Phòng sự dưỡng sinh trong y học cổ truyền Việt Nam và đông Phương

Phòng sự dưỡng sinh trong y học cổ truyền không đơn thuần là “chuyện gối chăn”, mà là một nghệ thuật giữ gìn khí huyết, điều hòa tạng phủ và kéo dài tuổi thọ. Ở NCT, nếu biết yêu đúng cách, thuận thời tiết, tiết chế tinh khí, dưỡng tâm hòa khí, thì tình yêu sẽ trở thành phương thuốc dưỡng sinh quý giá, giúp ngủ ngon, tinh thần sảng khoái, thân tâm an hòa...

Tuổi già vẫn nên yêu... nếu biết cách

Trong cái nhìn Đông phương, tình dục không hề là chuyện thô thiển, càng không phải điều phải giấu giếm khi về già.

Ngược lại, nó là đạo sống, là nghệ thuật giữ gìn khí huyết, kéo dài thọ mệnh, an hòa tâm trí.

Người xưa gọi đó là: “phòng sự dưỡng sinh”, tức biến “chuyện gối chăn” thành phương pháp điều dưỡng thân - tâm - tinh - khí.

Ngày nay, khi NCT thường đối diện với mất ngủ, suy giảm trí nhớ, trầm cảm, lão hóa… thì tình yêu, cả về tinh thần lẫn thể xác, lại trở thành phương thuốc tuyệt vời, nếu biết đúng cách.

Phòng sự không phải “chuyện ấy” mà là đạo sống

Trong y học cổ truyền, phòng sự không đơn thuần là hoạt động tình dục mà là một nghệ thuật giao hòa:

Hòa âm với dương.

Hòa tinh với khí.

Hòa thân thể với cảm xúc, hòa sự sống với yêu thương.

Phòng sự nếu làm đúng sẽ không tiêu hao sinh lực, mà nuôi dưỡng khí huyết, bảo vệ nguyên dương, điều hòa tạng phủ.

Nó giống như thắp lửa ấm vào mùa Đông để cơ thể không lạnh mỏi, tâm trí không nguội lạnh.

Phòng sự dưỡng sinh trong y học cổ truyền Việt Nam và đông Phương

Trong “Hoàng đế nội kinh” - yêu đúng cách chính là dưỡng sinh

Từ hơn 2000 năm trước, bộ sách kinh điển Hoàng Đế Nội Kinh đã đề cập rõ ràng rằng: Tình dục nếu đúng cách chính là một phần của dưỡng sinh. Trong đó có ghi:

“Người biết đạo thì tiết dục, hòa khí, giữ nguyên tinh. Không quá dục, không loạn tâm. Sống trăm tuổi cũng không suy kiệt”.

Theo lý luận này, yêu không có nghĩa là buông thả, mà là sự tiết chế khéo léo để giữ gìn tinh khí (giữ tinh), là sự hòa hợp để dưỡng khí huyết (dưỡng khí), và là sự thuận theo thời tiết (thuận tự nhiên). Nếu thực hành đúng, phòng sự không những không làm suy hao sinh lực, mà còn giúp kéo dài tuổi xuân, sáng suốt tinh thần, ổn định khí huyết và dưỡng thần khí, nhất là ở người trung niên, cao tuổi khi nhu cầu điều hòa và hồi phục cơ thể ngày một lớn hơn.

Dẫn giải minh triết: Chỉ dục mà không đạo là tự hại

Người xưa không xem phòng sự là điều cấm kỵ, nhưng luôn nhấn mạnh: Nếu chỉ có dục mà không có đạo, thì sớm muộn cũng tự hại mình.

Trong các y thư cổ, phòng sự được phân chia thành bốn bậc nhận thức:

- Phàm tục - yêu chỉ để thỏa mãn thân xác, dễ làm tổn hao nguyên khí.

- Tiểu đạo - yêu trong khuôn phép, nhưng vẫn để dục vọng điều khiển.

- Trung đạo - biết tiết chế, yêu điều độ, kết hợp chăm sóc sức khỏe.

- Đại đạo - xem yêu như một nghi lễ dưỡng sinh, giúp hòa hợp thân - tâm, nuôi dưỡng tinh khí.

Với NCT, điều này càng đáng lưu ý. Yêu lúc này không còn là chuyện thể lực, mà là nghệ thuật giữ gìn tinh túy của đời sống.

Nếu không biết tiết chế:

Tinh khí suy, dẫn tới tủy não suy, khiến trí nhớ giảm sút, đầu óc mụ mị.

Giao hợp sai thời điểm (khi quá mệt, sau bữa ăn no, khi cảm lạnh…), sẽ làm tổn thương thận khí, dễ sinh mất ngủ, đau lưng, loãng xương, tim mạch yếu.

Vì thế, phòng sự tuổi già cần được nhìn nhận như một phương pháp dưỡng sinh cao cấp, chứ không chỉ là hành vi bản năng, càng không nên xem nhẹ hay lạm dụng.

Nguyên tắc vàng trong phòng sự tuổi già

Phòng sự ở tuổi già muốn trở thành dưỡng sinh thì càng cần đúng thời, đúng mực, đúng cách. Dưới đây là những nguyên tắc quan trọng để bảo toàn khí lực và nuôi dưỡng tinh thần:

Chỉ nên gần gũi khi cơ thể đủ khỏe. Nếu đang mệt, mất ngủ hoặc suy nhược, tốt nhất nên nghỉ ngơi, đừng miễn cưỡng.

Tránh giao hợp sau khi ăn no, tắm lạnh, uống rượu hay đang nóng giận. Những thời điểm này dễ khiến khí huyết rối loạn, tổn thương tâm - thận.

Trước và sau khi yêu, nên xoa ấm các huyệt Mệnh môn, Đan điền để kích thích khí huyết lưu thông, nâng đỡ nguyên khí, giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn.

Tuyệt đối không lạm dụng thuốc kích dục hóa học. Nếu cần hỗ trợ, hãy chọn các loại trà thảo dược bổ thận, dưỡng tinh, điều hòa nội tiết, vừa an toàn, vừa bền lâu, lại đúng với tinh thần dưỡng sinh Đông phương.

Ở NCT, phòng sự không còn là cuộc tranh tài thể lực, mà là sự đồng điệu của tình cảm và khí huyết, càng nhẹ nhàng, điều hòa, thì càng có lợi cho sức khỏe.

Phương thuốc, bài trà, khí công hỗ trợ phòng sự dưỡng sinh

Trà bổ thận dương cho nam giới:

Dâm dương hoắc 3g.

Nhục thung dung 2g.

Kỷ tử 2g.

Sâm núi dành 2g.

Hãm uống hàng ngày, tăng sinh lực, dưỡng thận, chống suy.

Trà nội tiết nữ cho phụ nữ:

- Đương quy 2g.

- Ích mẫu 2g.

- Kỷ tử 2g.

- Nhục thung dung 1g.

Giúp giảm khô hạn, dưỡng huyết, ngủ ngon, đẹp da.

Bài tập khí công mỗi sáng:

- Xoa huyệt Mệnh môn, Quan nguyên, Thận du.

- Thiền thở bụng 10 phút.

- Đạt Ma Dịch Cân Kinh 10 động tác giúp lưu thông khí huyết.

Phòng sự là “nghi lễ” tình yêu

Phòng sự, với NCT, không còn là cuộc thi về sức lực mà là một nghi lễ của tình yêu và dưỡng sinh. Tuổi trẻ yêu bằng đam mê và thể lực.Tuổi già hãy yêu bằng lòng thương, bằng ánh mắt, bằng sự quan tâm nhẹ nhàng, một bàn tay nắm lấy nhau giữa đêm lạnh, một bát cháo sen nấu chín mềm. Ấy chính là phòng sự đích thực, không phải là hành vi, mà là sự hòa hợp tinh tế giữa thân - tâm - tình. Khi yêu thương được nuôi dưỡng bằng sự tĩnh tại và thấu hiểu, thì đó chính là một dạng dưỡng sinh cao quý mà không vị thuốc nào có thể thay thế.

Câu chuyện kết

Một lần tại phòng khám của Nhà thuốc Thọ Xuân Đường, tôi gặp một bà 78 tuổi, bà nhỏ nhẹ tâm tình: “Thầy ơi, ông nhà tôi vẫn… còn thương tôi lắm. Thỉnh thoảng, ông nắm tay, vuốt má, nói thơ mà tôi như con gái mới lớn…” Tôi cười: “Vậy là bà có thuốc trường thọ quý hơn mọi loại nhân sâm rồi đấy ạ”.

Chuyện yêu - như là đạo dưỡng mệnh

Phòng sự không còn là “chuyện khó nói” mà là dưỡng sinh cao cấp, là triết lý yêu thương, là nghệ thuật sống lâu - sống khỏe - sống có nhau.

Tình dục -  Ngọn lửa của trường thọ Tình dục - Ngọn lửa của trường thọ
Tình dục và quyền lực Tình dục và quyền lực
10 điều cấm kị trong tình dục của người cao tuổi 10 điều cấm kị trong tình dục của người cao tuổi
Tiến sĩ - Lương y Phùng Tuấn Giang
Chủ nhiệm Nhà thuốc Thọ Xuân Đường - 17 đời y gia truyền, Kỉ lục Guinness Nhà thuốc gia truyền nhiều đời nhất Việt Nam

Tin liên quan

Cùng chuyên mục

Nghệ thuật yêu tuổi già: Khi tình thân, sức khỏe và cảm xúc hòa quyện

Nghệ thuật yêu tuổi già: Khi tình thân, sức khỏe và cảm xúc hòa quyện

Tình yêu và tình dục ở tuổi già vốn là đề tài thường bị né tránh trong văn hóa Á Đông. Thế nhưng, nhiều nghiên cứu khẳng định: duy trì đời sống tình dục lành mạnh ở tuổi xế chiều không chỉ giúp gắn kết tình cảm vợ chồng, mà còn mang lại lợi ích cho tim mạch, thần kinh, tinh thần. Yêu ở tuổi già, được thực hành văn minh, khoa học là liệu pháp dưỡng sinh quý giá, giúp con người sống vui - sống khỏe - sống hạnh phúc đến cuối đời...
Khi yêu chỉ cần một bàn tay

Khi yêu chỉ cần một bàn tay

“Khi bàn tay biết chạm đúng cách, còn mạnh hơn trăm nghìn viên thuốc bổ” - lời của một cụ bà 86 tuổi, sau 20 phút được xoa bóp thắt lưng bởi người bạn đời đã già yếu của mình...
Giấc mơ tình dục - khi tiềm thức còn yêu thì ta còn sống

Giấc mơ tình dục - khi tiềm thức còn yêu thì ta còn sống

Giấc mơ tình dục ở NCT là hiện tượng sinh lí, tâm lí tự nhiên, phản ánh khí huyết còn vận hành và nhu cầu gắn kết tình cảm vẫn hiện hữu. Theo khoa học, đây là sự tái kích hoạt kí ức xúc cảm qua vùng não limbic, giúp duy trì cảm giác yêu thương và ý nghĩa sống. Từ góc nhìn y học cổ truyền, mộng dục còn là dấu hiệu thận tinh chưa suy, có thể góp phần dưỡng sinh và cải thiện sức khỏe tinh thần...
Quan niệm tình dục trong các nền văn minh cổ

Quan niệm tình dục trong các nền văn minh cổ

Trong các nền văn minh trước đây, tình dục không bị cấm kị, mà còn là một nghệ thuật dưỡng sinh, nuôi dưỡng tinh - khí - thần, đặc biệt ở NCT. Dù ở Ấn Độ, Trung Quốc hay Việt Nam, triết lý chung vẫn là: yêu chậm, yêu nhẹ nhàng, yêu bằng tình thương và sự điều hòa để sống khỏe, sống vui và sống thọ một cách tự nhiên...

Tin khác

10 điều cấm kị trong tình dục của người cao tuổi

10 điều cấm kị trong tình dục của người cao tuổi
Tình dục ở NCT không chỉ là chuyện thể xác, mà là nghệ thuật thấu hiểu thân - tâm - khí. Nếu không cẩn trọng, chỉ một sai lầm nhỏ cũng có thể gây tổn hao sinh lực, ảnh hưởng đến sức khỏe và tinh thần. Bài viết này nêu rõ 10 điều cấm kị trong phòng sự, giúp NCT yêu an toàn - sống vui - dưỡng sinh trọn vẹn...

Tình dục và quyền lực

Tình dục và quyền lực
Tuổi già không phải là dấu chấm hết của yêu thương mà là thời điểm để tình yêu được chưng cất từ trải nghiệm, thấu hiểu và bao dung. Khi trái tim còn biết rung động, còn giữ được lửa yêu thương, đó chính là quyền lực đẹp đẽ và cao quý nhất của con người.

Tình dục - Ngọn lửa của trường thọ

Tình dục -  Ngọn lửa của trường thọ
Trong y học cổ truyền, tình dục là một phần không thể tách rời của “Tinh - Khí - Thần” - tam bảo duy trì sự sống.

Chuyện yêu có cần thiết khi tuổi đã xế chiều

Chuyện yêu có cần thiết khi tuổi đã xế chiều
Nhiều NCT thường e ngại hoặc cho rằng “chuyện ấy” không còn cần thiết khi tuổi đã xế chiều. Tuy nhiên, các nghiên cứu y học hiện đại đã khẳng định rằng: Duy trì hoạt động tình dục điều độ và phù hợp với thể trạng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe…

Ông Tò khuất núi

Ông Tò khuất núi
Một buổi chiều, Linh thong thả điều khiển chiếc xe máy điện từ cơ quan về nhà. Đầu hạ nên trời vừa có nắng vàng, vừa có chút gió mát, làm Linh thấy lòng thư thái ! Bất chợt, một chiếc xe tang chạy qua, Linh giật thót khi nhìn thấy di ảnh của người đã khuất: “Ông Tò !” - Linh thốt lên thành tiếng - Chắc chắn là ông Tò đồng hương rồi ! Ông Tò mất rồi sao?...

Nhớ hoa hành

Nhớ hoa hành
“Đố em biết hoa gì ?” - Người đồng nghiệp nơi xa gửi vào Zalo cho tôi hình ảnh một bông hoa trong vườn nhà và nhắn hỏi với vẻ đắc ý, ngờ rằng một đứa sống ở phố xá như tôi sẽ chẳng bao giờ trả lời đúng. “Ơ ! Hoa hành” - câu trả lời của tôi đã làm bạn ấy… thất vọng. Vì bạn không biết rằng đây chính là loài hoa đã gắn bó với tuổi thơ tôi, với những năm tháng tôi theo chân bố ra đồng, trồng, chăm sóc và thu hoạch những củ hành tây tròn trịa, nhẵn bóng mà mùi hăng của nó thì không thể nhầm lẫn với bất kỳ thứ mùi nào khác.

Dư âm từ buổi gặp mặt nhân kỉ niệm 40 năm ngày ra trường (1984-2024)

Dư âm từ buổi gặp mặt nhân kỉ niệm 40 năm ngày ra trường (1984-2024)
"K.XI ơi, mình yêu các bạn, tôi yêu các ông bà!" Đó lời nói từ gan, ruột, không riêng gì của Phó giáo sư,Tiến sỹ Dương Hồng Thái, giảng viên cao cấp, nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Trung ương Thái Nguyên, Trưởng ban Liên lạc Khóa XI (1978-1984) Trường Đại học Y Bắc Thái (nay là Trường Đại học Y Dược Thái Nguyên) mà của tất cả 66 cựu sinh viên (SV) khóa K.XI có mặt trong cuộc gặp mặt nhân kỷ niệm 40 năm ngày ra trường (1984-2024) tại cao nguyên Mộc Châu, tỉnh Sơn La, trong những ngày trung tuần tháng 11/2024

Bà nội của các con tôi

Bà nội của các con tôi
Những câu thơ trong bài thơ “Mẹ của anh” của thi sĩ Xuân Quỳnh viết tặng mẹ chồng, mà đến nay tôi vẫn còn yêu thích.

Những mùa sắn dây bên bà

Những mùa sắn dây bên bà
Thuở còn là một cô bé lên 7, tôi đã thấy trong vườn nhà bà có những bụi sắn dây xanh mướt vươn lên trên những thân cây xoan, cây bạch đàn quanh vườn. Những thân dây leo chắc chắn, vững vàng bám chặt lấy thân cây gỗ, trải bao nắng gió mưa giông, cứ thế tốt tươi từng ngày.

Tấm lòng nhân hậu của ông tôi

Tấm lòng nhân hậu của ông tôi
Nhắc nhớ về những kỉ niệm đẹp với ông bà là cả một bầu trời kí ức tuổi thơ tôi. Bởi tôi sinh ra và lớn lên trong vòng tay yêu thương, đỡ đần của ông bà ngoại. Tuổi thơ tôi luôn gắn với hình ảnh của ông bà, nhất là ông ngoại tôi.

Đôi dép cao su huyền thoại của ông tôi

Đôi dép cao su huyền thoại của ông tôi
Ông tôi là người đã trực tiếp tham gia Chiến dịch Điện Biên Phủ cho đến kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Bởi vậy, kí ức đậm sâu nhất trong ông là những năm tháng kháng chiến gian khổ mà hào hùng, và những kỉ vật vô giá với ông vẫn là những kỉ vật thời chiến. Trong đó, ấn tượng nhất là đôi dép cao su cùng ông đi qua hai cuộc kháng chiến trường kì của dân tộc!

Bài học từ con cúi của nội tôi

Bài học từ con cúi của nội tôi
Bà nội tôi sinh 11 người con, ba tôi là út, nên khi tôi bắt đầu đi học thì bà đã ngoài 70 tuổi, nhưng bà vẫn khoẻ mạnh, hằng ngày vẫn đi giựt tàu dừa khô, làm cỏ, xới đất trồng rau trong vườn. Bà bảo, còn mạnh tay mạnh chân thì để bà làm, coi như thể dục để giãn gân giãn cốt. Với bà, chỉ có người lười, người bệnh mới nằm không, chứ còn sức thì còn làm việc, bởi lao động cũng là niềm vui.

Kí ức cùng ngoại

Kí ức cùng ngoại
Từ thuở ấu thơ đến lúc trưởng thành, hình ảnh ông bà nội, ông bà ngoại luôn hằn sâu trong tâm trí mỗi người. Những kỉ niệm đẹp về bà ngoại vẫn còn nguyên trong tôi, cho dù tóc tôi đã muối tiêu và bà cũng không còn nữa.

Ông nội tôi cả đời lo cho con cháu

Ông nội tôi cả đời lo cho con cháu
Ông tôi tên là Đặng Văn Trụ, ở làng Hạ Bỳ, tổng Hạ Bỳ xưa, nay là xã Xuân Lộc, huyện Thanh thủy, tỉnh Phú Thọ, năm nay đã ngoài 80 tuổi, về hưu trên hai thập kỉ, mọi người yêu kính ông tôi gọi là cụ giáo về hưu.

Niềm vui của ông tôi

Niềm vui của ông tôi
Bà mất, con cháu ở xa về đầy đủ lo việc hiếu cho bà xong thì lại “mỗi người mỗi ngả”, còn nhà cửa, công việc, bỏ sao được. Vườn, nhà chỉ còn ông, một mình lủi thủi vào ra.
Xem thêm
Lãng mạn tuổi già: Làm thơ tặng bà, pha trà cho ông, tặng hoa cho nhau

Lãng mạn tuổi già: Làm thơ tặng bà, pha trà cho ông, tặng hoa cho nhau

Tuổi già không phải là đoạn cuối của tình yêu, mà là khoảnh khắc dịu dàng nhất, khi người ta học cách yêu bằng những điều thật nhỏ: Một tách trà, một bài thơ, một bông hoa. Ở tuổi này, lãng mạn không còn là những lời hứa, mà là hơi ấm còn lưu lại trong tay, là ánh mắt vẫn biết mỉm cười giữa những nếp nhăn....
Khó nói chuyện tuổi già

Khó nói chuyện tuổi già

LTS: “Bảy mươi vẫn thương nhau như thuở mới cưới, mà ngọn lửa yêu đương cứ lụi dần…” Chuyện nghe quen mà vẫn cứ… ngại nói! Thực ra, sinh lí tuổi già suy giảm không phải “trời bắt”, cũng không phải “hết thời” mà là quy luật tự nhiên. Tuy nhiên, nếu hiểu đúng và biết cách chăm sóc, NCT hoàn toàn có thể giữ lửa yêu thương, thậm chí còn ấm áp hơn cả thời son trẻ.
Thảnh thơi tuổi xế chiều

Thảnh thơi tuổi xế chiều

Nhắc đến tuổi già, có thể nhiều người sẽ nghĩ đến hình ảnh một người thiếu sức sống, sức khỏe tinh thần, thể chất suy giảm, cơ hội nghề nghiệp và xã hội hạn chế, cô đơn, mất phương hướng. Song, rất nhiều NCT đã đem đến cái nhìn tích cực về tuổi già. Họ sống một cuộc sống khỏe mạnh, vui vẻ, ý nghĩa và vẫn giữ vai trò tích cực trong xã hội, bởi họ đã chuẩn bị tâm thế để có một “tuổi già chủ động”.
Chùa Kim Bửu, tỉnh Đồng Tháp nơi cưu mang NCT cô đơn, trẻ em mồ côi

Chùa Kim Bửu, tỉnh Đồng Tháp nơi cưu mang NCT cô đơn, trẻ em mồ côi

Chúng tôi cùng đoàn từ thiện (gồm 80 người) do Sư cô Thích nữ Hoàn Thiện ở TP Hồ Chí Minh, đến thăm và tặng quà những NCT cô đơn và trẻ em mồ côi đang được chùa Kim Bửu, huyện Lấp Vò (cũ), tỉnh Đồng Tháp nuôi dưỡng.
Cụ ông neo đơn, bệnh tật cần sự giúp đỡ của cộng đồng

Cụ ông neo đơn, bệnh tật cần sự giúp đỡ của cộng đồng

Mặc dù đã hơn 80 tuổi lại mắc bệnh viêm phế quản mãn tính, nhưng mỗi ngày cụ Nguyễn Văn Thành đi bộ khoảng 20km để bán vé số, tối về sống một mình trong căn phòng trọ rộng vỏn vẹn 10m²...
Quán cơm chay 1.000 đồng ấm lòng người nghèo

Quán cơm chay 1.000 đồng ấm lòng người nghèo

Suốt hơn 7 năm qua, giữa lòng TP Cần Thơ, có một địa chỉ nhỏ bé nhưng chan chứa yêu thương - Quán cơm chay thiện nguyện 1.000 đồng, tại số 100 Trần Việt Châu, phường Cái Khế (trước đây thuộc phường An Hòa, quận Ninh Kiều)...
Trường thọ là sống lâu, sống khoẻ, sống có ý nghĩa

Trường thọ là sống lâu, sống khoẻ, sống có ý nghĩa

Càng ngày con người càng sống lâu hơn, nhưng sống lâu không đồng nghĩa với sống thọ. Y học cho thấy tuổi thọ thật sự không chỉ nằm ở số năm, mà ở chất lượng từng ngày: một cơ thể khỏe mạnh, tinh thần an hòa và trí tuệ sáng suốt. Khi hiểu đúng về cách vận hành của cơ thể và học cách thuận theo tự nhiên, mỗi người hoàn toàn có thể mở ra hành trình sống thọ một cách chủ động, bền vững...
Chuyện những giám sát thi công là NCT

Chuyện những giám sát thi công là NCT

7 giờ sáng, giữa khu đô thị mới phía Tây Hà Nội, ông Nguyễn Văn Tùng, 67 tuổi, ở phường Đại Mỗ đã có mặt tại công trường, tay cầm sổ ghi chép và thước laser. Dáng người nhỏ, da sạm nắng, ông Tùng vẫn bước nhanh, ánh mắt quét qua từng mảng tường, từng mối hàn. “Về hưu được 5 năm rồi, nhưng nghe mùi vôi vữa vẫn thấy thân quen lắm. Làm giám sát giờ đỡ nặng hơn, nhưng trách nhiệm thì chẳng nhẹ chút nào”, ông cười nói...
Ký ức ba lần gặp Bác trong tiếng hát NSƯT Song Thao

Ký ức ba lần gặp Bác trong tiếng hát NSƯT Song Thao

NSƯT Song Thao, người con của quê lúa Yên Thành (Nghệ An), đã có ba lần được gặp Bác Hồ và một lần cất tiếng hát về Người trong nước mắt của cả dân tộc. Hơn nửa thế kỷ trôi qua, giọng hát ấy vẫn vang vọng, như một nén hương lòng của người nghệ sĩ dành cho vị Cha già kính yêu...
Phiên bản di động