“Hôm qua mơ thấy một bàn tay
Vuốt mái tóc ta giữa ban ngày
Tưởng mình đã già không cảm xúc
Sao tim rộn rã, lả lơi bay ...”
Thơ viết trong một giấc mơ của một ông 78 tuổi.
Khi giấc mơ còn cháy, nghĩa là đời chưa lụi
Khi trong giấc ngủ, não bộ vẫn khơi dậy những kí ức yêu thương và ham muốn gần gũi, nghĩa là sự sống trong cơ thể vẫn còn đang vận hành. Thực tế, NCT vẫn có thể gặp những giấc mơ tình dục. Không ít cụ ông, cụ bà đã từng mơ thấy người xưa, tình cũ, hay những cảm giác yêu thương, vuốt ve, rung động lạ kì trong những giấc ngủ. Và khi tỉnh dậy, đôi khi bối rối, đôi khi ngậm ngùi, đôi khi… đỏ mặt cười thầm.
Đây không phải là điều sai trái, mà là phản ứng sinh tâm lí bình thường. Nó phản ánh hệ thần kinh cảm xúc vẫn hoạt động, nội tiết vẫn còn đáp ứng và trái tim vẫn duy trì nhu cầu được yêu thương, gắn kết.
Khoa học nói gì về giấc mơ “nhạy cảm” ở tuổi già?
Các nghiên cứu y học cho thấy, giấc mơ có yếu tố tình cảm hoặc tình dục vẫn xuất hiện ở tuổi cao niên và mang ý nghĩa sinh lí, tâm lí nhất định.
Nghiên cứu của Đại học Pittsburgh (Mỹ, 2018) ghi nhận: 74% NCT đôi khi gặp giấc mơ liên quan đến tình cảm hay tình dục, 60% cảm thấy dễ chịu sau giấc mơ, và một nửa cho rằng trải nghiệm ấy giúp họ cảm nhận rõ hơn mình vẫn còn sức sống.
Về thần kinh học, hoạt động tình dục được lưu giữ trong tiềm thức thông qua hệ limbic - trung tâm điều khiển kí ức xúc cảm. Khi khả năng thể chất suy giảm, não bộ vẫn có thể “tái hiện” trải nghiệm yêu thương và gần gũi như một cách duy trì sự gắn kết cảm xúc.
Theo y học cổ truyền, mộng dục cho thấy khí huyết vẫn lưu thông và thận tinh chưa suy kiệt. Một giấc mơ ân ái có thể kích hoạt lại bản năng sinh tồn, góp phần cải thiện tinh thần và hỗ trợ dưỡng sinh tự nhiên.
Tình dục trong giấc mơ: Một lối đi riêng của kí ức
Tình dục trong giấc mơ ở NCT có thể được xem như một hình thức tái hiện kí ức cảm xúc. Nếu ở tuổi trẻ, sự gắn kết chủ yếu thông qua tiếp xúc thể xác, thì ở tuổi già, kí ức và cảm xúc lại trở thành cầu nối chính.
Có trường hợp, một NCT mơ thấy người bạn đời đã mất nhiều năm trở về, nhẹ nhàng chạm vào má, hôn lên trán và gửi lời thương nhớ. Về mặt tâm lí học, đây không chỉ đơn thuần là giấc mơ mang yếu tố tình dục, mà còn đóng vai trò như một cơ chế tự nhiên giúp xoa dịu cảm giác cô đơn, duy trì sự kết nối tình cảm và cân bằng cảm xúc khi sức khỏe thể chất đã suy giảm.
Chuyển hóa mộng thành dưỡng sinh được không?
Việc “chuyển hóa” những giấc mơ mang yếu tố tình cảm hay tình dục thành một phần của quá trình dưỡng sinh là hoàn toàn khả thi, dù không thể chủ động tạo ra giấc mơ mỗi đêm.
Điều quan trọng là tạo môi trường và trạng thái tinh thần thuận lợi để não bộ cảm thấy an toàn, thư giãn và được nuôi dưỡng cảm xúc.
Trước khi ngủ:
-Sử dụng các loại trà thảo dược có tác dụng bổ huyết, an thần và hỗ trợ cân bằng nội tiết như kỉ tử, cúc hoa, long nhãn, lạc tiên, đương quy, táo đỏ.
-Nghe nhạc nhẹ, thực hành hít thở sâu, và hồi tưởng lại những kỉ niệm tích cực, ấm áp.
-Xoa bóp nhẹ vùng huyệt Mệnh Môn và Thận Du ở lưng để hỗ trợ lưu thông khí huyết và dưỡng thận.
Khi giấc mơ xuất hiện:
-Đón nhận một cách tự nhiên, không phán xét hay kìm nén.
-Sau khi tỉnh giấc, có thể ghi lại cảm xúc hoặc hình ảnh từ giấc mơ dưới dạng thơ, nhật kí, nhằm duy trì trạng thái tâm lí tích cực và nuôi dưỡng “khí tâm” lâu dài.
Mộng dục và lòng từ bi - đừng phán xét
Hiện tượng mộng dục ở NCT không phải là dấu hiệu lệch lạc hay “hư hỏng”, mà là phản ánh nhu cầu tình cảm và sự gắn kết vẫn còn tồn tại.
Về mặt tâm sinh lí, đây là biểu hiện cho thấy hệ thần kinh xúc cảm vẫn hoạt động, cơ thể vẫn duy trì khả năng đáp ứng với các kích thích tình cảm.
Những giấc mơ này cần được nhìn nhận như một phần tự nhiên của đời sống con người, đáng được thấu hiểu và trân trọng, bởi chúng góp phần duy trì sức khỏe tinh thần, giảm cảm giác cô đơn và nâng cao chất lượng cuộc sống ở tuổi già.
Khi giấc mơ là “đơn thuốc”
Trong y học cổ truyền, mộng dục đôi khi được xem như một dấu hiệu phản ánh tình trạng khí huyết và tinh lực.
Sách Y Tâm Lục từng ghi: “Nếu một NCT mộng thấy giao hoan, mạch vẫn ổn định và tâm trạng hoan hỉ, điều đó cho thấy khí huyết chưa suy, chỉ cần dưỡng thêm bằng đan dược, không đáng lo ngại”.
Từ góc nhìn hiện đại, đây có thể coi là một chỉ báo tích cực về sức khỏe tinh thần và thể chất. Việc thấu hiểu, chấp nhận và trân trọng những giấc mơ này không chỉ giúp giảm áp lực tâm lý mà còn góp phần nâng cao chất lượng sống ở NCT.
Người xưa đã biết cách “chẩn bệnh” qua giấc mơ. Còn ngày nay, ta có thể “chữa lành” tâm hồn tuổi già bằng cách hiểu và trân trọng những giấc mộng ấy.
Mơ là còn yêu - còn yêu là còn sống
Không cần e ngại nếu một buổi sáng thức dậy, NCT cảm thấy hạnh phúc hoặc mỉm cười vì vừa trải qua một giấc mơ đẹp.
Không nên vội phán xét khi ai đó ánh mắt rạng rỡ vì được gặp lại hình bóng thân thương trong tiềm thức.
Về phương diện tâm - sinh lí, những giấc mơ này là minh chứng cho việc cảm xúc và nhu cầu gắn kết vẫn hiện diện, góp phần duy trì sức sống.
Bởi: “Một giấc mơ còn cháy nghĩa là đời chưa tắt lửa/Một trái tim còn rung nghĩa là yêu chưa rời xa”. Và nếu còn mộng, xin hãy sống thật đẹp… như trong mộng
Chủ nhiệm Nhà thuốc Thọ Xuân Đường - 17 đời y gia truyền, Kỉ lục Guinness Nhà thuốc gia truyền nhiều đời nhất Việt Nam
