnh cần được chăm sóc và điều trị càng sớm càng tốt. “Khi có các dấu hiệu sớm như giảm trí nhớ làm rối loạn cuộc sống hằng ngày, khó khăn trong việc lên kế hoạch hoặc giải quyết vấn đề, khó hoàn thành các nhiệm vụ quen thuộc, nhầm lẫn về thời gian và không gian, khó nhận biết về hình ảnh trực quan và mối quan hệ trong không gian, phát sinh vấn đề mới với từ ngữ khi viết, đọc, đặt nhầm chỗ các đồ vật và mất khả năng nhớ lại các bước để tìm lại đồ, giảm khả năng phán đoán hoặc ra quyết định, thu mình khỏi công việc hoặc hoạt động xã hội, thay đổi cảm xúc và nhân cách, bệnh nhân phải tới gặp bác sĩ ngay”.

Các phương pháp điều trị không dùng thuốc, dùng thuốc và chăm sóc toàn diện không những có thể làm giảm các triệu chứng mà còn làm chậm quá trình tiến triển của bệnh.