Nghệ nhân miệt mài với văn hóa Dao

Hơn 40 năm qua, với mong muốn giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc Dao, ông Hà Xuân Tiến, ở thôn Hả Trong, xã Nam Sơn, huyện Ba Chẽ, tỉnh Quảng Ninh đã dày công nghiên cứu và truyền dạy lại những giá trị văn hóa đặc sắc của người Dao cho thế hệ mai sau...

Nghe danh nghệ nhân Hà Xuân Tiến đã lâu, nhưng gần đây tôi mới có dịp gặp ông. Ngồi bên ấm trà xanh, ông Hà Xuân Tiến, 76 tuổi, kể cho chúng tôi nghe về cái duyên với văn hóa Dao. Sinh ra ở xã vùng sâu Ba Chẽ, lớn lên trong nguồn văn hóa Dao, tình yêu, sự gắn bó với văn hóa Dao đã theo ông từ khi còn lẫm chẫm. Ngày bé, ông thường được đi theo các thầy cả người Dao đi làm lễ cấp sắc, lễ cúng trong làng. Lớn lên một chút ông trở thành đệ tử của các thầy. Thế rồi, văn hóa người Dao “ngấm dần” trong con người ông. Ban đầu tọ tọe vài chữ học lỏm của các thầy trong các ngày lễ. Đến khi ông đọc thông viết thạo, thậm chí thuộc “làu làu” các bài cúng, bài hát trong sự ngỡ ngàng của các bậc cao niên.

Nghệ nhân miệt mài với văn hóa Dao
Nghi lễ nhảy lửa của người Dao

Nghệ nhân Hà Xuân Tiến chia sẻ, ở vùng cao Ba Chẽ, người Dao chiếm gần 70%, cộng đồng người Dao nơi đây còn bảo tồn nhiều loại hình tín ngưỡng, phong tục, tập quán đa dạng có thể kể đến là lễ cúng thần rừng, lễ cầu mùa, lễ cấp sắc (Phùn Vòong) là một nghi thức quan trọng không thể thiếu trong đời của đàn ông dân tộc Dao. Người Dao quan niệm rằng, phải trải qua lễ cấp sắc thì người đàn ông Dao mới được coi là trưởng thành. Lễ cấp sắc thường được tổ chức vào khoảng thời gian nông nhàn - tháng 11, 12 âm lịch hoặc tháng 1 năm sau. Lễ cấp sắc thường được diễn ra suốt 1 ngày 1 đêm, gồm nhiều nghi thức và điệu nhảy khác nhau...

Không chỉ bảo lưu các nghi lễ và đặc biệt là lễ cấp sắc của người Dao, ông Tiến còn sưu tầm nhiều cuốn sách của người Dao, trong đó có nhiều cuốn sách được ông tỉ mẩn chép và biên tập. Các cuốn sách của ông thường nghiêng về các phong tục tập quán, tín ngưỡng và rất nhiều bài hát của người Dao. Hơn 10 năm qua, ông Tiến đã biên soạn được 574 cuốn sách, với hơn 15.376 trang. Thấy các cuốn sách của ông Tiến hay, nhiều người Dao ở nhiều địa phương khác đã tìm đến để mua. Không để các nghi lễ và các phong tục của người Dao bị mai một, ông Tiến đã vận động nhiều người yêu mến văn hóa Dao tham gia nhóm bảo tồn văn hóa Dao ở địa phương. Trong số họ, nhiều người chưa một lần biết đến các nghi thức, hay chữ viết của người Dao cũng đến nhờ ông truyền dạy. Thậm chí, có thành viên là người nhỏ tuổi, đang học cấp II cũng lặn lội đến học ông.

Nghệ nhân miệt mài với văn hóa Dao

Không chỉ nhiệt tình truyền dạy vốn văn hóa cổ của dân tộc, ông Tiến còn là hạt nhân nòng cốt của địa phương thường xuyên tham gia các dịp hát dân ca tại ngày Hội văn hóa thể thao các dân tộc huyện Ba Chẽ.

Song song với việc truyền dạy các vốn quý của đồng bào người Dao, ông Tiến còn là một già làng uy tín trong cộng đồng. Tuy tuổi đã cao nhưng ông vẫn đến từng nhà vận động, tuyên truyền để bà con chấp hành tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, giữ gìn an ninh trật tự, xây dựng nếp sống mới; xóa bỏ những hủ tục không còn phù hợp với cuộc sống hiện tại, cùng nhau xây dựng làng, xã văn hóa.

Ông Hà Văn Tiến được Chủ tịch UBND tỉnh tặng Bằng khen vì đã có thành tích về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc năm 2013; Bằng khen vì có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua giành danh hiệu “Già làng, trưởng bản tiên tiến tiêu biểu” lần thứ XI (2013-2014) năm 2014. Năm 2019, ông Tiến được phong tặng Nghệ nhân dân gian Việt Nam.

Long Vũ

Tin liên quan

Cùng chuyên mục

Trách nhiệm

Trách nhiệm

Mấy hôm nữa đã là tháng Bảy. Điểm hẹn đặc biệt.
Trưng bày ảnh về “Hoàng Sa - Trường Sa” và thành tựu Đảng bộ Vùng 2 Hải quân

Trưng bày ảnh về “Hoàng Sa - Trường Sa” và thành tựu Đảng bộ Vùng 2 Hải quân

Ngày 2/7, tại tỉnh Đồng Nai, Trung tâm Huấn luyện, Vùng 2 Hải quân tổ chức trưng bày ảnh, tuyên truyền về “Hoàng Sa, Trường Sa” và kết quả nổi bật trong thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Vùng, Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân chủng, nhiệm kỳ 2020 - 2025. Thượng tá Vũ Mạnh Hòa, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Trung tâm dự và phát biểu khai mạc.
Dìu dặt Kon Chênh

Dìu dặt Kon Chênh

Dìu dặt mấy mươi năm giữ lấy vốn liếng Mơ Nâm trên chốn chênh vênh này, lão nghệ nhân đã có thể yên tâm khi văn hóa của làng mình được mọi người biết đến, nhớ đến, và đổi thay cuộc sống nhờ những điều nho nhỏ…
Để được là... tôi

Để được là... tôi

Tuỳ duyên với sự học, với công việc được đào tạo, được xã hội phân công, và cả sự đam mê, hẳn ai sống trên đời đều có sự lựa chọn cho mình một hướng sống. Lắm khi chỉ là ý thích cá nhân nhưng lại thành tấm gương phản chiếu năng lực, nhân cách cá nhân. Ta từng nghe nhạc sĩ Trịnh Công Sơn “tuyên ngôn” trong một ca khúc nổi tiếng: “và mỗi ngày tôi chọn một niềm vui”. Còn nhà thơ Đặng Cương Lăng ông cũng có sự lựa chọn hướng tiếp cận giống với nhiều người, sự bình yên.
Ngôi nhà dưới chân núi Sim

Ngôi nhà dưới chân núi Sim

Mây đang gồng mình quảy gánh củ mài đem giao cho quán bà béo thì đứa con gái lên 9 tuổi hớt hải chạy ra gọi:

Tin khác

Herbalife Việt Nam đạt giải thưởng “Top Công Nghiệp 4.0” lần thứ 3 liên tiếp với Ứng dụng Herbalife VNHUB

Herbalife Việt Nam đạt giải thưởng “Top Công Nghiệp 4.0” lần thứ 3 liên tiếp với Ứng dụng Herbalife VNHUB
Ngày 22/6/2024, tại Hà Nội, Herbalife Việt Nam, một trong những công ty hàng đầu về sức khỏe và thể chất, được trao giải “Top Công Nghiệp 4.0 Việt Nam 2025”, tại hạng mục “Top Doanh nghiệp có sản phẩm số thông minh và giải pháp công nghệ Công nghiệp 4.0” với Ứng dụng Herbalife VNHUB (trước đây có tên My VNClub).

Du lịch Đài Loan (Trung Quốc), những điều thú vị có đi mới biết

Du lịch Đài Loan (Trung Quốc), những điều thú vị có đi mới biết
Đài Loan (Trung Quốc) là một đảo nằm ở vùng Đông Á, phía Tây Bắc của Thái Bình Dương.

Du lịch hè Bình Thuận: Những trải nghiệm bất tận

Du lịch hè Bình Thuận: Những trải nghiệm bất tận
Những ngày hè đến Bình Thuận, nhất là vùng biển sẽ thấy ngay không khí sôi động của lượng khách từ khắp nơi đổ về. Dọc các tuyến đường Hàm Tiến, Mũi Né của TP Phan Thiết xe đậu kín những resort, khu du lịch…

Giải Pickleball chào mừng 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam

Giải Pickleball chào mừng 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam
Sáng 21/6, Trường Đại học Cảnh sát nhân dân (CSND) tổ chức giải Pickleball Trường Đại học CSND mở rộng lần thứ I năm 2025 chào mừng 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025).

CLB Thơ Bát Tràng và tình yêu với Tạp chí Người cao tuổi

CLB Thơ Bát Tràng và tình yêu với Tạp chí Người cao tuổi
Trong không khí hân hoan kỉ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), tổ biên tập văn nghệ - thơ của Tạp chí Người cao tuổi đã vinh dự đón tiếp đoàn đại biểu từ CLB Thơ Bát Tràng đến thăm và trao tặng những món quà ý nghĩa, thể hiện tình cảm trân quý đối với đội ngũ những người làm báo.

Chờ em ở cuối con đường

Chờ em ở cuối con đường
Đúng như người ta vẫn nói, cửa sinh cũng là cửa tử. Trong không khí căng thẳng đến nghẹt thở, tiếng hô hoán của y, bác sĩ hòa lẫn với âm thanh lộc cộc của chiếc xe đẩy lao đi với tốc độ nhanh nhất về phía phòng Cấp cứu, Duy siết chặt bình truyền trong tay, vừa chạy theo giường đẩy vừa gào lên tuyệt vọng: “An! Không được ngủ! An! Mở mắt ra đi em!”.

Khắc ghi Trường Sa…

Khắc ghi Trường Sa…
Giọng đọc bài diễn văn tưởng niệm của Đại tá Lê Xuân Phong, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Kiểm tra Đảng ủy Quân chủng Hải quân, Phó trưởng Đoàn công tác số 11 trùng nghẹn; hơn 200 đại biểu và thành viên đoàn trang nghiêm trên sân bay của Tàu KN 290 không giấu được cảm xúc từ tâm khảm và khắc ghi trường tồn.

Miền thương nhớ của người đi qua năm tháng

Miền thương nhớ của người đi qua năm tháng
Mỗi người già là một cuốn ký ức sống động, lặng lẽ mà sâu sắc. Ở họ, thời gian không chỉ được đo bằng tuổi tác, mà còn được đong bằng những mùa hè đã qua – những mùa hè vàng rực nắng, râm ran tiếng ve, đong đưa nhịp võng. Đó không chỉ là hồi ức về một mùa trong năm, mà là bức tranh sống động của một thời tuổi trẻ – nơi những giấc mơ được ươm mầm trên cánh đồng quê, nơi trái tim lần đầu biết rung động, nơi yêu thương được cất giữ như báu vật. Và khi mái tóc đã ngả màu sương, người già tìm về những mùa hè ấy như một cách để gặp lại chính mình – hồn nhiên, trong trẻo và đầy khát vọng.

Đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng bền vững

Đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng bền vững
Thời gian qua, hoạt động du lịch cộng đồng trên địa bàn tỉnh Bến Tre đã góp phần giải quyết việc làm, nâng cao đời sống cho cộng đồng dân cư, quảng bá hình ảnh địa phương, con người Bến Tre...

Thành công từ tâm huyết, tình cảm và trách nhiệm với NCT

Thành công từ tâm huyết, tình cảm và trách nhiệm với NCT
Sáng 18/6, tại Hà Nội, Tạp chí Người cao tuổi tổ chức Lễ tổng kết và trao giải Cuộc thi viết về những kỉ niệm sâu sắc trong công tác NCT và Hội NCT Việt Nam năm 2025. Tham dự buổi lễ có đồng chí Phan Văn Hùng, Phó Chủ tịch Hội NCT Việt Nam; lãnh đạo các Ban, Văn phòng Trung ương Hội; cán bộ, phóng viên, biên tập viên, công tác viên Tạp chí Người cao tuổi và các tác giả đoạt giải.

Bà Rịa – Vũng Tàu: Trưởng ấp người Chơ Ro tích cực góp phần xây dựng quê hương

Bà Rịa – Vũng Tàu: Trưởng ấp người Chơ Ro tích cực góp phần xây dựng quê hương
Trong hành trình phát triển bền vững và toàn diện, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu luôn xác định công tác dân tộc là nhiệm vụ chiến lược, lâu dài. Một trong những giải pháp trọng tâm được chính quyền địa phương chú trọng là phát huy vai trò của già làng, trưởng bản và những người có uy tín trong cộng đồng dân tộc thiểu số. Những con người âm thầm nhưng bền bỉ ấy đã và đang là cầu nối vững chắc giữa Đảng, Nhà nước với đồng bào; là chỗ dựa tinh thần, là người truyền cảm hứng làm kinh tế, giữ gìn bản sắc văn hóa và lan tỏa nếp sống văn minh.

Tập 11 “Về Quê Làm Giàu”: Hành trình khám phá làng lụa Mã Châu xứ Quảng

Tập 11 “Về Quê Làm Giàu”: Hành trình khám phá làng lụa Mã Châu xứ Quảng
"Về quê làm giàu” Tập 11 tiếp tục hành trình tại Quảng Nam – Vùng đất giàu truyền thống văn hóa và là cái nôi của nhiều làng nghề thủ công nổi tiếng của Việt Nam. Hari Won xuất sắc trở thành “Đại sứ Lụa Mã Châu”, Kim Tử Long lần đầu làm MC đầy duyên dáng.

“Chợ tình” - Một góc nhìn thấm đẫm nội tâm người trong cuộc

“Chợ tình” - Một góc nhìn thấm đẫm nội tâm người trong cuộc
Bài thơ “Chợ tình” của nhà thơ Phạm Minh Tân lấy cảm xúc từ phiên chợ tình ở huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang. Chợ tình Khau Vai là nét sinh hoạt văn hoá độc đáo của đồng bào địa phương. Lấy cảm xúc từ tâm tư của người trong cuộc, Phạm Minh Tân đã viết nên bài thơ đẫm chất nhân văn, một góc nhìn khác vào hoạt động văn hoá chợ tình…

Xác lập kỷ lục Việt Nam giải chạy có nhiều nhà báo tham gia

Xác lập kỷ lục Việt Nam giải chạy có nhiều nhà báo tham gia
Sáng 15/6, Giải đi bộ – chạy bộ "Tự hào Thành phố tôi yêu" Cúp Agribank 2025, do Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức nhằm kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2025) và 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025), do Hội Nhà Báo Việt Nam và Hội Nhà Báo TP Hồ Chí Minh chủ trì, cùng Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Agribank) và Công ty cổ phần truyền thông Nexus (Nexus Sport Events) thực hiện.

Hấp dẫn Giải đua ngựa Bắc Hà 2025

Hấp dẫn Giải đua ngựa Bắc Hà 2025
Giải đua ngựa truyền thống mở rộng lần thứ 18, sự kiện quan trọng nhất của Festival Cao nguyên trắng Bắc Hà mùa Hè năm 2025, với chủ đề “Nghiêng say Bắc Hà”, đã diễn ra kịch tính, bất ngờ khi ngôi “Mã vương” đã đổi chủ.
Xem thêm
Trưng bày ảnh về “Hoàng Sa - Trường Sa” và thành tựu Đảng bộ Vùng 2 Hải quân

Trưng bày ảnh về “Hoàng Sa - Trường Sa” và thành tựu Đảng bộ Vùng 2 Hải quân

Ngày 2/7, tại tỉnh Đồng Nai, Trung tâm Huấn luyện, Vùng 2 Hải quân tổ chức trưng bày ảnh, tuyên truyền về “Hoàng Sa, Trường Sa” và kết quả nổi bật trong thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Vùng, Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân chủng, nhiệm kỳ 2020 - 2025.
Để được là... tôi

Để được là... tôi

Tuỳ duyên với sự học, với công việc được đào tạo, được xã hội phân công, và cả sự đam mê, hẳn ai sống trên đời đều có sự lựa chọn cho mình một hướng sống. Lắm khi chỉ là ý thích cá nhân nhưng lại thành tấm gương phản chiếu năng lực, nhân cách cá nhân. Ta từng nghe nhạc sĩ Trịnh Công Sơn “tuyên ngôn” trong một ca khúc nổi tiếng: “và mỗi ngày tôi chọn một niềm vui”. Còn nhà thơ Đặng Cương Lăng ông cũng có sự lựa chọn hướng tiếp cận giống với nhiều người, sự bình yên.
CLB Thơ Bát Tràng và tình yêu với Tạp chí Người cao tuổi

CLB Thơ Bát Tràng và tình yêu với Tạp chí Người cao tuổi

Trong không khí hân hoan kỉ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), tổ biên tập văn nghệ - thơ của Tạp chí Người cao tuổi đã vinh dự đón tiếp đoàn đại biểu từ CLB Thơ Bát Tràng đến thăm và trao tặng những món quà ý nghĩa, thể hiện tình cảm trân quý đối với đội ngũ những người làm báo.
Du lịch Đài Loan (Trung Quốc), những điều thú vị có đi mới biết

Du lịch Đài Loan (Trung Quốc), những điều thú vị có đi mới biết

Đài Loan (Trung Quốc) là một đảo nằm ở vùng Đông Á, phía Tây Bắc của Thái Bình Dương.
Du lịch hè Bình Thuận: Những trải nghiệm bất tận

Du lịch hè Bình Thuận: Những trải nghiệm bất tận

Những ngày hè đến Bình Thuận, nhất là vùng biển sẽ thấy ngay không khí sôi động của lượng khách từ khắp nơi đổ về. Dọc các tuyến đường Hàm Tiến, Mũi Né của TP Phan Thiết xe đậu kín những resort, khu du lịch…
Du khách phấn khích với chuỗi show mới tại Bà Nà

Du khách phấn khích với chuỗi show mới tại Bà Nà

Với sự đầu tư công phu về kịch bản, âm nhạc, vũ đạo và sự góp mặt của các nghệ sĩ tài năng trong nước và quốc tế, chuỗi show mới ra mắt đã biến Sun World Ba Na Hills thành một sân khấu mở, nơi nghệ thuật thăng hoa và cảm xúc bùng nổ.
Herbalife Việt Nam đạt giải thưởng “Top Công Nghiệp 4.0” lần thứ 3 liên tiếp với Ứng dụng Herbalife VNHUB

Herbalife Việt Nam đạt giải thưởng “Top Công Nghiệp 4.0” lần thứ 3 liên tiếp với Ứng dụng Herbalife VNHUB

Ngày 22/6/2024, tại Hà Nội, Herbalife Việt Nam, một trong những công ty hàng đầu về sức khỏe và thể chất, được trao giải “Top Công Nghiệp 4.0 Việt Nam 2025”, tại hạng mục “Top Doanh nghiệp có sản phẩm số thông minh và giải pháp công nghệ Công nghiệp 4.0” với Ứng dụng Herbalife VNHUB (trước đây có tên My VNClub).
Giải Pickleball chào mừng 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam

Giải Pickleball chào mừng 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam

Sáng 21/6, Trường Đại học Cảnh sát nhân dân (CSND) tổ chức giải Pickleball Trường Đại học CSND mở rộng lần thứ I năm 2025 chào mừng 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025).
Xác lập kỷ lục Việt Nam giải chạy có nhiều nhà báo tham gia

Xác lập kỷ lục Việt Nam giải chạy có nhiều nhà báo tham gia

Sáng 15/6, Giải đi bộ – chạy bộ "Tự hào Thành phố tôi yêu" Cúp Agribank 2025, do Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức nhằm kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2025) và 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025), do Hội Nhà Báo Việt Nam và Hội Nhà Báo TP Hồ Chí Minh chủ trì, cùng Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Agribank) và Công ty cổ phần truyền thông Nexus (Nexus Sport Events) thực hiện.
Trách nhiệm

Trách nhiệm

Mấy hôm nữa đã là tháng Bảy. Điểm hẹn đặc biệt.
Ngôi nhà dưới chân núi Sim

Ngôi nhà dưới chân núi Sim

Mây đang gồng mình quảy gánh củ mài đem giao cho quán bà béo thì đứa con gái lên 9 tuổi hớt hải chạy ra gọi:
Chờ em ở cuối con đường

Chờ em ở cuối con đường

Đúng như người ta vẫn nói, cửa sinh cũng là cửa tử. Trong không khí căng thẳng đến nghẹt thở, tiếng hô hoán của y, bác sĩ hòa lẫn với âm thanh lộc cộc của chiếc xe đẩy lao đi với tốc độ nhanh nhất về phía phòng Cấp cứu, Duy siết chặt bình truyền trong tay, vừa chạy theo giường đẩy vừa gào lên tuyệt vọng: “An! Không được ngủ! An! Mở mắt ra đi em!”.
Giao lưu cờ tướng các câu lạc bộ: Tam Điệp - Bỉm Sơn - Nga Sơn

Giao lưu cờ tướng các câu lạc bộ: Tam Điệp - Bỉm Sơn - Nga Sơn

giải giao lưu cờ tướng thường niên giữa ba câu lạc bộ
Nơi thử thách đam mê, tôn vinh tài năng đất Hà thành

Nơi thử thách đam mê, tôn vinh tài năng đất Hà thành

Giữa tiết trời đầu tháng Tư dịu nhẹ của Thủ đô, sự kiện “Tinh hoa tay nghề làm đẹp 2025 – EBC Awards” đã chính thức khai mạc tại Trung tâm triển lãm Quốc tế I.E.C 91 Trần Hưng Đạo, Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Cát Bà sẽ là bối cảnh cho loạt phim Hollywood dựa trên game Liên minh huyền thoại

Cát Bà sẽ là bối cảnh cho loạt phim Hollywood dựa trên game Liên minh huyền thoại

Hollywood vừa chọn Cát Bà (Hải Phòng) làm bối cảnh cho dự án phim mới dự kiến chiếu rộng rãi trên Netflix, HBO,... Điều gì khiến hòn đảo này vượt qua nhiều địa danh nổi tiếng châu Á để được lựa chọn?
Phiên bản di động