“Nút thắt” khó gỡ trong địa chính trị Trung Đông

Với vị trí địa lí chiến lược và lịch sử đầy biến động, Liban đã trở thành trung tâm của những tranh chấp quyền lực lớn tại Trung Đông. Tương lai của Liban đang ngày càng trở nên bất định trong bối cảnh đối đầu với Israel và sự phân hóa trong chính trị nội bộ…

Nhận định với cổng phân tích thông tin News.Az của Azerbaijan ngày 15/10, Tiến sĩ Khoa học Chính trị Moses Becker cho rằng, Liban, với vị trí địa lí đặc biệt, từ lâu đã trở thành một trung tâm chính trị quan trọng của khu vực Trung Đông, bất chấp quy mô nhỏ bé và hạn chế về tài nguyên thiên nhiên.

Theo Tiến sĩ Becker, sự đan xen giữa lịch sử và địa lí luôn tạo nên sức hấp dẫn riêng và Liban là một minh chứng rõ rệt cho điều đó. Quốc gia này, dù thiếu tài nguyên, sức mạnh quân sự và kinh tế khiêm tốn, lại nằm ở trung tâm của những tranh chấp quyền lực lớn trong khu vực.

Vị trí địa lí chiến lược của Liban, giáp ranh với Israel và Syria, cùng với các yếu tố nội bộ phức tạp, khiến quốc gia này luôn nằm trong tầm ngắm của các cường quốc khu vực và toàn cầu. Sự bất ổn chính trị, kinh tế và xã hội đã đẩy Liban vào tình thế khó khăn, tạo ra những thách thức lớn đối với hòa bình và an ninh khu vực. Do đó, ngay từ khi thành lập, Liban đã đối mặt với những khó khăn trong việc quản lí mối quan hệ phức tạp giữa các cộng đồng tôn giáo khác nhau. Năm 1943, Hiệp ước Quốc gia được kí kết, phân chia quyền lực dựa trên nguyên tắc tôn giáo, trong đó người Hồi giáo dòng Sunni và Cơ đốc giáo Maronite chiếm ưu thế. Tuy nhiên, hệ thống này đã tạo ra bất bình đẳng trong quyền đại diện, khiến các nhóm khác như người Shiite và Druze bị gạt ra khỏi trung tâm quyền lực.

Cảnh đổ nát sau vụ không kích của Israel xuống tỉnh Nabatieh, Liban.jpg
Cảnh đổ nát sau vụ không kích của Israel xuống tỉnh Nabatieh, Liban.

Tiến sĩ Becker lưu ý rằng, Liban rất đa dạng về sắc tộc và tôn giáo, bao gồm các nhóm như người Hồi giáo Sunni, Shiite và các cộng đồng Thiên chúa giáo. Hệ thống chính trị của Liban được xây dựng trên nguyên tắc "khoảng cách" sắc tộc, nơi các vị trí chính trị được phân chia theo tỉ lệ các nhóm tôn giáo. Tuy nhiên, hệ thống này đã bộc lộ nhiều điểm yếu, dẫn đến xung đột nội bộ và sự phân cực.

Nội chiến Liban (1975-1989) đã đánh dấu một bước ngoặt trong chính trị Liban, khi sự cân bằng quyền lực thay đổi. Các cộng đồng người Shiite và Druze, trước đó yếu thế, bắt đầu gia tăng ảnh hưởng. Đặc biệt, người Shiite đã tăng cường sức mạnh, tạo ra cơ hội cho Hezbollah, một phong trào vũ trang người Shiite, nổi lên vào năm 1982.

Trong khi đó, tình hình kinh tế của Liban thường xuyên rơi vào suy thoái, với khủng hoảng tài chính, lạm phát cao và mất giá đồng nội tệ. Những khó khăn này không chỉ ảnh hưởng đến đời sống người dân mà còn đe dọa sự ổn định chính trị. Ngoài ra, Liban không chỉ là nơi diễn ra các mâu thuẫn nội bộ mà còn là một "sân chơi" cho các cường quốc khu vực. Hezbollah không chỉ được Iran hỗ trợ về tài chính và quân sự mà còn nhận sự huấn luyện từ Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), tạo ra một "nhà nước trong nhà nước" với sức mạnh quân sự vượt trội so với quân đội Liban.

Iran đã tăng cường ảnh hưởng tại Liban thông qua Hezbollah, trong khi Saudi Arabia và các quốc gia Arab khác tìm cách khống chế Iran mở rộng ảnh hưởng. Điều này đã làm tăng căng thẳng và phân cực trong chính trị Liban, khiến việc giải quyết các vấn đề nội bộ trở nên khó khăn hơn.

Một yếu tố quan trọng khiến Liban trở thành điểm nóng của Trung Đông là đối đầu giữa Hezbollah và Israel. Với kho vũ khí khổng lồ gồm hơn 150.000 tên lửa và rocket, trong đó có nhiều tên lửa tầm xa, Hezbollah không ngừng tạo ra thách thức với Israel. Cuộc tấn công của Hamas vào Israel ngày 7/10/2023 và hành động của Hezbollah nhằm ủng hộ Hamas đã dẫn đến các cuộc phản công dữ dội từ phía Israel, làm leo thang căng thẳng ở khu vực biên giới giữa Israel và Liban.

Tiếp đó vào ngày 17/9 vừa qua, hơn 2.000 chỉ huy Hezbollah đã bị thương sau các vụ nổ thiết bị nhắn tin và bộ đàm. Đến ngày 23/9, Israel đã leo thang các hoạt động quân sự và Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) thông báo đã loại bỏ một số chỉ huy cấp cao của Hezbollah.

Với các cuộc không kích liên tục từ Israel và sự tổn thất lớn về lực lượng, Hezbollah hiện đang tìm cách thương lượng ngừng bắn để duy trì sức mạnh còn lại. Tuy nhiên, sự phân rã ở Liban có vẻ khó tránh khỏi.

Tóm lại, Liban đang đối mặt với nhiều thách thức lớn, từ mâu thuẫn nội bộ đến sự can thiệp của các thế lực bên ngoài. Với sự phức tạp của tình hình chính trị, kinh tế và xã hội, Liban thực sự là một "nút thắt" khó gỡ trong xung địa chính trị Trung Đông…

Minh Ngọc (Theo TTXVN)

Tin liên quan

Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Cùng chuyên mục

Châu Âu đã sẵn sàng xây dựng “trụ cột” quốc phòng tự chủ?

Châu Âu đã sẵn sàng xây dựng “trụ cột” quốc phòng tự chủ?

Trước thềm Hội nghị thượng đỉnh NATO 2025, câu hỏi lớn được đặt ra: Liệu Châu Âu có đủ sức mạnh và quyết tâm để tự xây dựng một “trụ cột” quốc phòng vững chắc, khi Mỹ có thể rút lui hoặc giảm hỗ trợ?
Những thách thức đang chờ tân Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung

Những thách thức đang chờ tân Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung

Sáng 4/6, Hàn Quốc đã chính thức bước vào giai đoạn chuyển mình, khi ông Lee Jae-myung, đại diện đảng Dân chủ, tuyên thệ nhậm chức tổng thống sau một cuộc bầu cử lịch sử với tỉ lệ cử tri đi bầu cao nhất trong gần 30 năm.
Nhiều quốc gia nghèo đối mặt áp lực trả nợ trong năm 2025

Nhiều quốc gia nghèo đối mặt áp lực trả nợ trong năm 2025

Báo cáo mới công bố của Viện Lowy (Sydney) chỉ ra rằng nhiều quốc gia nghèo nhất thế giới sẽ phải trả khoản nợ kỉ lục cho Trung Quốc vào năm 2025.
Kinh tế thế giới tạm lắng trước cơn bão mới

Kinh tế thế giới tạm lắng trước cơn bão mới

Sau nhiều tháng đối mặt với bất ổn từ các chính sách thương mại mang tính đối đầu, đặc biệt từ phía Mỹ, nền kinh tế toàn cầu đang ghi nhận một số tín hiệu tích cực trong ngắn hạn. Tuy nhiên, đằng sau sự tạm lắng này là những rủi ro chưa được giải quyết triệt để, khi các biện pháp thương mại chỉ mới tạm dừng chứ chưa chấm dứt hoàn toàn...
Động lực “kiềng ba chân”

Động lực “kiềng ba chân”

Hội nghị cấp cao đầu tiên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) - Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) và Trung Quốc, diễn ra chiều 27/5 trong khuôn khổ Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 46 ở Malaysia, là dấu mốc quan trọng nhằm tăng cường hợp tác chiến lược và đưa hợp tác ba bên lên tầm cao mới.

Tin khác

Nghịch lí của cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung

Nghịch lí của cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung
Cuộc chiến thuế quan phơi bày nghịch lí: Trung Quốc vẫn cần công nghệ Mỹ, Mỹ vẫn dựa vào hàng "Made in China". Tách rời kinh tế liệu có khả thi?

Cuộc “trưng cầu dân ý” quan trọng về hướng đi tương lai của chính trị Hàn Quốc

Cuộc “trưng cầu dân ý” quan trọng về hướng đi tương lai của chính trị Hàn Quốc
Giữa biến động chính trị chưa từng có, cuộc bầu cử tổng thống Hàn Quốc ngày 3/6 sẽ quyết định tương lai nước này.

Triển vọng nào cho quan hệ Nga - Mỹ?

Triển vọng nào cho quan hệ Nga - Mỹ?
Dù có tín hiệu tích cực từ cuộc điện đàm, quan hệ Nga - Mỹ vẫn bị trói buộc bởi lịch sử và sự đồng thuận lưỡng đảng. Những thách thức dài hạn nào đang chờ đợi hai cường quốc?

Cải cách quy trình tiếp nhận người tị nạn tại EU

Cải cách quy trình tiếp nhận người tị nạn tại EU
Ủy ban châu Âu mới đây đã công bố kế hoạch cải tổ lớn nhằm siết chặt quy trình tiếp nhận người tị nạn vào Liên minh châu Âu (EU).

Bước tiến đáng kể của Triều Tiên trong hiện đại hóa năng lực tác chiến

Bước tiến đáng kể của Triều Tiên trong hiện đại hóa năng lực tác chiến
Triều Tiên đã giới thiệu những loại vũ khí mới trong các cuộc tập trận quy mô lớn của không quân có sự tham dự của nhà lãnh đạo Kim Jong-un, đánh dấu một bước tiến đáng kể trong nỗ lực hiện đại hóa năng lực tác chiến trên không của nước này.

Chính trường Ba Lan: Cuộc đua giữa hai thái cực

Chính trường Ba Lan: Cuộc đua giữa hai thái cực
Ngày 18/5, cử tri Ba Lan đi bỏ phiếu chọn ra nhà lãnh đạo kế nhiệm Tổng thống Andrzej Duda, khi bối cảnh chính trị ở quốc gia Trung Âu đầy biến động và nội bộ xã hội Ba Lan vẫn phân rẽ nghiêm trọng.

Hi vọng chấm dứt xung đột Nga- Ukraine

Hi vọng chấm dứt xung đột Nga- Ukraine
Khi các vị khách quốc tế đến kỉ niệm 80 năm Chiến thắng phát xít còn chưa rời hết khỏi Nga, và ngay khi thời gian ngừng bắn “Chiến thắng” ba ngày do Moskva đưa ra vừa kết thúc, Tổng thống Nga Vladimir Putin bất ngờ đề xuất bắt đầu đàm phán với Ukraine không cần điều kiện tiên quyết, thậm chí còn nêu cụ thể thời gian và địa điểm, đó là tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) vào ngày 15/5 này.

Cơn chấn động chính trị lịch sử thời hậu chiến ở Đức

Cơn chấn động chính trị lịch sử thời hậu chiến ở Đức
Ông Merz đã để vuột ghế Thủ tướng ở vòng bỏ phiếu kín đầu tiên, dù về công khai, số thành viên ủng hộ ông vượt quá số phiếu tối thiểu cần thiết.

Nhiều bất đồng chưa hoá giải, đàm phán hoà bình còn gặp nhiều khó khăn

Nhiều bất đồng chưa hoá giải, đàm phán hoà bình còn gặp nhiều khó khăn
Những diễn biến mới liên quan tới tiến trình giải quyết cuộc xung đột Nga - Ukraine, nhất là sau vòng đàm phán tại thủ đô London (Anh) ngày 23/4 giữa đại diện Mỹ, Ukraine, Anh, Đức và Pháp, dường như cũng đang khiến hi vọng về một giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột đã kéo dài 38 tháng bị chìm trong “sương mù chiến tranh”. Có vẻ các bên đều có những toan tính và nhiều bất đồng chưa thể hóa giải, khiến tiến trình đàm phán thúc đẩy thỏa thuận hòa bình trở nên khó nắm bắt.

Kì vọng về vai trò tích cực hơn của Nga

Kì vọng về vai trò tích cực hơn của Nga
Cuộc gặp lịch sử tại Điện Kremlin không chỉ đánh dấu bước ngoặt quan hệ song phương, mà còn mở ra khả năng Nga trở thành trung gian chiến lược trong thỏa thuận hạt nhân Iran.

“Cú hích” cho mối quan hệ vùng Vịnh - châu Á

“Cú hích” cho mối quan hệ vùng Vịnh - châu Á
Chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump tưởng chừng chỉ mang tính bảo hộ, nhưng lại đang khơi dậy một trục kinh tế - chính trị mới giữa Trung Đông và châu Á. Liệu đây có phải bước ngoặt định hình lại cán cân quyền lực toàn cầu?

Lựa chọn tốt hơn cho Australia

Lựa chọn tốt hơn cho Australia
Tăng cường tên lửa, UAV và tàu biển không người lái có thể là một lựa chọn tốt hơn so với tàu ngầm hạt nhân khi Australia muốn tự bảo vệ mình.

Tác động của cuộc chiến thuế quan với nền kinh tế Trung Quốc

Tác động của cuộc chiến thuế quan với nền kinh tế Trung Quốc
Mặc dù thuế quan gia tăng từ Mỹ đe dọa tăng trưởng GDP của Trung Quốc, nhưng quốc gia này vẫn tìm thấy cơ hội để phát triển. Sự chuyển hướng kinh tế, đầu tư công và công nghệ tự chủ có thể giúp Trung Quốc vượt qua thử thách này.

Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung: Ngành dược phẩm đứng trước thách thức hay cơ hội?

Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung: Ngành dược phẩm đứng trước thách thức hay cơ hội?
Cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đã khiến giá cổ phiếu của nhiều công ty chăm sóc sức khỏe Trung Quốc lao dốc. Tuy nhiên, trong bức tranh ảm đạm ấy, vẫn có một vài điểm sáng hiếm hoi.

Đàm phán hạt nhân Mỹ - Iran: Cơ hội cho hoà bình bền vững

Đàm phán hạt nhân Mỹ - Iran: Cơ hội cho hoà bình bền vững
Ngày 12/4, các quan chức Mỹ và Iran đã bắt đầu vòng đàm phán hạt nhân mới tại Muscat, thủ đô của Oman. Đây được đánh giá là một trong những nỗ lực ngoại giao quan trọng nhất trong vòng một thập kỉ qua, khi cả hai bên đang chịu sức ép lớn nhằm ngăn chặn kịch bản chiến tranh có thể xảy ra nếu đàm phán đổ vỡ.
Xem thêm
Ông Donald Trump chính thức trở thành Tổng thống thứ 47 của nước Mỹ

Ông Donald Trump chính thức trở thành Tổng thống thứ 47 của nước Mỹ

Vào lúc 12h02' ngày 20/1 theo giờ bờ Đông nước Mỹ (0h2' ngày 21/1 theo giờ Việt Nam), ông Donald Trump đã tuyên thệ nhậm chức tại Tòa nhà Quốc hội Mỹ, chính thức trở thành Tổng thống thứ 47 của "xứ cờ hoa".
Thông điệp của ông Trump trong bài phát biểu mừng chiến thắng

Thông điệp của ông Trump trong bài phát biểu mừng chiến thắng

Ông Donald Trump đã có bài phát biểu mừng chiến thắng trước đám đông người ủng hộ ở Florida. Bài phát biểu của ông nhận được người nghe đón nhận nhiệt liệt.
Thái Lan có Thủ tướng trẻ nhất trong lịch sử

Thái Lan có Thủ tướng trẻ nhất trong lịch sử

Ngày 16/8, Chủ tịch Quốc hội Thái Lan Wan Muhamad Noor Matha đã triệu tập phiên họp toàn thể Hạ viện 493 thành viên để bầu thủ tướng mới thay thế ông Srettha Thavisin vừa bị Tòa án Hiến pháp bãi nhiệm.
Chưa ghi nhận lao động Việt bị nạn trong trận động đất ở Đài Loan (Trung Quốc)

Chưa ghi nhận lao động Việt bị nạn trong trận động đất ở Đài Loan (Trung Quốc)

Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐ-TB&XH) cho biết, theo báo cáo của Ban Quản lý lao động (Văn phòng kinh tế - văn hóa Việt Nam tại Đài Bắc), đến nay chưa ghi nhận trường hợp nào là người lao động Việt Nam bị nạn trong trận động đất mạnh 7.2 độ richte
Việt Nam kiên định thực hiện chính sách "một Trung Quốc"

Việt Nam kiên định thực hiện chính sách "một Trung Quốc"

Ngày 14/1, trả lời câu hỏi của phóng viên đề nghị cho biết quan điểm của Việt Nam về kết quả bầu cử người đứng đầu vùng lãnh thổ Đài Loan ngày 13/1/2024, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng cho biết:
Vai trò của 5 nghi can vụ giết người mẫu Hong Kong Abby Choi

Vai trò của 5 nghi can vụ giết người mẫu Hong Kong Abby Choi

Trong vụ giết Abby Choi - người mẫu Hong Kong (Trung Quốc) - có 4 thành viên trong một gia đình cùng một nhân tình - là những nghi phạm chính.
Việt Nam lên tiếng về nội dung trong bộ phim “MH370: Chiếc máy bay biến mất”

Việt Nam lên tiếng về nội dung trong bộ phim “MH370: Chiếc máy bay biến mất”

"Cho tới nay, các cơ quan chức năng chưa hề đưa ra bất cứ một kết luận nào về vụ việc mất tích của máy bay MH370. Do đó, bộ phim tài liệu “MH370: Chiếc máy bay biến mất” đưa ra những nhận định khi chưa có kết luận chính thức của các cơ quan chức năng là s
Phát hiện hố đen có khối lượng lớn gấp 30 tỉ lần Mặt Trời

Phát hiện hố đen có khối lượng lớn gấp 30 tỉ lần Mặt Trời

Các nhà khoa học tại Đại học Durham (Anh) xác nhận hố đen mới được tìm thấy là một trong những hố đen lớn nhất từng được phát hiện.
Phát hiện bất ngờ làm đảo lộn các giả thuyết về bình minh của vũ trụ

Phát hiện bất ngờ làm đảo lộn các giả thuyết về bình minh của vũ trụ

Kính viễn vọng không gian James Webb đã phát hiện hình ảnh được cho là của 6 thiên hà cổ đại khổng lồ; sự tồn tại của chúng có thể làm đảo lộn các lý thuyết vũ trụ học hiện tại.
Phiên bản di động